Giáo án Đại số 9 năm học 2007- 2008 - Tiết 30 : Phương trình bậc nhất hai ẩn

Nguời soạn: Ninh Đình Tuấn Ngày soạn: 17/12/2007 Chương iii : hệ hai phương trình bậc hai ẩn Tiết: 30 Đ1. Phương trình bậc nhất hai ẩn Mục Tiêu: Qua bài này học sinh cần : Nắm được khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn và nghiệm của nó. Hiểu được tập nghiệm của một phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn hình học của nó. Biết cách tìm công thức nghệm tổng quát và vẽ đường thẳng đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của một phương trình nhất hai ẩn. Chuẩn bị của GV và HS: GV:- Bảng phụ ghi câu hỏi, bài tập, xét thêm các phương trình 0x+2y=0; 3x+0y=0 - Com pa, Thước thẳng, ê ke. HS : - ôn tập phương trình bậc nhất một ẩn. - thước kẻ, com pa, máy tính bỏ túi. Tổ chức hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Đặt vấn đề và giới thiệu nội dung chương III (5 phút) - GV giới thiệu bài toán cổ " Vừa gà, vừa chó ...." và đặt vấn đề như SGK - GV giới thiệu chương trình trong chương III. GV đặt vấn đề theo SGK. HS chú ý lắng nghe. Hoạt động 2: Khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn (15 phút) GV: phương trình x + y = 36 2x + 4y = 100 Là các ví dụ về phương trình bậc nhất hai ẩn Gọi a là hệ số của x b là hệ số của y c là hằng số một cách tổng quát, phương trình bậc nhất hai ẩn x và y là hệ thức dạng ax + by = c Trong đó a, b, c là các số dã biết (a ≠ 0 hoặc b ≠ 0) GV yêu cầu HS tự lấy ví dụ về phương trình bậc nhất hai ẩn. Xét phương trình x + y = 36 ta tìm thấy x = 2 ; y = 34 thì giá trị của vế trái bằng vế phải. Ta nói cặp số x = 2 ; y = 34 hay (2 ; 34) là một nghiệm của phương trình Hãy chỉ ra một nghiệm khác - Vậy khi nào cặp số (x0 ; y0) được gọi là nghiệm của phương trình Yêu cầu HS đọc khái niệm SGK Ví dụ 2 : SGK GV nêu chú ý SGK GV yêu cầu HS thực hiện ?1 GV yêu cầu HS làm tiếp ?2 - GV nêu : đối với phương trình bậc nhất hai ẩn, khái niệm tập hợp nghiệm, phương trình tương đương cũng tương tự đối với phương trìng bậc nhất một ẩn. Khi biến đổi phương trình ta vẫn có thể sử dụng qui tắc chuyển vế và qui tắc nhân đã học GV yêu cầu HS nhắc lại hai qui tắc đó 1. Khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn HS hắc lại định nghĩa phương trình SGK HS lấy ví dụ HS tìm cặp nghiệm khác Nếu tại x = x0 , y = y0 mà giá trị hai vế của phương trình bằng nhauthì cặp số (x0 ; y0) được gọi là nghiệm của phương trình HS đọc khái niệm SGK HS xem ví dụ 2 SGK HS thực hiện ?1 Thay x = 1, y = 1 vào vế trái ta có: 2.1 - 1 = 1 (VT = VP) => cặp số (1; 1) là nghiệm của phương trình 2x - y = 1 - HS kiểm tra tiếp cặp số (0,5; 0) + (2 ; 3) ; (-2 ; -5); (1/2 ; -2).. HS thực hiện ?2 Phương trình 2x - y = 1 có vô số nghiệm. HS nhắc lại qui tắc chuyển vế và qui tắc nhân Hoạt động 2: Tập hợp nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn (18 phút) HS thực hiện ?3 SGK - Dùng bút chì điền kết quả vào ô trống - GV kiểm tra kết quả của HS - Từ kết quả ?3 em hãy viết tập nghiệm của phương trình: 2x-y=1 - GV giới thiệu cách viết nghiệm tổng quát - HS vẽ đồ thị hàm số y=2x-1 - Giữa đồ thị hàm số y=2x-1 và tập nghiệm của phương trình y=2x-1 có mối quan hệ gì ? - Mỗi điểm thuộc đường thẳng y=2x-1 có phải là nghiệm của phương trình không ? Vì sao? -GV cho HS xét phương trình :0x+2y=4 - Hãy viết nghiệm tổng quát? -Vẽ đường thẳng y=2? Nhận xé về tập nghiệm của phương trình 0x+2y = 4 trên mặt phẳng tọa độ - GV cho hs xét phương trình: 4x+0y=6 - HS viết nghiệm tổng quát? - Vẽ đường thẳng x=1,5 - Nhận xét về tập nghiệm của phương trình 4x+0y= 6 trên mặt phẳng tọa độ? - GV treo bảng phụ có ghi phần tổng quát SGK trang 7 2. Tập hợp nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn Làm ?3 - Phương trình : 2x - y = 1 x -1 0 0,5 1 2 2,5 y = 2x - 1 -3 -1 0 1 3 4 a)Nghiệm tổng quát: S = (x;2x-1)(xR) hoặc b) Biểu diễn trên mặt phẳng tọa độ: Nghiệm của phương trình là đường thẳng : y = 2x-1 y y0 M x0 x 0 1 -Xét phương trình: 0x+2y=4 -Nghiệm tổng quát : 0 y x 2 y=2 -Trên mặt phẳng tọa độ, nghiệm của phương trình là đường thẳng y=2 Xét phương trình: 4x + 0y = 6 - Nghiệm tổng quát: 0 x y 1,5 x=1,5 - Trên mặt phẳng tọa độ, nghiệm của phương trình là đường thẳng x=1,5 - Tổng quát: SGK Hoạt động 4 : Củng cố (5 phút) Thế nào là phương trình bậc nhất hai ẩn? Nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn là gì ? Phương trìmh bậc nhất hai ẩn có bao nhiêu nghiệm số GV cho Hs làm bài tập 2a tr 7 SGK HS thực hiện tại lớp IV. Hướng dẫn học ở nhà: (5 phút) - Cho học sinh làm bài tập 1; 2(a, c, f) trang 7 SGK tại lớp Về nhà làm bài tập 2(.d, e, b); 3 trang 7 SGK . Chuẩn bị Đ2. Hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn .