Giáo án Địa lý lớp 12 Tiết 43 - Bài 38: Thực hành

TiÕt 43- Bài 38 THỰC HÀNH Ngày soạn: 28/3/2009 I- MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HS cần: - Củng cố thêm kiến thức trong bài 37 - Biết được những nét tương đồng và khác biệt về cây công nghiệp lâu năm và chăn nuôi gia súc lớn giữa Tây Nguyên và Trung du, miền núi Bắc Bộ - Rèn luyện kí năng xử lí số liệu và vẽ biểu đồ II- CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên - Các loại bản đồ hình thể, công nghiệp, nông nghiệp của Tây Nguyên và Trung du miền núi Bắc Bộ. - Atlat địa lí Việt Nam - Biểu đồ mẫu 2. Học sinh - Kết quả xử lí số liệu - Vẽ biểu đồ - Các dụng cụ học tập: máy tính bỏ túi, bút chì, thước kẻ III- HOẠT ĐỘNG HẠY HỌC Bµi tËp 1: a) VÏ biÓu ®å Hoạt động 1: HS làm việc cá nhân Bước 1: GV yêu cầu HS đọc rõ và xác định yêu cầu của đề bài. Bước 2: HS tr×nh bµy kÕt qu¶ lµm bài thực hành: * Xử lí số liệu: - TØnh tØ träng cña tõng lo¹i c©y c«ng nghiÖp trong tæng diÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cña c¶ n­íc, Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé vµ T©y Nguyªn. + C¸ch tÝnh: Tæng diÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cña tõng ®¬n vÞ l·nh thæ lµ 100%; tØnh tØ lÖ diÖn tÝch cña tõng lo¹i c©y theo ®¬n vÞ l·nh thæ: lấy diÖn tÝch cña tõng lo¹i c©y chia cho tæng diÖn tÝch cña tõng ®¬n vÞ l·nh thæ råi x 100 + VÝ dô: TØ träng diÖn tÝch Cµ phª c¶ n­íc = x 100 = 30,4% + KÕt qu¶: C¸ch tÝnh nh­ trªn ta cã kÕt qu¶ ë b¶ng sau CƠ CẤU DIỆN TÍCH CÂY CÔNG NGHIỆP NĂM 2005 (Đơn vị %) Cả nước Trung du và miền núi BB Tây Nguyên Cây công nghiệp lâu năm 100 100 100 Cà phê 30.4 3.6 70.2 Chè 7.5 87.9 4.3 Cao su 29.5 - 17.2 Các cây khác 32.6 8.5 8.3 * Tính qui mô: Lấy bán kính biÓu ®å diện tích cây công nghiệp của Trung du miền núi phía Bắc là 1 đvbk (R TDMNBB = 1) thì bán kính biÓu ®å diện tích cây công nghiệp của Tây Nguyên và cả nước lần lượt là: + B¸n kÝnh biÓu ®å Tây Nguyên (RTN ) = = 2,64 (đvbk) + B¸n kÝnh biÓu ®å Cả nước (RCN ) = = 14,05 (đvbk) * Quy ra ®é: 1% øng víi 3,60 hay 3036’ * Vẽ biểu đồ: T©y Nguyªn Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé C¶ n­íc 29,5 7,5 30,4 32,5 3,6 8,5 87,9 4,3 70,2 8,3 17,2 C¸c c©y kh¸c Cà phª ChÌ Cao su BiÓu ®å quy m« vµ c¬ cÊu diÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cña c¶ n­íc, Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, T©y Nguyªn, n¨m 2005 2- Nhân xét và giải thích về những sự giống nhau và khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp lâu năm gi÷a Trung du miền núi BB với Tây Nguyên (HS chia cặp làm việc) Hai HS cùng bàn bạc, thảo luận để giải quyết vấn đề Một số HS đại diện trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét phần trình bày của các HS và chuẩn kiến thức: * Giống nhau: a) Qui mô: - Là hai vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn của cả nước (về diện tích và sản lượng) - Mức độ tập trung hóa đất đai tương đối cao, các khu vực chuyên canh cà phê, chè tập trung trên qui mô lớn, thuận lợi cho việc tạo ra vùng sản xuất hàng hóa lớn phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu b) Về hướng chuyên môn hóa - Đều tập trung vào cây công nghiệp lâu năm - Đạt hiệu quả kinh tế cao c) Về điều kiện phát triển - Điều kiện tự nhiên: đất, nước, khí hậu là những thế mạnh chung - Dân cư có kinh nghiệm trong việc trồng và chế biến sản phẩm cây công nghiệp - Được sự quan tâm của Nhà nước về chính sách, đầu tư. * Khác nhau: Trung du và miền núi Bắc Bộ Tây Nguyên Về vị trí và vai trò của từng vùng Là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn thứ 3 cả nước Là vùng chuyên canh cây công nhiệp lớn thứ 2 cả nước Về hướng chuyên môn hóa + Quan trọng nhất là Chè, sau ®ó là Quế, Sơn, Hồi. + Các cây công nghiệp ngắn ngày có thuốc lá, đậu tương + Quan trong nhất là cà phê, sau đó là cao su , chè + một số cây công nghiệp ngắn ngày: dâu tằm, bông vải Về điều kiện phát triển Địa hình Miền núi bị chia cắt Cao nguyên xếp tầng với những mặt bằng tương đối bằng phẳng Khí hậu Có mùa đông lạnh cộng với độ cao địa hình nên có điều kiện phát triển cây cận nhiệt (chè) Cận xích đạo với mùa khô sâu sắc Đất đai Đất feralit trên đá phiến, đa gờ nai và các laoij đá mẹ khác Đất bazan màu mỡ, tâng phông hóa sâu, phân bố tập trung KT-XH Là nơi cư trú của nhiều dân tộc ít người Cơ sở chế biến còn hạn chế Vùng nhập cư lớn nhất nước ta Cơ sở hạ tầng còn thiếu nhiều * Giải thích:nguyên nhân của sự khác biệt về hướng chuyên môn hóa cây công nghiệp ở 2 vùng - Do sự khác nhau về điều kiện tự nhiên: + Trung du miền núi BB có mùa đông lạnh, đất feralit có độ phì không cao, địa hình núi bị cắt xẻ, ít mặt bằng lớn dẫn đến qui mô sản xuất nhỏ. + Tây Nguyên có nền nhiệt cao, địa hình tương đối bằng phẳng, đất badan có đọ phì cao, thích hợp với qui hoạch các vùng chuyên canh có qui mô lớn và tập trung - Có sự khác nhau về đặc điểm dân cư, đặc điểm khai thác lãnh thổ, tập quán sản xuất + Trung du miền núi BB: dân cư có kinh nghiệm trong trồng và chế biến chè từ lâu đời + Tây Nguyên: dân cư có kinh nghiệm trong trồng và chế biến cà phê Bµi tËp 2 a) Tính tỉ trọng trâu bò trong tổng đàn trâu bß cả nước (c¸ch tÝnh t­¬ng tù bµi 1) KÕt qu¶: C¶ n­íc Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé T©y Nguyªn Sè l­îng (Ngh×n con) TØ lÖ (%) Sè l­îng Ngh×n con TØ lÖ % Sè l­îng Ngh×n con TØ lÖ % Tr©u 2922,2 100 1679,5 57,5 71,9 2,5 Bß 5540,7 100 899,8 16,2 616,9 11,1 b) Gi¶i thÝch - Hai vïng trªn cã thÕ m¹nh vÒ nh¨n nu«i gia sóc lín v× ®Òu cã diÖn tÝch ®ång cá lín trªn c¸c cao nguyªn, chÊt l­îng cá tèt. Cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thÝch hîp - ThÕ m¹nh nµy ®­îc thÓ hiÖn ë tØ träng ®µn tr©u vµ ®µn bß chiÕm tØ lÖ cao so víi c¶ n­íc. §µn bß cña Trung du miÒn nói B¾c Bé chiÕm 16,2% vµ T©y Nguyªn chiÕm 11,1% trong tæng ®µn bß c¶ n­íc; ®µn tr©u Trung du miÒn nói B¾c Bé chiÕm 57,5% vµ T©y Nguyªn chiÕm 2,51% trong tæng ®µn tr©u c¶ n­íc. - Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, tr©u ®­îc nu«i nhiÒu h¬n bß v× tr©u khoÎ h¬n, chÞu rÐt giái h¬n bß, dÔ thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn ch¨n th¶ trong rõng. Cßn ë T©y Nguyªn th× ng­îc l¹i, do khÝ hËu kh« vµ nãng nªn thÝch hîp víi bß h¬n. IV- ĐÁNH GIÁ GV cho điểm và biểu dương các học sinh làm việc tích cực V- HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS về nhà tiÕp tôc hoàn thiện bài thực hành