Giáo án Địa lý 10 - Tiết 57 - Bài 48: Vai trò, các nhân tố ảnh hưởng và đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ

Chương XII ĐỊA LÍ DỊCH VỤ TIẾT 57 Bài 48. VAI TRÒ, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁC NGÀNH DỊCH VỤ MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS cần Trình bày được cơ cấu ngành dịch vụ và vai trò to lớn ngành dịch vụ trong nền kinh tế hienj đại. Hiểu và trình bày được các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ, đặc biệt nhân tố kinh tế - xã hội. Trình bày được những đặc điểm phân bố ngành dịch vụ trên thế giới. Đọc và phân tích đượclược đồ tỉ trọng của các ngành dịch vụ trong co cấu GDP THIẾT BỊ DẠY HỌC Lược đồ vè tỉ lệ lao động làm dịch vụ (phóng to) Bản đồ tự nhiên thế giới Bản đồ các nước trên thế giới. Bản đồ Tự nhiên Việt Nam, Du lịch Việt Nam Một số tranh ảnh, báo, tạp chí, … về ngành du lịch HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Khởi động Phương án 1: Yêu cầu HS kể tên 3 nhóm ngành kinh tế chính và ten các nhóm ngành đã học àGV giới thiệu ngành dịch vụ Phương án 2: Cho HS xem 3 biểu đồ về cơ cấu GDP phân theo các ngành kinh tế của Nhật Bản, Hoa Kì và Việt Nam. Yêu cầu HS nêu nhận xét tỉ trọng của các nhóm ngành. GV chốt lại: Ở các nước phát triển nhóm ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu nền kinh tế. Vì sao như vậy? à vào bài Phương án 3: Cho HS xem tạp chí, tờ báo, tờ rơi, tranh ảnh về ngành dịch vụ. GV hỏi: Những tài liệu này biểu hiện điều gì? Chúng thuộc nhóm ngành nào trong 3 nhóm ngành kinh tế chính? à vào bài Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: Yêu cầu HS kể tên một số ngành nghề không thuộc ngành nông nghiệp và công nghiệp, từ đó hình thành cho HS khái niệm ngành dịch vụ. Hướng dẫn cho HS phân biệt được sự khác nhau cơ bản giữa ngành dịch vụ với các ngành nông nghiệp và công nghiệp HĐ 2: 1: Dựa vào biểu đồ và SGK, thảo luận về cơ cấu của các ngành dịch vụ, nêu ví dụ cho từng nhóm ngành à phân biệt sự khác nhau cơ bản giữa các nhóm ngành. 2: Thảo luận về vai trò của ngành dịch vụ. Tìm ví dụ minh hoạ. Gợi ý cho 2: Dựa vào bản đồ thế giới và bản đồ tự nhiên Việt Nam, Du lịch Việt Nam nêu ví dụ cho ý thứ 3 3: Dựa vào SGK, vốn hiểu biết, trình bày về: - Sự thay đổi tỉ lệ lao động của khu vực dịch vụ trong cơ cấu lao động trên thế giới - Sự khác biệt vè tỉ lệ lao động của khu vực dịch vụ trong cơ cấu lao động giữa các nhóm nước, giải thích vì sao? 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. GV hỏi: - Tại sao nói các ngành dịch vụ phát triển mạnh có tác dụng thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất? - Nêu ví dụ cụ thể về cơ cấu lao động ở một số nước phát triển & một số nước đang phát triển. Giải thích - Tài sao ngành du lịch ngày càng quan trọng? Chuyển ý: Tại sao ngành DV chiếm tỉ trọng cao nhất và ngày càng cao trong cơ cấu GDP của các nước phát triển? HĐ 3: Bước 1: HS hoàn thành câu hỏi học tập 1 Bước 2: Đại diện HS lên trình bày và nêu ví dụ cho từng yếu tố. Gv đưa thông tin phản hồi, giúp học sinh chuẩn kiến thức. GV hỏi: - Dân cư phân tán thành điểm nhỏ gây khó khăn gì cho hoạt động dịch vụ? - Hãy mô tả nhẵng hoạt động dịch vụ sôi nổi phục vụ tết Nguyên đáng ở địa phương em Chuyển ý: Ta đã biết ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu GDP ở các nước đang phát triển. Điều đó có thể giúp ta hình dung bức tranh phân bố ngành dịch vụ trên thế giới. Nhưng cụ thể như thế nào? HĐ 4: Bước 1: Nhận xét sự phân hoá về tỉ trọng của các ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP của các nước trên thế giới qua H. 48.1 Bước 2: Xác định trên bản đồ các nước trên thế giới các trung tâm dịch vụ lớn nhất, nhì thế giới Bước 3: GV chuẩn xác kiến thức. Kể chuyện về các nước có các thành phố chuyên môn hoá một số loại dịch vụ (Hollywoot: thành phố điện ảnh nổi tiếng nhất thế giới. Las vegas, Monaco: thành phố nổi tiếng về dịch vụ du lịch và sòng bạc,…) I. Cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ Dịch vụ: Gồm các ngành không trực tiếp tạo ra sản phẩm vật chất 1. Cơ cấu Hết sức phức tạp, có 3 nhóm: Dịch vụ kinh doanh Dịch vụ tiêu dùng Dịch vụ công cộng 2. Vai trò - Thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất - Sử dụng tốt hơn nguồn lao động à tạo thêm việc làm - Khai thác tốt hơn tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hoá, lịch sử & thành tựu khoa học 3. Đặc điểm và xu hướng phát triển Lao động ngành dịch vụ tăng nhanh. - Có sự cách biệt rất lớn về tỉ lệ lao động trong ngành dịch vụ giữa nước phát triển và đang phát triển. - Du lịch là một ngành quan trọng ở nhiều nước Ví dụ: 1999 Ngành Vietnam Hoaky CN 39 18 NN 23 2 DV 38 80 II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ - Trình độ phát triển kinh tế và năng suất lao động xã hội - Các đặc điểm về dân số và sức mua của dân cư. - Sự phân bố dân cư Truyền thống văn hoá, phong tục tập quán. - Sự phân bố tài nguyên di lịch Đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới - Ở các nước đang phát triển, ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu GDP - Các thành phố cực lớn chính là các trung tâm dịch vụ lớn à có vai trò lớn trong nền kinh tế toàn cầu. - Ở mỗi nước lại có các thành phố chuyên môn hoá về một số loại dịch vụ - Các trung tâm giao dịch, thương mại hình thành trong các thành phố lớn. ĐÁNH GIÁ Sắp xếp các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lí A. Các nhóm ngành kinh tế B.các ngành kinh tế I. Công nghiệp xây dựng II. Nông, lâm, ngư nghiệp III. Dịch vụ 1. Thuỷ sản 2. Vận tải và thông tin liên lạc 3. Hoạt động khoa học và công nghệ 4. Sản xuất điện 5. Trồng trọt 6. Khai thác mỏ 7. Công nghệ giải trí 8. Chế biến thức ăn gia súc 10. Chế tạo máy công cụ 11. Chăn nuôi 12. Giáo dục và đào tạo 13. Điện tử 14.Nuôi trồng thuỷ hải sản 15. Khách sạn và nhà hàng 16.bảo hiểm xã hội 17. sản xuất xi măng 18. Hoạt động văn hoá thể thao 19. sản xuất gạch ngói 20. Trồng rừng Chọn câu trả lời đúng nhất Dịch vụ là ngành: Chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu GDP của các nước trên thế giới Chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu GDP của các nước đang phát triển Chiếm tỉ trọng khá thấp trong cơ cấu GDP của các nước đang phát triển A, B, C đúng B, C đúng Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Làm câu gỏi và bài tập trong SGK PHỤ LỤC Câu hỏi của hoạt động 3: Dựa vào SGK, hiểu biết của em hoàn thành sơ đồ dưới đây: Sơ đồ các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố cỉa ngành dịch vụ Ảnh hưởng Nhân tố Trình độ phát triển kinh tế & năng suất lao động xã hội Sự phân bố dân cư Truyền thống văn hoá, phong tục tập quán Sự phân bố các tài nguyên du lịch Các đặc điểm về dân sô & sức mua dân cư Các đặc điểm về dân sô & sức mua dân cư Sự phân bố các tài nguyên du lịch Truyền thống văn hoá, phong tục tập quán Sự phân bố dân cư Trình độ phát triển kinh tế & năng suất lao động xã hội Việc tổ chức các loại hình dịch vụ Hình thành các điểm dịch vụ du lịch Đầu tư, bổ sung lao động cho ngành DV Quy mô phát triển, nhịp độ tăng trưởng & cơ cấu ngành DV Quy định mạng lưới ngành dịch vụ Thông tin phản hồi Ảnh hưởng