Giáo án dạy Vật lý 6 tuần 15: Máy cơ đơn giản

Tuần 15 Ngày soạn: Tiết 15 MÁY CƠ ĐƠN GIẢN I. Mục tiêu: - Biết làm thí nghiệm để so sánh trọng lượng của vật và lực dùng để kéo vật lên trực tiếp theo phương thẳng đứng. Kể tên được một số máy cơ đơng giản thường gặp. - Rèn kĩ năng sử dụng lực kế để đo trọng lượng và lực kéo. - Thái độ trung thực khi đo và đọc kết quả đo, thái độ nghiêm túc trong thí nghiệm và học tập. II. Chuẩn bị: - Mỗi nhóm : 2 lực kế (5N), 1 quả nặng 200g. - GV: tranh vẽ H13.1; H13.2; H13.5; H13.6 (SGK); bảng phụ; kẻ bảng 13.1. III. Tổ chức hoạt động trên lớp: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Nội dung 1. Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới.(6’) - Kiểm tra sỉ số ? Trọng lực là gì? Phương và chiều của trọng lực ? Đơn vị và dụng cụ đo ? - Bài mới: + GV cho HS quan sát H13.1, giới thiệu tình huống như SGK. + Yêu cầu HS thảo luận tìm ra các phương án giải quyết. + GV giới thiệu một phương án giải quyết thông thường : Kéo vật lên theo phương thẳng đứng. - Báo cáo sỉ số. - Trả lời. 2. Hoạt động 2: Nghiên cứu cách kéo vật lên theo phương thẳng đứng (15’) - Yêu cầu HS đọc mục 1: Đặt vấn đề và quan sát H13.2 (SGK). Gọi HS dự đoán câu trả lời. - Cần những dụng cụ gì và làm thí nghiệm như thế nào để kiểm tra dự đoán. - GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm và phát dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm. - Yêu cầu các nhóm HS tự tiến hành thí nghiệm theo SGK và ghi kết quả. - Tổ chức cho các nhóm tình bày kết quả thí nghiệm (bảng phụ), dựa vào kết quả thí nghiệm trả lời câu C1. Thảo luận để thống nhất kết quả. - Yêu cầu HS làm việc cá nhân với câu C2 để rút ra kết luận. - Yêu cầu HS trả lời C3, hướng dẫn HS thảo luận để thống nhất câu trả lời. - HS quan sát H13.2 và dự đoán câu trả lời. - HS trả lời theo sự điều khiển của GV. - Các nhóm nhận dụng cụ thí nghiệm. - Làm thí nghiệm theo hướng dẫn và ghi kết quả đo được vào bảng 13.1. - Trình bày kết quả thí nghiệm và nhận xét của nhóm mình theo hướng dẫn của GV. C1: Lực kéo vật lên theo phương thẳng đứng bằng trọng lượng của vật. - HS làm việc cá nhân với câu C2 và tham gia thảo luận để thống nhất câu trả lời C2: Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng cần phải dùng lực ít nhất bằng trọng lượng của vật. - HS trả lời C3 và tham gia thảo luận để thống nhất câu trả lời C3: Phải tập trung nhiều người, tư thế đứng không thuận lợi, dễ ngã,... I. KÉO VẬT LÊN THEO PHƯƠNG THẲNG ĐỨNG 1. Đặt vấn đề: Nếu chỉ dùng dây, liệu có thể kéo vật lên theo phương thẳng đứng vơi một lực nhỏ hơn trọng lượng của vật được không? 2. Thí nghiệm: a. Chuẩn bị: - Hai lực kế. - Khối trụ có móc. - Chép bảng 13.1 vào vở. b. Tiến hành đo: - Đo trọng lượng của khối trụ. - Dùng hai lực kế kéo vật lên theo phương thẳng đứng. Học sinh ghi chép kết quả vào bảng kết quả. c. Nhận xét: Hình 31 Qua thí nghiệm cho thấy lực kéo vật lên tương đương với trọng lượng của vật. Như vậy có nghĩa là ta không thể đưa vật lên cao khi lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật. 3. Rút ra kết luận: Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng cần phải dùng lực ít nhất bằng trọng lượng của vật. Khó khăn trong việc kéo đứng là phải tập trung nhiều người, tư thế kéo không thuận lợi, dễ ngã. 3. Hoạt động 3: Tổ chức HS bước đầu tìm hiểu về máy cơ đơn giản (8’) - Trong thực tế, người ta thường làm thế nào để khắc phục những khó khăn vừa nêu ? - Yêu cầu HS nêu ví dụ về một số trường hợp sử dụng máy cơ đơn giản. - HS đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi theo hướng dẫn của GV Có ba loại máy cơ đơn giản: mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc. - HS nêu một số ví dụ: ròng rọc kéo nước, cầu trượt, mở nút chai,... II. CÁC MÁY CƠ ĐƠN GIẢN Thực tế, người ta có thể dùng tấm ván đặt nghiêng, xà beng, ròng rọc để nâng hay di chuyển vật nặng, các loại dụng cụ này được gọi là MCĐG. Có ba loại MCĐG là: mặt phẳng nghiêng (MPN), ròng rọc và đòn bẩy. 4. Hoạt động 4: Vận dụng (10’) - Giới thiệu cho HS về Palăng và yêu cầu HS hoàn thiện câu C4 Tổ chức thảo luận để thống nhất câu trả lời. - HS chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu C4. Thảo luận để thống nhất câu trả lời C4: a)Máy cơ đơn giản là những dụng cụ giúp thực hiện công việc dễ dàng hơn. b)Mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc là máy cơ đơn giản. - HS trả lời câu C5 theo hướng dẫn của GV C4: a. MCĐG là những dụng cụ giúp thực hiện công việc dễ dàng hơn. b. MPN, đòn bẩy, ròng rọc là MCĐG C5: Trọng lượng của ống bê tông là: P=10m=10*200=2000N Hợp lực của 4 người: 400(N)*4=1600 (N) vậy không thể kéo ống lên được vì lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của ống bê tông. C6: - Ròng rọc kéo cờ ở cột cờ. - Cái kéo. - Cần trục kéo nước 6. Hoạt động 6: Củng cố Dặn dò (6’) ? Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng phải dùng lực có cường độ ít nhất là bao nhiêu ? ?Có mấy loại máy cơ đơn giản ? Tìm thí dụ sử dụng máy cơ đơn giản trong cuộc sống. - Nếu còn thời gian, GV cho HS suy nghĩ làm bài tập 13.1 (SBT). - Tìm những thí dụ sử dụng máy cơ đơn giản trong cuộc sống. - Làm bài tập 13.2- 13.4 (SBT). - Đọc trước bài 14 : Mặt phẳng nghiêng.