Giáo án Địa lý 10 - Địa lí ngành thương mại

Bài ….tiết….. ĐỊA LÍ NGÀNH THƯƠNG MẠI MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS cần: Hiểu đúng về thị trường và cơ chế hoạt động của thị trường Thấy được vai trò của ngành thương mại đối với kinh tế và đời sống nhân dân Nắm được khái niệm cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu. Biết phân tích sơ đồ, bảng số liệu, bản đồ ngành thương mại THIẾT BỊ DẠY HỌC Các sơ đồ trong SGK (phóng to) Lược đồ: tỉ trọng hàng chế biến trong giá trị hàng xuất khẩu của thế giới HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Cho HS xem ảnh: Chợ, siêu thị, cửa hàng, các loại tiền tệ; Quang cảnh các bến cảng sân bay đang bốc dỡ và xếp hàng, hỏi: Những bức ảnh trên nói điều gì? à Hoạt động của GV & HS Nội dung chính HĐ 1: GV Yêu cầu HS quan sát sơ đồ hoạt động của thị trường à tự rút ra khái niệm thị trường Thử nêu một số ngành hàng hóa được bày bán ở một hàng tạp hóa gần nhà à nêu khái niệm Hàng hóa Vật ngang giá là gì? Tại sao không dùng hàng hóa để trao đổi với nhau mà phải dùng tiền? Quy luật cung cầu là gì? Nêu ví dụ thực tế cho từng trường hợp (cung > cầu; cung < cầu; cung = cầu) HĐ 2: Y/C Bước 1: HS dựa vào SGK, vốn hiểu biết thảo luận theo gợi ý: Trình bày vai trò của ngành thương mại. Ngành nội thương có vai trò gì? Tại sao sự phát triển của ngành nội thương sẽ thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ giữa các vùng? Ngành ngoại thương có vai trò gì? Hoạt động của xuất khẩu và nhập khẩu có mối quan hệ với nhau như thế nào? Tại sao nói thông qua việc đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, nền kinh tế trong nước sẽ có động lực mạnh mẽ để phát triển? Gợi ý: GV nói về sự phân công lao động theo lãnh thổ Bước 2: Đại diện HS lên trình bày, GV chuẩn kiến thức HĐ 3: Bước 1: HS dựa vào SGK, vốn hiểu biết: Cho biết thế nào là cán cân xuất nhập khẩu, xuất siêu, nhập siêu Làm các câu hỏi ở mục I.1 trong SGK Gợi ý: Công thức tính Cán cân xuất nhập khẩu = giá trị xuất khẩu trừ đi giá trị nhập khẩu Tỉ lệ xuất nhập khẩu = giá trị xuất khẩu chia cho giá trị nhập khẩu Bước 2: HS trình bày, GV giúp HS chuẩn kiến thức HĐ 4: Y/C HS HS dựa vào SGK, vốn hiểu biết: Cho biết cơ cấu hàng xuất nhập khẩu. Giải thích vì sao nói cơ cấu hàng xuất nhập khẩu phản ánh khá rõ tính chất của nền kinh tế của nước phát triển hay kém phát triển Dựa bào bảng 53.2, nhận xét tổng giá trị xuất khẩu và nhập khẩu của một số vùng trên thế giới năm 2001 Chỉ dựa vào cán cân xuất nhập khẩu, có thể khẳng định tính chất của một nền kinh tê? Tại sao? Bước 2: HS trình bày, GV giúp HS chuẩn xác kiến thức. HĐ 5: Yêu cầu HS đọc SGK, nêu một số nét cơ bản về WTO. Yêu cầu HS đọc kĩ bảng một số khối kinh tế lớn trên thế giới, nêu một số đặc điểm chung cho từng khối. GV tiểu kết về vai trò của các khối kinh tế trên TG. Hỏi thêm các câu hỏi sau: Hãy xác định thành viên của tổ chức ASIAN và NAFA trên bản đồ Vn hiện là thành viên của các tổ chức kinh tế TG nào? Nêu những thông tin mới nhất về quá trình xin gia nhập WTO của VN? Các chuyên gia dự đoán khi nào Vn sẽ được gia nhập? ý kiến của riêng em? Khái niệm thị trường Một số khái niệm Thị trường: Là nơi gặp gỡ giữa người mua và người bán Hàng hóa: Vật đem ra mua, bán trên thị trường. Vật ngang giá: Làm thước đogias trị hàng hóa. Vật ngang giá hiện đại là tiền Hoạt động: Thị trường hoạt động theo qui luật cung cầu Vai trò của ngành thương mại Là khâu nối giữa sản xuất và tiêu dùng Điều tiết sản xuất, hướng dẫn tiêu dùng Ngành nội thương: tạo ra thị trường thống nhất trong nước, thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ Ngành ngoại thương: Gắn thị trường trong nước với thị trương thế giới Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu Cán cân xuất nhập khẩu cán cân xuất nhập khẩu: là hiệu số giữa giá trị xuất khẩu và giá trị nhập khẩu Xuất siêu: Xuất khẩu > nhập khẩu Nhập siêu: xuất khẩu < nhập khẩu Cơ cấu xuất nhập khẩu Các nước đang phát triển: + Xuất: Sản phẩm cây công nghiệp, lâm sản, nguyên liệu và khoáng sản + Nhập: Sản phẩm của công nghiệp chế biến, máy công cụ, lương thực, thực phẩm. các nước phát triển ngược lại Đặc điểm của thị rường thế giới Toàn cầu hóa nền kinh tế là xu thế quan trọng nhất. Châu Âu, châu Á, Bắc Mĩ có tỉ trọng buôn bán trong nội vùng và trên TG đều lớn. Khối lượng buôn bán trên thế giới tăng liên tục trong những năm qua. Ba trung tâm buôn bán lớn nhất thế giới là Hoa Kì, CHLB Đức, Nhật Bản, Anh, Pháp, là các cường quốc về xuất nhập khẩu à ngoại tệ mạnh. IV. Các tổ chức thương mại thế giới Tổ chức thương mại thế giới WTO Ra đời ngày 15/11/1994, hoạt động chính thức từ 01/01/1995, lúc đầu gồn 125 nước thành viên. Là tổ chức quốc tế đầu tiên đề ra luật lệ buôn bán qui mô toàn cầu và giải quyết các tranh chấp quốc tế. Thúc đẩy sự phát triển quan hệ buôn bán thế giới 2. Một số khối kinh tế lớn trên TG năm 2000 (SGK) ĐÁNH GIÁ Tiền tệ đem trao đổi trên thị trường có thể được xem là: Thước đo giá trị của hàng hóa Vật ngang giá Loại hàng hóa A và B đúng Theo quy luật cung – cầu, khi cung lớn hơn cầu thì: Sản xuất ổn định, giá cả phải chăng Sản xuất sẻ giảm sút, giá cả rẻ Sản xuất sẽ phát triển mạnh, giá cả đắt A, B, C đều đúng Sắp xếp các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lý: A. Nhóm nước B. Các mặt hàng xuất nhập khẩu Phát triển Đang phát triển Gạo, luấ mì, khoai tây, sắn. Máy công cụ, các mặt hàng điện tử Than, sắt, dầu thô Xăng, dầu hỏa Các sản phẩm hóa dầu Thép cán, thép tấm, dây đồng Cao su, ca cao, cà phê Dừa, mì, chuối.