Giáo án giảng dạy môn Vật lý 10 (nâng cao) - Hoàng Văn Tuấn - Bài 17 – Lực hấp dẫn

BÀI 17 – LỰC HẤP DẪN Ngày soạn: 17/11 I – MỤC TIÊU 1. Kiến thức Hiểu được rằng tác dụng hấp dẫn là một đặc điểm của mọi vật trong tự nhiên. Nắm được biểu thức, đặc điểm của lực hấp dẫn, trọng lực 2. Kỹ năng Biết vận dụng các kiến thức trong bài, kết hợp với những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số bài tập HS biết vận dụng kiến thức để giải các bài toán đơn giản. II – CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Giáo án, giải trước các bài tập trong sgk, chuẩn bị thêm một số câu hỏi và bài tập khác, tìm một số hiện tượng trong đời sống liên quan đến bài học Chuẩn bị một số câu hỏi trắc nghiệm cho phần kiểm tra bài cũ và củng cố Một số tranh về hệ mặt trời. 2. Học sinh Ôn lại kiến thức về sự rơi tự do. Tham khảo trước bài học mới III – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số & kiểm tra bài cũ Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Giữ trật tự, chuẩn bị tài liệu để học bài Trả lời câu hỏi của giáo viên Nhận xét câu trả lời của bạn Nhắc học sinh ổn định lớp, chuẩn bị tài liệu để học bài Nêu câu hỏi: Phát biểu định luật 3 Newton Khi chèo thuyền, muốn cho thuyền tiến hoặc lùi phải làm thế nào? Lấy một số ví dụ về tương tác giữa các vật Gọi học sinh trả lời Nhận xét, cho điểm Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung định luật vạn vật hấp dẫn, biểu thức của gia tốc rơi tự do. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Quan sát, mô phỏng chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời. Xem hình H17.1. Đọc SGK phần 1, xem tranh trong SGK. Phát biểu định luật vạn vật hấp dẫn. Viết công thức (17.1) Trả lời câu hỏi C1 Đọc SGK phần 2. Trình bày ý kiến để đưa ra biểu thức gia tốc rơi tự do (17.3) Trả lời câu hỏi C2 SGK Yêu cầu HS quan sát các video hoặc hình dung các chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời. Yêu cầu HS đọc SGK, xem tranh. Nêu câu hỏi yêu cầu HS nêu hiểu biết của mình về lực hấp dẫn. Nêu câu hỏi C1:Vì sao ta không nhận thấy lực hấp dẫn giữa các vật thể thông thường? Nhận xét câu trả lời. Yêu cầu HS vận dụng định luật vạn vật hấp dẫn rút ra biểu thức gia tốc rơi tự do. Nhận xét câu trả lời của HS Nêu câu hỏi C2:Hãy giải thích kết luận ở bài 6 về giá trị của gia tốc rơi tự do? Nhận xét câu trả lời của HS. Hoạt động 3: Trường hấp dẫn, trường trọng lực. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Đọc SGK phần 3 Trình bày hiểu biết của mình về trường hấp dẫn, trường trọng lực, gia tốc trọng trường. Yêu cầu HS đọc SGK Nêu câu hỏi và đánh giá hiểu biết của HS về trường hấp dẫn, trường trọng lực, gia tốc trọng trường. Nhận xét câu trả lời của HS. Hoạt động 4: Vận dụng, củng cố. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Trả lời các câu hỏi 1-4SGK Giải bài tập 1,2 SGK Trình bày đáp án. Ghi tóm tắt các kiến thức cơ bản: Nội dung định luật vạn vật hấp dẫn, biểu thức gia tốc rơi tự do. Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi 1,2,3 và 4 trong SGK Nhận xét câu trả lời của HS Nêu bài tập 1,2 SGK Nhận xét câu trả lời. Đánh giá nhận xét kết quả giờ dạy. Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà. Hoạt động của Học sinh Sự trợ giúp của Giáo viên Ghi câu hỏi và bài tập về nhà Những sự chuẩn bị cho bài sau. Về nhà làm các bài tập còn lại trong SGK Ôn lại các công thức về toạ độ,vận tốc chuyển động đều, chuyển động thẳng biến đổi đều, đồ thị của hàm số bậc 2 IV. Nội dung chính Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kỳ tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng với G = 6,67.10-11 (Nm2/kg2) gọi là hằng số hấp dẫn Trọng lực là lực hấp dẫn giữa trái đất và vật Trọng tâm của vật là điểm đặt của trọng lực Gia tốc rơi tự do: