Giáo án dạy Đại số 9 - Tuần 15

Tuần 15 Tiết 29 Ngày soạn: 10/12/2007 Ngày dạy: ôn tập chương ii. A. Mục tiêu Hệ thống hoá các kiến thức cơ bản trong chương như khái niệm hàm số, biến số, đồ thị của hàm số, khái niệm hàm số bậc nhất, tính đồng biến, nghịch biến, các điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau, vuông góc nhau. Vẽ thành thạo đồ thị của hàm số bậc nhất, xác định được hàm số y = ax + b trong các trường hợp cụ thể. Rèn luyện cách trình bày. B. Chuẩn bị Giáo viên: Thước thẳng, mtđt. Học sinh: Thước thẳng, mtđt. C. Các hoạt động dạy học trên lớp I. ổn định lớp:( 1 phút) II. Kiểm tra bài cũ. Ôn tập kết hợp kiểm tra. III. Dạy học bài mới:(35 phút). Hoạt động của thày Hoạt động của trò 1.Ôn tập lí thuyết. Cho hs trả lời câu hỏi ôn tập. Câu hỏi ôn tập. 1. Nêu định nghĩa hàm số? Hàm số thường được cho bởi công thức nào? 2. Đồ thị của hàm số y = f(x) là gì? 3. Thế nào là hàm số bậc nhất? Cho ví dụ? 4. Hàm số bậc nhất y = ax + b (a 0) có những tính chất gì? -Hàm số y = 2x, y = -3x + 3 đồng biến hay nghịch biến? Vì sao? 5. Góc hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox được xác định như thế nào? 6. Giải thích vì sao lại gọi a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. 7. Khi nào hai đường y = ax + b và y = a’x + b’ khi nào cắt nhau? trùng nhau? song song nhau? vuông góc nhau? 2.Bài tập Bài 32,33 tr 61 sgk. -Cho hs thảo luận theo nhóm bài 32, 33 trong vòng 6 phút. -Theo dõi độ tích cực của hs. -Cho các nhóm đổi bài cho nhau - 1 nhóm làm bài trên bảng -Nhận xét? -GV nhận xét, bổ sung nếu cần. Bài 34 tr 61 sgk. -Gọi 1 hs lên bảng làm bài. -Cho hs dưới lớp làm bài. -Yêu cầu 1 HS lên chữa bài. -Nhận xét? -GV nhận xét. Bài 35 tr 61 sgk -Điều kiện để hai đường thẳng trùng nhau? -Nhận xét? -Gọi 1 hs đứng tại chỗ làm bài. -Nhận xét? -GV nhận xét. Bài 36 tr 61 sgk. -Gọi 1 hs lên bảng làm bài. -Cho hs dưới lớp làm bài. -1 HS lên bảng làm bài. -Nhận xét? -GV nhận xét. -Quan sát nội dung các câu hỏi ôn tập. -Trả lời: 1. SGK 2.Là tập hợp các điểm trên . 3. Là hàm số có dạng y = ax + b trong đó 4.Đồng biến khi a > 0 , nghịch biến khi a< 0 Hàm số y = 2x đồng biến trên R và a = 2 > 0, hs y = -3x + 3 nghịch biến trên R vì a = -3< 0. -là góc tạo bởi đường thẳng và tia Ox -Nhận xét. -Vì khi a > 0, a tăng thì tăng nhưng khi a<0 a tăng thì giảm -Hai đường y = ax + b và y = a’x + b’: -Cắt nhau a a’. -Song song a = a’ và b b’. -Trùng nhau a = a’; b = b’. -Thảo luận theo nhóm trong vòng 6 phút. -Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm. -Đổi bài cho nhau để nhận xét. Bài 32 tr 61 sgk. a) HS y = (m - 1)x + 3 đồng biến m - 1> 0 m > 1. b) HS y = (5 - k)x + 1 nghịch biến 5 - k 5. Bài 33 tr 61 sgk HS y = 2x + 3 + m và hs y = 3x + 5 - m đều là hs bậc nhất và có a a’ nên đồ thị của chúng cắt nhau tại một điểm trên trục tung3 +m =5 -m m = 1. -Quan sát bài làm trên bảng. -Nhận xét. -Bổ sung. -1 hs lên bảng làm bài. Hai đt y = (a-1)x + 2 và y = (3 - a)x + 1 đã có tung độ gốc là b b’ nên hai đt trên song song nhau a - 1 =3 -a a = 2. -Dưới lớp làm bài vào vở. -Quan sát các bài làm. -Nhận xét. -Bổ sung. là a = a’; b = b’. -1 hs đứng tại chổ làm bài. Hai đt y = kx + m - 2 và y = (5 - k)x + 4 - m với k 0, k 5 trùng nhau TMĐK. -Nhận xét. -Bổ sung. -1 hs lên bảng làm bài. a) ĐT của hai hs y = (k + 1)x và y = (3 - 2k)x + 1 song song nhau k + 1 = 3 - 2k k = b) ĐT của hai hs trên cắt nhau -Dưới lớp làm bài vào vở. -Quan sát các bài làm. -Nhận xét. -Bổ sung. IV. Củng cố (7 phút) GV nêu lại các kiến thức trọng tâm trong chương và các dạng toán trọng tâm trong chương. V.Hướng dẫn về nhà (2 phút) -Học kĩ lí thuyết. -Xem lại các VD và BT. -Làm các bài 37, 38 sgk. ******************************* Chương III. Hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn. Tuần 15 Tiết 30 Ngày soạn: 10/12/2007 Ngày dạy: Đ1. phương trình bậc nhất hai ẩn. A. Mục tiêu Nắm được khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn và nghiệm của nó. Hiểu tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn và biểu diễn hình học của nó. Biết cách tìm công thức nghiệm tổng quát và vẽ đường thẳng biểu diễn tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn. B. Chuẩn bị Giáo viên: Thước thẳng, SGK. Học sinh: Thước thẳng. C. Các hoạt động dạy học trên lớp I. ổn định lớp:( 1 phút) II. Kiểm tra bài cũ. III. Dạy học bài mới:(38 phút). Hoạt động của thày Hoạt động của trò 1.Khái niệm phương trình bậc nhất hai ẩn. -GV giới thiệu nội dung chương học. -Lấy các ví dụ: x + y = 1 , 2x + 4y = 3 ,4x - 0,5y = 0; 3x - x = 1; 0x - 8y = 9; 3x + 0y = -1 x + y = 1 , 2x + 4y = 3 là các phương trình bậc nhất hai ẩn. -Vậy phương trình bậc nhất hai ẩn có dạng như thế nào? -Nhận xét? GV nêu tổng quát. Tổng quát: Phương trình bậc nhất hai ẩn x, y là hệ thức dạng ax + by = c trong đó a, b, c là các số đã biết, a và b không đồng thời bằng 0. -Cho hs đọc tổng quát. -Trong các phương trình sau, phương trình nào là pt bậc nhất hai ẩn? a. 4x - 0,5y = 0; b. 3x2 - x = 1; c. 0x - 8y = 9; d. 3x + 0y = -1; e. 0x + 0y = 2; f. x + y + z = 3. Xét pt x + y = 36. -Cho hs kiểm tra x = 2; y = 34 có thoả mãn phương trình không? -Nêu khái niệm nghiệm của phương trình? -Nhận xét? -Tìm thêm 1 nghiệm khác của phương trình? -Vậy cặp giá trị (x ; y) khi nào là nghiệm của phương trình? -GV nêu tóm lại. Tóm lại: Nếu tại x = x0, y = y0 mà hai giá trị của hai vế bằng nhau thì cặp số (x0; y0) được gọi là một nghiệm của phương trình. Cho HS làm ?1,?2: ?1 + ?2. SGK. -Gọi 2 HS lên bảng làm bài. -Nhận xét? -GV nhận xét. 2. Tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn số. a) Xét pt 2x - y = 1 -Phương trình bậc nhất hai ẩn có bao nhiêu nghiệm? -Vậy ta có thể biểu diễn tập hợp nghiệm của pt bậc nhất hai ẩn trên mp toạ độ. -Biểu thị y theo x? GV nêu chú ý: Đường thẳng y = 2x - 1 còn gọi là đường thẳng 2x - y = 1. -Cho hs làm ?3. -Cho hs thảo luận theo nhóm trong vòng 6 phút các phần c, d, e. -Theo dõi sự thảo luận của các em. -Cho các nhóm đổi bài. -1 HS lên bảng làm bài. -Nhận xét? -GV nhận xét, bổ sung nếu cần. Tổng quát: sgk tr 7. -Từ các vd, rút ra nhận xét? -Từ đó, GV khái quát lên Tổng quát. -Nêu nội dung tổng quát . -Nắm nội dung chương trình học trong chương. -Theo dõi các ví dụ. Trả lời: Phương trình bậc nhất hai ẩn số là -Nhận xét. -Bổ sung. -Đọc nội dung tổng quát. -Theo dõi các phương trình trên bảng phụ, tìm các phương trình bậc nhất hai ẩn. -nhận xét. -Bổ sung. -Kiểm tra x = 2; y = 34 có thoả mãn phương trình không: Ta có cặp số (2; 34) là một nghiệm của phương trình vì khi thay x = 2; y = 34 thì giá trị của hai vế bằng nhau. -Nghiệm của phương trình là -Nhận xét. -2 hs đứng tại chỗ tìm thêm các nghiệm của phương trình. -Trả lời: khi -Nhận xét. -Làm ?1 + ?2 -Quan sát các bài làm trên bảng. -Nhận xét. -Bổ sung. Có vô số nghiệm. y = 2x-1. -1 hs lên điền bảng. -Nhận xét. -Nắm nội dung chú ý. -Cho hs làm ?3. -1 hs lên bảng vẽ đường thẳng y = 2x - 1. -1 hs lên bảng tìm nghiệm tổng quát. -1 hs lên bảng vẽ đường thẳng. a)2x - y = 1 y = 2x - 1 . ngiệm tổng quát: Vậy tập nghiệm của pt là S = Biểu diễn tập hợp nghiệm trên mp toạ độ: là đt y = 2x - 1. y O -1 -Nhận xét. -Bổ sung. b) xét pt 0x + 2y = 4. 0x + y = 2 Nghiệm tổng quát Biểu diễn tập hợp nghiệm trên mp toạ độ là đường thẳng y = 2 y y = 2 2 O x -Thảo luận theo nhóm trong vòng 6 phút. -Phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm. -Đổi bài cho nhau để nhận xét. c) Xét pt 0x + y = 0 Nghiệm tổng quát: Biểu diễn tập hợp nghiệm trên mp toạ độ là đường thẳng y = 0 ( là trục hoành). y y = 0 O x d) Xét pt 3x + 0y = 6. x + 0y = 2 Nghiệm tổng quát: Biểu diễn tập hợp nghiệm trên mp toạ độ là đường thẳng x = 2 y x = 2 O 2 x e) Xét pt x + 0y = 0. Nghiệm tổng quát: Biểu diễn tập hợp nghiệm trên mp toạ độ là đường thẳng x = 0 ( là trục tung). y x = 0 O x -Quan sát bài làm trên bảng. -Nhận xét. -Bổ sung. -Rút ra nhận xét -Nắm nội dung tổng quát. -Đọc Tổng quát. IV. Củng cố (5 phút) Thế nào là phương trình bậc nhất hai ẩn? Nghiệm của pt bậc nhất hai ẩn là gì? Phương trình bậc nhất hai ẩn có bao nhiêu nghiệm? Cho hs làm bài 2a tr 7 sgk. Nghiệm tổng quát là: -Biểu diễn trên mptđ (hs biểu diễn). V.Hướng dẫn về nhà (2 phút) -Học kĩ lí thuyết. -Xem lại các VD và BT. -Làm các bài 1, 2, 3 tr 7sgk, 1,2,3,4 tr 3 sbt. ***************************