Giáo án Đại số 8 - Trường THCS Bắc Sơn - Tiết 57 đến tiết 61

Ngµy so¹n:09/3/2013 Ch­¬ng IV : BÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn Môc tiªu cña ch­¬ng * VÒ kiÕn thøc: NhËn biÕt ®­îc c¸c bÊt ®¼ng thøc,bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn vµ nghiÖm cña nã, hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng. * VÒ kÜ n¨ng: BiÕt ¸p dông mét sè tÝnh chÊt c¬ b¶n cña bÊt ®¼ng thøc®Ó so s¸nh hai sè hoÆc chøng minh hai bÊt ®¼ng thøc VËn dông ®­îc qui t¾c chuyÓn vÕ vµ quy t¾c nh©n víi mét sè ®Ó biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng bÊt ph­¬ng tr×nh Gi¶i thµnh th¹o bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn, biÕt biÓu diÔn tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh trªn trôc sè. Sö dông c¸c phÐp biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng ®Ó biÕn ®æi bÊt ph­¬ng tr×nh vÒ d¹ng ax + b 0, ax + b 0, ax + b 0 vµ tõ ®ã rót ra nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh. BiÕt c¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi d¹ng ( a, b, c, d lµ nh÷ng h»ng sè) * VÒ t­ duy: - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t, dù ®o¸n, suy luËn hîp lý vµ suy luËn l«gic; - Kh¶ n¨ng diÔn ®¹t chÝnh x¸c, râ rµng ý t­ëng cña m×nh vµ hiÓu ®­îc ý t­ëng cña ng­êi kh¸c; - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp vµ s¸ng t¹o; - C¸c thao t¸c t­ duy: so s¸nh, t­¬ng tù, kh¸i qu¸t hãa, ®Æc biÖt hãa; * VÒ th¸i ®é Cã ý thøc yªu thÝch m«n häc, ham häc hái BiÕt liªn hÖ to¸n häc víi c¸c m«n häc kh¸c, víi thùc tÕ Cã ý thø hîp t¸c khi lµm viÖc nhãm. Tiết 57 Tuần 27 Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng A. Môc tiªu 1.KiÕn thøc: - HS nhËn biÕt ®­îc vÕ tr¸i, vÕ ph¶i vµ biÕt dïng dÊu cña bÊt ®¼ng thøc (> ; < ; ³ ; £). – BiÕt tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng. 2. KÜ n¨ng: BiÕt chøng minh bÊt ®¼ng thøc nhê so s¸nh gi¸ trÞ c¸c vÕ ë bÊt ®¼ng thøc hoÆc vËn dông tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng. - BiÕt ¸p dông tÝnh chÊt c¬ b¶n cña bÊt ®¼ng thøc ®Ó so s¸nh hai sè hoÆc chøng minh bÊt ®¼ng thøc. 3. T­ duy: - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é Hîp t¸c khi lµm viÖc nhãm, cÈn thËn trong tÝnh to¸n. B. ChuÈn bÞ GV : – B¶ng phô h×nh vÏ minh ho¹. – Th­íc kÎ cã chia kho¶ng, phÊn mµu, bót d¹. HS: – ¤n tËp “Thø tù trong Z” (To¸n 6 tËp 1). vµ “So s¸nh hai sè h÷u tØ” (To¸n 7 tËp 1). – Th­íc kÎ, b¶ng phô nhãm, bót d¹. D. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. æn ®Þnh Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 11/3/2013 8B 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV-hs Néi dung Ho¹t ®éng 1:Giíi thiÖu vÒ ch­¬ng IV (3 phót) GV : ë ch­¬ng III chóng ta ®· ®­îc häc vÒ ph­¬ng tr×nh biÓu thÞ quan hÖ b»ng nhau gi÷a hai biÓu thøc. Ngoµi quan hÖ b»ng nhau, hai biÓu thøc cßn cã quan hÖ kh«ng b»ng nhau ®­îc biÓu thÞ qua bÊt ®¼ng thøc, bÊt ph­¬ng tr×nh. Qua ch­¬ng IV c¸c em sÏ ®­îc biÕt vÒ bÊt ®¼ng thøc, bÊt ph­¬ng tr×nh, c¸ch chøng minh mét sè bÊt ®¼ng thøc, c¸ch gi¶i mét sè bÊt ph­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n, cuèi ch­¬ng lµ ph­¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. Bµi ®Çu ta häc : Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng. Ho¹t ®éng 2 Nh¾c l¹i vÒ thø tù trªn tËp hîp sè (12 phót) GV : Trªn tËp hîp sè thùc, khi so s¸nh hai sè a vµ b, x¶y ra nh÷ng tr­êng hîp nµo ? 1.Nh¾c l¹i vÒ thø tù trªn tËp hîp sè a = b a< b a > b GV : NÕu a lín h¬n b, kÝ hiÖu a > b NÕu a nhá h¬n b, kÝ hiÖu lµ a < b. NÕu a b»ng b, kÝ hiÖu a = b. Vµ khi biÓu diÔn c¸c sè trªn trôc sè n»m ngang, ®iÓm biÓu diÔn sè nhá h¬n ë bªn tr¸i ®iÓm biÓu diÔn sè lín h¬n. GV yªu cÇu HS quan s¸t trôc sè trong tr35 SGK råi tr¶ lêi : Trong c¸c sè ®­îc biÓu diÔn trªn trôc sè ®ã, sè nµo lµ h÷u tØ ? sè nµo lµ v« tØ ? So s¸nh vµ 3. Khi biÓu diÔn sè thùc trªn trôc sè ( n»m ngang), ®iÓm biÓu diÔn sè nhá h¬n ë bªn tr¸i ®iÓm biÓu diÔn sè lín h¬n. GV yªu cÇu HS lµm §iÒn dÊu thÝch hîp (=, ) vµo « vu«ng. ( §Ò bµi ®­a lªn b¶ng phô). a) 1,53 < 1,8. b) – 2,37 > – 2,41. c) = . d) < V× . GV : Víi x lµ mét sè thùc bÊt kú, h·y so s¸nh x2 vµ sè 0. – VËy x2 lu«n lín h¬n hoÆc b»ng 0 víi mäi x, ta viÕt x2 ³ 0 víi mäi x. – Tæng qu¸t, nÕu c lµ mét sè kh«ng ©m ta viÕt thÕ nµo ? NÕu a kh«ng nhá h¬n b, ta viÕt thÕ nµo ? GV : T¬ng tù, víi x lµ mét sè thùc bÊt k×, h·y so s¸nh – x2 vµ sè 0. ViÕt kÝ hiÖu, – NÕu a kh«ng lín h¬n b, ta viÕt thÕ nµo ? – NÕu y kh«ng lín h¬n 5, ta viÕt thÕ nµo ? Ho¹t ®éng 3 BÊt ®¼ng thøc ( 5 phót) GV giíi thiÖu : Ta gäi hÖ thøc d¹ng a b, a £ b, a ³ b) lµ bÊt ®¼ng thøc, víi a lµ vÕ tr¸i, b lµ vÕ ph¶i cña bÊt ®¼ng thøc. 2. BÊt ®¼ng thøc . H·y lÊy vÝ dô vÒ bÊt ®¼ng thøc vµ chØ ra vÕ tr¸i, vÕ ph¶i cña bÊt ®¼ng thøc ®ã. VÝ dô: Ho¹t ®éng 4 Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng ( 16 phót) GV : – Cho biÕt bÊt ®¼ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a (–4) vµ 2. – Khi céng 3 vµo c¶ hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc ®ã, ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc nµo ? 3. Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng Sau ®ã GV ®­a h×nh vÏ tr 36 SGK sau lªn b¶ng phô ( hoÆc mµn h×nh) GV nãi : H×nh vÏ nµy minh ho¹ cho kÕt qu¶ : Khi céng 3 vµo c¶ hai vÕ cña bÊt ®¼ng thøc – 4 < 2 ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc – 1 < 5 cïng chiÒu víi bÊt ®¼ng thøc ®· cho (GVgiíi thiÖu vÒ hai bÊt ®¼ng thøc cïng chiÒu). GV yªu cÇu HS lµm GV : Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng ta cã tÝnh chÊt sau : (TÝnh chÊt nµy GV ®­a lªn b¶ng phô hoÆc mµn h×nh). TÝnh chÊt : Víi ba sè a, b vµ c, ta cã : NÕu a < b th× a + c < b + c. NÕu a £ b th× a + c £ b + c. NÕu a > b th× a + c > b + c. NÕu a ³ b th× a + c ³ b + c.. GV yªu cÇu : H·y ph¸t biÓu thµnh lêi tÝnh chÊt trªn. GV cho vµi HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt trªn b»ng lêi. GV yªu cÇu HS xem VÝ dô 2 råi lµm vµ . HS c¶ líp lµm vµ . Hai HS lªn b¶ng tr×nh bµy. Cã –2004 > – 2005. Þ – 2004 + (–777) > –2005 + (– 777) theo tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng. Cã (V× ) Þ hay . GV giíi thiÖu tÝnh chÊt cña thø tù còng chÝnh lµ tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc Ho¹t ®éng 5 LuyÖn tËp (7 phót) ( §Ò bµi ®­a lªn b¶ng phô hoÆc mµn h×nh) HS tr¶ lêi miÖng Bµi 1(a, b) Tr37 SGK. a) – 2 + 3 ³ 2. Sai v× – 2 + 3 = 1 mµ 1 < 2 b) – 6 £ 2(– 3) §óng v× 2.(– 3) = – 6.Þ – 6 £ – 6 lµ ®óng. HS : Cã a < b, céng 1 vµo hai vÕ bÊt ®¼ng thøc ®­îc a + 1 < b + 1. Bµi 2(a) tr 37 SGK. Cho a < b, h·y so s¸nh a + 1 vµ b + 1 HS : Cã a – 5 ³ b – 5, céng 5 vµo hai vÕ bÊt ®¼ng thøc ®­îc a – 5 + 5 ³ b – 5 + 5.hay a ³ b. Bµi 3(a) tr 37 SGK. So s¸nh a vµ b nÕu a – 5 ³ b – 5. 4.Cñng cè: - Nªu c¸c tÝnh chÊt liªn hÖ thø tù víi phÐp céng, ph¸t biÓu thµnh lêi tÝnh chÊt ®ã. - Tr¶ lêi nhanh bµi 4/sgk GV nªu thªm viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh vÒ vËn tèc trªn c¸c ®o¹n ®­êng lµ chÊp hµnh luËt giao th«ng, nh»m ®¶m b¶o an toµn giao th«ng. 5.H­íng dÉn vÒ nhµ(2p) – N¾m v÷ng tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp céng ( d­íi d¹ng c«ng thøc vµ ph¸t biÓu thµnh lêi). – Bµi tËp vÒ nhµ sè 1(c, d) 2(b) 3(b) tr 37 SGK sè 1, 2, 3, 4, 7, 8 tr 41, 42 SBT. E. Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n :09/3/2013 TiÕt 58 TuÇn 27 liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - N¾m ®­îc tÝnh chÊt liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n (víi sè d­¬ng víi sè ©m) ë d¹ng bÊt ®¼ng thøc. 2. KÜ n¨ng - BiÕt ¸p dông mét sè t/chÊt c¬ b¶n cña bÊt ®¼ng thøc ®Ó so s¸nh hai sè hoÆc chøng minh bÊt ®¼ng thøc: a ac 0) a ac > bc ( víi c < 0) - BiÕt phèi hîp vËn dông c¸c tÝnh chÊt thø tù vµo gi¶i bµi tËp. 3. T­ duy: - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é - CÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: m¸y chiÕu, b¶ng phô ghi 2 h×nh vÏ c¸c trôc sè cña bµi, ghi ?2 vµ tÝnh chÊt cña phÐp nh©n. - Häc sinh: bót d¹, b¶ng phô. C. Ph­¬ng ph¸p - §Æt vÊn ®Ò, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ho¹t ®éng nhãm D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. æn ®Þnh tæ chøc Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 16/3/2013 8B /33 2. KiÓm tra bµi cò C©u hái: - Cho m < n h·y so s¸nh: a) m + 2 vµ n + 2 b) m - 5 vµ n - 5 - Ph¸t biÓu c¸c tÝnh chÊt cña liªn hÖ thø tù víi phÐp céng, ghi b»ng kÝ hiÖu. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm: - So s¸nh ®­îc bÊt ®¼ng thøc m + 2 < n + 2; m – 5 < n – 5 (5 ®iÓm) - Ph¸t biÓu ®óng c¸c tÝnh chÊt cña liªn hÖ thø tù víi phÐp céng (5 ®iÓm) 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña gv - hs Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n víi sè d­¬ng - Gi¸o viªn ®­a h×nh vÏ lªn m¸y chiÕu vµ gi¶i thÝch. - Häc sinh quan s¸t h×nh vÏ. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi. - Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. ? Ph¸t biÓu b»ng lêi bÊt ®¼ng thøc trªn. - Gi¸o viªn ®­a lªn m¸y chiÕu c¸c tÝnh chÊt. - Gi¸o viªn ®­a lªn m¸y chiÕu néi dung ?2 - C¶ líp suy nghÜ. - 1 häc sinh lªn b¶ng ®iÒn vµo b¶ng phô. 1. Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n víi sè d­¬ng ?1 ta cã -2 < 3 a) -2.5091 < 3.5091 b) -2.c 0) * TÝnh chÊt: SGK ?2 Ho¹t ®éng 2: Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n víi sè ©m - Gi¸o viªn ®­a h×nh vÏ lªn m¸y chiÕu. - C¶ líp chó ý theo dâi vµ lµm ?3 ? Ph¸t biÓu b»ng lêi bÊt ®¼ng thøc trªn. - 1 häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi - Gi¸o viªn ®­a tÝnh chÊt lªn m¸y chiÕu. - Yªu cÇu häc sinh lµm ?4, ?5 - C¶ líp th¶o luËn nhãm vµ lµm bµi ra b¶ng phô. 2. Liªn hÖ gi÷a thø tù vµ phÐp nh©n víi sè ©m ?3 ta cã -2 < 3 a) (-2).(-345) > 3. (-345) b) -2.c > 3.c (c < 0) * TÝnh chÊt: SGK ?4 a) Cho -4a > -4b a < b ?5 - Khi chia c¶ 2 vÕ cña bÊt ®¼ng thøc cho cïng mét sè kh¸c 0 th× x¶y ra 2 tr­êng hîp: + NÕu sè ®ã d­¬ng ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc míi cïng chiÒu. + NÕu sè ®ã ©m ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc míi ng­îc chiÒu. Ho¹t ®éng 3: TÝnh chÊt b¾c cÇu cña thø tù - Gi¸o viªn nªu ra tÝnh chÊt b¾c cÇu. - Häc sinh chó ý vµ ghi bµi. - Gi¸o viªn ®­a ra vÝ dô. - Häc sinh ghi bµi. ? Céng 2 vµo bÊt ®¼ng thøc ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc nµo. - Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn. ? Céng b vµo 2 vÕ cña bÊt ®¼ng thøc 2 > - 1 ta ®­îc bÊt ®¼ng thøc nµo. 3. TÝnh chÊt b¾c cÇu cña thø tù NÕu a < b vµ b < c th× a < c t­¬ng tù c¸c thø tù lín h¬n, nhá h¬n hoÆc b»ng ... còng cã tÝnh chÊt b¾c cÇu. VÝ dô: cho a > b chøng minh a + 2 > b - 1 Bg: céng 2 vµo 2 vÕ cña bÊt ®¼ng thøc ta cã: a + 2 > b + 2 (1) céng b vµo 2 vÕ cña bÊt ®¼ng thøc 2 > -1 ta cã: b + 2 > b - 1 (2) Tõ 1 vµ 2 ta cã a + 2 > b - 1 (theo tÝnh chÊt b¾c cÇu) 4. Cñng cè Bµi tËp 5 (tr39-SGK) (2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi) a) (-6)5 < (-5).5 kh¼ng ®Þnh ®óng v× -6 < -5 b) (-6).(-3) < (-5).(-3) kh¼ng ®Þnh sai v× nh©n víi 1 sè ©m bÊt ®¼ng thøc ph¶i ®æi chiÒu. c) (-2003).(-2005) (-2005).2004 kh¼ng ®Þnh sai v× -2003 < 2004 (nh©n -2005 th× bÊt ®¼ng thøc ph¶i ®æi chiÒu) d) -3x2 0 kh¼ng ®Þnh ®óng v× x2 0 (nh©n víi -3) Bµi tËp 7 (tr40-SGK) 12a < 15a a lµ sè d­¬ng 4a < 3a a lµ sè ©m - 3a > -5a a lµ sè d­¬ng 5. H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc theo SGK, chó ý tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc khi nh©n víi sè ©m d­¬ng - Lµm bµi tËp 6, 8 (tr39; 40 - SGK) - Lµm bµi tËp 10 21 (tr42; 43 SBT) E. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n :17/3/2013 TiÕt 59 TuÇn 28 luyÖn tËp A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Cñng cè cho häc sinh vÒ bÊt ®¼ng thøc, c¸c tÝnh chÊt cña liªn hÖ thø tù víi phÐp céng, phÐp nh©n. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c¸c tÝnh chÊt vµo gi¶i bµi to¸n cã liªn quan. 3. T­ duy: - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é - CÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: SGK, SBT - Häc sinh: «n tËp c¸c tÝnh chÊt cña 2 bµi võa häc C. Ph­¬ng ph¸p - §Æt vÊn ®Ò, ho¹t ®éng nhãm, luyÖn tËp thùc hµnh D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. æn ®Þnh tæ chøc Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 18/3/2013 8B 2. KiÓm tra bµi cò C©u hái: Ph¸t biÓu tÝnh chÊt liªn hÖ gi­òa thø tù vµ phÐp nh©n? ¸p dông: Cho a < b, so s¸nh –a vµ -b? §¸p ¸n – biÓu ®iÓm: - Ph¸t biÓu ®óng 2 t/c (5®) - Tõ a > b => -a < -b ( nh©n hai vÕ b®t ®Çu víi -1) (5®) 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña gv - hs Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Bµi tËp 9 - Gi¸o viªn ®­a néi dung bµi tËp 9 lªn b¶ng - C¶ líp suy nghÜ vµ lµm bµi. - 1 häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. Bµi tËp 9 (tr40 - SGK) C¸c kh¼ng ®Þnh ®óng: b) c) Ho¹t ®éng 2: Bµi tËp 10 - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi - C¶ líp th¶o luËn nhãm vµ lµm bµi ra giÊy nh¸p Bµi tËp 10 (tr40 - SGK) a) Ta cã -2.3 = -6 -2.3 < - 4,5 b) -2.3.10 < - 4,5.10 (nh©n víi 10) -2.30 < - 45 (-2).3 < - 4,5 (-2).3 + 4,5 < 0 (céng víi - 4,5) Ho¹t ®éng 3: Bµi tËp 11 - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi - Häc sinh lµm bµi vµo vë. - 2 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. Bµi tËp 11 (tr40 - SGK) Cho a < b chøng minh: a) 3a + 1 < 3b + 1 ta cã a < b 3a < 3b (nh©n víi 3) 3a + 1 < 3b + 1 b) -2a - 5 > -2b - 5 ta cã a -2b (nh©n víi -2) -2a - 5 > -2b - 5 (céng víi -5) Ho¹t ®éng 4: Bµi tËp 12 - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi. - 2 häc sinh lªn b¶ng lµm. Bµi tËp 12 (tr40-SGK) a) 4(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 ta cã -2 < -1 4.(-2) < 4.(-1) 4.(-2) + 14 < 4.(-1) + 14 b) (-3).2 + 5 < (-3).(-5) + 5 ta cã 2 > -5 (-3).2 < (-3).(-5) (nh©n -3) (-3).2 + 5 < (-3)(-5) + 5 Ho¹t ®éng 5: Bµi tËp 14 - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi. - C¶ líp th¶o luËn theo nhãm vµ lµm bµi ra giÊy nh¸p - Gi¸o viªn cã thÓ gîi ý: dùa vµo tÝnh chÊt b¾c cÇu. - Gi¸o viªn thu bµi cña häc sinh vµ ch÷a - Líp nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c nhãm. Bµi tËp 14 (tr40-SGK) Cho a < b. H·y so s¸nh a) 2a + 1 víi 2b + 1 V× a < b 2a < 2b 2a + 1 < 2b + 1 b) 2a + 1 víi 2b + 3 V× a < b 2a + 1 < 2b + 1 (1) (theo c©u a) mµ 1 < 3 2b + 1 < 2b + 3 (2) (céng c¶ 2 vÕ víi 2b) tõ (1) vµ (2) 2a + 1 < 2b + 3 4. Cñng cè - KiÕn thøc träng t©m trong bµi 5. . H­íng dÉn vÒ nhµ - §äc phÇn: Cã thÓ em ch­a biÕt. Lµm l¹i c¸c bµi to¸n trªn. - Chøng minh ; lµm c¸c bµi 22 30 (tr43, 44-SBT) E. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n :18/3/2013 TiÕt 60 TuÇn 28 bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Häc sinh n¾m ®­îc kh¸i niÖm bÊt ph­¬ng tr×nh mét Èn, nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh , lÊy ®­îc vÝ dô. 2. KÜ n¨ng - BiÕt kiÓm tra xem 1 sè cã lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh hay kh«ng. - BiÕt viÕt vµ biÓu diÔn trªn trôc sè tËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh cã d¹ng x > a (x < a; ). N¾m ®­îc bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng vµ kÝ hÖu. 3. T­ duy: - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é - CÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: m¸y chiÕu, b¶ng phô ghi h® 1- më ®Çu; c¸c trôc sè cña bµi trong SGK. - Häc sinh: «n l¹i nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh, ®Þnh nghÜa 2 ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng, b¶ng phô, bót d¹. C. Ph­¬ng ph¸p - Ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ho¹t ®éng nhãm D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. æn ®Þnh tæ chøc Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 23/3/2013 8B 2. KiÓm tra bµi cò :KiÓm tra 15phót C©u hái: Bµi 1: Cho a > b > 0, h·y so s¸nh: 3a víi 3b -2a víi -2b 3a+1 víi 3b- 1 b2 vµ ab Bµi 2: Cho a > b > 0, chøng minh: §¸p ¸n – biÓu ®iÓm: §¸p ¸n §iÓm 1a. 3a > 3b ( LH thø tù víi phÐp nh©n sè d­¬ng) 2 1b. -2a < -2b ( LH thø tù víi phÐp nh©n sè ©m) 2 1c. a > b => 3a > 3b => 3a+1 > 3b+1 > 3b – 1 2 1d. 0 b.b < b.a hay b2 < ab 2 2. xÐt hiÖu v× a>b => b-a b > 0 nªn ab >0 vËy . do ®ã 1 0,5 0,5 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña gv - hs Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Më ®Çu - Gi¸o viªn ®­a néi dung lªn m¸y chiÕu vµ thuyÕt tr×nh. - Häc sinh chó ý theo dâi. ? TÝnh gi¸ trÞ vµ so s¸nh 2 vÕ khi x = 9, x = 10 vµo bÊt ph­¬ng tr×nh . - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 1 häc sinh ®äc kÕt qu¶. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm ?1 - C¶ líp lµm ra b¶ng phô. - Gi¸o viªn thu b¶ng phô ®­a lªn m¸y chiÕu. - Häc sinh nhËn xÐt. - GV: C¸c nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh gäi lµ tËp nghiÖm cña BPT. ? ThÕ nµo lµ tËp nghiÖm cña BPT. - 1 häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. - Gi¸o viªn ®­a ra vÝ dô. 1. Më ®Çu VÝ dô: lµ bÊt ph­¬ng tr×nh lµ vÕ tr¸i 25000 lµ vÕ ph¶i. - Khi x = 9 ta cã lµ kh¼ng ®Þnh ®óng x = 9 lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh . - Khi x = 10 ta cã lµ kh¼ng ®Þnh sai x = 10 kh«ng lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh. ?1 a) BÊt ph­¬ng tr×nh : VÕ tr¸i: x2 ; vÕ ph¶i: 6x - 5 b) Khi x = 3: lµ kh¼ng ®Þnh ®óng ... Khi x = 6: lµ kh¼ng ®Þnh sai x = 6 kh«ng lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh Ho¹t ®éng 2: TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh - Gi¸o viªn ®­a lªn m¸y chiÕu vµ giíi thiÖu cho häc sinh biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè. - Häc sinh quan s¸t vµ ghi bµi. ? T×m tËp nghiÖm cña BPT. - C¶ líp lµm bµi, 1 häc sinh lªn b¶ng lµm. - Gi¸o viªn ®­a lªn m¸y chiÕu biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn truch sè. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm ?3; ?4 - C¶ líp lµm bµi vµo vë. - 2 häc sinh lªn b¶ng lµm. 2. TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh * §Þnh nghÜa: SGK VÝ dô 1: TËp nghiÖm cña BPT x > 3 lµ tËp hîp c¸c sè lín h¬n 3. KÝ hiÖu: ( 0 3 VÝ dô 2: xÐt BPT x 7 tËp nghiÖm cña BPT: 0 7 ?3 TËp nghiÖm -2 0 ?4 TËp nghiÖm: ) 0 4 Ho¹t ®éng 3: BÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng ? Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa 2 ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng. - Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. ? T­¬ng tù nh­ 2 ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng, nªu ®Þnh nghÜa 2 bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng. 3. BÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng * §Þnh nghÜa: SGK VÝ dô 3 < x x > 3 4. Cñng cè Bµi tËp 15 (tr43-SGK) Khi x = 3 ta cã a) 2x + 3 < 9; 2.3 + 3 < 9 kh¼ng ®Þnh sai x = 3 lµ nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh . b) x = 3 kh«ng lµ nghiÖm cña BPT - 4x > 2x + 5 c) x = 3 lµ nghiÖm cña BPT: 5 - x > 3x - 12 Bµi tËp 17 a) b) x > 2 c) d) x < -1 5. H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc theo SGK. Chó ý c¸ch biÓu tËp nghiÖm vµ kÝ hiÖu tËp nghiÖm. - Lµm l¹i c¸c bµi tËp trªn, bµi tËp 18 (tr43-SGK) - Lµm bµi tËp 32, 33, 34, 36, 37, 38 (tr44-SBT) E. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n :18/3/2013 TiÕt 61 TuÇn 29 bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Häc sinh nhËn biÕt ®­îc bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn vµ nghiÖm cña nã, hai bÊt ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng 2. KÜ n¨ng - BiÕt ¸p dông qui t¾c biÕn ®æi bÊt ph­¬ng tr×nh ®Ó gi¶i thÝch sù t­¬ng ®­¬ng cña bÊt ph­¬ng tr×nh. 3. T­ duy: - C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é - CÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: b¶ng phô ghi ?1 tr43-SGK, vÝ dô 2 tr44-SGK. - Häc sinh: «n tËp l¹i c¸c phÐp biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng cña ph­¬ng tr×nh. C. Ph­¬ng ph¸p - Ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ho¹t ®éng nhãm D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. æn ®Þnh tæ chøc Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 25/3/2013 8B 2. KiÓm tra bµi cò: C©u hái: ViÕt vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè cña mçi bÊt ph­¬ng tr×nh sau: +) x4; x1 +) x > -3; x < 5 §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm: ViÕt vµ biÓu diÔn ®óng tËp nghiÖm trªn trôc sè cña mçi bÊt ph­¬ng tr×nh (2,5 ®) 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña gv - hs Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: §Þnh nghÜa - Gi¸o viªn ®­a ra ®Þnh nghÜa. - Häc sinh chó ý theo dâi. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm ?1. - Häc sinh ®øng t¹i chç lµm bµi. 1. §Þnh nghÜa * §Þnh nghÜa: SGK ?1 C¸c bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt 1 Èn Ho¹t ®éng 2: Qui t¾c biÕn ®æi bÊt ph­¬ng tr×nh ? Ph¸t biÓu qui t¾c chuyÓn vÕ cña ph­¬ng tr×nh. - Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. - Gi¸o viªn ®­a ra qui t¾c. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu vÝ dô 1 trong SGK. ? Nªu c¸ch lµm. - Häc sinh tr¶ lêi. - Gi¸o viªn treo tranh vÏ vÝ dô 2 - SGK. - Yªu cÇu häc sinh lµm ?2 - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi. ? Ph¸t biÓu qui t¾c liªn hÖ gi÷a thø tù víi phÐp nh©n. - Häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. - Gi¸o viªn chèt l¹i vµ ®­a ra kiÕn thøc. - 2 häc sinh lªn lµm ?3 - Yªu cÇu häc sinh lµm ?4 - C¶ líp th¶o luËn theo nhãm. 2. Qui t¾c biÕn ®æi bÊt ph­¬ng tr×nh a) Qui t¾c chuyÓn vÕ (SGK) ax + b > c ax + b - c > 0 VÝ dô: Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh 3x > 2x + 5 vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè: Ta cã 3x > 2x + 5 3x - 2x > 5 x > 5 VËy tËp nghiÖm cña BPT lµ : ( 0 5 ?2 b) Qui t¾c nh©n víi mét sè * Qui t¾c: SGK * VÝ dô: ?3 a) 2x < 24 2x. < 24. x < 12 VËy tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ ?4 Gi¶i thÝch sù t­¬ng ®­¬ng: a) x+3< 7 x - 2 < 2 Ta cã x + 3 < 7 x + 3 - 5 < 7 - 5 x - 2 < 2 b) 2x 6 TËp nghiÖm cña 2x < - 4 lµ TËp nghiÖm cña -3x > 6 lµ V× nªn 2x 6 4. Cñng cè - Häc sinh lµm bµi tËp 19 (tr47-SGK) (4 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy) VËy tËp nghiÖm cña BPT VËy tËp nghiÖm cña BPT VËy tËp nghiÖm cña BPT VËy tËp nghiÖm cña BPT - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 20 (SGK) (4 häc sinh lªn b¶ng lµm) 5. H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc theo SGK, chó ý 2 qui t¾c chuyÓn vÕ. - Lµm bµi tËp 21 (tr47-SGK) - Bµi tËp 40 44 (tr45-SBT) E. Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n:25/3/2013 TiÐt 62 TuÇn 29 BÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn (tiÕt 2) A. Môc tiªu KiÕn thøc: Cñng cè hai quy t¾c biÕn ®æi bÊt ph­¬ng tr×nh. 2.KÜ n¨ng: BiÕt gi¶i vµ tr×nh bµy lêi gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. BiÕt c¸ch gi¶i mét sè bÊt ph­¬ng tr×nh ®­a ®­îc vÒ d¹ng bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. 3. T­ duy:- C¸c phÈm chÊt t­ duy, ®Æc biÖt lµ t­ duy linh ho¹t, ®éc lËp s¸ng t¹o; - RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khoa häc trong viÖc gi¶i to¸n 4. Th¸i ®é: Lµm viÖc cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c nhãm . B. ChuÈn bÞ GV: – B¶ng phô hoÆc ®Ìn chiÕu, giÊy trong ghi c©u hái, bµi tËp, bµi gi¶i mÉu. – Th­íc th¼ng, phÊn mµu, bót d¹. HS : – ¤n hai quy t¾c biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng bÊt ph­¬ng tr×nh. Th­íc kÎ, b¶ng phô nhãm, bót d¹. C. Ph­¬ng ph¸p: nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, luyÖn tËp thùc hµnh, nhãm D. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. æn ®Þnh: Ngµy gi¶ng Líp SÜ sè 01/4/2013 8B 2.KiÓm tra bµi cò: C©u hái: Nªu 2 qui t¾c biÕn ®æi t­¬ng ®­¬ng bÊt ph­¬ng tr×nh. ¸p dông gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè: 2x - 3 > 2 §¸p ¸n – biÓu ®iÓm: -Nªu ®óng ®/n (4®) -Gi¶i ®óng, biÓu diÔn ®­îc tËp nghiÖm (6®) 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV - hs Néi dung Ho¹t ®éng1: Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn ( 15 phót) GV nªu VÝ dô 5. Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh 2x – 3 < 0 vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè. 3.Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn GV : H·y gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh nµy. -HS ®óng t¹i chç gi¶i bpt 2x – 3 < 0Û 2x < 3Û 2x : 2 < 3 : 2 Û x < 1,5 TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ GV yªu cÇu HS kh¸c lªn biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè GV l­u ý HS : ®· sö dông hai quy t¾c ®Ó gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lµm Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh –4x – 8 < 0 vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè. GV yªu cÇu HS ®äc “Chó ý ” tr 46 SGK vÒ viÖc tr×nh bµy gän bµi gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. – Kh«ng ghi c©u gi¶i thÝch Bµi lµm : Ta cã – 4x – 8 < 0 Û – 4x < 8 (chuyÓn – 8 sang vÕ ph¶i vµ ®æi dÊu). Û – 4x : (– 4) > 8 : (– 4) (chia hai vÕ cho – 4 vµ ®æi chiÒu). Û x > – 2 TËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè. * Chó ý . SGK/46 Cô thÓ : Ta cã – 4x – 8 < 0Û – 4x < 8 Û – 4x : (– 4) > 8 : (– 4)Û x > – 2 NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x > – 2 GV yªu cÇu HS tù xem lÊy VÝ dô 6 SGK Ho¹t ®éng 3: Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh ®­a ®­îc vÒ d¹ng ax + b 0 ; ax + b £ 0 ; ax + b ³ 0 ( 10 phót) VÝ dô 7 : Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh 3x + 5 < 5x – 7. GV nãi : NÕu ta chuyÓn tÊt c¶ c¸c h¹ng tö ë vÕ ph¶i sang vÕ tr¸i råi thu gän ta sÏ ®ù¬c bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn – 2x + 12 < 0 Nh­ng víi môc ®Ých gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh ta nªn lµm thÕ nµo ? (liªn hÖ víi viÖc gi¶i ph­¬ng tr×nh) -GV yªu cÇu HS tù gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh. 4. Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh ®­a ®­îc vÒ d¹ng ax + b 0 ; ax + b £ 0 ; ax + b ³ 0 Cã 3x + 5 < 5x – 7 Û 3x – 5x < – 7 – 5 Û –2x < – 12 Û – 2x : (–2) > – 12 : (– 2) Û x > 6 NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x > 6 GV yªu cÇu HS lµm Gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh – 0,2x – 0,2 > 0,4x – 2 Cã – 0,2x – 0,2 > 0,4x – 2 Û – 0,2x – 0,4x > 0,2 – 2 Û – 0,6x > – 1,8 Û x < – 1,8 : (– 0,6) Û x < 3 NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x < 3. Ho¹t ®éng 4:LuyÖn tËp (10 Phót) Bµi 23 tr 47 SGK GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng theo nhãm. Nöa líp gi¶i c©u a vµ c. Nöa líp gi¶i c©u b vµ d a) Cã 2x – 3 > 0Û 2x > 3Û x > 1,5 NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x > 1,5. BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè : c) Cã 4 – 3x £ 0 GV ®i kiÓm tra c¸c nhãm HS lµm bµi tËp Sau kho¶ng 5 phót, ®¹i diÖn hai nhãm HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi. Bµi 26 tr 47 SGK (§Ò bµi ®­a lªn mµn h×nh) H×nh vÏ sau biÓu diÔn tËp nghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh nµo ? (KÓ ba bÊt ph­¬ng tr×nh cã cïng tËp nghiÖm). HS cã thÓ kÓ ba bÊt ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm lµ VÝ dô : x – 12 £ 0 2x £ 24 x – 2 £ 10 Û – 3x £ – 4 Û x ³ BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè : b) Cã 3x + 4 < 0 Û 3x < –4 Û x < NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x < BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè : d) Cã 5 – 2x ³ 0 Û –2x ³ –5 Û x £ 2,5 NghiÖm cña bÊt ph­¬ng tr×nh lµ x £ 2,5 BiÓu diÔn tËp nghiÖm trªn trôc sè : 4. Cñng cè: -GV cñng cè cho häc sinh kÜ n¨ng gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn 5. H­íng