Giáo án Đại số lớp 9 tuần 13 tiết 25: Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau

Tuần 13 Tiết 25 Ngày soạn: 16/11/2008 Ngày dạy: 17/11/2008 §4.ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU I. MỤC TIÊU: * Kiến thức: HS nắm vững điều kiện hai đường thẳng y = ax + b (a 0) và y = a’x +b’ (a’0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. HS biết chỉ ra cặp đường thẳng song song, cắt nhau. * Kỹ năng: HS biết vận dụng lý thuyết vào việc tìm các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song, trùng nhau. * Thái độ: Vẽ hình cẩn thận. II. CHUẨN BỊ: GV: Bảng phụï, phấn màu, thước, com pa, máy tính bỏ túi. HS: Compa, bảng nhóm và bút viết, máy tính bỏ túi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG Hoạt động 1 : Ổn định lớp-Kiểm tra bài cũ ( 7phút ) GV cho lớp báo cáo sỉ số. GV nêu yêu cầu kiểm tra. HS1: Vẽ trên cùng một mặt phẳng tọa độ đồ thị hàm số y = 2x (d1); y = 2x+2 (d2) Nêu nhận xét về hai đồ thị này -GV nhận xét cho điểm HS2: Hai đường thẳng thì có mấy vị trí -GV nhận xét cho điểm -GV: Đặt vấn đề vào bài: Khi nào thì hai đường thẳng y = ax + b (a 0) và y = a’x +b’ (a’0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau? Đó là nội dung bài học ngày hôm nay! * Lớp trưởng báo cáo sỉ số. -HS nghe yêu cầu của gv và lên trả bài. -HS1 vẽ: (d1) -Hs Nêu nhận xét về hai đồ thị -HS2: Đths y = 2x+2 song song với đths y = 2x. Vì có cùng hệ số a = 2 và b 0. -HS nghe gv trình bày. Vẽ đồ thị hàm số * y = 2x (d1) Ta có O(0;0) , A(1;2) * y = 2x+2 (d2) Ta có: B(0;2) , C(-1;0) Hoạt động 2: Bài mới: (36phút) * Hđ2.1: Đường thẳng song song (10phút). -GV yêu cầu HS toàn lớp làm ?1 Vẽ đths y = 2x + 3 và y = 2x -2 trên cùng phặt phẳng toạ độ? -GV cho một hs lên bảng thực hiện. -GV nhận xét -GV: Hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x -2 cùng song song với đường thẳng nào. Vì sao? Chúng cắt trục tung tại điểm nào Hai điểm đó có khác nhau không Khi nào thì chúng trùng nhau -GV giới thiệu 2 đường thẳng song song, trùng nhau. -GV: Đưa kết quả lên bảng phụ -HS nghe thông báo của gv. * Hs thực hiện làm ?1. -HS: đường thẳng y = 2x. -HS:(0;3) khác (0; -2) -HS: Có khác nhau. -HS: -HS nghe và phát biểu lại -HS ghi nhận kết quả. 1. Đường thẳng song song: -Đường thẳng y=ax+b(d)(a 0) -Đường thẳng y=a’x+b’(d’)(a’ 0 * (d)//(d’) * (d) (d’) * Hđ2.2:Đường thẳng cắt nhau (8phút). -GV cho HS làm ?2 Tìm các cặp đường thẳng song song, trùng nhau trong các đường thẳng sau: y =0,5x+2(d1); y=0,5x+1(d2); y =1,5x+2(d3) Hãy giải thích. -GV vẽ sẵn ĐT bà hàm số trên bảng. (d2) (d1) (d3) -GV: Một cách tổng quát: Đường thẳng y=ax+b(d)(a 0) và đường thẳng y=a’x+b’(d’)(a’ 0) cắt nhau khi nào? -GV đưa kết luận lên bảng phụ -GV tiếp tục nêu phần chú ý. -HS thực hiện làm ?2. Tìm các cặp đường thẳng song song, trùng nhau trong các đường thẳng sau: y = 0,5x+2(d1); y = 0,5x+1(d2); y =1,5x+2(d3) -HS: (d1) // (d2) vì có hệ số a bằng nhau, hệ số b khác nhau. -HS: (d1) và (d3) không song song, cũng không trùng nhau, chúng phải cắt nhau -Tương tự (d2) và (d3) cũng cắt nhau -HS: cắt nhau khi a a’ -Một vài HS nhắc lại kết luận. -HS nghe và phát biểu lại -HS ghi nhận kết quả -HS cả lớp ghi nhận. 2. Đường thẳng cắt nhau Đường thẳng y=ax+b(d)(a 0) và đường thẳng y=a’x+b’(d’)(a’ 0) cắt nhau khi a a’ * Chú ý: Khi a a’và b = b’ thì hai đường thẳng có cùng tung độ gốc, do đó chúng cắt nhau tại một điểm trên trục tung có tung độ là b. * Hđ2.3:Bài toán áp dụng + củng cố (18 phút ). -GV nêu câu hỏi lên bảng: -GV: Hàm số y = 2mx + 3 và y=(m+1)x+2 có a, b, a’, b’ bằng bao nhiêu Tìm điều kiện của m để 2 hàm số là hàm số bậc nhất. -GV cho HS hoạt động nhóm câu a và câu b. -GV kiểm tra hoạt động nhóm của HS. Sau 5 phút gv cho đại diện 2 nhóm trình bày. -GV nhận xét đánh giá, kiểm tra bài làm của vài nhóm. Sau đó gv nêu trường hợp tổng quát hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau. -HS nghe và suy nghĩ trả lời. -Một hs nêu kết quả: +a = 2m; b = 3; +a’ = m + 1; b = 2 +m 0 và m -1 -HSthảo luận nhóm (5 phút) * Nhóm 1 thực hiện: a)(d1) cắt (d2) a a’ 2m m+1 m 1 -Kết hợp điều kiện trên 2 đường thẳng cắt nhau khi và chỉ khi m 0;m -1 và m 1 * Nhóm 1 thực hiện: b)(d1) // (d2) a = a’(vì đã có b b’) 2m = m+1 m = 1 (TMĐK) -HS ghi nhận. Một vài HS nhắc lại. 3. Bài toán áp dụng: Cho hàm số y = 2mx + 3(d1) và y=(m+1)x+2 (d2) a) Tìm m để hai đường thẳng trên cắt nhau. b) Tìm m để hai đường thẳng trên song song với nhau. GIẢI +a = 2m; b = 3; +a’ = m + 1; b = 2 +m 0 và m -1 a) (d1) cắt (d2) a a’ 2m m+1 m1 -Kết hợp điều kiện trên 2 đường thẳng cắt nhau khi và chỉ khi m0; m -1 và m 1 b) (d1) // (d2) a = a’(vì đã có b b’) 2m = m+1 m = 1 (TMĐK) Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà ( 2 phút ) -GV nêu trên bảng phụ yêu cầu về nhà: +Học bài theo vở ghi và SGK. +BTVN: 22 – 24 Tr 55 SGK ; 18 – 19 SBT Tr 59 SGK +Chuẩn bị bài mới. GV nhận xét đánh giá tiết học. HS ghi nhận lại HS ghi nhận để rút kinh nghiệm cho những tiết sau.