Giáo án Địa lý 10 - Bài 57: Môi trường và sự phát triển bền vững

Bài 57. MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG I . MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS cần: Phân tích được mối quan hệ giữa môi trường và phát triển nói chung ở các nước phát triển và đang phát triển nói riêng Trình bày được những mâu thuẫn, khó khăn mà các nước đang phát triển phải giải quyết trong mối quan hệ giữa môi trường và phát triển. Có thái độ hành vi đúng đối với môi trường, tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường II. THIẾT BỊ DẠY HỌC Tranh ảnh (hoặc địa hình về môi trường, tài nguyên và bảo vệ môi trường). III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: HS làm việc theo cặp GV giao nhiệm vụ: Đọc và tìm những nội dung chính được đề cập đến trong mục 1. HS trình bày nội dung đã tìm hiểu GV tóm tắt, chuẩn xác kiến thức GV giải thích khái niệm: Phát triển bền vững, ô nhiễm môi trường và suy thoái môi trường. GV đặt câu hỏi: tại sao vấn đề môi trường lại có tính toàn cầu và việc giải quyết những vấn đề môi trường đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa các quốc gia. HĐ 2: HS làm việc cá nhân GV giao nhiệm vụ: đọc mục II, cho biết những vấn đề về môi trường ở các nước phát triển và nguyên nhân của nó. HS trình bày nội dung đã tìm hiểu. GV tóm tắt và chuẩn xác kiến thức, nhấn mạnh trách nhiệm của các nước phát triển với vẫn đề ô nhiễm toàn cầu và các nước đang phát triển HĐ 3: HS làm việc theo nhóm GV giao nhiệm vụ: Đọc mục III và thảo luận: + Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước đang phát triển + Những khó khăn về mặt kinh tế - xã hội khi giải quyết vấn đề môi trường ở các nước đang phát triển? HS thảo luận nhóm (khoảng 10 phút) HS báo cáo kết quả thảo luận (đại diện một vài nhóm, các nhóm khác góp ý) GV tomas tắt, chuẩn xác kiến thức và làm rõ mối quan hệ giữa sự chậm phát triển, bùng nổ dân số với sự hủy hoại môi trường, do đó việc giải quyết những vấn đề môi trường gắn liền với việc giải quyết những vấn đề xã hội. Gv làm rõ mối quan hệ giữa sự tiến bộ của KH-KT với việc tiết kiệm được sử dụng nguyên, nhiên liệu; giảm giá nguyên, nhiên liệu à sự thiệt thòi của các nước đang phát triển trong xuất khẩu khoáng sản Sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường là điều kiện phát triển Mâu thuẫn giữa sự phát triển nề sản xuất xã hội ngàng càn tăng vói nguồn TNTN có hạn Sự tiến bộ trong kinh tế và khoa học kỹ thuật à môi trường sinh thái bị ô nhiễm và suy thoái nghiêm trọng Phải sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường à phát triển bền vững Việc giải quyết vấn đề môi trường cần phải có nỗ lực lớn về chính trị, kinh tế và KH-KT; có sự phối hợp, nỗ lực chung của các quốc gia; chấm dứt chạy đua vũ trang, chấm dứt chiến tranh… Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước phát triển Sự phát triển của công nghiệp, đô thị à tác động đến môi trường. Các nước phát triển đã gây nên hiện tượng ô nhiễm toàn cầu: thủng tầng ôzôn, hiệu ứng nhà kính, mua a xít… Các nước phát triển đã làm trầm trọng thêm vấn đề môi trường ở các nước đang phát triển. Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước đang phát triển Các nước đang phát triển là nơi tập trung nhiều vấn đề môi trường và phát triển Các nước đang phát triển chiếm hơn ½ diện tích các lục địa và ¾ dân số thế giới, là nơi giàu tài nguyên thiên nhiên. Các nước đang phát triển là các nước nghèo, chậm phát triển, sức ép dân số, bùng nổ dân số…à môi trườn bị hủy hoại nghiêm trọng các nước phát triển đã lợi dụng những khó khăn về kinh tế của các nước đang phát triển đểv bóc lột tài nguyên Khai thác tài nguyên nông, lâm nghiệp ở các nước đang phát triển Khai thác và chế biến khoáng sản có vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế của nhiều nước đang phát triển à xuất khẩu Việc khai thác các mỏ lớn à ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí… Việc khai thác tài nguyên nông, lâm nghiệp ở các nước đang phát triển - Việc đốn rừng, tình trạng đốt nương làm rẫy, phá rừng để lấy củi, mở rộng diện tích canh tác và đồng cỏ; việc chăn thả gia súc quá mức… à hàng triệu ha rừng bị mất đi,mở rộng diện tích đồi núi trọc và thúc đẩy quá trình hoang mạc hóa. ĐÁNH GIÁ Khoanh tròn chữ cái in hoa đứng trước ý đúng trong các câu sau: Sự phát triển bền vữnglaf sự đảm bảo cho: Con người có đời sống vật chất, tinh thần ngày càng cao Môi trường sống lành mạnh Sự phát triển hôm nay không làm hạn chế sự phát triển của ngày mai Tất cả các ý trên b) Ngyên nhân chủ yếu gây ra nhiều vấn đề môi trường toàn cầu là do: A. Viêc khai thác tài nguyên khoáng sản ở các nước đang phát triển B. Tình trạng chậm phát triển kinh tế - xã hội ở các nước đang phát triển C. Sự phát triển công nghiệp của các nước đang phát triển c) Để giải quyết vấn đề môi trường cần phải: A. Chấm dứt chạy đua vũ trang, chấm dứt chiến tranh B. Giúp các nước đang phát triển thoát khói cảnh đói nghèo C. Áp dụng các tiến bộ KH – KT để kiểm soát tình trạng môi trường D. Sử dụng hợp lí tài nguyên, giảm bớt tác động xấu đến môi trường E. Tất cả các ý trên 2. Vì sao nói các vấn đề môi trường và tài nguyên ở các nước đang phát triển không tách rời vấn đề phát triển ở các nước TBCN phát triển?