Giáo án Hình học 10 học kì 1

IN TỪ TRANG 36 TUẦN 1 Tiết 1 Ngày soạn: 20/08 CHƯƠNG I:VÉC TƠ §1. CÁC ĐỊNH NGHĨA I. Mục tiêu: 1. Về kiến thức: Hiểu và biết vận dụng khái niệm vectơ, vectơ cùng phương, cùng hướng, độ dài của vectơ, vectơ bằng nhau, vectơ không trong bài tập 2. Về kỹ năng: + Biết xác định điểm đầu, điểm cuối của Vectơ, độ dài của Vectơ, Vectơ bằng nhau, Vectơ không + Chứng minh được 2 Vectơ bằng nhau + Biết cách dựng điểm M sao cho với điểm A và vectơ cho trước 3. Về tư duy và thái độ: + Rèn luyện tư duy logic và trí tưởng tượng không gian biết quy lạ về quen. + Cẩn thận, chính xác trong tính toán lập luận II. Chuẩn bị của GV và của HS: Học sinh: + Đồ dùng học tập, thước kẻ, compa + Giáy bút cho hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm Giáo viên: + Đồ dùng giạy học, thước kẻ, compa + Các bảng phụ và các phiếu học tập III. Phương pháp dạy học: Sử dụng linh hoạt các phương pháp sau: gợi mở, vấn đáp, phát hiện và giải quyết vấn đề, đan xen vào các họat động nhóm IV. Tiến trình bài học: 1. OÅn ñònh lôùp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Baøi môùi: Gv giới thiệu sơ lược kiến thức toàn chương. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(10’): Hình thaønh khaùi nieäm vectô GV Cho hoïc sinh quan saùt H1.1 GV Töø hình veõ ta thaáy chieàu muõi teân laø chieàu chuyeån ñoäng cuûa caùc vaät. Vaäy neáu ñaët ñieåm ñaàu laø A , cuoái laø B thì ñoaïn AB coù höôùng ñi töø ñieåm A ñeán ñieåm B .Caùch choïn nhö vaäy cho ta moät vectô AB. GV Theá naøo laø moät vectô ? GV chính xaùc cho hoïc sinh ghi. GV Veõ moät vectô ta veõ ñoaïn thaúng cho daáu muõi teân vaøo moät ñaàu muùt, ñaët teân laø :A (ñaàu), B(cuoái). GV Vôùi hai ñieåm A,B phaân bieät ta coù ñöôc bao nhieâu vectô? Nhaán maïnh: Coù hai vectơ vaø HS quan saùt hình 1.1 vaø hình dung höôùng chuyeån ñoäng cuûa vaät. HS Vectô laø ñoaïn thaúng coù höôùng HS veõ hai vectô. Ñoù laø vaø I. Khaùi nieäm vectô: Ñịnh nghĩa:vectô laø moät ñoaïn thaúng coù höôùng Kí hiệu: (A ñieåm ñaàu, B ñieåm cuoái) Hay ,,,,, B A Nhaän xeùt : Moät vec tô hoaøn toaøn ñöôïc xaùc ñònh neáu bieát ñöôïc ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa noù. Hoạt động 2(20’): Khaùi nieäm vectô cuøng phöông, cuøng höôùng. GV Ñöôøng thaúng ñi qua ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa moät veùctô ñgl giaù cuûa vectô ñoù. GV cho hoïc sinh quan saùt H 1.3 GV Xeùt vò trí töông ñoái cuûa caùc giaù cuûa caùc caëp vectô vaø; vaø; vaø. GV vaø cuøng phöông. vaø cuøng phöông. vaø khoâng cuøng phöông GV Vaäy theá naøo laø hai vectô cuøng phöông? GV Haõy xaùc ñònh höôùng cuûa caëp caùc vectô vaø; vaø . Nhaán maïnh: hai vectô cuøng phöông thì môùi xeùt ñeán cuøng höôùng hay ngöôïc höôùng GV Cho 3 ñieåm A,B,C phaân bieät, thaúng haøng thì , coù cuøng phöông khoâng? GV Ñieàu ngöôïc laïi A, B, C coù ñuùng khoâng ?Cho hoïc sinh ruùt ra nhaän xeùt. GV Neáu A,B,C thaúng haøng thì vaø cuøng höôùng(ñ hay s)? Cho hoïc sinh thaûo luận nhoùm. GV Veõ hình leân baûng vaø giaûi thích theâm HS quan saùt hình veõ HS trả lời miệng vaø cuøng giaù vaø giaù song song vaø giaù caét nhau. HS Hai vectô coù giaù song song hoaëc truøng nhau thì cuøng phöông. HS vaø cuøng höôùng vaø ngöôïc höôùng HS A,B,C thaúng haøng thì vaø cuøng phöông HS thaûo luaän nhoùm , ñaïi dieän nhoùm trình baøy giaûi thích. II .Vectô cuøng phöông cuøng höôùng: * Ñöôøng thaúng ñi qua ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa moät veùctô ñgl giaù cuûa vectô ñoù. Ñịnh nghĩa: Hai vectô ñöôïc goïi laø cuøng phöông neáu giaù cuûa chuùng song song hoaëc truøng nhau. Hai vectô cuøng phöông thì coù theå cuøng höôùng hoaëc ngöôïc höôùng Nhaän xeùt: Ba ñieåm A,B,C phaân bieät thaúng haøng khi va chỉ khi vaø cuøng phöông. Hoạt động 3 (13’): Luyện tập – Củng cố GV cho ví dụ củng cố kiến thức HS khi naøo thì vectô cuøng phöông vôùi vectô ? GV Vaäy ñieåm A naèm treân ñöôøng thaúng d qua O vaø coù giaù song song hoaëc truøng vôùi giaù cuûa vectô GV Khi naøo thì ngöôïc höôùng vôùi vectô ? GV Vaäy ñieåm A naèm treân nöûa ñöôøng thaúng d sao cho ngöôïc höôùng vôùi vectô GV cho hoïc sinh laøm theo nhoùm ví dụ 2 HS khi naèm treân ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi giaù vectô HS khi A naèm treân nöûa ñöôøng thaúng d sao cho ngöôïc höôùng vôùi vectô HS hoạt động nhóm và đại diện nhóm lên bảng trình bày HS với 5 ñieåm phaân bieät A,B,C,D,E , coù 20 vectô khaùc khoâng coù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñieåm ñoù: Ví duï: 1/ Cho ñieåm O vaø vectô Tìm ñieåm A sao cho : a/ cuøng phöông vôùi vectô b/ ngöôïc höôùng vôùi vectô Giải a/ Ñieåm A naèm treân ñöôøng thaúng d qua O vaø coù giaù song song hoaëc truøng vôùi giaù cuûa vectô b/ Ñieåm A naèm treân nöûa ñöôøng thaúng d sao cho ngöôïc höôùng vôùi vectô 2/ Cho 5 ñieåm phaân bieät A,B,C,D,E , coù bao nhieâu vectô khaùc khoâng coù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñieåm ñoù Giải Với 5 điểm A, B, C, D, E ta sẽ chọn được 10 cặp điểm: (A;B); (A;C); (A;D); (A;E); (B;C); (B;D); (B;E); (C;D); (C;E); (D;E). Với mỗi cặp điểm ta dựng được 2 vectơ. Vậy với 10 cặp điểm này ta sẽ dựng được 20 vectơ nhận 5 điểm trên làm điểm đầu và điểm cuối. Hoạt động 4 (1’): Daën doø - Hoïc baøi, xem tiếp phần 3,4 của bài học. - Laøm baøi taäp 1,2,4 SGK trang 7. TUẦN 2 Tieát 2 Ngày soạn: 20/08 §1. CAÙC ÑÒNH NGHÓA (tieáp theo) I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: Naém vöõng caùc khaùi nieäm vectô, ñoä daøi vectô, vectô khoâng, phöông- höôùng vectô, hai vectô baèng nhau. Kyõ naêng: Döïng ñöôïc moät vectô baèng moät vectô cho tröôùc, chöùng minh hai vectô baèng nhau, xaùc ñònh phöông höôùng vectô. Tö duy: Bieát tö duy linh hoaït trong vieäc hình thaøn khaùi nieäm môùi, giaûi caùc ví duï. Thaùi ñoä: Caån thaän, tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, lieân heä ñöôïc kieán thöùc vaøo thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc keõ. Hoïc sinh: xem baøi trước, bảng phụ theo nhoùm III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. V. Tieán trình cuûa baøi hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (4’) Caâu hoûi: Theá naøo laø hai vectô cuøng phöông? Cho 4 ñieåm A, B, C, D coù taát caû bao nhieâu vectô khaùc khoâng coù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñieåm ñoù? Keå ra. Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(10’): Hình thaønh khaùi nieäm hai vectô baèng nhau. GV giôùi thieäu ñoä daøi vectô. GV hai ñoaïn thaúng baèng nhau khi naøo? GV đặt vấn đề đieàu naøy coøn ñuùng ñoái vôùi hai vectô khoâng? GV: Ñieàu naøy khoâng ñuùng. Khi noùi ñeán hai vectô baèng nhau thì ngoaøi ñoä daøi ta coøn phaûi xeùt ñeán höôùng cuûa chuùng GV chính xaùc khaùi nieäm hai vectô baèng nhau cho HS ghi. GV: = ñuùng hay sai? GV cho trước và một điểm O bất kì, tồn tại bao nhiêu điểm A thỏa mãn điều kiện: = ? HS khi ñoä daøi baèng nhau HS sai. Vì chuùng khoâng cuøng höôùng. HS duy nhất một điểm A III. Hai vectô baèng nhau: Ñịnh nghĩa: Hai vectô vaø ñöôc goïi laø baèng nhau neáu vaø cuøng höôùng vaø cuøng ñoä daøi. Kí hiệu: = Chuù yù: Vôùi vaø ñieåm O cho tröôùc toàn taïi duy nhaát moät ñieåm A sao cho= Hoạt động 2 (10’): Hình thaønh khaùi nieäm vectô-khoâng GV moät vectô coù ñieåm ñaàu vaø cuoái truøng nhau thì coù ñoä daøi bao nhieâu? GV ñgl vectô-khoâng Yeâu caàu: Xác ñịnh giaù vectô-khoâng töø ñoù ruùt ra keát luaän gì veà phöông höôùng vectô khoâng. GV nhaán maïnh cho HS ghi HS coù ñoä daøi baèng 0 HS vectô-khoâng coù phöông, höôùng tuyø yù. III. Vectô khoâng: Ñịnh nghĩa: Vectô-khoâng laø vectô coù ñieåm ñaàu vaø cuoái truøng nhau Kí hiệu: = Qui öôùc: Moïi vectô-khoâng ñeàu baèng nhau. Vectô-khoâng cuøng phöông, cuøng höôùng vôùi moïi vectô. Hoạt động 3 (19’): Củng cố - Luyện tập GV cho HS bài tập củng cố kiến thức HS. Yêu cầu HS hoạt động nhóm và gọi đại diện nhóm lên bảng trình bày. GV yêu cầu HS đọc bài tập 2 và gọi HS lên bảng trình bày. GV vẽ hình và hướng dẫn lời giải cho HS GV khi naøo thì hai vectô baèng nhau? Vaäy khi caàn coù ñk gì? GV yêu cầu HS nêu hướng chứng minh DE = AF? GV goïi 1 hoïc sinh leân baûng trình baøy lôøi giaûi GV nhaän xeùt söûa sai HS hoạt động nhóm theo yêu cầu của GV và đại diện nhóm lên bảng trình bày. HS: Khi chuùng cuøng höôùng , cuøng ñoä daøi HS: Caàn coù DE = AF vaø cuøng höôùng HS Döïa vaøo ñöôøng trung bình tam giaùc HS leân thöïc hieän Luyện tập Baøi toaùn 1: Cho hình vuoâng ABCD. Tìm taát caû caùc caëp vectô baèng nhau coù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñænh hình vuoâng. Giải A B D C Các cặp vectơ bằng nhau coù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñænh hình vuoâng đó là: Baøi toaùn 2: Cho tam giaùc ABC coù D,E,F laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB, BC, CD Chứng minh rằng : Giaûi Ta coù DE laø ñöôøng TB cuûa tam giaùc ABC neân DE =AC=AF vaø DE // AF Vaäy Hoạt động 4 (1’): Daën doø -Hoïc baøi -Laøm baøi taäp 3, 4 SGK trang7 TUẦN 3 Tieát 3 Ngày soạn: 25/08 §2. TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm vectô toång, vectô hieäu, caùc tính chaát, naém ñöôïc quy taéc ba ñieåm vaø quy taéc hình bình haønh. Veà kyõ naêng: Hoïc sinh xaùc ñònh ñöôïc vectô toång vaø vectô hieäu vaän duïng ñöôïc quy taéc hình bình haønh, quy taéc ba ñieåm vaøo giaûi toaùn. Veà tö duy: Phaùt trieån tö duy linh hoaït trong vieäc hình thaønh khaùi nieäm môùi, trong vieäc tìm höôùng ñeå chöùng minh moät ñaúng thöùc vectô. Veà thaùi ñoä: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc, linh hoaït trong caùc hoaït ñoäng, lieân heä kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo trong thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc keõ. Hoïc sinh: xem baøi trước, thöôùc. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. V. Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) Caâu hoûi: Hai vectô baèng nhau khi naøo? Cho hình vuoâng ABCD, coù taát caû bao nhieâu caëp vectô baèng nhau? Cho so saùnh vôùi Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(10’): Hình thaønh khaùi nieäm toång hai vectô GV Giôùi thieäu hình veõ 1.5 cho hoïc sinh hình thaønh vectô toång. GV veõ hai vectô baát kì leân baûng. GV Veõ vectô toång baèng caùch choïn A baát kyø, töø A veõ: ta ñöôïc vectô toång GV Neáu choïn A ôû vò trí khaùc thì bieåu thöùc treân ñuùng khoâng? Yeâu caàu: Hoïc sinh veõ trong tröôøng hôïp A ôû vò trí khaùc. Hoïc sinh laøm theo nhoùm và goïi 1 hoïc sinh leân baûng thöïc Hoïc sinh quan saùt hình veõ Hoïc sinh theo doõi HS bieåu thöùc treân vaãn ñuùng. Hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm. Moät hoïc sinh leân baûng thöïc hieän. I. Toång cuûa hai vectô : B C A Ñònh nghóa: Cho hai vectô . Laáy moät ñieåm A tuyø yù veõ . Vectô ñöôïc goïi la øtoång cuûa hai vectô Kí hiệu: Vaäy Pheùp toaùn treân goïi laø pheùp coäng vectô. Hoạt động 2 (6’): Giôùi thieäu quy taéc hình bình haønh. Cho hoïc sinh quan saùt hình 1.7 GV Tìm xem laø toång cuûa nhöõng caëp vectô naøo? GV laø qui taéc hình bình haønh. GV Cho hoïc sinh ghi vaøo vôõ. Hoïc sinh quan saùt hình veõ. HS II. Quy taéc hình bình haønh: B C A D Neáu ABCD laø hình bình haønh thì Hoạt động 3(14’): Giôùi thieäu tính chaát cuûa pheùp coäng caùc vectô. GV veõ 3 vectô leân baûng. GV Hoïc sinh thöïc hieän nhoùm theo phaân coâng cuûa GV. 1 nhoùm: veõ 1 nhoùm: veõ 1 nhoùm: veõ 1 nhoùm: veõ 1 nhoùm: veõ vaø Goïi ñaïi dieän nhoùm leân veõ. GV Hoïc sinh nhaän xeùt caëp vectô * vaø * vaø * vaø GV chính xaùc vaø cho hoïc sinh ghi Hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm III. Tính chaát cuûa pheùp coäng vectô : Vôùi ba vectô tuyø yù ta coù: 1. = 2. = 3. = Hoạt động 4 (9’): Luyện tập – Củng cố GV nêu câu hỏi củng cố kiến thức HS: ? Nêu caùch xaùc ñònh höôùng, ñoä daøi cuûa vectô. ? Nêu qui tắc 3 điểm, qui tắc hình bình hành trong phép cộng vectơ GV cho HS làm bài tập 1 SGK. Chia lôùp thaønh 2 nhoùm, nhoùm 1 veõ vectô ; nhoùm 2 veõ vectô Goïi ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy. GV nhaän xeùt söûõa sai. HS trả lời miệng Hoïc sinh veõ vectô theo nhoùm. Ñaïi dieän 2 nhoùm leân trình baøy Hoïc sinh theo doõi Bài tập 1. * Veõ Veõ hình. * Veõ hình. Hoạt động 5 (1’): Dặn dò Xem tieáp baøi tổng và hiệu của hai vectơ phần còn lại. Chuẩn bị trước các bài tập SGK TUẦN 4 Tieát 4 Ngày soạn: 30/08 §2. TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ (tt) I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm vectô toång, vectô hieäu, caùc tính chaát, naém ñöôïc quy taéc ba ñieåm vaø quy taéc hình bình haønh. Veà kyõ naêng: Hoïc sinh xaùc ñònh ñöôïc vectô toång vaø vectô hieäu vaän duïng ñöôïc quy taéc hình bình haønh, quy taéc ba ñieåm vaøo giaûi toaùn. Veà tö duy: Phaùt trieån tö duy linh hoaït trong vieäc hình thaønh khaùi nieäm môùi, trong vieäc tìm höôùng ñeå chöùng minh moät ñaúng thöùc vectô. Veà thaùi ñoä: Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc, linh hoaït trong caùc hoaït ñoäng, lieân heä kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo trong thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc keõ. Hoïc sinh: xem baøi trước, thöôùc. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. V. Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (4’) Caâu hoûi: Vôùi 3 ñieåm M, N, P veõ ba vectô trong ñoù coù moät vectô laø toång cuûa hai vectô coøn laïi. Tìm Q sao cho töù giaùc MNPQ laø hình bình haønh. 3. Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(13’): Hình thaønh khaùi nieäm vectô ñoái. GV veõ hình bình haønh ABCD leân baûng. Yeâu caàu : Hoïc sinh tìm ra caùc caëp vectô ngöôïc höôùng nhau treân hình bình haønh ABCD GV coù nhaän xeùt gì veà ñoä daøi caùc caëp vectô ? GV laø hai vectô ñoái nhau. Vaäy theá naøo laø hai vectô ñoái nhau? GV chính xaùc vaø cho hoïc sinh ghi ñònh nghóa. Yeâu caàu: Hoïc sinh quan saùt hình 1.9 tìm caëp vectô ñoái coù treân hình. Giôùi thieäu HÑ3 ôû SGK. GV Ñeå chöùng toû ñoái nhau caàn chöùng minh ñieàu gì? Coù töùc laø vectô naøo baèng ? Suy ra ñieàu gì? Yeâu caàu : 1 hoïc sinh leân trình baøy lôøi giaûi. Nhaán maïnh: Vaäy HS HS HS hai vectô ñoái nhau laø hai vectô coù cuøng ñoä daøi vaø ngöôïc höôùng. Hoïc sinh thöïc hieän. HS chöùng minh cuøng ñoä daøi vaø ngöôïc höôùng. Töùc laø Suy ra cuøng ñoä daøi vaø ngöôïc höôùng. IV. Hieäu cuûa hai vectô : Vectô ñoái: Ñònh nghóa: Cho , vectô coù cuøng ñoä daøi vaø ngöôïc höôùng vôùi ñöôïc goïi laø vectô ñoái cuûa. Kí hiệu: Ñaëc bieät: vectô ñoái cuûa vectô laø VD1: Töø hình veõ 1.9 Ta coù: Keát luaän: Hoạt động 2(15’): Giôùi thieäu ñònh nghóa hieäu hai vectô. GV Neâu quy taéc tröø hai soá nguyeân hoïc ôû lôùp 6? GV quy taéc ñoù ñöôïc aùp duïng vaøo pheùp tröø hai vectô. GV GV cho hoïc sinh ghi ñònh nghóa. GV vaäy vôùi 3 ñieåm A, B, C cho ta: GV chính xaùc cho hoïc sinh ghi. GV giôùi thieäu VD2 ôû SGK. GV yêu cầu HS thöïc hieän VD2 (theo quy taéc ba ñieåm) theo nhoùm.Goïi hoïc sinh ñaïi dieän 1 nhoùm trình baøy. GV chính xaùc, söûa sai. HS Tröø hai soá nguyeân ta laáy soá bò tröø coäng soá ñoái cuûa soá tröø. HS HS Xem ví duï 2 ôû SGK. HS thöïc hieän theo nhoùm caùch giaûi theo quy taéc theo quy taéc ba ñieåm. Moät hoïc sinh leân baûng trình baøy. 2. Ñònh nghóa hieäu hai vectô : Cho vaø . Hieäu hai vectô , la ømoät vectô Kí hiệu : Vaäy Pheùp toaùn treân goïi laø pheùp tröø vectô. Quy taéc ba ñieåm: Vôùi A, B, C baát kyø. Ta coù: Quy taéctrừ: Vôùi A, B, C baát kyø. Ta coù: VD2: (xem SGK) Caùch khaùc: = = Hoạt động 3(7’): Giôùi thieäu phaàn aùp duïng. GV yeâu caàu moät hoïc sinh chöùng minh I laø trung ñieåm AB 1Moät sinh chöùng minh I laøtrung ñieåm AB GV theo doõi, söûa sai. GV giaûi caâu b) vaø giaûi thích cho hoïc sinh hieåu. HS chứng minh theo hướng dẫn của GV V. Aùp duïng : Keát luaän: a) I laø trung ñieåm AB b) G laø troïng taâm Hoạt động 4(4’): Cuûng coá GV nêu câu hỏi củng cố kiến thức HS: ? Nhaéc laïi caùc quy của phép cộng vectơ. ? Nhaéc laïi tính chaát trung ñieåm, tính chaát troïng taâm. HS trả lời miệng Hoạt động 5(1’): Daën doø Hoïc baøi Laøm baøi taäp SGK. - Tiết sau luyện tập TUẦN 5 Tieát 5 Ngày soạn: 03/9 BAØI TAÄP TOÅNG VAØ HIEÄU CUÛA HAI VECTÔ I. Muïc tieâu: Veà kieán thöùc: Hoïc sinh bieát caùch vaän duïng caùc quy taéc ba ñieåm vaø quy taéc hình bình haønh, caùc tính chaát veà trung ñieåm, troïng taâm vaøo giaûi toaùn, chöùng minh caùc bieåu thöùc vectô. Veà kyõ naêng: Reøn luyeän hoïc sinh kyõ naêng laäp luaän logic trong giaûi toaùn, kyõ naêng chöùng minh caùc bieåu thöùc vectô. Veà tö duy: Phaùt trieån tö duy linh hoaït trong vieäc tìm höôùng ñeå chöùng minh moät ñaúng thöùc vectô vaø giaûi caùc daïng toaùn khaùc. Veà thaùi ñoä: Hoïc sinh tích cöïc chuû ñoäng giaûi baøi taäp, bieát lieân heä kieán thöùc ñaõ hoïc vaøo trong thöïc teá. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc. Hoïc sinh: laøm baøi trước, thöôùc. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. IV. Tieán trình cuûa baøi hoïc : 1. OÅn ñònh lôùp : (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (6’) Caâu hoûi: Cho 3 ñieåm baát kyø M, N, Q HS1 : Neâu quy taéc ba ñieåm vôùi 3 ñieåm treân vaø thöïc hieän baøi taäp 3a. HS2 : Neâu quy taéc tröø vôùi 3 ñieåm treân vaø thöïc hieän baøi taäp 3b. 3. Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(20’): Giáo viên gọi HS lên bảng làm các bài tập 2, 4 / 12 SGK GV gọi HS nhận xét, sửa sai GV nhận xét, sửa sai cho HS 2 HS lên bảng làm bài tập HS1/ Bài tập 2: Ta có: HS2/Bài tập 4: Chứng minh: Ta có: = Bài tập 2: A B D C Chứng minh: Ta có: Bài tập 4: Chứng minh: Ta có: = Hoạt động 2(12’): Giôùi thieäu baøi tập 5,6 GV gôïi yù caùch tìm - GV: Ñöa veà quy taéc tröø baèng caùch töø ñieåm A veõ GV yeâu caàu hoïc sinh leân baûng thöïc hieän veõ vaø tìm ñoä daøi cuûa GV nhaän xeùt, cho ñieåm, söûõa sai GV giôùi thieäu baøi tập 6 SGK GV veõ hình bình haønh leân baûng và yêu cầu hoïc sinh thöïc hieän baøi taäp 6 baèng caùch aùp duïng caùc quy taéc ñaõ hoïc GV goïi töøng hoïc sinh nhaän xeùt 1 hoïc sinh leân baûng tìm Veõ theo gôïi yùvaø tìm ñoä daøi 4 hoïc sinh leân baûng moãi hoïc sinh thöïc hieän 1 caâu Hoïc sinh nhaän xeùt Baøi tập 5. veõ hình + = ==AC=a + Veõ = = Ta coù CD= = =a vaäy Baøi tập 6 SGK a) Ta coù: neân: b) ta coù: c/ (hn) d) VT= Hoạt động 3 (5’): Cuûng coá GV nêu câu hỏi củng cố kiến thức HS ? Nêu cách vẽ hai véctơ bằng nhau ? Nêu các quy tắc của phép cộng, trừ vectơ HS trả lời miệng các câu hỏi của GV Daën doø: (1’) - Về nhà học lại bài và xem lại các bài tập đã giải - Xem baøi tieáp theo“Tích cuûa vectô vôùi moät soá”. TUẦN 6 Tieát 6 Ngày soạn: 13/9 §3. TÍCH CUÛA VECTÔ VÔÙI MOÄT SOÁ I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: Hoïc sinh hieåu ñöôïc ñònh nghóa tích cuûa vectô vôùi moät soá vaø caùc tính chaát cuûa noù. Bieát ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai vectô cuøng phöông, tính chaát cuûa trung ñieåm, tính chaát cuûa troïng taâm. Kyõ naêng:* Cho soá k vaø vectô bieát döïng vectô k. * Söû duïng ñk caàn vaø ñuû cuûa hai vectô cuøng phöông: vaø cuøng phöông Û Coù soá k ñeå = k, ( ¹ 0) * Cho hai vectô vaø khoâng cuøng phöông vaø vectô laø vectô tuyø yù. Bieát tìm hai soá h vaø k sao cho = k + h Veà tö duy: Logic, tính linh hoaït trong thöïc haønh giaûi toaùn. Veà thaùi ñoä: Caån thaän, chính xaùc, maïnh daïn baûo veä yù kieán cuûa baûn thaân vaø taäp theå. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc. Hoïc sinh: xem baøi trước, baûng phuï theo nhoùm. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. V. Tieán trình cuûa baøi hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (4’) Caâu hoûi: Cho boán ñieåm A, B, C, D. Chöùng minh: 3. Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1 (15’): Hình thaønh ñònh nghóa. GV: neâu vaán ñeà ? Cho = . Haõy döïng vectô toång + GV haõy nhaän xeùt veà ñoä daøi vaø höôùng cuûa vectô toång ? Cho = . Haõy döïng vectô toång () + () GV haõy nhaän xeùt veà ñoä daøi vaø höôùng cuûa vectô toång () + () GV: + = . Ta kí hieäu laø 2 () + () = . Ta kí hieäu laø -2 2 hay -2 laø tích cuûa moät soá vaø moät vectô Tích cuûa moät soá vôùi moät vectô cho ta moät vectô ? Cho soá thöïc k0 vaø vectô . Haõy xaùc ñònh höôùng vaø ñoä daøi cuûa vectô HS: Döïng = , = += += = + = 2. cuøng höôùng vôùi = Döïng = () + () = += () + () ngöôïc höôùng vôùi () + () = - 2 HS: - Vectô k laø vectô cuøng höôùng vôùi , neáu k > 0 - Vectô k laø ngöôïc höôùng vôùi vectô , neáu k<0 và = HS: Ta có + = -2 + = 3 + = (-) + = + = - += + = + => + = 2+(+) I. Ñònh nghóa : Cho soá k vaø . Tích cuûa vectô vôùi soá k laø moät vectô, kí hieäu laø , cuøng höôùng vôùi neáu k > 0 vaø ngöôïc höôùng vôùi neáu k < 0 vaø coù ñoä daøi baèng * Quy öôùc: VD: Cho ABC troïng taâm G: D vaø E laàn löôït laø trung ñieåm cuûa BC vaø AC . H aõy tính vectô a> theo vectô b> theo vectô c> theo vectô d> theo vectô e> theo vectô f> + theo vectô Hoạt động 2 (8’): Tính chaát. GV:Tính chaát pheùp nhaân vectô vôùi 1 soá gaàn gioáng vôùi tính chaát pheùp nhaân soá nguyeân. GV: (t/c gì?) (t/c gì?) (t/c gì?) (t/c gì?) (t/c gì?) GV chính xaùc cho hoïc sinh ghi. GV: Vectô ñoái cuûa laø? Suy ra vectô ñoái cuûa vaø laø? GV goïi hoïc sinh traû lôøi. GV nhaän xeùt söûõa sai. Hoïc sinh traû lôøi laàn löôït töøng caâu HS: vectô ñoái cuûa laø Vectô ñoái cuûa laø- Vectô ñoái cuûa laø (-1)( ) = 4-3 II. Tính chaát: Vôùi 2 vectô vaø baát kì.Vôùi moïi soá h, k ta coù: Hoạt động 3 (10’): Trung ñieåm ñoaïn thaúng vaø troïng taâm tam giaùc. GV yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi tính chaát trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng và trọng tâm tam giác ôû baøi tröôùc. GV yêu cầu 2 HS lên bảng chứng minh 2 tính chất trên HS: HS1: Vậy: HS2: III. Trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng vaø troïng taâm tam giaùc . M I B A a) Vôùi M baát kyø, I laø trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng AB, thì: b) G laø troïng taâm rABC thì: Hoạt động 4 (6’): Củng cố - Luyện tập GV hướng dẫn và gọi HS lên bảng chứng minh HS lên bảng chứng minh bài tập Ta có: Luyện tập Bài tập: Gọi M, N lần lượt là trung điểm của hai đoạn thẳng AB và CD. Chứng minh rằng: Daën doø: (1’) - Về nhà học lại bài, xem tiếp bài học còn lại. - Chuẩn bị các bài tập SGK TUẦN 7 Tieát 7 Ngày soạn: 20/9 §3. TÍCH CUÛA VECTÔ VÔÙI MOÄT SOÁ ( tiếp theo) I. Muïc tieâu: Kieán thöùc: Hoïc sinh bieát ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai vectô cuøng phöông, tính chaát cuûa trung ñieåm, tính chaát cuûa troïng taâm. Kyõ naêng: * Cho soá k vaø vectô bieát döïng vectô k. * Söû duïng ñk caàn vaø ñuû cuûa hai vectô cuøng phöông: vaø cuøng phöông Û Coù soá k ñeå = k, ( ¹ 0) * Cho hai vectô vaø khoâng cuøng phöông vaø vectô laø vectô tuyø yù. Bieát tìm hai soá h vaø k sao cho = k + h Veà tö duy: Logic, tính linh hoaït trong thöïc haønh giaûi toaùn. Veà thaùi ñoä: Caån thaän, chính xaùc, maïnh daïn baûo veä yù kieán cuûa baûn thaân vaø taäp theå. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc. Hoïc sinh: xem baøi trước, baûng phuï theo nhoùm. III. Phöông phaùp daïy hoïc: Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, ñan xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. V. Tieán trình cuûa baøi hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (4’) Caâu hoûi: Phát biểu định nghĩa tích véc tơ với một số. Nêu các tính chất của tích véc tơ với một số. Nêu tính chất trung điểm của đoạn thẳng và trọng tâm tam giác. 3. Baøi môùi: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1(10’): Ñieàu kieän ñeå 2 vectô cuøng phöông. GV Neáu ta ñaët GV coù nhaän xeùt gì veà höôùng cuûa vaø döïa vaøo ñ/n ? GV Khi naøo ta môùi xaùc ñònh ñöôïc vaø cuøng hay ngöôïc höôùng? Nhaán maïnh: Trong moãi tröôøng hôïp cuûa k thì hai vectô vaø luoân cuøng phöông. Do vaäy ta coù ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå , cuøng phöông laø : GV ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå ba ñieåm A, B, C thaúng haøng HS: vaø cuøng höôùng khi k > 0. vaø ngöôïc höôùng khi k < 0. HS: , cuøng phöông HS: IV. Ñieàu kieän ñeå hai vectô cuøng phöông : Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai vectô vaø () cuøng phöông laø coù moät soá k ñeå . Nhaän xeùt: Ba ñieåm A, B, C phaân bieät thaúng haøng ñeå Hoạt động 2(19’): Phân tích một vectơ theo hai vectơ không cùng phương GV vẽ ba véctơ có cùng gốc O. Hướng dẫn HS vẽ hình bình hành OA’CB’. GV Véctơ là tổng của hai véc tơ nào ? có quan hệ như thế nào với ? có quan hệ như thế nào với ? GV: Tính theo và ? GV:Lưu ý HS chỉ tồn tại cặp số duy nhất h và k để thoả mãn Bài toán