Giáo án Địa lý lớp 7 bài 1: Dân số

Phần một Thành phần nhân văn của môi trường Tuần 1- Tiết 1 Bài 1: Dân số Ngày soạn: 01/ 8/ 2008 Ngày dạy: 11/ 8/ 2008 Mục tiêu Sau bài học, HS cần nắm được: Những kiến thức cơ bản về dân số, tháp tuổi và nguồn lao động của một địa phương. Tình hình gia tăng dân số thế giới, nguyên nhân và hậu quả của bùng nổ dân số. Kĩ năng đọc, phân tích tháp tuổi và những biểu đồ dân số. Phương tiện Biểu đồ dân số của thế giới từ đầu CN đến thế kỉ XX (phóng to hình 1.2-SGK) Tranh vẽ các dạng tháp tuổi cơ bản. Tranh ảnh về các tác động tiêu cực của dân số đông và tăng nhanh. Hoạt động trên lớp Mở bài: Dân số là một vấn đề quan trọng hàng đầu hiện nay vì nó có ảnh hưởng to lớn đến nguồn lao động và đồng thời cũng là thị trường tiêu thụ cho sản xuất phát triển. Sự gia tăng dân số ở mức quá cao hay quá thấp cũng có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển kinh tế xã hội của một đất nước. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính (Ghi bảng) HĐ1: Cả lớp ? Điều tra dân số cho chúng ta biết điều gì? (Cho biết dân số, số người trong độ tuổi lao động, cơ cấu dân số theo giới tính, theo độ tuổi, theo trình độ văn hoá) GV: Cho HS nhận biết hai tháp tuổi Bên trái thể hiện số nam, bên phải thể hiện số nữ; mối băng thể hiện một độ tuổi. Độ dài băng cho biết số người trong từng độ tuổi. Trên tháp tuổi người ta tô màu cho từng lứa tuổi để nhận biết. ? Quan sát hai tháp tuổi và cho biết: + Số nam và nữ trong độ tuổi từ 0 - 4 tuổi là bao nhiêu? + Tháp tuổi nào có số dân trong độ tuổi lao động lớn hơn? HS: Trả lời, Gv chuẩn kiến thức HĐ 2: Cá nhân/cặp Buớc 1: GV cho HS đọc “tỉ lệ sinh”, “tỉ lệ tử”, “gia tăng dân số” trong phần thuật ngữ trang 187, 188 –SGK. ? Trong gia tăng dân số có “gia tăng tự nhiên và gia tăng cơ giới” em hãy cho biết nguyên nhân của các hiện tượng gia tăng đó là gì? - GTDSTN: là sự gia tăng dân số do có sự chênh lệch giữa số người sinh ra và số người chết đi. - GTDSCG: là sự gia tăng dân số do có sự chênh lệch giữa số người chuyển đến và số người chuyển đi. ? Dựa vào hình 1.2 kết hợp vốn hiểu biết hãy cho biết: -Tình hình gia tăng dân số thế giới từ đầu CN đến trước thế kỉ XIX? Nguyên nhân? ( Do dịch bệnh, đói kém và chiến tranh) - Nhận xét về sự thay đổi của dân số thế giới từ thế kỉ XIX đến cuối thế kỉ XX? Nguyên nhân? ( Do kinh tế phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện, thành tựu trong y tế và chăm sóc sức khoẻ nhân dân) Buớc 2: HS phát biểu, GV chuẩn kiến thức. HĐ 3: Cá nhân/cặp Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS ? Dựa vào nội dung phần 3-SGK và hiểu biết của mình cho biết: - Bùng nổ dân số thế giới xảy ra khi nào? - Nguyên nhân, hậu quả và phương hướng giải quyết? Bước2: HS làm việc độc lập (có thể trao đổi nhanh trong bàn của mình) Bước 3: HS trình bày kết quả ? Quan sát hình 1.3 và 1.4 hãy nhận xét về tình hình gia tăng dân số ở hai nhóm nước phát triển và đang phát triển? GV: Lưu ý HS về vai trò của các nước đang phát triển trong việc tạo ra sự bùng nổ dân số thế giới. 1- dân số, nguồn lao động - Điều tra dân số cho chúng ta biết về tình hình dân số và nguồn lao động ở một địa phương. -Tháp tuổi là biểu hiện cụ thể số dân của một địa phương cho biết: + Kết cấu dân số theo độ tuổi và giới tính. + Nguồn lao động hiện tại và dự đoán nguồn lao động trong tương lai. + Tình trạng dân số già hay trẻ 2. Dân số thế giới tăng nhanh trong thế kỉ xix và xx. - Dân số thế giới tăng rất chậm vào giai đoạn trước thế kỉ XIX. - Dân số thế giới tăng nhanh trong thế kỉ XIX và XX nhờ những tiến bộ trong y tế và kinh tế – xã hội. 3. Sự bùng nổ dân số - Bùng nổ dân số thế giới xảy ra khi tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên đạt trên 2,1%. - Hậu quả: Khó đáp ứng nhu cầu ăn , mặc,ở, học hành , việc làm - Cần thực hiện tốt chính sách dân số. - Gia tăng dân số ở các nuớc đang phát triển cao hơn các nước đang phát triển. Củng cố, dặn dò Hướng dẫn HS làm trên lớp bài tập SGK. Đọc phần ghi nhớ SGK. Học bài ở nhà theo các câu hỏi trong SGK và Tập bản đồ. - Đọc trước bài 2 ở nhà. Phần bổ sung: