Giáo án Địa lý 11 - Trường T.H.P.T. Phạm Văn Đồng

Phần : A HỌC KỲ: I Ngày soạn: 06 / 8 / 2013 Tiết 1 – Bài 1 SỰ TƯƠNG PHẢN VỀ TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA CÁC NHÓM NƯỚC. CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Biết được sự tương phản về trình độ phát triển KT-XH của các nhóm nước: phát triển, đang phát triển và các nước công nghiệp mới (NIC) + Dựa vào trình độ phát triển KT-XH, chia thành 2 nhóm nước : PT và đang PT + Sự tương phản giữa 2 nhóm nước (Dân số, các chỉ số xã hội, tổng GDP và bình quân GDP/người, cơ cấu KT theo khu vực) - Trình bày được đặc điểm nổi bật của cuộc Cách mạng KH và CN hiện đại với 4 trụ cột chính là : Công nghệ(CN) sinh học, CN vật liệu, CN năng lượng và CN thông tin. - Trình bày được tác động của cuộc Cách mạng KH và CN hiện đại tới sự phát triển kinh tế: xuất hiện các ngành kinh tế mới, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, hình thành nền kinh tế tri thức: + Xuất hiện nhiều ngành Cnghieejp mới, có hàm lượng kỹ thuật cao + Cơ cấu nền KT chuyển đổi theo hướng tăng tỉ trọng DV, giảm tỉ trọng CN và NN + Nền KT tri thức dựa trên tri thức, kỹ thuật, công nghệ cao. 2. Kĩ năng: - Nhận xét sự phân bố các nước theo mức GDP bình quân đầu người ở hình 1 - Phân tích bảng số liệu về KT-XH của từng nhóm nước 3. Thái độ: Xác định trách nhiệm học tập để thích ứng với cuộc Cách mạng KH và CN hiện đại II. THIẾT BỊ DẠY HỌC : - Phóng to các bảng 1.1, 1.2 trong SGK - Bản đồ các nước trên thế giới - Phiếu học tập III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Bài mới: Định hướng vào bài: GV nêu lại sơ lược chương trình Địa lý lớp 10, Năm học nầy các em sẽ được học cụ thể hơn về tự nhiên, kinh tế-xã hội của các nhóm nước, các nước. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu vềcuộc cách mạng khoa học và công nghệ cùng với sự hình thành các nhóm nước. THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NỘI DUNG CƠ BẢN 10’ 15’ 15’ Hoạt động 1: Cá nhân hoặc cặp - GV yêu cầu HS đọc SGK và làm việc với hình 1 để nêu: + Hai nhóm nước trên thế giới + Phân bố (xét khái quát) của hai nhóm nước - GV chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: - Thảo luận theo nhóm: + Nhóm 1: So sánh GDP/người (bảng 1.1) +Nhóm 2: So sánh cơ cấu GDP (bảng 1.2) +Nhóm 3: So sánh tuổi thọ TB +Nhóm 4: So sánh chỉ số HDI (bảng 1.3) của hai nhóm nước - Đại diện nhóm báo cáo kết quả. HS bổ sung. GV chuẩn kiến thức è rút ra kết luận: trình độ phát triển KT-XH. Trong quá trình HS thảo luận, GV có thể sơ lược giải thích các thuật ngữ, đặc biệt là chỉ số HDI (đây là khái niệm mới xuất hiện ở CT 11) Hoạt động 3: - GV giảng giải về cuộc Cách mạng KH-KT, Cách mạng KH và CN hiện đại, chủ yếu là về đặc trưng của Cách mạng KH và CN hiện đại. GV có thể nêu một số thành tựu của bốn công nghệ trụ cột: + CN sinh học: tạo ra những giống mới không có trong tự nhiên cùng những bước tiến quan trọng trong chẩn đoán và điêù trị bệnh + CN vật liêu: tạo ra những vật liệu chuyên dụng mới, với những tính năng mới + CN năng lượng: sử dụng ngày càng nhiều các dạng năng lượng mới (hạt nhân, mặt trời, sinh học, thuỷ triều) + CN thông tin: tạo ra các vi mạch, chip điện tử có tốc độ cao, kĩ thuật số hoá, cáp sợi quangnâng cao năng lực của con người trong xử lí, lưu giữ và truyền tải thông tin. - HS trao đổi theo cặp để nêu tác động của cuôc Cách mạng KH và CN hiện đại đối với nền KT-XH thế giới - GV giới thiệu về khái niệm nền kinh tế tri thức I. SỰ PHÂN CHIA THÀNH CÁC NHÓM NƯỚC: 1. Hai nhóm nước trên thế giới: - Nhóm nước phát triển - Nhóm nước đang phát triển: (trình độ cao nhất là các nước công nghiệp mới – NIC) 2. Phân bố: - Các nước PT: các nước Bắc - các nước đang PT: các nước Nam II. SỰ TƯƠNG PHẢN VỀ TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN KT-XH CỦA CÁC NHÓM NƯỚC: Theo phiếu học tập (Phụ lục cuối giáo án) III. CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI: 1. Khái niệm: - Cách mạng KH và CN hiện đại là một giai đoạn mới trong quá trình phát triển KH – KT của nhân loại, bắt đầu từ cuối thế kỉ XX đầu thế kỉ XXI. - Đặc trưng là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng các công nghệ cao (trong đó quan trọng nhất là bốn công nghệ trụ cột) 2. Tác động: - Tác động đến nền kinh tế thế giới + Xuất hiện các ngành mới, tạo sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ + xuất hiện nền kinh tế tri thức - Thúc đẩy quan hệ giao lưu quốc tế trên nhiều lĩnh vực xuất hiện è xu hướng toàn cầu hoá. 2. Củng cố kiến thức: 1. Các quốc gia trên Thế giới được chia thành hai nhóm: đang phát triển và phát triển dựa trên cơ sở: a. Sự khác nhau về điều kiện tự nhiên b. Sự khác nhau về tổng DS của mỗi nước c. Sự khác nhau về trình độ KT – XH d. Sự khác nhau về tổng thu nhập bình quân đầu người 2. Hàn Quốc, Singapore, Bra-xin, Ác-hen-ti-na, được gọi là: a. Các nước đang phát triển b. Các nước phát triển c. Các nước kém phát triển d. Các nước công nghiệp mới hoặc là các nước đang phát triển 3. Dựa vào bảng 1.2, chọn nhận định nào sau đây là không chính xác: a. Ở các nước phát triển, cơ cấu GDP cao nhất thuộc Khu vực III b. GDP Khu vực I chiếm tỉ lệ nhỏ nhất ở cả hai nhóm nước c. GDP Khu vực III chiếm tỉ lệ nhỏ nhất ở cả hai nhóm nước d. Cơ cấu GDP Khu vực II của các nước phát triển cao hơn các nước đang phát triển 4/ Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là: a/ Ra đời hệ thống các ngành công nghệ hiện điện – cơ khí b/ Chuyển từ nền sản xuất nông nghiệp sang công nghiệp c/ Xuất hiện và phát triển các ngành công nghệ cao d/ Tự động hóa nền sản xuất công nông nghiệp 5/ Kinh tế tri thức là loại hình KT dựa trên: a. Chất xám, KT, công nghệ cao b. Vốn, KT cao, lao động dồi dào c. Máy móc hiện đại, lao động rẻ d. Máy móc nhiều, lao động rẻ 6/ Nhân tố tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế thế giới, chuyển nền kinh tế thế giới sang giai đọan phát triển nền KT tri thức là: Cuộc CM KHoa KỳT Cuộc CM KH Cuộc CM công nghệ hiện đại Cuộc CM KH và công nghệ hiện đại 3. Hướng dẫn học ở nhà: * Phụ lục: PHIẾU HỌC TẬP HS ghi kết quả thảo luận nhóm vào bảng sau: (GV chuẩn kiến thức) Các chỉ số Nhóm nước phát triển Nhóm nước đang phát triển GDP/người Cao Thấp Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế Khu vực1: thấp Khu vực3: cao Khu vực1: cao Khu vực3: thấp Tuổi thọ bình quân (2005) Cao Thấp Chỉ số HDI Cao Thấp Kết luận về trình độ phát triển KT-XH Cao Thấp (lạc hậu) Ngày soạn:12 / 8 / 2013 Tiết 2 – Bài 2 XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ, KHU VỰC HOÁ KINH TẾ I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Sau bài học, HS cần - Trình bày được các biểu hiện của toàn cầu hoá và các hệ quả của toàn cầu hóa và khu vực hóa : Phát triển mạnh thương mại quốc tế . - Biết lí do hình thành tổ chức liên kết kinh tế khu vực và đặc điểm của một số tổ chức liên kết kinh tế khu vực : Một số quốc gia có những nét tương đồng về địa lý, văn hóa, xã hội, mục tiêu lợi ích phát triển kinh tế liên kết với nhau (ASEAN, APEC, EU NAFTA, MERCOSUS) 2. Kĩ năng: - Sử dụng bản đồ thế giới để nhận biết lãnh thổ của một số tổ chức liên kết kinh tế khu vực - Phân tích bảng 2 để nhận biết các nước thành viên, quy mô về số dân, GDP của một số tổ chức liên kết kinh tế khu vực 3. Thái độ: Nhận thức được tính tất yếu của toàn cầu hoá, khu vực hoá. Từ đó, xác định trách nhiệm của bản thân trong sự đóng góp vào việc thực hiện các nhiệm vụ KT-XH tại địa phương II. THIẾT BỊ DẠY HỌC: - Bản đồ các nước trên thế giới - Lược đồ các tổ chức liên kết kinh tế thế giới, khu vực (GV có thể dùng kí hiệu để thể hiện trên nề lược đồ các nước trên thế giới vị trí của các nước trong các tổ chức liên kết kinh tế khác nhau) III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Kiểm tra bài cũ: + Bốn trụ cột của công nghệ đó là gì ? đặc điểm của từng loại ? + Trình bày nét tương phản về trình độ phát triển kinh tế-xã hội của nhóm phát triển và nhóm nước đang phát triển . 2. Bài mới: Liên hệ việc gia nhập WTO của VN cũng như tháng 8 hàng năm kỷ niệm sự ra đời của ASEAN, bàn về toàn cầu hóa, thấy sự hội nhập của VN THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NỘI DUNG CƠ BẢN 20’ 20’ Hoạt động 1: Tìm hiểu xu hướng toàn cầu hoá kinh tế GV nêu nguyên nhân của xu hướng tpàn cầu hoá: do tác động của cuộc Cách mạng KH và CN hiện đại - Hoạt động nhóm: Các nhóm dựa vào SGK và các thông tin tự thâu lượm được trình bày trước lớp một biểu hiện của toàn cầu hoá. GV chuẩn kiến thức - Theo cặp: Tham khảo thông tin trong SGK, nêu mặt tích cực và tiêu cực của toàn cầu hoá Trong quá trình thảo luận, cần liên hệ thực tế nước ta. - GV giải thích để HS biết thế nào là “công ti xuyên quốc gia” Hoạt động 2: Tìm hiểu về xu hướng khu vực hoá nền kinh tế - Theo cặp: Sử dụng bảng 2.2: + So sánh dân số, GDP giữa các khối + Rút ra quy mô, vai trò của các khối với nền kinh tế thế giới. - Toàn lớp: + Quan sát, chỉ trên bản đồ thế giới về khu vực phân bố của các khối kinh tế + Thảo luận về mặt tích cực và thách thức từ xu hướng khu vực hoá kinh tế mang lại. Liên hệ thực tế nước ta I. XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ: 1. Những biểu hiện của toàn cầu hoá kinh tế: - Thương mại quốc tế phát triển mạnh (tăng số thành viên của WTO) - Đầu tư nước ngoài tăng nhanh - Thị trường tài chính quốc tế mở rộng - Các công ti xuyên quốc gia có vai trò ngày càng lớn trong nền kinh tế quốc tế 2. Hệ quả của việc toàn cầu hoá: a. Tích cực: - Đẩy nhanh đầu tư, tăng cường hợp tác quốc tế - Thúc đẩy sản xuất phát triển và tăng trưởng kinh tế toàn cầu b. Tiêu cực: Gia tăng khoảng cách giàu nghèo giữa các nhóm nước II. XU HƯỚNG KHU VỰC HOÁ KINH TẾ: 1. Các tổ chức liên kết kinh tế khu vực: a. Nguyên nhân dẫn đến viêc hình thành các tổ chức liên kết kinh tế khu vực: - tương đồng về địa lý,văn hoá, xã hội; chung mục tiêu và lợi ích phát triển - Hợp tác để cùng phát triển, chống sự cạnh tranh từ bên ngoài. b. Một số tổ chức liên kết kinh tế khu vực: +Hiệp ước tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) + Liên minh châu Âu (EU) + Hiệp hội các quốc gia ĐNA (ASEAN) +Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á TBD (APEC) Thị trường chung châu Mỹ (MERCOSUR) 2. Hệ quả của khu vực hóa kinh tế : - Thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa - Các quốc gia phải tự chủ về kinh tế, quyền lựuc quốc gia 3. Củng cố kiến thức: 1/ Toàn cầu hóa: Là quá trình liên kết một số quốc gia trên Thế giới về nhiều mặt Là quá trình liên kết các nước phát triển trên Thế giới về KT, văn hóa, KH Tác động mạnh mẽ đến toàn bộ nền KT – XH các nước đang phát triển Là quá trình liên kết các quốc gia trên Thế giới về KT, văn hóa, KH 2/ Mặt trái tòan cầu hóa kinh tế thể hiện ở: a/ Sự phát triển kinh tế diễn ra nhanh chóng tập trung chủ yếu ở các nước phát triển b/ Khỏang cách giàu nghèo gia tăng giữa các nhóm nước c/ Thương mại tòan cầu sụt giảm d/ Các nước đang phát triển sẽ không được hưởng lợi ích nhiều 3/ Các quốc gia có những nét tương đồng về văn hóa, địa lí, xã hội đã liên kết thành các tổ chức kinh tế nhằm chủ yếu: Tăng cường khả năng cạnh tranh của Khu vực và của các nước trong Khu vực so với Thế giới Làm cho đời sống văn hóa, XH của các nước thêm phong phú Trao đổi nguồn lao động và nguồn vốn giữa các nước Trao đổi hàng hóa giữa các nước nhằm phát triển ngaọi thương 4/ Toàn cầu hóa tạo cơ hội để các nước: Thực hiện chủ trương đa phương hóa quan hệ quốc tế Chủ động khai thác các thành tựu KH và công nghệ Tạo điều kiện chuyển giao các thành tựu mới Tất cả các câu trên 5/ Các nước trên Thế giới có thể nhanh chóng áp dụng công nghệ hiện đại vào quá trình phát triển KT-XH là do: Có các tổ chức như WTO, ASEAN, IMF, NAFTA, Thành tựu KHoa KỳT phát minh ngày càng nhiều Quan hệ buôn bán ngày càng phát triển Toàn cầu hóa thực hiện chuyển giao công nghệ 6/ Động lực cơ bản thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển KT giữa các tổ chức và các nước trong Khu vực là: Các nước vừa hợp tác vừa cạnh tranh Các tổ chức liên kết hỗ trợ cho nhau Các tổ chức vừa liên kết vừa hợp tác cạnh tranh với nhau Xóa bỏ triệt để đặc trưng riêng của từng nước 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Trả lời các câu hỏi cuối bài - Giao nhiệm vụ cho 4 nhóm: Vẽ Lược đồ các khối kinh tế (dựa vào Lược đồ các nước trên thế giới – trang 4 SGK) Ngày soạn: 18 / 8 / 2013 Tiết 3 – Bài 3 MỘT SỐ VẤN ĐỀ MANG TÍNH TOÀN CẦU I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Giải thích được tình trạng bùng nổ dân số ở các nước đang phát triển và già hoá dân số ở các nước phát triển - Biết và giải thích được đặc điểm dân số thế giới, của nhóm nước phát triển, nhóm nước đang phát triển. Nêu hậu quả . - Trình bày được một số biểu hiện, nguyên nhân của ô nhiễm môi trường; phân tích được hậu quả của ô nhiễm môi trường; nhận thức được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường - Hiểu được nguy cơ chiến tranh và sự cần thiết phải bảo vệ hoà bình 2. Kĩ năng: Phân tích được các bảng số liệu và liên hệ với thực tế 3. Thái độ: Nhận thức được: để giải quyết các vấn đề toàn cầu cần phải có sự đoàn kết và hợp tác của toàn nhân loại II. THIẾT BỊ DẠY HỌC : - Một số ảnh về ô nhiễm môi trường trên thế giới và Việt Nam - Một số tin, ảnh thời sự về chiến tranh khu vực và nạn khủng bố trên thế giới - Phiếu học tập III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Kiểm tra bài cũ: - Nêu những biểu hiện của xu hướng toàn cầu hoá ? - Hệ quả của khu vực hoá kinh tế ? 2. Bài mới: Ngày nay, bên cạnh những thành tựu vượt bật về khoa học kỹ thuật, về kinh tế xã hội, nhân loại đang phải đối mặt với nhiều thách thức mang tính toàn cầu. Đó là những thách thức nào ?Tại sao chúng lại mang tính toàn cầu ? Ảnh hưởng của nó như thế nào đến từng quốc gia ? THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ NỘI DUNG CƠ BẢN 10’ 20’ 5’ Hoạt động 1: Tìm hiểu về dân số - Hoạt động nhóm: + Nhóm 1, 3: Đọc mục I.1 và làm việc với bảng 3.1 + Nhóm 2,4 : Đọc mục I.2 và làm việc với bảng 3.2 để trả lời các câu hỏi kèm theo - Đại diện nhóm báo cáo, HS bổ sung, GV chuẩn kiến thức: kết luận về đặc điểm bùng nổ dân số, già hoá dân số và hậu quả của chúng. Liên hệ với Việt Nam Hoạt động 2: Tìm hiểu về môi trường - Cá nhân: + HS ghi vào giấy tên các vấn đề về môi trường mà mình biết + Gọi một số HS đọc cho cả lớp nghe, HS sau chỉ cần bổ sung phần còn thiếu của HS trước + Khi phần liệt kê vừa đủ, GV gợi ý HS xếp các vấn đề theo nhóm - Cặp, nhóm: + Phương án 1: Mỗi nhóm nhỏ 4-5 HS (1 bàn) nhận 1 phiếu và thực hiện tất cả các mục, sau khi hoàn thành mời các nhóm trình bày kết quả, bổ sung cho đến khi cơ bản hoàn thành các nội dung. + Phương án 2: Chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm chỉ thực hiện 1 hoặc 2 nội dung. Đại diện nhóm trình bày kết quả, HS bổ sung + Sau khi HS trình bày kết quả, bổ sung (theo PA 1 hoặc 2), GV chuẩn kiến thức, đưa một số tranh ảnh minh hoạ Mục này, cần liên hệ thực tế Việt Nam. Hoạt động 3: Tìm hiểu một số vấn đề khác - GV tiến hành đàm thoại gợi mở với HS về các vấn đề mà SGK nêu ra ở mục III, nêu nguyên nhân, giải pháp căn bản để giải quyết vấn đề - Lưu ý HS,việc giải quyết các vấn đề toàn cầu này, không chỉ là nỗ lực của từng quốc gia mà đòi hỏi sự hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, do xuất phát từ sự khác biệt về nhận thức vấn đề, quyền lợi có liên quannên việc hợp tác để giải quyết triệt để những vấn đề trên đây không phải là đơn giản I. DÂN SỐ: 1. Tình hình gia tăng dân số ở các nhóm nước: a. Các nước đang phát triển Tăng nhanh è bùng nổ dân số b. Các nước phát triển: Tăng chậm è già hoá dân số 2. Hậu quả: a. Đối với các nước đang phát triển : Gây sức ép dân số lớn đối với chất lượng cuộc sống, sự phát triển kinh tế, tài nguyên môi trường b. Đối với các nước PT: Nguy cơ thiếu lao động bổ sung, chi phí cho người cao tuổi lớn II. MÔI TRƯỜNG: Theo phiếu học tập (Phụ lục cuối giáo án) III.MỘT SỐ VẤN ĐỀ KHÁC: - Xung đột dân tộc, sắc tộc; tôn giáo; lãnh thổ; khủng bố quốc tế - Nghèo đói, dịch bệnh 3. Củng cố kiến thức: 1. Bùng nổ DS trong mọi thời kỳ đều bắt nguồn từ: a. Các nước phát triền b. Các nước đang phát triển c. Đồng thời ở các nước phát triển và đang phát triển d. Ở các nước phát triển và đang phát triển nhưng không đồng thời 2. Trái đất nóng dần lên là do: a. Mưa axít ở nhiều nơi trên Thế giới c. Lượng CO2 tăng nhiều trong khí quyển b. Tầng ô dôn bị thủng d. Băng tan ở hai cực 3. Ô nhiễm MT biển và đại dương chủ yếu là do: a. Chất thải công nghiệp và sinh hoạt b. Các sự cố đắm tàu c. Việc rửa các tàu dầu d. Các sự cố tràn dầu 4. Sự suy giảm đa dạng sinh học tạo ra hậu quả: a. Mất nhiều loài sinh vật, các gen di truyền b. Mất đi nguồn thực phẩm, thuốc chữa bệnh c. Mất đi nguồn nguyên liệu của nhiều ngành SX d. Tất cả các câu trên đều đúng VI. DẶN DÒ Sưu tập tài liệu về vấn đề MT Làm BT3/16/SGK Chuẩn bị tài liệu về tòan cầu hóa, nhất là VN chuẩn bị bài TH 4. Hướng dẫn học ở nhà: * Phụ lục: PHIẾU HỌC TẬP HS ghi kết quả thảo luận nhóm vào bảng sau: (GV chuẩn kiến thức) Vấn đề môi trường Hiện trạng Nguyên nhân Hậu quả Giải pháp Biến đổi khí hậu toàn cầu Nhiệt độ khí quyển tăng, ngày càng cao Do thải các chất khí gây hiệu ứng nhà kính Thời tiết thay đổi thất thất thường, băng tan ở hai cựckéo theo hàng loạt hậu quả nghiêm trọng khác Cắt giảm lượng CO2, SO2,NO2,CH4 trong sản xuất và sinh hoạt Suy giảm tầng ôdôn Xuất hiện lỗ thủng, kích thước ngày càng tăng Hoạt động công nghiệp và đời sống thải CFC, SO2 Cường độ tia tử ngoại tăng gây nhiều tác hại đến sức khoẻ con người, mùa màng, các loại sinh vật Cắt giảm lượng CFCs trong sản xuất và sinh hoạt Ô nhiễm nguồn nước ngọt Các sông, hồ, kênh rạch ô nhiễm, thay đổi màu nước, hôi thối Chất thải sinh hoạt và công nghiệpchưa qua xử lí Giảm sút nguồn lợi thuỷ, hải, đe doạ sức khoẻ con người, tác hại đến ngành du lịch Tăng cường xây dựng các nhà máy xử lý chất thải Ô nhiễm biển và đại dương Tràn dầu, rác thải trên biển Sự cố khai thác dầu khí, tàu biển, vệ sinh tàu biển, chất thải công nghiệp Đảm bảo an toàn giao thông hàng hải, khai thác dầu khí . Suy giảm đa dạng sinh vật Nhiều loại SV bị tuyệt chủng, nhiều hệ sinh thái bị biến mất Khai thác quá mức, thiếu hiểu biết trong sử dụng tự nhiên Mất nhiều loài sinh vật, suy giảm sự đa dạng sinh học Xây dựng các khu bảo vệ thiên nhiên Ngày soạn: 25 / 8 / 2013 Tiết 4 – Bài 4 THỰC HÀNH: TÌM HIỂU NHỮNG CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TOÀN CẦU HÓA ĐỐI VỚI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: Hiểu được những cơ hội và thách thức của toàn cầu hóa đối với các nước đang phát triển. 2. Kĩ năng: Thu thập và xử lí thông tin, thảo luận nhóm và viết báo cáo về một số vấn đề mang tính toàn cầu. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Một số hình ảnh về việc áp dụng thành tựu KH và CN hiện đại vào SX và kinh doanh. - Đề cương báo cáo. III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Hoạt động Họat động 1: TÌM HIỂU NHỮNG CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC TÒAN CẦU HÓA ĐỐI VỚI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN - GV chi lớp thành 7 nhóm nhỏ, mỗi nhóm đảm nhận 1 ô kiến thức - Đọc thông tin ô kiến thức liên hệ những hiểu biết bản thân, bài cũ, rút ra nhận xét, kết luận - Tìm VD cụ thể, có thể liên hệ với VN Họat động 2: báo cáo (có thể hướng dẫn để mỗi nhóm viết thành 1 báo cáo về nhà thực hiện chi tiết) V. DẶN DÒ Hoàn thành bài thực hành. Ngày soạn 1 tháng 9 năm 2013 BÀI 5: MỘT SỐ VẦN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC TIẾT 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Biết được tiềm năng phát triển kinh tế của châu Phi: Tài nguyên khoáng sản, tiềm năng về con người - Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để phát triển KT-XH ở các quốc gia ở châu Phi : Chất lượng cuộc sống thấp, nhiều nơi thường xảy ra chiến tranh, xung đột - Ghi nhớ địa danh : Nam Phi 2. Kĩ năng: Phân tích được các lược đồ, bảng số liệu và thông tin để nhận biết các vấn đề của châu Phi 3. Thái độ: Chia xẻ với những khó khăn mà người dân châu Phi phải trải qua. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - BĐ địa lí tự nhiên châu Phi, KT chung. - Tranh ảnh về cảnh quan và con người, một số hoạt động KT tiêu biểu III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Vào bài: GV có thể liên hệ thực tế những xung đột, dịch bệnh xảy ra ở Châu Phi hay cảnh quan tự nhiên, công trình Kim tự tháp để bắt đầu về “lục địa đen” Thế giớiian Hoạt động Nội dung 10’ 10’ 15’ Họat động 1: Một số vấn đề tự nhiên - HS họat động nhóm để tìm hiểu thuận lợi và khó khăn: Thuận lợi Khó khăn * Khí hậu * Cảnh quan * Khoáng sản * Sông ngòi - Giải pháp? - GV làm rõ việc khai thác TNTN ở Châu Phi do TB nước ngoài nắm giữ và lợi nhuận chủ yếu rơi vào tay TB nước ngoài => ví d ụ Họat động 2:Một số vấn đề dân cư và xã hội - So sánh và nhận xét các chỉ số dân số của Châu Phi so với nhóm nước phát triển, nhóm đang phát triển và Thế giới dựa vào bảng 5.1? - Nguyên nhân và hậu quả? - GV bổ sung thêm VN giúp các nước trong nhóm Cộng đồng Pháp ngữ như Senegal, Benanh phát triển NN Hoạt động 3:Một số vấn đề Kinh tế - Dựa vào bảng 5,2, nhận xét tốc độ tăng trưởng GDP của một số quốc gia châu Phi so với thế giới? - GV bổ sung thêm kiến thức cho HS để thấy tình trạng KT châu Phi hiện so với thế giới hầu như thua sút rất lớn, và ngày càng suy giảm I. Một số vấn đề tự nhiên Thuận lợi Khó khăn * Khí hậu * Cảnh quan * Khoáng sản * Sông ngòi - Đa dạng - Rừng Nhiệt đới ẩm, Nhiệt đới khô - Phân bố nhiều nơi với nhiều loại - Sông Nin,.. - Khô nóng. - Hoang mạc, bán hoang mạc, xavan. - Khóang sản và rừng bị khai thác quá mức => khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên II. Một số vấn đề dân cư và xã hội - Tỉ suất sinh cao nên DS tăng nhanh - Tuổi thọ TB thấp - Dịch bệnh (HIV/AIDS) - Trình độ dân trí thấp, nhiều hủ tục - Xung đột sắc tộc, đói nghèo, bệnh tật - Chỉ số HDI thấp => được sự quan tâm giúp đỡ của nhiều tổ chức Thế giới III. Một số vấn đề Kinh tế - Đa số các nước Châu Phi nghèo, kém phát triển - Tỷ lệ tăng trưởng GDP thấp - Tỷ lệ đóng góp vào GDP toàn cầu thấp (1,9%) - GDP/người thấp - Cơ sở hạ tầng kém phát triển . - Nguyên nhân: + Hậu quả của sự thống trị lâu dài chủ nghĩa thực dân + Xung đột, + Khả năng quản lý của chính phủ yếu kém,. + Dân số tăng nhanh Nền KT châu Phi cũng đang thay đổi tích cực V. CỦNG CỐ BÀI 1/ Tình trạng sa mạc hóa ở châu Phi chủ yếu là do: a. Cháy rừng c. Lượng mưa thấp b. Khai thác rừng quá mức d. Chiến tranh 2/ Ý nào không phải là nguyên nhân làm cho nền kinh tế một số nước châu Phi kém phát triển: a. Bị cạnh tranh bởi các khu vực khác b. Xung đột sắc tộc c. Khả năng quản lí kém d. Từng bị thực dân thống trị tàn bạo 3/ Câu nào sau đây không chính xác: Tỉ lệ tăng trưởng GDP ở châu Phi tương đối cao trong thập niên vừa qua Hậu quả thống trị nặng nề của thực dân còn in dấu nặng nề trên đường biên giới quốc gia Một vài nước châu Phi có nền kinh tế chậm phát triển Nhà nước của nhiều quốc gia châu Phi còn non trẻ, thiếu khả năng quản lí 4/ Hàng triệu người dân châu Phi đang sống rất khó khăn vì: Đói nghèo, bệnh tật Kinh tế tăng trưởng chậm Học vấn kém, nhiều hủ tục, xung đột sắc tộc Tất cả đều đúng 6/ Các cuộc xung đột tại một số nước Châu Phi đã để lại hậu quả: a/ Biên giới các quốc gia này được mở rộng b/ Làm gia tăng sức mạnh các lực lượng vũ trang c/ Làm hàng triệu người chết đói hoặc di cư khỏi quê hương d/ Làm gia tăng diện tích hoang mạc VI. DẶN DÒ Làm BT 2/ SGK/ 23 Ngày soạn 12 tháng 9 năm 2013 BÀI 5: MỘT SỐ VẦN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC TIẾT 2 : MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA MĨ LA TINH I. MỤC TIÊU: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Biết được tiềm năng phát triển kinh tế của các nước : Tài nguyên và con người - Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để phát triển KT-XH của các quốc gia ở Mĩ La Tinh : Chênh lệch về GDP, đô thị hóa tự phát, tốc độ phát triển kinh tế không đều, đường lối phát triển kinh tế lạc hậu, nợ nước ngoài lớn - Ghi nhớ địa danh : A-ma-dôn 2. Kĩ năng: Phân tích được các lược đồ, bảng số liệu và thông tin để nhận biết các vấn đề của châu Mĩ Latinh 3. Thái độ: Tán thành với những biện pháp mà các quốc gia Mĩ Latinh đang cố gắng thực hiện để vượt qua khó khăn trong gỉai quyết các vấn đề KT-XH. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Phóng to hình 5.4/ SGK - BĐ địa lí tự nhiên châu Mĩ Latinh, KT chung. III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Vào bài: Đưa ra 1 số hình ảnh tiêu biểu về Mĩ Latinh như rừng Amadôn để nói lên thiên nhiên ở đây với thực trạng kinh tế châu lục từ đó tìm hiểu về các điều kiện. Thế giớiian Hoạt động Nội dung 15’ 10’ 15’ HĐ1: Một số vấn đề tự nhiên - GV sử dụng bản đồ tự nhiên Mĩ latinh cho HS xác địng vị trí châu lục - GV yêu cầu HS sử dụng BĐ “cảnh quan và khoáng sản ở Mĩ Latinh” hình 5.3/24/ SGK để: + Kể tên cảnh quan và TN khoáng sản + Nhận xét cảnh quan rừng xích đạo và nhiệt đới ẩm => giá trị? Đồng cỏ => giá trị? + TN khoáng sản => giá trị? - GV bổ sung đa số nguồn tài nguyên, đều nằm trong tài chủ TB, người lao động hưởng lợi ích không đáng kể HĐ2 : Dân cư và xã hội - Dựa vào bảng 5.3/26/SGK, nhận xét tỉ trọng thu nhập của các nhóm dân cư ở Mĩ Latinh? (phụ lục) => khó khăn đặt ra? Liên hệ so sánh với VN để thấy rõ chênh lệch giàu nghèo ở Mĩ latinh là rất lớn - Vì sao có sự chênh lệch giàu nghèo ở Mĩ latinh lớn? - HS nêu những khó khăn do quá trình đô thị hóa tự phát? Họat động 2: Một số vấn đề Kinh tế - Dựa vào bảng 5.4/26/SGK nhận xét tốc độ tăng GDP của Mĩ Latinh từ 1985-2004? →