Giáo án hình học 9 - Trường THCS Từ Liêm - Chương I: Hệ thức lượng trong tam giác vuông

Chửụng I – HEÄ THệÙC LệễẽNG TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG Tieỏt 1. Soaùn ngaứy: 4/ 09/ 2005 Baứi 1. MOÄT SOÁ HEÄ THệÙC VEÀ CAẽNH Daùy ngaứy: 7/ 09/20 VAỉ ẹệễỉNG CAO TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (Tieỏt 1) A./ Muùc tieõu: -Nhaọn bieỏt ủửụùc caực caởp tam giaực vuoõng ủoàng daùng thoõng qua hỡnh veừ, tửứ ủoự thieỏt laọp caực heọ thửực cụ baỷn sau: b2 = ab; c2 =ac’; h2 =b’c’ thoõng qua sửù hửụựng daón cuỷa GV. -Bieỏt vaứ coự kổ naờng duùng caực heọ thửực ủoự vaứo laứm moọt soỏ baứi taọp cụ baỷn trong SGK. -Nghieõm tuực, can thaọn trong veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy baứi chửựng minh hay tớnh toaựn hỡnh hoùc. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: -OÅn ủũnh, ủieồm danh, giụựi thieọu chửụng vaứ baứi, nhaộc laùi caực trửụứng hụùp ủoàng daùng cuỷa hai tam giaực vuoõng. Nhaọn daùng tam giaực vuoõng ủoàng daùng. Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Xaõy dửùng ủũnh lớ 1. -Cho Hỡnh veừ trong baỷng phuù, HS quan saựt vaứ nhaọn daùng caực caởp tam giaực ủoàng daùng. -Tửứ caởp tam giaực ủaàu cho ta tổ leọ thửực naứo? -Tửứ 2 tổ soỏ ủaàu cho ta ủaỳng thửực naứo? Thay bụỷi caực ủoọ daứi treõn hỡnh cho ta heọ thửực naứo? -Cho HS tỡm ra caởp tam giaực ủoàng daùng ủeồ suy ra heọ thửực coứn laùi b2 =a.b’vaứ giụựi thieọu ủũnh lớ. -Neỏu coọng veỏ theo veỏ cuỷa hai ủaỳng thửực treõn suy ra heọ thửực naứo? --Cuừng coỏ ủũnh lớ 1: Cho HS laứm baứi taọp 1. ABC HBA (1) ABC HAC (2) HBA HAC (3) -Tửứ caởp (1) ta coự tổ leọ thửực: AB2 = BC.HB c2 = a.c’ -HS suy nghú laứm vaứ ủoùc ủũnh lớ 1 SGK. -=> b2 + c2 = a.b’+a.c’= a(b’ +c’) = a.a =a2 (heọ thửực Pitago) -HS suy nghú laứm, tỡm ủửụùc caực gớa trũ laứ x = 3,6; y=6,4. a I./ Heọ thửức giửừa caùnh goực vuoõng vaứ hỡnh chieỏu cuỷa noự treõn caùnh huyeàn. ẹũnh lớ 1: SGK/65. * b2 = a.b’ * c2 = a.c’ Hoaùt ủoọng 2: Xaõy dửùng ủũnh lớ 2. -Tửứ caởp tam giaực ủoàng daùng (3) cho ta tổ leọ thửực naứo? -Tửứ hai tổ soỏ ủaàu => daỳng thửực naứo? Thay caực giaự trũ treõn hỡnh veừ cho ta heọ thửực naứo? -GV giụựi thieọu ủũnh lớ 2, cho HS ủoùc vaứi laàn. -Cho HS tửù nghieõn cửựu vớ duù 2, neõu thaộc maộc cho GV neỏu coự. GV coự theồ nhaỏn maùnh cho HS nhửừng vaỏn ủeà cụ baỷn trong vớ duù nhaốm giuựp HS naộm chaộc ủũnh lớ. -Cuỷng coỏ ủũnh lớ 2: Cho tam giaực ABC vuoõng taùi A. AH laứ ủửụứng cao, AB=12, BC=20. Tớnh BH vaứ AH? AH2 = HB.HC h2 =b.c -HS theo doừi vaứ ủoùc ủũnh lớ SGK. -HS xem vớ duù 2 SGK, coự vaỏn ủeà chửa hieồu thỡ trao ủoồi vụựi GV. -Ghi nhụự nhửừng vaỏn ủeà Gv ruựt ra, traựnh maộc sai laàm. -Veừ hỡnh vaứo vụỷ, tỡm caựch laứm. Ta coự HB=AB2/BC =144/20=7,2 CH = 20 -7,2 =12,8 Vaọy AH2 = 12,8.7,2 = 9,62 =>AH=9,6. II./ Moọt soỏ heọ thửực lieõn quan tụựi ủửụứng cao. ẹũnh lớ 2: SGK/65. h2 = b’.c’ A Hoaùt ủoọng 3: Cuừng coỏ daởn doứ. -Cho HS laứm baứi taọp 2 taùi lụựp. -Goi hai HS leõn baỷng laứm tỡm x vaứ tỡm y. -Veà nhaứ laứm baứi taọp 3; 4/69. -HS laứm vaứo vụỷ. -Hai HS leõn baỷng laứm. D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 2. Soaùn ngaứy: 4/ 09/ 2005 Baứi 1. MOÄT SOÁ HEÄ THệÙC VEÀ CAẽNH Daùy ngaứy: 14/09/2005 VAỉ ẹệễỉNG CAO TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (Tieỏt 2) A./ Muùc tieõu: -Nhaọn bieỏt ủửụùc caực caởp tam giaực vuoõng ủoàng daùng thoõng qua hỡnh veừ, tửứ ủoự thieỏt laọp caực heọ thửực cụ baỷn sau: ah = bc ; 1/h2 = 1/b2 +1/c2 thoõng qua sửù hửụựng daón cuỷa GV. -Bieỏt vaứ coự kổ naờng duùng caực heọ thửực ủoự vaứo laứm moọt soỏ baứi taọp cụ baỷn trong SGK. -Nghieõm tuực, can thaọn trong veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy baứi chửựng minh hay tớnh toaựn hỡnh hoùc. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Baứi cuừ. -Phaựt bieồu ủũnh lớ 1 vaứ ủũnh lớ 2? Vieỏt heọ thửực? -Cho tam giaực ABC vuoõng tai A, AH laứ ủửụứng cao. BH=6; CH =8. Tớnh AH, AB vaứ AC -Hai HS leõn baỷng laứm vaứ traỷ lụứi. -Keỏt quaỷ: AH=6,928. AB=9,165 AC=10,583 Hoaùt ủoọng 2: Xaõy dửùng ủũnh lớ 3. -Tieỏt trửụực ta ủaừ xeựt tửứ ba caởp tam giaực ủoàng daùng sau: ABC HBA (1) ABC HAC (2) HBA HAC (3) vaứ caực heọ thửực : (*) ; (**) ủeồ suy ra ba heọ thửực b2=a.b’; c2=a.c’ vaứ h2=b’.c’. Tửứ hai tổ soỏ sau cuỷa heọ thửực (*) ta coự heọ thửực naứo? -GV giụựi thieọu ủũnh lớ 3, cho HS ủoùc ủũnh lớ vaứi laàn. =>heọ thửực BC.AH = AB.AC hay a.h = b.c -HS theo doừi vaứ ủoùc ủũnh lớ SGK/66. ẹũnh lớ 3: ** a.h = b.c Hoaùt ủoọng 3: Xaõy dửùng ủũnh lớ 4. -Tửứ a.h = b.c => a2.h2 = b2.c2 => (b2 +c2)h2 = b2c2 =>1/b2 + 1/c2 = 1/h2 . nay chớnh laứ noọi dung maứ ủũnh lớ 4 neõu ra, caực theo doi vaứ ủoùc lụựn ủũnh lớ 4. -Cho HS nghieõn cửựu vớ duù 3/tr.67. -Cuừng coỏ ủũnh lớ 4 baống caựch cho HS laứm baứi taọp 3/tr69. -HS theo doừi vaứ ủoùc ủũnh lớ 4 vaứi laàn. -Nghieõn cửựu vớ duù 3 -Veừ hỡnh vaứ laứm baứi taọp 3. Keỏt quaỷ: y=8,6 ; x = 4,1. ẹũnh lớ 4. ** 1/h2 = 1/b2 + 1/c2 Hoaùt ủoọng 4. Cuừng coỏ –daởn doứ. -Hửụựng daón HS laứm baứi taọp 4 taùi lụựp vaứ baứi taọp 8 veà nhaứ. -Baứi taọp veà nhaứ : baứi 8. Nghe vaứ ghi baứi taọp veà nhaứ. D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 3. Soaùn ngaứy: 13/09/2005 LUYEÄN TAÄP. Daùy ngaứy: 20/09/2005 A./ Muùc tieõu: -Bieỏt veừ hỡnh, ủaởt teõn cho hỡnh vaứ vaọn duùng boỏn ủũnh vaứo giaỷi caực baứi taọp 5; 6; 8; 9. -Reứn kổ naờng trỡnh baứy baứi giaỷi hỡnh hoùc, thửự tửù trỡnh baứy caực bửụực thửùc hieọn, lửùa choùn coõng thửực thớch hụùp ủeồ laứm baứi taọp. -Caồn thaọn trong veừ hỡnh, trỡnh baứy lụứi giaỷi, tớnh toaựn caực giaự trũ gaàn ủuựng. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Baứi cuừ. -Phaựt bieồu 4 ủũnh lớ ủaừ hoùc? Vieỏt heọ thửực tửụng ửựng? -Gv nhaọn xeựt vaứ cho ủieồm. -Hs leõn baỷng traỷ lụứi, HS khaực nhaọn xeựt caõu traỷ lụứi. Hoaùt ủoọng 2: Baứi taọp 5. -Cho Hs ủoùc ủeà baứi , veừ hỡnh, vaứ tỡm caựch laứm. -GV gụùi yự HD sửỷ duùng nhửừng coõng thửực phuứ hụùp ủeồ baứi laứm trụỷ neõn ủụn giaỷn hụn. -Hs laứm vaứo vụỷ, cho 1 HS leõn tớnh AH, HS thửự 2 tớnh BH vaứ HS thửự 3 tớnh CH. Keỏt quaỷ: AH=2,4 BH=1,8 CH=3.2 Baứi 5: Hoaùt ủoọng 3. Baứi 6. -HS ủoùc ủeà, veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy baứi giaỷi. -Cho Moọt HS leõn baỷng laứm ủeồ laỏy ủieồm mieọng. -Gv choỏt laùi moọt soỏ vaỏn ủeà cụ baỷn veà caực heọ thửực trong tam giaực vuoõng. -HS leõn baỷng laứm. Ta coự AH2 = BH.CH =1.2=2 AH =1,414 Laùi coự AB2 = BH.BC = 1.3 =3 =>AB=1,732 Tửụng tửù ta coự AC2 = CH.BC =6 =>AC = 2,449 Baứi 6. Baứi laứm: * Ta coự AH2 = BH.CH =1.2=2 AH =1,414 * Laùi coự AB2 = BH.BC = 1.3 =3 =>AB=1,732 * Tửụng tửù ta coự AC2 = CH.BC =6 =>AC = 2,449 Hoaùt ủoọng 4: Baứi 8. -Cho HS taùi choồ laứm caực baứi taọp trong caực hỡnh cuỷa baứi 8. -Cho HS 1 leõn baỷng laứm baứi 8a). -Cho lụựp nhaọn xeựt baứi laứm, yeõu caàu laứm roừ raứng vaứ goùn thỡ cho ủieồm cao. -Cho HS 2 leõn laứm baứi 8b). -Hs nhaọn xeựt baứi laứm, Gv cho ủieồm neỏu ủuựng vaứ ủaày ủuỷ. -Cho HS 3 leõn laứm baứi taọp 8c) -Cho HS dửụựi lụựp nhaọn xeựt vaứ cho ủieồm. - Hs laứm vaứo vụỷ vaứ leõn baỷng laứm. Keỏt quaỷ: x=6. -HS leõn baỷng laứm -Caỷ lụựp nhaọn xeựt baứi laứm. -HS leõn baỷng laứm. Ta coự x=122/16 =9 Vaứ y2 =122 + x2 =144+81=225 =>y = 15 Baứi 8: Hỡnh a) Ta coự x2 = 4.9 = 36 => x = 6 Hỡnh b) Ta coự ABC tam giaực vuoõng caõn, ủửụứng cao laứ trung tuyeỏn. => x=2 => y2 = 2.4 = 8 => y = 2,83 Hỡnh c) Hoaùt ủoọng 5: Cuỷng coỏ-daởn doứ. -Hửụựng daón HS laứm baứi taọp 9. -Baứi taọp veà nhaứ laứ hoaứn thaứnh baứi 9. -HS ghi nhụự nhửừng hửụựng daón cuỷa HS. D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 4. Soaùn ngaứy: 13/09/2005 LUYEÄN TAÄP Daùy ngaứy : 21/09/2005 A./ Muùc tieõu: -Bieỏt veừ hỡnh, ủaởt teõn cho hỡnh vaứ vaọn duùng boỏn ủũnh vaứo giaỷi caực baứi taọp 5; 6; 8; 9. -Reứn kổ naờng trỡnh baứy baứi giaỷi hỡnh hoùc, thửự tửù trỡnh baứy caực bửụực thửùc hieọn, lửùa choùn coõng thửực thớch hụùp ủeồ laứm baứi taọp. -Caồn thaọn trong veừ hỡnh, trỡnh baứy lụứi giaỷi, tớnh toaựn caực giaự trũ gaàn ủuựng. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Baứi cuừ. -Nhaộc laùi ủũnh lớ caực ủũnh lớ ủaừ hoùc ? Vieỏt caực heọ thửực cuỷa caực ủũnh lớ? -Cho tam giaực ABC vuoõng taùi A, AH laứ ủửụứng cao; bieỏt AB = 6 vaứ BH = 5. Tớnh BC, CH, AC, AH? -GV nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa HS vaứ cho ủieồm. -Moọt HS leõn baỷng traỷ lụứi vaứ vieỏt caực heọ thửực tửụng ửựng. -Moọt HS khaực leõn baỷng veừ hỡnh vaứ ghi GT, KL. -HS dửụựi lụựp cuứng laứm, sau ủoự moọt HS leõn baỷng trỡnh baứy baứi laứm, Caỷ lụựp nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa baùn. Baứi laứm: Ta coự AB2 = BH.CB à BC = AB2/BH=36/5 =7,2 Laùi coự CH = BC –BH =7,2-5 = 2,2 AH2 = BH.CH = 5.2,2 = 11 à AH = AC = Hoaùt ủoọng 2: Baứi taọp 7. -Cho HS ủoùc ủeà baứi vaứ veừ laùi hỡnh leõn baỷng. -GV gụùi yự HS caựch laứm: ẹaởt teõn cho caực ủieồm caàn thieỏt vaứ noỏi caực ủoaùn thaỳng coứn laùi, vaọn duùng ủũnh lớ ủaỷ veà ủửụứng trung tuyeỏn cuỷa tam giaực vuoõng. - Gv choỏt laùi yự nghúa cuỷa boỏn ủũnh lớ. -HS ủoùc ủeà baứi vaứ veừ laùi hỡnh. -Nghe vaứ tỡm PP laứm . -Xaõy dửùng baứi laứm theo sửù hửụựng daón cuỷa GV. ** Ta coự AO = OB = OC = BC/2 suy ra ABC laứ tam giaực vuoõng taùi A. Laùi coự AH laứ ủửụứng cao neõ ta coự x2 = AH2 = BH.CH = a.b, Vaọy caựch dửùng ủoọ daứi x laứ trung bỡnh nhaõn cuỷa hai ủoaùn a vaứ b laứ chớnh xaực. ** Caựch laứm cuỷa hỡnh 9 tửụng tửù nhửng chổ vaọn duùng ủũnh 1; b2=a.b’ hoaởc c2 = a.c’ . Baứi 7: Hỡnh 8.) Hỡnh 9.) Hoaùt ủoọng 3: Baứi 9: -Cho HS ủoùc ủeà baứi, leõn baỷng veừ hỡnh vaứ veừ hỡnh vaứo vụỷ. -Cho HS suy nghú tỡm caựch chửựng minh caõu a) -GV gụùi yự: *Xeựt hai tam giaực AID vaứ tam giaực CLD, coự theồ chửựng minh hia tam giaực ủoự baống nhau khoõng? Cho HS leõn bnaỷg trỡnh baứy caựch chửựng minh. -GV hửụựng daón HS laứm caõu b) -HS ủoùc ủeà -Moọt HS leõn baỷng veừ hỡnh. -Moọt HS leõn baỷng ghi giaỷ thieỏt keỏt luaọn. -HS suy nghú ủeồ trỡnh baứy caựch chửựng minh. a) Ta coự b) Do DI =DL vaứ tam giaực DKL laứ tam giaực vuoõng taùi D, DC laứ ủửụứng cao neõn ta coự: maứ DC coỏ ủũnh à ủieàu phaứi chửựng minh. Baứi 9: GT: ABCD laứ hỡnh vuoõng DIxCB taùi K Goực IDL = 90o, DLxBC taùi L KL: a) Tam giaực DIL vuoõng can. b) 1/DI2 + 1/DK2 khoõng thay ủoồi khi di chuyeõn treõ AB a) Ta coự b) Do DI =DL vaứ tam giaực DKL laứ tam giaực vuoõng taùi D, DC laứ ủửụứng cao neõn ta coự: maứ DC coỏ ủũnh à ủieàu phaứi chửựng minh. Hoaùt ủoọng 4: Cuừng coỏ vaứ daởn doứ. -Hoùc kổ lớ thuyeỏt, ghi nhụự coõng thửực. -ẹoùc vaứ nghieõn cửựu trửụực baứi mụựi. -HS ghi nhụự . D. Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 5. Soaùn ngaứy: 18/09/2005 Baứi 1. Tặ SOÁ LệễẽNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOẽN (Tieỏt 1) Daùy ngaứy: 21/09/2005 A./ Muùc tieõu: -Naộm vửừng caực coõng thửực, ủũnh nghúa caực tổ soỏ lửụùng giaựccuỷa moọt goực nhoùn. Tớnh ủửụùc tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa ba goực nhoùn ủaởc bieọt laứ 300; 450; vaứ 600. Naộm ủửụùc caực heọ thửực lieõn heọ giửừa caực tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa hai goực phuù nhau. Bieỏt dửùng goực khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa noự vaứ bieỏt vaọn duùng caực tổ soỏ lửụùng giaực vaứo giaỷi caực baứi taọp cụ baỷn. -Reứn kổ naờng ghi nhụự, aựp duùng vaứ tớnh toaựn chớnh xaực, trỡnh baứy roừ raứng vaứ maùch laic, ủụn giaỷn vaứ ủaày ủuỷ. -Caồn thaọn trong tớnh toaựn, veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy lụứi giaỷi. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Kieồm tra baứi cuừ. -Phaựt bieồu ủũnh lớ 1 vaứ ủũnh lớ 2 veà heọ thửực lửụùng trong tam giaực vuoõng? Vieỏt heọ thửực tửụng ửựng? -Phaựt bieồu ủũnh lớ 3 vaứ ủũnh lớ 4 veà heọ thửực lửụùng trong tam giaực vuoõng? Vieỏt heọ thửực tửụng ửựng? -Nhaọn xeựt vaứ cho ủieồm. -HS xung phong leõn baỷng traỷ lụứi. -Moọt HS khaực leõn baỷng traỷ lụứi. Hoaùt ủoọng2.Xaõy dửùng ủũnh nghúa. -Cho HS thaỷo luaọn theo nhoựm laứm ?1 trong 3 à 5 phuựt. -Cho tửứng nhoựm baứo caựo keỏt quaỷ. -GV choỏt laùi vaỏn ủeà: Neỏu goực thỡ AC/AB luoõn baống 1, tửụng tửù nhử vaọy ủoỏi vụựi thỡ tổ soỏ ủoự luoõn baống . GV giụựi thieọu theõm veà caực tổ soỏ khaực cuỷa moọt goực nhoùn baỏt kỡ thỡ tổ soỏ naứy luoõn coỏ ủũnh. -Gv giụựi thieọu ủũnh nghúa SGK, cho HS ủoùc ủũnh nghúa vaứi laàn. -GV cho HS ghi toựm taột ủũnh nghúa, caựch ủoùc caực tổ soỏ lửụùng giaực. -HS theo nhoựm thaỷo luaọn vaứ trỡnh baứy caựch laứm. -Nghe vaứ suy luaọn theõm. -ẹoùc ủúnh nghúa SGK. 1./ Khaựi nieọm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn. a.) Mụỷ ủaàu: b.) ẹũnh nghúa:(SGK/72) -Trong tam giaực vuoõng caùnh naứo lụựn nhaỏt? Tửứ ủoự coự nhaọn xeựt gỡ veà tổ soỏ cuỷa sin vaứ cosin? -Cho HS taùi choồ laứm ?2: -khi xeựt goực C thỡ caùnh naứo laứ caùnh ủoỏi? Caùnh naứo laứ caùnh keà? -Cho moọt HS leõn baỷng ghi caực tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực C. -Caùnh huyeàn laứ caùnh lụựn nhaỏt. Do ủoự sin<1 vaứ cos<1 -HS laứm taùi lụựp 2 phuựt. -Moọt HS leõn baỷng ghi. sin=; cos= tg = ; cotg= Hoaùt ủoọng 3: Vaọn duùng. -Cho HS nghieõn cửựu Vớ duù 1/ tr 73. -Trong vớ duù 4 coự ủieàu gỡ ủaởc bieọt? -Cho HS nghieõn cửựu vớ duù 2. -GV choỏt laùi vaỏn ủeà SGK neõu trong trang 73. -Cho HS laứm baứi taọp 10. -Cho HS laứm baứi 11/ tr.76. -Baứi taọp veà nhaứ : Laứm baứi 14 vaứ baứi 15/trg 77 -HS tửù nghieõn cửựu vớ duù vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa giaựo vieõn: trong vớ duù 1 coự sin 450 = cos 450 vaứ tg450 = cotg 450 -HS veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy baứi laứm. Sin 340 = AB/BC Cos340 = AC/BC Tg 340 = AB/AC Cotg 340 = AC/AB -Leõn baỷng veừ hỡnh, thửùc hieọn caựch tớnh tổ soỏ lửụùng giaực. -HS khaực nhaọn xeựt baứi laứm cuỷa baùn. Vớ duù 1: SGK/ 73. Baứi 10: D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 6. Soaùn ngaứy: 24/09/2005 Baứi 1. Tặ SOÁ LệễẽNG GIAÙC CUÛA GOÙC NHOẽN (Tieỏt 2 ) Daùy ngaứy: 27/09/2005 A./ Muùc tieõu: -Naộm vửừng caực coõng thửực, ủũnh nghúa caực tổ soỏ lửụùng giaựccuỷa moọt goực nhoùn. Tớnh ủửụùc tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa ba goực nhoùn ủaởc bieọt laứ 300; 450; vaứ 600. Naộm ủửụùc caực heọ thửực lieõn heọ giửừa caực tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa hai goực phuù nhau. Bieỏt dửùng goực khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa noự vaứ bieỏt vaọn duùng caực tổ soỏ lửụùng giaực vaứo giaỷi caực baứi taọp cụ baỷn. -Reứn kổ naờng ghi nhụự, aựp duùng vaứ tớnh toaựn chớnh xaực, trỡnh baứy roừ raứng vaứ maùch laic, ủụn giaỷn vaứ ủaày ủuỷ. -Caồn thaọn trong tớnh toaựn, veừ hỡnh vaứ trỡnh baứy lụứi giaỷi. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Baứi cuừ. -Phaựt bieồu ủũnh nghúa tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn? -Veừ tam giaực ABC vuoõng taùi A, vieỏt tổ soỏ lửụừng giaực cuỷa goực C? -HS leõn baỷng traỷ lụứi. -Moọt HS khaực leõn baỷng veừ hỡnh vaứ vieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực C Hoaùt ủoọng 2: Tỡm hieồu PP dửùng goực khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực. -Cho HS theo nhoựm thaỷo luaọn Vớ duù 3 vaứ laứm ?3. -Cho ủaùi dieọn tửứng nhoựm baựo caựo laùi caựch dửùng ụỷ ?3. -Hai goực coự chung moọt tổ soỏ lửụùng giaực thỡ coự baống nhau khoõng? -Cho HS ủoùc lụựn chuự yự/74. -HS theo nhoựm thaỷo luaọn, nghieõn cửựu vaứ laứm ?3. **Dửùng goực xOy vuoõng taùi O **Treõn Oy laỏy M sao cho OM =1 **Mụỷ khaồu ủoọ compa roọng baống 2, laỏy M laứm taõm quay 1 cung troứn, cung naứy caột Ox taùi N, khi ủoự goực ONM laứ goực caàn dửùng coự sin = ẵ -Thỡ hai goực ủoự baống nhau. -HS ủoùc lụựn chuự yự SGK/74. Vớ duù 3: ?3: Chuự yự: SGK/74. Hoaùt ủoọng 3: Xaõy dửùng ủũnh lớ. -Cho HS laứm ?4 taùi choồ, cho Moọt HS leõn baỷng veừ hỡnh vaứ laứm. -Gv giụựi thieọu ủũnh lớ, cho HS ủoùc lụựn vaứi laàn. -Cho HS nghieõn cửựu vớ duù 5 vaứ vớ duù 6, GV giụựi thieọu baỷng tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa ba goực ủaởc bieọt. -HS taùi choồ laứm. -Moọt HS leõn baỷng laứm. **sinB=AC/BC cosB=AB/BC tgB=AC/AB cotgB=AB/AC **sinC=AB/BC cosC=AC/BC tgC= AB/AC cotgC= AC/AB -HS quan saựt vaứ chổ ra caởp tổ soỏ baống nhau. -HS ủoùc ủũnh lớ vaứi laàn. -HS tửù nghieõn cửựu vớ duù vaứ tham khaỷo baỷng tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa ba goực ủaởc bieọt. 2./Tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn: ?4: Ta coự sinB=cosC cosB=sinC tgB=cotgC cotgB=tgC ẹũnh lớ: SGK/75. Hoaùt ủoọng 4: Mụỷ roọng__Cuừng coỏ vaứ daởn doứ. -GV hửụựng daón HS nghieõn cửựu vớ duù 7. -ẹoự laứ caựch tớnh caùnh cuỷa tam giaực vuoõng khi ủaừ bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực ( bieỏt goực ), vaứ moọt caùnh naứo ủoự. **Cuừng coỏ: -Cho HS laứm baứi taọp 12/trang 76. -Cho HS laứm baứi 13 a) **Daởn doứ: Veà nhaứ laứm caực baứi taọp coứn laùi. -HS nghieõn cửựu taùi choồ SGK theo hửụựng daón cuỷa giaựo vieõn. -Nghe vaứ thửực hieọn theo sửù chổ ủaùo cuỷa Gv. -Nghieõn cửựu cuự yự SGK/75. -HS laứm baứi 12: sin600 = cos300 cos750 = sin 150 sin 52030’ = cos 37030’ cotg820 =tg80 tg800 = cotg 100 -HS neõu caựch trỡnh baứy caực bửựoc dửùng. Vớ duù 7: SGK/75. Baứi taọp 12: Baứi 12a): -Dửùng goực xOy vuoõng -Treõn Oy laỏy A sao cho OA=2 -Mụỷ khaồu ủoọ compa baống 3, laỏy A laứm taõm veừ cung troứn, cung troứn naứy caột Ox taùi B. -Noỏi AB thỡ goực ABO laứ goực caàn dửùng.y A laứm taõm veừ cung troứn, cung troứn naứy caột Ox taùi B. aởc bieọt. D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 7. Soaùn ngaứy: 24/09/2005 LUYEÄN TAÄP Daùy ngaứy: 28/09/2005 A./ Muùc tieõu: -HS naộm chaộc khaựi nieọm caùnh ủoỏi, caùnh keà cuỷa moọt goực nhoùn trong tam giaực vuoõng. Tửứ ủoự naộm chaộc hụn ủũnh nghúa tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa moọt goực nhoùn. Vaọn dung linh hoaùt vaứo tửứng baứi toaựn cuù theồ, ủaởc bieọt laứ caực baứi taọp veà tớnh toaựn hay dửùng hỡnh. -Coự kổ naờng thửùc hieọn baứi toaựn dửùng hỡnh, tớnh toaựn caực tổ soỏ -Thaựi ủoọ nghieõm tuực, caồn thaọn trong veừ hỡnh vaứ tớnh toaựn baống soỏ. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn hỡnh 23 HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1: Baứi cuừ. -Tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn laứ gỡ? Veừ tam giaực ABC vuoõng taùi A. Vieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực B vaứ goực C. -Theỏ naứo laứ hai goực buứ nhau? Tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa hai goực phuù nhau coự quan heọ gỡ vụựi nhau? -saộp xeỏp caực tổ soỏ lửụùng giaực sau theo thửự tửù taờng daàn: sũn 45; cos67; sin 32; cos19; cos68 HS leõn baỷng traỷ lụứi. HS khaực nhaọn xeựt. HS nhaọn xeựt vaứ cho ủieồm. Hoaùt ủoọng 2: Baứi 14. -Cho HS theo nhoựm thaỷo luaọn laứm baứi 14. GV gụùi yự: Tỡm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực B vaứ goực C, dửùa vaứo tổ soỏ ủoự ủeồ chửựng minh caực coõng thửực treõn. -HS theo nhoựm thaỷo luaọn laứm. -Cửỷ nhoựm trửụỷng baựo caựo caựch laứm, leõn baỷng trỡnh baứy caựch chửựng minh theo yeõu caàu cuỷa GV. Baứi 14: Ta coự : sin= cos= ; Vaọy: ***ẹoỏi vụựi cotg ta cuừng chửựng minh tửụng tửù . b) Ta coự: Hoaùt ủoọng 3: Baứi 15. -Vaọn duùng caõu b cuỷa baứi 14 ủeồ laứm. -Gv nhaọn xeựt baứi laứm. -HS laứm vaứo vụỷ, moọt HS leõn baỷng laứm. sinC=cosB=0,8 cosC=sinB= = tgC=sinC/cosC=0,8/0,6=1,333 cotgC=cosC/sinC=0,75 Baứi 15: Hoaùt ủoọng 4: Cuừng coỏ, daởn doứ. -Nhaộc laùi khaựi nieọm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn. -Cho HS laứm baứi 16, 17 ụỷ nhaứ. -Nghe vaứ ghi nhụự. D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 8. Soaùn ngaứy: 24/09/2005 Baứi 3. BAÛNG LệễẽNG GIAÙC Daùy ngaứy: 28/09/2005 A./ Muùc tieõu: - Giụựi thieọu caựch duứng baỷng hoaởc maựy tớnh ủeồ tỡm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực nhoùn hki bieỏt soỏ ủo cuỷa noự, bieỏt caựch tra baỷng, ủaởc bieọt laứ tra cos vaứ cotg. - Thaỏy ủửụùc sửù ủoàng bieỏn cuỷa sin vaứ tg ; nghũch bieỏn cuỷa cos vaứ cotg. - HS thửùc haứnh nhieàu baống caực vớ duù trong sgk, caọn thaồn trong tra baỷng, ghi caực soỏ lieọu tra ủửụùc trong baỷng. B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn hỡnh 23 HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1 : Kieồm tra baứi cuừ Cho hai goực phuù nhau a vaứ b. Neõu caựch veừ moọt tam giaực vuoõng coự goực B =a ; goực C = b Dửùng DABC coự AÂ = 90 ; goực B = a => goực C = 90 - a = b Kieồm tra baứi laứm cuỷa hoùc sinh . Nhaọn xeựt vaứ ủaựnh giaự Moọt HS leõn baỷng trỡnh baứy . Caỷ lụựp cuứng laứm vaứ theo doừi baứi laứm cuỷa baùn Hoaùt ủoọng 2: Caỏu taùo cuỷa baỷng lửụùng giaực Giụựi thieọu baỷng lửụùng giaực nhử trong sgk Nhaọn xeựt khi goực a taờng tửứ 0ủeỏn 90 thỡ sina , tga taờng hay giaỷm ? Coứn cosa vaứ cotga taờng hay giaỷm? Quan saựt baỷng lửụng giaực ủeồ traỷ lụứi 2./Caỏu taùo cuỷa baỷng lửụùng giaực: ụ Nhaọn xeựt : Khi a taờng tửứ 0 ủeỏn 90 thỡ sina vaứ tga taờng , coứn cosa vaứ cotga giaỷm Hoaùt ủoọng 3 : Caựch duứng baỷng Tỡm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa moọt goực nhoùn cho trửụực -Giụựi thieọu caực bửụực sửỷ duùng nhử sgk Vớ duù : Tỡm sin4612’ -Soỏ ủoọ tra naốm ụỷ coọt naứo ? Vỡ sao? Soỏ phuựt tra ụỷ haứng naứo ? -ẹoùc giao cuỷa haứng ghi 46 vaứ coọt ghi 12’ -ễỷ vớ duù 2:giụựi thieọu caựch tỡm cos? Taùi sao duứng pheựp trửứ ? tửụng tửù HS tỡm tg5218’ nhử vớ duù 1 Vớ duù 4 tửụng tửù vớ duù 2 Giaỷi thớch phaàn chuự yự Coự theồ chuyeồn vieọc tỡm cosa thaứnh sina Laứm ?2 Hửựụng daón Hs caựch tỡm tổ soỏ lửụùng giaực baống maựy tớnh boỷ tớu nhử trong sgk trang 82 phaàn a Taỏt caỷ cuứng chuự yự theo doừi HS traỷ lụứi vaứ giaỷi thớch Hs ủoùc keỏt quaỷ HS tửù tỡm vaứ giaỷi thớch HS traỷ lụứi Taỏt caỷ duứng maựy tớnh boỷ tuựi theo sửù hửụựng daón cuỷa giaựo vieõn Caựch duứng baỷng : Tỡm tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa moọt goực nhoùn cho trửụực: Vớ duù 1 : sin 4612’ = 0,7218 Vớ duù 2: cos3314’= cos33(12’+2’) = 0,8368 – 0,0003 =0,8365 ụ Chuự yự : vỡ goực a caứng lụựn neõn sina vaứ tga caứng lụựn neõn ta coọng phaàn hieọu chớnh tửụng ửựng . Khi ủoự cosa vaứ cotga caứng nhoỷ neõn ta trửứ phaàn hieọu chớnh tửụng ửựng Coự theồ chuyeồn tỡm cosa = sin90-a ?2 . tg8213’= 7,316 Hoaùt ủoọng 4: Cuỷng coỏ Nhaộc laùi caựch sửỷ duùng baỷng lửụùng giaực Laứm baứi 1 trang 83 Hoaùt ủoọng 5 : Hửụựng daón hoùc ụỷ nhaứ Xem laùi caực vớ duù D./ Ruựt kinh nghieọm: Tieỏt 9. Soaùn ngaứy: 2/10/ 2005 Baứi 3. BAÛNG LệễẽNG GIAÙC (tt) Daùy ngaứy: 5/10/2005 A./ Muùc tieõu: - Giụựi thieọu caựch duứng baỷng hoaởc maựy tớnh ủeồ tỡm goực hoùn khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa noự, bieỏt caựch tra baỷng vaứ tra thaứnh thaùo-chớnh xaực-ghi ủuựng soỏ lieọu vaứ laứm troứn theo yeõu caàu cuỷa ủeà baứi. - Thaỏy ủửụùc sửù ủoàng bieỏn cuỷa sin vaứ tg ; nghũch bieỏn cuỷa cos vaứ cotg. - HS thửùc haứnh nhieàu baống caực vớ duù trong sgk, so saựnh caồn thaọn caực tổ soỏ lửụùng giaực B./ Phửụng tieọn: GV: Baứi daùy, SGK,SGV, Thửụực, baỷng phuù veừ saỹn moọt soỏ hỡnh HS: Vụỷ ghi, SGK, Thửụực vụỷ nhaựp C./ Tieỏn trỡnh: Hoaùt ủoọng cuỷa giaựo vieõn Hoaùt ủoọng cuỷa hoùc sinh Ghi baỷng Hoaùt ủoọng 1 : Kieồm tra baứi cuừ Sửỷ duùng maựy tớnh boỷ tuựi laứm baứi 21 Nhaộc laùi keỏt quaỷ cuỷa baứi toaựn Taỏt caỷ cuứng thửùc hieọn Moọt HS ủửụùc kieồm tra ủoùc keỏt quaỷ HS caỷ lụựp kieồm tra baứi laứm cuỷa baùn Baứi 21 : a. sin7013’ = 0,94 b. cos2532’ = 0,90 c. tg4310’ = 0,94 d. cotg 3215’ = 1,58 Hoaùt ủoọng 2: Tỡm soỏ ủo cuỷa goực nhoùn khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực ủoự So saựnh phaàn a cuỷa tieỏt trửụực vụựi phaàn b Giụựi thieọu caựch tỡm Giụựi thieọu caựch tỡm x ụỷ vớ duù 5 nhử sgk Cho HS kieồm tra laùi keỏt quaỷ Laứm ?3 Giụựi thieọu vớ duù 6 Laứm ?4 Giụựi thieọu caựch tỡm soỏ ủo cuỷa goực a khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực ủoự Hửụựng daón HS thửùc hieọn nhử sgk phaàn b vaứ cho HS duứng maựy tớnh ủeồ thửỷ laùi. HS traỷ lụứi : Phaàn b vaứ phaàn a ngửụùc nhau Taỏt caỷ chuự yự thửùc hieọn theo yeõu caàu HS theo doừi caựch sửỷ duùng baỷng soỏ tỡm a bieỏt sina = 0,4470 Taỏt caỷ chuự yự theo doừi phaàn hửụựng daón vaứ thửùc hieọn laùi baống maựy tớnh b. Tỡm soỏ ủo cuỷa goực nhoùn khi bieỏt tổ soỏ lửụùng giaực cuỷa goực ủoự ?3 . cotga = 3,006 => a =1824’ ?4 . cosa = 0,5547 => a = 560 Hoaùt ủoọng 3 : Cuỷng coỏ Nhaộc laùi caựch duứng baỷng soỏ vaứ caựch sửỷ duùng maựy tớnh , lửu yự ủeỏn caựch tớnh x khi bieỏt cotga Laứm baứi 19 baống maựy tớnh , thửùc hieọn theo nhoựm Cho moọt HS trỡnh baứy caựch laứm Taỏt caỷ cuứng laứm theo nhoựm Moọt HS trỡnh baứy caựch laứm vaứ ủoùc keỏt quaỷ caỷ lụựp cuứng kieồm tra Baứi 19 sinx = 0,2368 => x = 13042’ cosx = 0,6224 => x = 51030’ tgx = 2,154 => x = 6505’ cotgx = 3,251 => x = 1705’ Hoaùt ủoọng 4 : Hửụựng daón daởn doứ Laứm baứi