Giáo án Đại số 10 Tiết 13 Hàm số y = ax+b

Giáo viên: Bùi Đức Khiển Trường: THPT Bất Bạt Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết: 13 Tên bài soạn:Hàm số y = ax+b I. Mục tiêu Qua bài học học sinh cần nắm được. 1/ Về kiến thức: + Tái hiện và củng cố vững các tính chất và đồ thị của hàm số bậc nhất ( đặc biệt là khái niệm của hệ số góc và điều kiện để hai đường thẳng song song) + Hiểu cấu tạo và cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất trên từng khoảng mà đồ thị hàm số y =| x |, y =| ax+ b | là trường hợp riêng 2/ Về kĩ năng: + Khảo sát thành thạo hàm số bậc nhất và vẽ đồ thị của chúng. + Biết vận dụng các tính chất của hàm số bậc nhất để khảo sát sự biến thiên và lập bảng biến thiên của hàm số bậc nhất trên từng khoảng, đặc biệt là đối với các hàm số dạng y =| x |, y =| ax+ b | 3/ Về tư duy: + Nhớ, hiểu, vận dụng. 4/ Về thái độ + Cẩn thận, chính xác. + Tích cực hoạt động. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 1/ Giáo viên: + Cần chuẩn bị một số kiến thức mà HS đã học ở lớp 9 về hàm số bậc nhất. + Vẽ sẵn hình 17, hình 19 và các bảng trong SGK, đặc biệt là đồ thị hàm số trong HĐ1. 2/ Học sinh: + Cần ôn lại một số kiến thức đã học ở lớp dưới về hàm số, hàm số bậc nhất. + Chuẩn bị một số dụng cụ như thước kẻ, bút chì để vẽ đồ thị III. Phân phối thời lượng Tiết 13 gồm: Phần I,II,II. IV.Phương pháp dạy học Dùng phương pháp gợi mở vấn đáp. VI. Tiến trình dạy học và các hoạt động 1/ ổn định tổ chức lớp, Kiểm tra sĩ số.(1’) 2/ Kiểm tra bài cũ: (5’) Câu hỏi 1: Cho hàm số y = f(x) xác định trên R, khi đó { f(2) = 2 f(2) = 1 đúng hay sai. 1 Câu hỏi 2: Tập xác định của hàm số y = √ 1 x là R đúng hay sai, vì sao? Câu hỏi 3: Hãy nêu các cách cho hàm số + GV gọi một HS lên bảng trả lời + GV gọi một HS khác nhận xét + GV nhận xét chung và cho điểm 3/ Bài mới: GV giới thiệu bài mới hoạt động 1 I. Ôn tập về hàm số bậc nhất Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng tg 17’ + GV nhắc lại các kiến thức về hàm số bậc nhất + GV gọi một HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi: H1. Hãy cho biết giao điểm của đồ thị hàm số y = ax+b với hai trục tọa độ H2. Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax+ b H3. Hãy cho biết vị trí tương đối của đồ thị hàm số y = ax + b với hai trục tọa độ H4. Đồ thị hàm số y = ax+b và đồ thị hàm số y = ax song song vì sao? + GV treo bảng ( đồ thị của hàm số) + HS theo dõi và nhớ lại kiến thức + Đồ thị hàm số giao với trục hoành tại điểm A( −b a ; 0) và giao với trục tung tại B(0; b) + Kẻ đường thẳng đi qua A và B + Đồ thị hàm số luôn cắt hai trục tọa độ. + Hai đồ thị song song vì có cùng hệ số góc a. + HS quan sát đồ thị I. Ôn tập về hàm số bậc nhất + Hàm số bậc nhất có dạng: y = f(x) = ax+ b (a 6= 0) • Tập xác định: D = R • Chiều biến thiên + Với a > 0, f(x) đồng biến trên R + Với a < 0, f(x) nghịch biến trên R • Bảng biến thiên a > 0 a < 0 2 + GV hướng dẫn HS thực hiện HĐ1 H1. Hàm số y = 3x+2 đồng biến hay nghịch biến? H2. Đồ thị hàm số y = 3x+ 2 có song song với đường thẳng y = 3x hay không? H3.Tìm giao điểm của đường thẳng y = 3x + 2 với các trục tọa độ H4. Nêu cách vẽ đồ thị hàm số trên + GV nói: Cách làm tương tự cho hàm số y = −1 2 x+ 5 + yêu cầu HS tự vẽ đồ thị của hai hàm số này vào vở + GV treo đồ thị đã vẽ sẵn và giải thích cách vẽ + Đồng biến do a = 3 > 0 + Có vì chúng có cùng hệ số góc + Giao điểm với trục tung A(0; 2) + Giao với trục hoành B( −2 3 ; 0) + Nối A và B + HS thực hiện theo yêu cầu của GV, quan sát và rút ra bài học Đồ thị: hoạt động 2 II.Hàm số hằng y = b Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng tg 7’ + GV hướng dẫn HS thực hiện HĐ2 H1. Hàm số y = 2 đồng biến hay nghịch biến? H2. Hãy nêu tập giá trị của hàm số y = 2 H3. Các điểm (−2; 2), (−1; 2) , (0; 2), (1; 2), (2; 2) có chung tính chất gì? H4. Nêu cách vẽ đồ thị hàm số trên + GV nêu trường hợp tổng quát của đồ thị hàm số y = b + Hàm số không đồng biến mà cũng không nghịch biến +Tập giá trị là {2} + Có cùng tung độ +Là đường thẳng đi qua điểm có tung độ y = 2 và song song với trục hoành + HS theo dõi và rút ra bài học II. Hàm số hằng y = b Đồ thị hàm số y = b là đường thẳng song song hoặc trùng với trục hoành và cắt trục tung tại điểm A(0; b) 3 hoạt động 3 III. Hàm số y =| x | Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng tg 10’ + GV nêu một số đặc điểm về hàm số y =| x |: • Hàm số y =| x | có liên quan chặt chẽ với hàm số bậc nhất • y =| x |= { x nếu x > 0 −x nếu x < 0 + Khi đó GV hỏi HS : H1. Cho biết TXĐ của hàm số y =| x | H2. Hàm số đồng biến trên khoảng nào và nghịch biến trên khoảng nào? H3. Hãy lập bảng biến thiên + GV yêu cầu HS vẽ đồ thị của hai hàm số: h(x) = x trên khoảng (0;+∞) và g(x) = −x trên khoảng (−∞; 0) trên cùng 1hệ trục tọa độ +GV nói: Hợp của hai đồ thị h(x) và g(x) là đồ thị của hàm số y =| x | . + GV treo hình 19 +GV gọi một HS nêu cách vẽ đồ thị của hàm số y =| x | +GV nêu chú ý + GV nói thêm về hàm số y =| ax+ b | + HS lắng nghe, liên hệ kiến thức và rút ra bài học +TXĐ của hàm số: D = R +Hàm số đồng biến trên khoảng (0;+∞) nghịch biến trên khoảng (−∞; 0) +Bảng biến thiên của hàm số: + Đồ thị: + HS ghi nhớ chú ý này. + HS nghe giảng và tự rút ra bài học. III. Hàm số y =| x | + TXĐ: D=R. + Chiều biến thiên: Hàm số y =| x | đồng biến trên khoảng (0;+∞) Hàm số y =| x | nghịch biến trên khoảng (−∞; 0) + Bảng biến thiên + Đồ thị: + Chú ý: Đồ thị của hàm số y =| x | nhận oy làm trục đối xứng. 4 4/ Củng cố:(3’) Nhắc lại các kiến thức trọng tâm. + Sự biến thiên của hàm số y = ax+ b,và y =| x | + Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax+ b, y = b, và y =| x | + Điều kiện để hai đường thẳng song song. 5/ Dặn dò:(2’) + HS về ôn lại kiến thức vừa học,đồng thời làm các bài tập trang 41-42 SGK + Hướng dẫn bài 4. Vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất trên từng khoảng rồi lấy hợp của hai đồ thị ta sẽ được đồ thị của hàm số theo yêu cầu. 5