Giáo án Đại số 9 năm học 2007- 2008 - Tiết 21 : Hàm số bậc nhất

Nguời soạn: Ninh Đình Tuấn Ngày soạn: 18/11/2007 Tiết: 21 Đ2. Hàm số bậc nhất Mục Tiêu: Qua bài này học sinh cần: Nắm vững kiến thức về hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y= ax+b(a0), hàm số bậc nhất được xác định với mọi giá trị thực của x và nắm được tính chất biến thiên của hàm số bậc nhất . Hiểu được cách chứng minh hàm số bậc nhất cụ thể đồng biến, nghịch biến . Chuẩn bị của GV và HS: GV: Bảng phụ ghi bài toán SGK, ghi ?1, ?2, ?3, ?4 đáp án bài tập 3, bài tập 8. Thước thẳng, com pa, máy tính bỏ túi HS : III. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (5 phút) GV nêu câu hỏi. Câu 1 : Nêu khái niệm hàm số . Hãy cho 1 ví dụ về hàm số được cho bởi công thức? Câu 2 : Hãy điền vào chỗ (.........) để được một mệnh đề đúng . Cho hàm số y=f(x) xác định với mọi x thuộc R, với mọi x1,x2 bất kì thuộc R. - Nếu x1<x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x)........... trên R - Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x)........... trên R. GV gọi 2HS lên bảng thực hiện. GV cho HS nhận xét đánh giá qua điểm số. Hai HS lên bảng làm đồng biến nghịch biến Hoạt động 2: Khái niệm về hàm số bậc nhất (16 phút) GV đặt vấn đề : Ta đã biết khái niệm hàm số và biết lấy ví dụ về hàm số được cho bởi một công thức. Hôm nay ta sẽ học một hàm số cụ thể, đó là hàm số bậc nhất . Vậy hàm số bậc nhất là gì, có tính chất như thế nào, đó là nội dung bài học hôm nay - Để đi đến định nghĩa ta xét bài toán thực tế sau: GV cho học sinh đọc bài toán đã chuẩn bị trên bảng phụ . - GV vẽ sơ đồ chuyển động như SGK và hướng dẫn học sinh thực hiện ?1 - Điền vào chỗ trống (....) cho đúng . - Sau một giờ ô tô đi được :....... - Sau t giờ ô tô đi được :....... - Sau t giờ ô tô cách trung tâm Hà Nội là S=...... - Học sinh thực hiện ?2 - GV gọi học sinh đọc kết quả, GV ghi kết quả lên bảng phụ đã chuẩn bị sẵn . - HS giải thích vì sao đại lượng s là hàm số của t ? - Nếu thay s bằng chữ y, t bởi chữ x ta có công thức hàm số quen thuộc y= 50x+8. Nếu thay 50 bởi a và 8 bởi b thì ta có y= ax+b (a0) là hàm số bậc nhất . - HS nêu định nghĩa hàm số bậc nhất ? - Các hàm số sau có phải là hàm số bậc nhất không ? Vì sao ? a) y=1-5x b) y= + 4 c) y=x d) y=2x2 + 3 e) y= mx+2 f) y=0x +7 TT.Hà Nội B.Xe Huế 8km t 1 2 3 4 5 6 S=50t+8 58 108 158 208 258 308 Định nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax +b , trong đó a,b là các số cho trước và a ạ 0 -Chú ý : Khi b=0 hàm số có dạng y=ax Ví dụ : y=1-5x ,y= là các hàm số bậc nhất Hoạt động 3: Tính chất (22 phút) GV ủửa ra vớ duù trong SGK/47 Sau vaứi phuựt ủeồ hs tửù ủoùc trong SGK, GV ủửa ra caõu hoỷi: + Haứm soỏ y= -3x + 1 xaực ủũnh vụựi nhửừng giaự trũ naứo cuỷa x ? + Chửựng minh raống haứm soỏ y= -3x + 1 nghũch bieỏn treõn R. GV ủửa ra ?3 : Cho haứm soỏ baọc nhaỏt y = f(x) = 3x +1 . Cho x hai giaự trũ baỏt kỡ x1, x2 sao cho x1 < x2. Haừy chửựng minh f(x1) < f(x2) roài ruựt ra keỏt luaọn haứm soỏ ủoàng bieỏn treõn R. GV choỏt laùi vaỏn ủeà nhaộc laùi caựch chửựng minh haứm soỏ ủoàng bieỏn, nghũch bieỏn treõn R ịủửa ra keỏt luaọn cuoỏi cuứng coự t/c thửứa nhaọn maứ khoõng chửựng minh cho trửụứng hụùp toồng quaựt: Treõn R, haứm soỏ y = ax + b ủoàng bieỏn khi a>0 vaứ nghũch bieỏn khi a<0 ?4 GV cho hoùc sinh ủửa ra vớ duù veà haứm soỏ baọc nhaỏt trong caực trửụứng hụùp: Gv choỏt cho hs naộm vửừng: vụựi a>0 ị haứm soỏ ủoàng bieỏn Vụựi a<0 ị haứm soỏ nghũch bieỏn GV gọi HS thực hiện. Hoùc sinh tửù ủoùc vớ duù ụỷ SGK Hs traỷ lụứi caực caõu hoỷi Vụựi moùi giaự trũ cuỷa x ẻ R Hs neõu laùi caựch c/m trong SGK HS thực hiện ?3 Hoùc sinh ủửụùc chia ra tửứng nhoựm thaỷo luaọn baứn baùc veà caựch chửựng minh y= 3x + 1 laứ haứm soỏ ủoàng bieỏn treõn R. ủaùi dieọn nhoựm leõn baỷng trỡnh baứy caựch chửựng minh baứi toaựn ?3 . Vụựi x1,x2 baỏt kỡ thuoọc R vaứ x1 < x2, ta coự: f(x1) = 3x1 + 1. f(x2) = 3x2 + 1. f(x2) - f(x1) = (3x2 + 1) –( 3x1 + 1) = 3(x2 - x1) > 0 (vỡ x2 > x1 theo giaỷ thieỏt) neõn: f(x2 ) > f(x1) hay f(x1) < f(x2) . Vaọy haứm soỏ y = 3x +1 laứ haứm soỏ ủoàng bieỏn treõn R. Hoùc sinh cho vớ duù a. Haứm soỏ ủoàng bieỏn. b. Haứm soỏ nghũch bieỏn IV. Hướng dẫn học ở nhà: (2 phút) - Hoùc thuoọc ủũnh nghúa vaứ tớnh chaỏt cuỷa haứm soỏ baọc nhaỏt. - Laứm caực baứi taọp 8; 9; 10 trang 48 SGK.