Giáo án Hình học 9 Kỳ I năm học 2007-2008

Ngµy So¹n : 5/9/2007 Ngµy D¹y :8/9/2007 CHƯƠNG I. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC VUÔNG Tiết 1. MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ ĐƯỜNG CAO TRONG TAM GIÁC VUÔNG I. Mục tiêu: HS nhận biết các cặp tam giác vuông đồng dạng. Từ đó thiết lập được các hệ thức b2=ab’, c2=ac’, b2=b’c’ Vận dụng được các hệ thức trên để giải bài tập II.Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy – Bảng phụ HS: Ôn tập các trường hợp đồng dạng của tam giác vuông III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ A Tìm các cặp tam giác ở hình bên? h b c DABC ~ DHBA b' c’ DABC ~ DHAC a C H B DHBA ~ DHAC(bắc cầu) Từ các cặp tam giác đồng dạng rút ra các cặp cạnh tỷ lệ? DABC~DHBA DABC~DHAC HĐ2. Hệ thức giữa cạnh góc vuông và hình chiếu của nó trên cạnh huyền Từ nhận xét trên thay các cạnh AB, BC, AC bằng a, b, c Nêu nội dung định lý 1 (SGK) - Để chứng minh định lý trên ta dựa vào cơ sở nào? - Quan sát hình vẽ ta có nhận xét gì về độ dài cạnh huyền? - Tính tổng b2+c2? Đây là cách C/m khác của định lý Pitago qua tam giác đồng dạng. Từ DHBA ~ DHAC rút ra các cặp cạnh tỷ lệ? Ta có : c2=a.c’ b2=a.b’ Định lý: SGK C/m: Xét D vuông AHC và D vuông BAC có: Tương tự: ta có c2=ac’ Vd1. Từ b2=ab’ và c2=ac’ DHBA~DHAC hay h2=b’.c’ HĐ3. Một số hệ thức liên quan đến đường cao Từ nhận xét trên nêu nội dung định lý 2? Cho HS nhắc lại Đọc đề toán Vd2 (GV treo bảng phụ hình 2 DADC(ÐD=1v) , BD^AC ta suy ra điều gì? Định lý 2: (SGK) h2=b’.c’ Vd2. DADC(ÐD=1v) , BD^AC ÞBD2=AB.BC Thay số (2,25)2=1,5.BC ÞBC= Vậy độ cao của cây: 2,25+3,375==4,875m HĐ4. Củng cố - Luyện tập Viết lại các công thức của định lý 1, định lý 2? Bài tập 1: Ta có , 62=x(x+y) Bài tập 2: x=(1+4).1=5, y=(1+4).4=20 HĐ5. Hướng dẫn Nắm vững nội dung và hệ thức định lý 1,2 Làm bài tập 1,2,6 vào vở bài tập, xem trước nội dung định lý 3,4 Ngµy So¹n : 10/9/2007 Ngµy D¹y :11/9/2007 Tiết 2. MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ ĐƯỜNG CAO TRONG TAM GIÁC VUÔNG (tt) I.Mục tiêu: Trên cơ sở định lý 1,2 HS thiết lập được hệ thức: Vận dụng được các hệ thức đó vào để giải được các bài tập II.Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy HS: Nắm hệ thức định lý 1,2 – Làm được bài tập III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ Vẽ DABC(ÐA=900) đường cao AH. Viết hệ thức định lý 1, định lý 2 Làm bài tập 6: AH2=1.2=2ÞAH= A AB2=1.(1+2)=3ÞAB= c h b AC2=2(1+2)=6ÞAC= B c’ H b’ C HĐ2. Một số hệ thức lên quan tới đường cao(t) - Từ hình Dtrên hãy chỉ ra 1 cặp tam giác đồng dạng? (DABC ~ DHBA) - Viết các cặp cạnh tương ứng tỷ lệ? - Nêu nội dung định lý 2? - Nêu nội dung định lý 4? - Chứng minh định lý bên ta dựa vào cơ sở nào? Định lý 3: DABC~DHBAÞ hay b.c=a.h Định lý 3: (SGK) Định lý 4: SGK C/m: Từ hệ thức 3 ta có ah=bcÞa2h2=b2c2 mà a2=b2+c2 Vậy HĐ3. Củng cố - Luyện tập Nhắc lại hệ thức định lý 3,4? Làm ví dụ 3: A Theo hệ thức định lý 3: 6 8 Bài tập 3. B H C Bài tập 4. Theo định lý 2: x.1=22Þx=4 Theo định lý 1: y2=x(x+1)-4.5=20Þy= HĐ4. Hướng dẫn Nắm vững hệ thức 4 địng lý Chuẩn bị bài tập luyện tập vào vở nháp, giờ sau luyện tập Ngµy So¹n :21/9/2007 Ngµy D¹y :22/9/2007 Tiết 3 LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: Củng cố cho HS kiến thức về 4 hệ thức trong tam giác vuông Rèn luyện kỹ năng vận dụng giải bài tập II.Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy, các dạng bài tập luyện tập HS: Nắm 4 hệ thức trong tam giác vuông, làm được bài tập 1 – 4 III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ 1. Viết hệ thức định lý 1,2 DABC(ÐA=900), AH^BC, biết AH=3, hinh chiếu AB lên BC là 2. Tính AC và hình chiếu AC lên BC (AC=5,4 hình chiếu =4,5) 2. Viết hệ thức định lý 3,4 DABC (ÐA=900), AH^BC. Biết AB=5, AC=7. Tính độ dài AH, HB, HC HĐ2. Luyện tập Áp dụng bài tập, kiểm tra bài củ để tính GV hướng dẫn HS, HS theo dỏi, làm vào vở nháp A B H O C HS hoạt động theo nhóm sau đó 3 em đại diện 3 nhóm lên trình bày. K A I B D C L 3 4 BT5. A B H C BT7. Ta có DABC có OA là trung tưyến ứng với BCÞOA=BC do đó DABC vuông tại A Vậy AH2=BH.CH BT8. a) x2=4.9Þx=6 b) Các D tạo thành là D vuông cân Þx=2, y=2 c) 122=x.16Þx= y2=122+x2Þy= BT9. a) DDIL là D cân. Xét DADI và DCDL có ÞDI=DLÞDDIL cân tại D Vẽ hình, viêt giả thiết kết luận C/m DDIL cân ta cần C/m điều gì? Từ C/m trên ta có điều gì? (DI = DL) DDKL là D gì? Viết hệ thức của đường cao D đối với 2 cạnh góc vuông? b) C/m tổng Không đổi khi I thay đổi trên AB. Từ a ta có DDKL vuông tại D có DC^KL Þ Từ(1)và(2)mà DC không đổi. Vậy không đổi khi I thay đôi trên BC HĐ3. Củng cố Nhắc lại hệ thức 4 định lý đã học AB2=BH.BC ;AH2=HB.HC ;AH.BC=AB.AC ; HĐ4. Hướng dẫn Nắm vững hệ thức 4 định lý Hoàn thành bài tập luyện tập vào vở bài tập Ngµy So¹n :25/9/2007 Ngµy D¹y :27/9/2007 TiÕt 4 LuyÖn tËp I. Môc tiªu: Cñng cè c¸c hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng. BiÕt vËn dông c¸c hÖ thøc trªn ®Ó gi¶i bµi tËp. II. ChuÈn bÞ: GV: B¶ng phô ghi s½n ®Ò bµi, h×nh vÏ. HS: B¶ng phô nhãm, bót d¹. III. TiÕn tr×nh d¹y – häc: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra (7 phót) HS1: Ch÷a bµi tËp 3(a) tr90 SBT Ph¸t biÓu c¸c ®Þnh lÝ vËn dông chøng minh trong bµi lµm. Hai HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp. HS1 ch÷a bµi 3(a) SBT HS2: Ch÷a bµi tËp sè 4(a) tr90 SBT HS2: Ch÷a bµi 4(a) SBT Ph¸t biÓu c¸c ®Þnh lÝ vËn dông trong chøng minh. 32 = 2. x (hÖ thøc h2 = b’.c’) GV nhËn xÐt, cho ®iÓm HS líp nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n, ch÷a bµi Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (35 phót) B A H C 4 9 Bµi 1. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. H·y khoanh trßn ch÷ c¸i ®øng tr­íc kÕt qu¶ ®óng. a. §é dµi cña ®­êng cao AH b»ng: A.6,5; B. 6; C. 5 b. §é dµi cña c¹nh AB b»ng: A. 13; B. ; C. Lµm bµi sè 7tr69 SGK HS tÝnh ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®óng. Hai HS lÇn l­ît lªn khoanh trßn ch÷ c¸i tr­íc kÕt qu¶ ®óng. a. B. 6; b. C A H O C B GV vÏ h×nh vµ h­íng dÉn. HS vÏ tõng h×nh ®Ó hiÓu râ bµi to¸n. GV hái: Tam gi¸c ABC lµ tam gi¸c g×? T¹i sao? - C¨n cø vµo ®©u cã x2= a. b HS1 tr¶ lêi HS2 tr¶ lêi GV h­íng dÉn HS vÏ h×nh 9 SGK C¸ch 2 (h×nh 9 SGK) GV kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c nhãm Sau thêi gian ho¹t ®éng nhãm kho¶ng 5 phót, GV yªu cÇu ®¹i diÖn hai nhãm lªn tr×nh bµy bµi. §¹i diÖn 2 nhãm lÇn l­ît lªn tr×nh bµy x = 9, y = 15. GV kiÓm tra thªm bµi cña vµi nhãm kh¸c Bµi 9 tr70 SGK HS líp nhËn xÐt, gãp ý GV h­íng dÉn HS vÏ h×nh HS vÏ h×nh bµi 9 SKG Chøng minh r»ng: Tam gi¸c DIL lµ mét tam gi¸c c©n GV: §Ó chøng minh tam gi¸c DIL lµ tam gi¸c c©n ta cÇn chøng minh ®iÒu g×? HS: CÇn chøng minh DI = DL - T¹i sao DI = DL b. Chøng minh tæng kh«ng ®æi khi I thay ®æi trªn c¹nh AB HS tr¶ lêi 8m ? B C 10m D E 4m A HS nªu c¸ch tÝnh. Trong tam gi¸c vu«ng ABE cã BE = CD = 10m AE = AD – ED = 8 – 4 = 5m AB = (®/l Pytago) = » 10,77 (m) - T×m ®é dµi AB cña b¨ng chuyÒn H­íng dÉn vÒ nhµ (3 phót) - Th­êng xuyªn «n l¹i c¸c hÖ thøc trong tam gi¸c vu«ng. - Bµi tËp vÒ nhµ 8, 9, 10, 11, 12 tr 90,91 SBT. Ngµy So¹n :260/9/2007 Ngµy D¹y :28/9/2007 TiÕt 5 . TỶ SỐ LƯỢNG GIÁC CỦA GÓC NHỌN I.Mục tiêu: HS nắm vững công thức các tỷ số lượng giác của 1 góc nhọn. Tính được tỷ số lượng giác các góc đặc biệt 300, 450, 600 và hệ thức liên hệ Vận dụng giải được bài tập và dựng góc khi biết tyư số lượng giác. II.Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy, bảng phụ HS: Cách viết hệ thức tỷ lệ giữa các cạnh của 2 D đồng dạng III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ - Cho 2 D vuông ABC và A’B’C’ có ÐA=ÐA’=900, ÐB=ÐB’. 2 D đó có đồng dạng không? Viết hệ thức tỷ lệ giữa các cạnh (mỗi vế là tỷ số 2 cạnh 1 D) DABC~DA’B’C’(g.g)Þ Đặt vấn đề: DABC nếu biết có biết được độ lớn của góc nhọn? HĐ2. Khái niệm tỷ số lượng giác của một góc nhọn DABC(ÐA=900), gọi tên các cạnh AB, AC đối với góc nhọn B,C? Làm ?1. a=450ÞAC=AB Vậy DoÞAC=ABÞDABC cân tại A Þa=450 - Đọc đ/n? - HS nhắc lại đ/n? - DABC (ÐA=900) viết đ/n theo ÐB? A a a B C Từ hình vẽ(hình 15) Viết tỷ số lượng giác góc C? a a) Mở đầu: AB cạnh kề ÐB B AC cạnh đối ÐB AC cạnh kề ÐC AB cạnh đối ÐC A C Ta có DABC ~DA’B’C’(g.g) đặc trưng cho độ lớn góc nhọn b) Định nghĩa: (SGK) Vd1. sin450=sinC=;cos450= cosC = S làm ví dụ 2 theo hoạt động nhóm tg450=tgC=;cotg450=cotgC= HĐ3. Củng cố - Luyện tập Thiết lập tỷ số lượng giác Dvuông ABC Có ÐB=300, BC=2a, AC=a HĐ4. Hướng dẫn Nắm đ/n các tỷ số lượng giác Làm bài tập 10, 11 áp dụng đ/n vào các ví dụ Xem tiếp phần còn lại của bài Ngµy So¹n :210/9/2007 Ngµy D¹y :23/9/2007 Tiết 6. Tû SỐ LƯỢNG GIÁC CỦA Gãc NHỌN (tt) I. Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy, bảng phụ tỷ số lượng giác các góc đặc biệt HS: Làm bài tập, nắm đ/n tỷ số lượng giác góc nhọn II.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ - Cho DMNP(ÐM=900), ÐN=a. Viết các tỷ số lượng giác của a Em có nhận xét gì về sina và cosa? Vì sao? - Cho DABC(ÐC=900) AC=0,9m, BC=1,2m. Tính tỷ số lượng giác ÐB – Suy ra tỷ số lượng giác góc A( sinB=cosA, sinA=cosB, tgB=cotgA, cotgB=tgA) HĐ2. - HS dựng góc vuông xOy - Theo sự hướng dẫn của GV để cùng làm - Làm ?3. Dựng ÐxOy=1v MOy sao cho OM=1 Vẽ cung (M;2) cắt Ox tại N ÞÐMNO=b Vd3. Dựng góc nhọn a biết tga= B Lấy AOx sao cho OA=2, BOy sao cho OB=3 ÞÐABO=a Vì tga= O A x Vd4. DMNO có ÐO=900 , OM=1, MN=2 Þsinb=sinMNO==0,5 HĐ3. Tỷ số lượng giác của 2 góc phụ nhau - Từ bài củ ta rút ra được sinB=cosA, tgB=tgA và ngược lại - Từ nhận xét trên rút ra định lý? Từ vd1 ta có được điều gì? - Hãy viết mối liên hệ giữa góc 300 và 600 của DABC - GV treo bảng phụ có tỷ số lượng giác của các góc đặc biệt Lập tỷ số lượng giác góc 300 Tỷ số nào? - Chú ý: không cần ký hiệu Ù Định lý SGK sina=b, cosa=sinb, tga=cotgb, cotga=tgb Vd5. sin450=cos450=; tg450=cotg450=1 Vd6. Bảng tỷ số lượng giác của các góc đặc biệt HS nhìn vào vở Vd7. 17 Cos300= y 300 Þy=17cos300=1714,7 HĐ4. Củng cố luyện tập 1. BT12. Viết tỷ số lượng giác của các góc sau thành tỷ số lượng giác của góc nhỏ hơn 450 sin600=cos300 sin52030’=cos37070’ tg750=cotg150 cotg820=tg80 tg800=cotg100 2. Dựng a biết cosa=0,6= Cách dựng: ÐxOy=1v. Lấy MÎOx sao cho OM=3. Dựng đường tròn (M;5) cắt Oy tại N HĐ5. Hướng dẫn Nắm vững bảng lượng giác các góc đặc biệt và cách dựng góc đặc biệt khi biết tỷ số lượng giác Làm bài tập 13,14- Chuẩn bị bài tập 15,16,17 vào vở nháp Ngµy So¹n : 2/10/2007 Ngµy D¹y :4/10/2007 Tiết 7. LUYỆN TẬP I .Mục tiêu: Củng cố cho HS kiến thức về tỷ số lượng giác của góc nhọn Kỹ năng vận dụng được kiến thức vào bài tập II.Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy, các dạng bài tập luyện tập HS: Nắm vững định nghĩa tỷ số lượng giác của một góc và kiến thức liên quan III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ Viết tỷ số lượng giác của góc a trong DABC biết ÐC=900, ÐA=a 2.Cho DABC(ÐA=900) biết cosB=0,8.Hãy tính các tỷ số lượng giác của góc C HĐ2. Luyện tập - Cho sina= ta biết được điều gì? - Nêu cách dựng a? - Tương tự HS làm b.c.d vào vở nháp GV kiểm tra - Lập tỷ số lượng giác giữa sina và cosa? - Suy ra điều phải chứng minh? - Lập sina và cosa? Lấy bình phương? - Lập tổng các bình phương của sina và cosa? - Áp dụng định lý Pitago - Vẽ hình bài tập 16? - Cạnh AC như thế nào với góc 600? - Lập tỷ số lượng giác nào? - Tính AB BT13. Dựng góc nhọn a biết : a) sina= Ta có sina= Cách dựng: - Dựng ÐxOy=900 - Lấy MÎOx sao cho OM=2(đơn vị) - Lấy M làm cung vẽ cung tròn (M;3) cắt Oy tạiN - Nối MN ta có ÐMNO=a BT14. C/m rằng: a) tga= Ta có Vậy tga= b) sin2a+cos2a=1 Ta có Vậy sin2a+cos2a=1 C BT16. 600 8 Cho hình bên, hãy tính độ dài AB? A B Ta có sin600=ÞAB=4 * HS lµm BT17.Tìm x trong hình 23: x= HĐ3. Củng cố Nhắc lại tỷ số lượng giác của góc nhọn Tỷ số lượng giác các góc đặc biệt HĐ4. Hướng dẫn Hoàn thành bài tập luyện vào vở bài tập. Xem bài “Bảng lượng giác” Ngµy So¹n : 2/10/2007 Ngµy D¹y :6/10/2007 TiÕt 8 b¶ng l­îng gi¸c I. Môc tiªu: HS hiÓu ®­îc cÊu t¹o cña b¶ng l­îng gi¸c dùa trªn quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau. ThÊy ®­îc tÝnh ®ång biÕn cña sin vµ tang, tÝnh nghÞch biÕn cña c«sin vµ c«tang (khi gãc a t¨ng tõ 00 ®Õn 900 (00 < a < 900) th× sin vµ tang t¨ng cßn c«sin vµ c«tang gi¶m). II. TiÕn tr×nh d¹y – häc: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra (5 phót) GV nªu c©u hái kiÓm tra 1 HS lªn b¶ng tr¶ lêi 1) Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau. 1HS ph¸t biÓu ®Þnh lÝ tr74SGK Ho¹t ®éng 2: 1. CÊu t¹o cña b¶ng l­îng gi¸c (5 phót) GV: T¹i sao b¶ng sin vµ cosin, tang vµ cotang ®­îc ghÐp cïng mét b¶ng HS: V× víi hai gãc nhän a vµ b phô nhau th×: sina = cosb cosa = sinb tga = cotgb cotga = tgb a) B¶ng sin vµ c«sin (b¶ng VIII) GV cho HS ®äc SGK (tr78) vµ quan s¸t b¶ng VIII (tr52 ®Õn tr54 cuèn B¶ng sè) Mét HS ®äc to phÇn giíi thiÖu B¶ng VIII tr78 SGK b) B¶ng tang vµ cotang (B¶ng IX vµ X) Mét HS ®äc to phÇn giíi thiÖu vÒ b¶ng IX vµ X. GV cho HS tiÕp tôc ®äc SGK tr78 vµ quan s¸t trong cuèn B¶ng sè. GV: Quan s¸t c¸c b¶ng trªn em cã nhËn xÐt g× khi gãc a t¨ng tõ 00 ®Õn 900 c) NhËn xÐt: HS: Khi gãc a t¨ng tõ 00 ®Õn 900 tjß” - sina, tga t¨ng. - cosa, cotga gi¶m GV: NhËn xÐt trªn c¬ së sö dông phÇn hiÖu chÝnh cña b¶ng VIII vµ b¶ng IX Ho¹t ®éng 3: 2. C¸ch t×m tØ sè l­îng gi¸c cña gãc nhän cho tr­íc (28 phót) a) T×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc b»ng b¶ng sè GV cho HS ®äc SGK (tr78) phÇn a GV: §Ó tra b¶ng VIII vµ b¶ng IX ta cÇn thùc hiÖn mÊy b­íc? Lµ c¸c b­íc nµo? HS: §äc SGK vµ tr¶ lêi (tr78, 79 SGK) * VÝ dô 1: T×m sin46012’ GV: Muèn t×m gi¸ trÞ sin cña gãc 46012’ em tra b¶ng nµo? Nªu c¸ch tra. HS: Tra b¶ng VIII C¸ch tra: Sè ®é tra ë cét 1, sè phót tra ë hµng 1 VÝ dô 2: T×m cos33014’ GV: T×m cos33014’ ta tra ë b¶ng nµo? Nªu c¸ch tra HS: Tra b¶ng VIII Sè ®é tra ë cét 13 Sè phót tra ë hµng cuèi HS ®äc SGK cã thÓ ch­a hiÓu c¸ch sö dông phÇn hiÖu ®Ýh, GV h­íng dÉn HS c¸ch sö dông. Giao cña hµng 330 vµ cét sè phót gÇn nhÊt víi 14’. §ã lµ cét ghi 12’ vµ phÇn hiÖu chÝnh 2’. Tra cos (33012’ + 2’) GV: cos33012’ lµ bao nhiªu? HS cos33012’ » 0,8368 GV: PhÇn hiÖu chÝnh t­¬ng øng t¹i giao cña 330 vµ cét ghi 2’’ lµ bao nhiªu? HS: Ta thÊy sè 3 GV: Theo em muèn t×m cos33014’ em lµm thÕ nµo? V× sao? HS: T×m cos33014’ lÊy cos33012’ trõ ®i phÇn hiÖu chÝnh v× gãc a t¨ng th× cosa gi¶m GV: VËy cos33014’ lµ bao nhiªu HS: cos33214’ » 0,8368 – 0,0003 » 0,8365 GV: Cho HS tù lÊy c¸c vÝ dô kh¸c vµ tra b¶ng. HS: LÊy vÝ dô, nªu c¸ch tra b¶ng. VÝ dô 3: T×m tg52018’ GV: Muèn t×m tg52018’ em tra ë b¶ng Êy? Nªu c¸ch tra. HS: T×m tg52018’ tra b¶ng IV (gãc 52018’ < 760) => tg52018’ » 1,2938 GV cho HS lµm ?1 (tr80) Sö dông b¶ng, t×m cotg47024’ Gäi 1 HS ®øng t¹i chç nªu c¸ch tra b¶ng vµ ®äc kÕt qu¶ cotg47024’ » 1,9195 VÝ dô 4: T×m cotg8032’ GV: Muèn t×m cotg8032’ em tra b¶ng nµo? V× sao? Nªu c¸ch tra. HS: Muån t×m cotg8032’ tra b¶ng X v× cotg8032’ = tg81028’ lµ tg cña gãc gÇn 900 LÊy gi¸ trÞ t¹i giao cña hµng 8030’ vµ cét ghi 2’ VËy cotg8032’ » 6,665 GV cho HS lµm ?2 (tr80) HS ®äc kÕt qu¶ tg82013’ » 7,316 GV yªu cÇu HS ®äc Chó ý tr80 SGK Mét HS ®äc to Chó ý SGK b) T×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc b»ng m¸y tÝnh bá tói VÝ dô 1: T×m sin25013’ GV: Dïng m¸y tÝnh CASIO fx220 hoÆc fx500A GV h­íng dÉn HS c¸ch bÊm m¸y 0’’ 4 5 0’’ 2 5 cos 5 2 sin 0’’ 0’’ 1 2 (§­a lªn mµn h×nh h¹c b¶ng phô) HS dïng m¸y tÝnh bá tói bÊm theo sù h­íng dÉn cña GV Khi ®ã mµn h×nh hiÖn sè 0.4261 nghÜa lµ sin25013’ » 0,4261 VÝ dô 2: T×m cos52054’ GV: Yªu cÇu HS nªu c¸ch t×m cos52054’ b»ng m¸y tÝnh. HS: BÊm c¸c phÝm Råi yªu cÇu kiÓm tra l¹i b»ng b¶ng sè. Mµn h×nh hiÖn sè 0,6032 VËy cos52054’ » 0,6032 GV: T×m tg cña gãc a ta còng lµm nh­ 2 vÝ dô trªn Ho¹t ®éng 4: Cñng cè (5 phót) GV yªu cÇu HS1: Sö dông b¶ng sè hoÆc m¸y tÝnh bá tói ®Ó t×m tØ sè l­îng gi¸c cña c¸c gãc nhän sau (lµm trßn ®Õn ch÷ sè thËp ph©n thø t­) HS cho biÕt kÕt qu¶ a) sin70013’ » 0,9410 b) cos25032’ » 0,9023 c) tg43010’ » 0,9380 d) cotg32015’ » 1,5849 2. a) So s¸nh sin200 vµ sin700 HS: sin200 < sin700 v× 200 < 700 b) cotg20 vµ cotg37040’ HS: cotg20 > cotg37040’ v× 20 < 37040’ H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót) Lµm bµi tËp 18 tr83 SGK Bµi 39,41 tr95 SBT H·y tù lÊy vÝ dô vÒ sè ®o gãc a råi dïng b¶ng sè hoÆc m¸y tÝnh bá tui tÝnh c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã. Ngµy So¹n : 10/10/2007 Ngµy D¹y :11/10/2007 TiÕt 9 b¶ng l­îng gi¸c (TiÕp) I. Môc tiªu: HS ®­îc cñng cè kÜ n¨ng t×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc (b»ng b¶ng sè vµ m¸y tÝnh bá tói) Cã kÜ n¨ng tra b¶ng hoÆc dïng m¸y tÝnh bá tói ®Ó t×m, gãc a khi biÕt tØ sè l­îg gi¸c cña nã. II. TiÕn tr×nh d¹y – häc: Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: kiÓm tra (8 phót) GV nªu c©u hái kiÓm tra 2 HS lªn b¶ng tr¶ lêi HS1: - Khi gãc a t¨ng tõ 00 ®Õn 900 th× c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc a thay ®æi nh­ thÕ nµo? HS1: - Khi gãc a t¨ng tõ 00 ®Õn 900 th× sina vµ tga t¨ng, cßn cosa vµ cotga gi¶m. - T×m sin40012’ b»ng b¶ng sè, nãi râ c¸ch ra. Sau ®ã dïng m¸y tÝnh bá tói kiÓm tra l¹i - §Ó t×m sin40012’ b»ng b¶ng, ta tra ë b¶ng VIII dßng 400, cét 12’ sin40012’ » 0,6455 GV nhËn xÐt cho ®iÓm HS líp nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c b¹n Ho¹t ®éng 2: T×m sè ®o cña gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã (25 phót) VÝ dô 5. T×m gãc nhän a (lµm trßn ®Õn phót) biÕt sina = 0,7837 GV yªu cÇu HS ®äc SGKtr80 Mét HS ®äc to phÇn VÝ dô 5 SGK GV cho HS lµm ?3 tr81 yªu cÇu HS tra b»ng b¶ng sè vµ sö dông m¸y tÝnh. ?3. T×m a biÕt cotga = 3,006 GV cho HS ®äc chó ý tr81 SGK HS ®øng t¹i chç ®äc phÇn chó ý SGK VÝ dô 6: T×m gãc nhän a (lµm trßn ®Õn ®é) biÕt sina = 0,4470 GV: Cho HS tù ®äc vÝ dô 6 tr81 SGK HS tù ®äc VÝ dô 6 SGK GV yªu cÇu HS nªu c¸ch t×m gãc a b»ng m¸y tÝnh bá tói HS: Nªu c¸ch nhÊn c¸c phÝm nh­ ë vÝ dô 1: Mµn h×nh hiÖn sè 2603304,93 => a » 270 GV cho HS lµm ?4 tr81 T×m gãc nhän a (lµm trßn ®Õn ®é) biÕt cosa = 0,5547 GV yªu cÇu HS nªu c¸ch lµm Ta thÊy 0,5534 < 0,5547 < 0,0058 => cos56024’ < cosa < cos56018’ => a » 560 GV gäi HS2 nªu c¸ch t×m, a b»ng m¸y tÝnh HS tr¶ lêi c¸ch nhÊn c¸c phÝm (®èi víi m¸y fx 500) Ho¹t ®éng 3: Cñng cè (10 phót) GV nhÊn m¹nh: Muèn t×m sè ®o cña gãc nhän a khi biÕt tØ sè l­îng gi¸c cña nã, sau khi ®· ®Æt sè ®· cho trªn m¸y cÇn nhÊn liªn tiÕp. SHIFT cos SHIFT ·’’ ·’’ SHIFT sin SHIFT ®Ó t×m a khi biÕt sina ®Ó t×m a khi biÕt cosa SHIFT SHIFT SHIFT ·’’ tan SHIFT SHIFT ®Ó t×m a khi biÕt tga ·’’ tan 1/x ®Ó t×m a khi biÕt cotga h­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - LuyÖn tËp ®Ó sö dông thµnh th¹o b¶ng sè vµ m¸y tÝnh bá tói t×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän vµ ng­îc l¹i t×m sè ®o cña gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña nã. - §äc kÜ “Bµi ®äc thªm” tr81 ®Õn 83SGK - Bµi tËp vÒ nhµ sè 21 tr84 SGK vµ bµi sè 40, 41, 42, 43 tr95 SBT. - TiÕt sau luyÖn tËp. Ngµy So¹n : 10/10/2007 Ngµy D¹y :12/10/2007 Tiết 10. LUYỆN TẬP I .Mục tiêu: Củng cố cho HS kiến thức về tra bảng và sử dụng máy tính để tìm 1 góc nhọn khi biết tỷ số lượng giác và ngược lại Rèn kỹ năng sử dụng thành thạo để vận dụng vào bài tập II.Chuẩn bị: GV: Các dạng bài tập luyện HS: Bảng số, máy tính III. Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài cũ BT20. Dùng bảng hoặc máy tính. Tìm tỷ số lượng giác: sin70013’ (0,9410) tg43010’ (0,9380) cos25032’ (0,9020) cotg32015’ (1,5849) BT21. Tìm góc nhọn x biết: sinx=0,3495 (x=200) tgx=1,5142 (x=570) cosx=0,5427 (x=570) cotgx=3,163 (x=180) HĐ2. Luyện tập - Đối với tỷ số lượng giác sin tăng khi nào? - Nhận xét về tỷ số lượng giác cos, tg, cotg và so sánh? Biến đổi đưa về cùng tỷ số lượng giác - HS làm vào vở nháp, tương tự làm bài 23 đưa về cùng tỷ số lượng giác để so sánh? - Biến đổi tg thành tỷ số của sin và cos? Tương tự HS làm c, d BT22. So sánh a) sin200 và sin700 Ta có 200<700 Vậy sin200 < sin700 Þgóc nhọn tăngÞsin tăng b) cos250 và cos63015’ Ta có 250<63015’ Vậy cos250 > cos63015’ÞGóc nhọn tăng Þcos giảm c) tg73020’ và tg450 Ta có 73020’>450 Vậy tg73020’> tg450Þgóc nhọn tăng Þtg tăng d) cotg20 và cotg37040’ Ta có 20<37042’ Vậy cotg20 >cotg37040’Þgóc nhọn tăngÞcotg giảm BT23. Tính: a) b) tg580 - cotg320 = tg580 – tg (900 - 320) = tg580 - tg580 = 0 BT24. Sắp xếp: BT25. So sánh a) tg250 và sin250 Ta có tg250= mà cos250 sin250 b)cotg320 và cos320Ta có cotg320=mà sin320 cos320 HĐ3. Củng cố Khi a tăng từ 00®900(a<900)thì sina và tga tăng, cosa và cotga giảm Ta có sin và cos luôn luôn nhỏ hơn 1 HĐ4. Hướng dẫn Hoàn thành bài tập luyện tập vào vở bài tập Xem bài : “Một số hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông” Ngµy So¹n : 17/10/2007 Ngµy D¹y :18/10/2007 Tiết 11. MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ GÓC TRONG TAM GIÁC VUÔNG I .Mục tiêu: Thiết lập được và nắm vững các hệ thức giữa cạnh và góc của tam giác vuông Hiểu thuật ngữ “Giải tam giác vuông” và vận dụng được vào giải tam giác vuông II.ChuÈn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy HS: Nắm các công thức định nghĩa các tỷ số lượng giác của 1 góc nhọn III.Hoạt động dạy học: HĐ1. Kiểm tra bài củ Cho DABC (ÐA=900, ÐB=a) Viết các tỷ số lượng giác sina= cos a= tga= cotga= Hãy rút ra các cạnh góc vuông qua các cạnh và góc còn lại HĐ2. Các hệ thức Tương tự áp dụng kiểm tra bài củ làm ?1 HS hoạt động theo nhóm, làm vào vở nháp - 2 em lên bảng trình bày kết quả a, b - Từ nhận xét trên ta có định lý(HS đọc định lý SGK) HS nhắc lại Áp dụng định lý vào ví dụ - Tính quảng đường AB? a) sinB=b=a sinB A c b B C sinC=Þc=a sinC cosB=c=a cosB cosC=b=a cosC b) tgB=b=c tgB tgC=c=b tgC cotgB=c=b cotgB cotgC=b=c cotg C Định lý: SGK Trong DABC: b=a sin B=a cosC=c tgB =c cotgC c=a sinC=a cosB = b tgC = b cotgB Vd1. Đổi 1,2 phút = giờ AB=s=v.t=500.=10 km BH=AB sinA=10sin300=10.0,5=5km HĐ3. Củng cố Vẽ hình ký hiệu trên hình vẽ Cho DABC (ÐA=900)AB=21cm, ÐC=400. Tính AC, BC, phân giác BD AC=ABcotg400=21.1,19»25cm A BC=32,67cm D B C Do ÐC=400ÞÐB=500 BD=23,17cm HĐ4. Hướng dẫn Nắm vững định lý – Vận dụng vào bài tập 54, 55, 56 SBT Xem phần ứng dụng để lần sau học tiếp Ngµy So¹n : 17/10/2007 Ngµy D¹y :19/10/2007 Tiết 12. MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ GÓC TRONG TAM GIÁC VUÔNG(tt) I. Chuẩn bị: GV: Nghiên cứu bài dạy HS: Nắm định lý – Viết được các hệ thức của định lý II. Hoạt động dạy học: * æn ®Þnh tæ chøc líp: 10 ph HĐ1. Kiểm tra bài củ Viết hệ thức định lý Cho DABC (ÐA=900) AC=15cm, ÐC=420. Tính AB, BC? (AB=15tg420= 13,5, BC==20,18) 25 HĐ2. Áp dụng giải tam giác vuông ph Giải tam giác vuông là gì? Làm ?2 tgB= BC==9,433 - Dựa vào các yếu tố đã cho. Tìm các yếu tố còn lại? - Làm ?3 HS làm vào vở nháp Dựa vào các yếu tố đã cho. Tìm yếu tố còn lại? - Có thể tính MN theo Pitago không? Là tìm các yếu tố còn lại của tam giác đã cho. Vd2. DABC(ÐA=900) AB=5, AC=8 Hãy giải tam giác vuông ABC Giải: Theo Pitago BC==9,434 tgC=, ÐB=900-320=580 Vd3.Cho DOPQ(ÐO=900) ÐP=360 PQ=7. Giải DOPQ? ÐP=360 ÞÐQ=900 – 360 = 540 OP=7 sinQ=7 sin540=5,66 OQ=7 sinP=7 sin360=4,11 Vd4. Cho DLMN(ÐL=900) LM=2,5 ÐM=510 Giải DLMN ÐN=900 – M=900 – 510 = 390 LN=LMtgM=2,8 tg510 = 3,46 NM= Chú ý: Hạn chế sử dụng Pitago để tính bằng tỷ số lượng giác đơn giản hơn 5ph BT27. HS làm theo nhóm bàn, dãy trong làm a, c dãy ngoài làm b, d Sau đó 4 em lên bảng làm a. ÐB=600 c=5,77 a=11,55 b. ÐB=450 b=c=10 a=10»14,14 c. ÐC=550 b=11,47 c=16,38 d. ÐB=410 ÐC=490 a=27,44 5ph HĐ 3. Hướng dẫn Nắm vững các cách giải tam giác vuông Làm bài tập 28 – 32 SGK. Giờ sau Luyện tập Ngµy So¹n : 24/10/2007 Ngµy D¹y :2510//2007 TiÕt 13 LuyÖn tËp I. Môc tiªu - KiÕn thøc:HS vËn dông ®­îc c¸c hÖ thøc trong viÖc gi¶i tam gi¸c vu«ng. HS ®­îc thùc hµnh nhiÒu vÒ ¸p dông c¸c hÖ thøc ,tra b¶ng hoÆc sö dông m¸y tÝnh bá tói, lµm trßn sè. -KÜ n¨ng: BiÕt vËn dông c¸c hÖ thøc vµ thÊy ®­îc øng dông c¸c tØ sè l­îng gi¸c ®Ó gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n thùc tÕ. - Th¸i ®é: Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c bµi tËp. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS Gv: - th­íc kÎ, b¶ng phô. HS: - Th­íc kÎ, b¶ng nhãm , bót viÕt b¶ng. III. Ph­¬ng ph¸p. Ho¹t ®éng hãm. Gi¶i bµi tËp. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc 9a: 9b: 2. KiÓm tra bµi cò (8 phót) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn – HS Ghi b¶ng GV nªu yªu cÇu kiÓm tra. HS: Ch÷a bµi 28 (SGK-89) Khi HS ch÷a bµi tËp th× gäi HS kh¸c ph¸t biÓu t¹i chç. a) Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ vÒ hÖ thøc gi÷a c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng. b)ThÕ nµo lµ gi¶i tam gi¸c vu«ng? GV nhËn xÐt ,cho ®iÓm Ch÷a bµi 28 (SGK-89) VÏ h×nh tga = = 1,75 Þ a » 60015’ a)Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ 86 SGK b) Gi¶i tam gi¸c vu«ng lµ trong mét tam gi¸c vu«ng nÕu biÕt 2 c¹nh hoÆc mét c¹nh vµ 1 gãc nhän th× ta sÏ t×m ®­îc tÊt c¶ c¸c c¹nh vµ gãc cßn l¹i 3. LuyÖn tËp. (31 phót) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn – HS Ghi b¶ng GV gäi 1 HS ®äc to ®Ò bµi råi vÏ h×nh trªn b¶ng. - GV: Muèn tÝnh gãc a em lµm thÕ nµo? - HS: Dïng tØ sè l­îng gi¸c cosa. - Gv: Em h·y thùc hiÖn ®iÒu ®ã. - GV gîi ý: Trong bµi nµy ABC lµ tam gi¸c th­êng ta míi biÕt 2 gãc nhän vµ ®é dµi BC. Muèn tÝnh ®­êng cao AN ta ph¶i tÝnh ®­îc ®o¹n AB .Muèn tÝnh ®­îc ®iÒu ®ã ta ph¶i t¹o ra tam gi¸c vu«ng cã chøa AB lµ c¹nh huyÒn. Theo em ta lµm nh­ thÕ nµo? Mét HS ®äc to ®Ò bµi Mét HS lªn b¶ng vÏ h×nh HS: Tõ B kÎ ®­êng vu«ng gãc