Giáo án Hình học Lớp 9 Chương I Trường THCS Yên Thịnh

Phßng gi¸o dôc yªn ®Þnh Tr­êng trung häc c¬ së yªn thÞnh H×nh häc líp 9 Tæ khoa häc tù nhiªn GV: §µo Quang §¹i N¨m häc: 2013 - 2014 Ch­¬ng I HÖ thøc l­îng trong tam gi¸c vu«ng Ngµy so¹n: 18/ 8/2013 TiÕt 1: MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ ĐƯỜNG CAO TRONG TAM GIÁC VUÔNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Hs cần hiểu được nhữngcặp tam giác vuông đồng dạng - Biết thiêt lập hệ thức b2= a.b’ ; c2 = a.c’ ; h2 = b’.c’ 2. Kĩ năng: Vận dụng thành thạo các hệ thức vào giải bài tập 3. Thái độ: Rèn tính cẩn thận, rõ ràng II. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, Bảng phụ; thước HS: Vở ghi, thước III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: Kiểm tra bài cũ: Cho tam giác ABC vuông tai A ,đường cao AH. Xác định hình chiếu của AB, AC trên cạnh huyền BC? 2. Bài mới: Hoạt động của GV - HS Nội dung Hoạt động1: hệ thức giữa cạnh góc vuông và hình chiếu của nó trên Cạnh huyền GV: Giới thiệu các kí hiệu trên hình vẽ như ( sgk ) GV: đưa ra định lý 1 (sgk) HS đọc định lý GV: 2 nào đồng dạng ? hãy viết tỉ số HS: HAC ~ ABC HS:= GV: Đưa ra VD1 (sgk) GV: Gợi ý: cộng 2 vế , đặt a chung HS: b2 = a.b’ ; c2= a.c’ HS:b2 + c2 = ? Hoạt động 2: Một số hệ thức liên quan tới đường cao GV: đưa ra định lý 2 ( sgk) HS: Đọc định lý GV: y/c làm ? 1 GV: Hãy cho biết 2 nào đồng dạng? HS:HAB ~ HCA GV: Hãy viết tỉ số? HS: = GV: Đưa ra VD2 (sgk) Vẽ hình lên bảng Gợi ý GV: Hãy Viết hệ thức đlý2 HS: h2 = b’. c’ BD2 = AB. BC GV: Tính BD ? Hãy tính AC ? HS:AC = AB + BC 1/ Hệ thức giữa cạnh góc vuông và hình chiếu của nó trên cạnh huyền Định lý 1: (sgk) b2 = a.b’ c= a. b’ CM HAC và ABC có: = = 1v chung HAC ~ ABC = AC2 = BC . HC hay b2 = a.b’ Tương tự : c2= a.c’ Ví dụ 1: ( định lí Pi ta go – một hệ quả của đ/lí) Từ hệ thức 1 b2 = a.b’c2= a.c’ b2 + c2 = a.b’ + a.c’= a ( b’ + c’) = a. a = a2 2/ Một số hệ thức liên quan tới đường cao Định lý 2: (sgk) h2 =b’.c’ ?1 CM: HAB ~ HCA vì có = = 900 = ( cùng phụ ) = AH2 = HB. HC Hay h2 =b’c’ Ví dụ 2: ( sgk) ADC (= 1v ) Từ đlý 2: h2 = b’. c’ hay BD2 = AB. BC BC = = = 3,375 Vậy chiều cao của cây là AC = AB + BC = 1,5 + 3,375 = 4,875 (m) 3. Cũng cố: Bài tập :Tìm x trong mỗi trường hợp sau: Hình1: Hình 2: Kết quả:H1: Đlí 2 :x2 = 8.2 = 16 x =4 H2 : Đlí 2 : 42 = 2x x = 8 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Học thuộc các hệ thức - Bài tập: 1, 2, 3 Tr 68, 69 Ngµy so¹n: 25/ 8/2013 TiÕt 02: MỘT SỐ HỆ THỨC VỀ CẠNH VÀ ĐƯỜNG CAO TRONG TAM GIÁC VUÔNG ( TIẾP) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Củng cố về đlí 1,2 về cạnh và đường cao trong tam giác vuông - Hs biết thiết lập hệ thức: b.c = a.h và = + 2. Kĩ năng: Biết vận dụng các hệ thức của đlí vào làm 1 số bài tập 3. Thái độ: Rèn tính trung thực, cẩn thận, rõ ràng II. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, thước bảng phụ HS: Vở ghi, dụng cụ III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Kiểm tra bài cũ: Tính x, y trên hình (a)? Áp dụng hệ thức (1) ta có: x2 = 2.(2+6) = 2.8 = 16 x = y2 = 6.(2+6) = 6.8 = 48 x = 2. Bài mới: Hoạt động của GV - HS Nội dung Hoạt động 1: Định lí 3 GV: Đưa ra đ/lí 3 HS: Đọc đ/lí - Gợi ý: GV: Hãy viết có góc = 1v GV: ( thường) HS: = = GV: Y/c làm ?2 ( dùng hình vẽ 1) HS: Dùng tam giác đồng dạng để CM GV: Dùng đlí 3 và pi ta go bình phương 2 vế hệ thức 2 HS: Thực hiện a2= b2+ c2 ; h2= = ? - Tách 2 phân số cùng mẫu và thu gọn GV: Đây là hệ thức định lí 4 Hoạt động 2: định lí 4 GV: Đưa ra đlí 4 ( sgk) HS: Đọc đlí GV: Đưa ra ví dụ 3: ( sgk) - Vẽ hình - Gợi ý: - Tính h bằng cách nào ? HS : Dùng Đ/lí 4 GV: Đưa ra chú ý GV: Đưa ra bài tập 3 HS: Từ đ/lí pi ta go 1/ Định lí 3: (sgk) b.c = a.h = AB. AC = BC. AH Hay b.c = a. h ?2 ABC và HBA có : = = 1v ; Chung ABC ~.HBA = AC.AB = BC.AH Hay b.c = a.h */ Từ đlí 3: a.h = b.c a2.h2= b2.c2 ( b2 + c2) h2 = b2.c2 = = + 2/ Định lí 4: (sgk) = + *: Ví dụ 3: (sgk) Từ đlí 4: = + Hay = + = h2= == ()2 h= = 4,8 cm */ Chú ý : (sgk) * Bài tập 3: - Từ đ/lí Pitago: y = = từ đlí 3: x.y = 5.7 hay .x = 5.7 x = = 3. Cũng cố: - Nhắc lại đlí 3và 4 - Gợi ý : bài tập 3 (tr-69) 4. Hướng dẫn học ở nhà: Bài tập về nhà: 4, 5, 6, 8, 9 (tr- 69 ) Áp dụng định lí 2 ta có: x = y = = IV. BỔ SUNG, RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 01/ 9/2013 TiÕt 3: LUYỆN TẬP I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Củng cố định lí 1, 2, 3, 4 về cạnh và đường cao trong tam giác vuông 2. Kĩ năng: Biết vận dụng các hệ thức vào giải bài tập thành thạo 3. Thái độ: Rèn tính cẩn thận, tỉ mỉ, rõ ràng II. CHUẨN BỊ: GV: Bảng phụ, phấn màu, thước III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Kiểm tra bài cũ: Hãy viết hệ thức của định lí 1, 2, 3, 4 2. Bài mới: Hoạt động của GV - HS Nội dung Hoạt động 1: Luyện tập GV: y/c làm bài tập 5 – tr HS: vẽ hình GV: Nêu cách tính BC ? HS: Định lí 3: a.h = b.c HA = ? HS: Định lí 1: b2= a.b’ ; c2 = a.c’ GV: Hãy tính : HB= ? HC = ? GV: y/c làm bài 6-tr 69 HS: Vẽ hình GV: BC = ? HS: Dùng đlí 1: Tính AC2= ? AB2= ? GV: y/c làm bài 8 – tr 70 HS: Thực hiện hình 10 HS: Thực hiện hình 11 HS: Thực hiện hình 12 Bài tập 5- tr 69: CM: ABC ( = 1v) Pi ta go: BC== = = 5 Từ đlí 3: BC.AH = AB. AC AH = = = 2,4 Từ đlí 1 : AB2= BC.HB HB = = = = 1,8 HC= BC – HB = 5 – 1,8 = 3,2 Bài tập 6 –tr 69 CM: BC = KB + KC = 1 + 2 = 3 ABC ( = 1v) Từ đlí 1: AC2= BC.KC = 3.2 = 6 AC = AB2 = BC.KB = 3.1 = 3 AB = Bài tập 8 - tr 70: H10: Từ đlí 2: x2= 4.9 = 36 x= = 6 H11: Từ đlí 2: 22 = x.x = x2 x = = 2 Pi ta go: Y = = = 2 H12:Từ đlí 2: 122= x. 16 x = = 9 y2 = 9.(9+16) = 9.25 3. Cũng cố: - Nhắc lại 4 hệ thức của đlí1,2,3,4 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Xem lại các bài tập đã làm - Làm các bài tập còn lại IV. BỔ SUNG, RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 08/ 9/2013 TiÕt 4: LUYỆN TẬP (tiếp) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Tiếp tục củng cố định lí 1, 2, 3, 4 về cạnh và đường cao trong tam giác vuông 2. Kĩ năng: Biết vận dụng các hệ thức vào giải bài tập thành thạo 3. Thái độ: Rèn tính cẩn thận, tỉ mỉ, rõ ràng II. CHUẨN BỊ: GV: Bảng phụ, phấn màu, thước III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Kiểm tra bài cũ: T×m x, y trong c¸c h×nh sau: 8 2. Bài mới: Hoạt động của GV - HS Nội dung GV: y/c làm bài 9 – tr 70: HS: vẽ hình, ghi gt,kl GV: Hãy nhận xét 2 AID và CLD ntn HS: Bằng nhau GV: Hãy cho biết DIL là gì ? HS: Tam giác Cân GV: Hãy viết hệ thức định lí 4 vào Vuông DLK ? HS: Thực hiện GV: nhận xét cách làm? HS: Thực hiện GV: Y/c làm Bài 7 - tr70 SGK Hình 8 Hình 9 Bài tập 9- tr 70 CM: a) xét AID và CLD có: = = 1v AD = DC ( gt) = ( cùng phụ ) AID = CLD ( g.c.g) DI = DL nên DIL cân ở D b) DLK có ( = 1v) (gt) Từ hệ thức 4: = + Hay : = + mà DL = DI ( CM trên) Nên = + ( ko đổi) Vì hình vuông ABCD các cạnh có độ dài ko đổi. Do đó cũng có độ dài ko đổi khi I thay đổi trên AB Bài 7 - tr70 SGK Hình 8 Trong DABC có trung tuyến AO ứng với cạnh huyền BC bằng một nửa cạnh huyền nên DABC vuông tại A. Ta có: AH2 = BH.CH ( đ/lí 2 ). hay x2 = ab. Hình 9 Trong DDEF có đường trung tuyến DO ứng với cạnh EF bằng một nửa cạnh huyền nên DDEF vuông tại D. Vậy: DE2 = EI.EF hay x2 = ab 3. Cũng cố: - Muốn chứng minh một biểu thức không đổi ta làm như thế nào ? * Bài học kinh nghiệm Muốn chứng minh một biểu thức không đổi ta tìm yếu tố không đổi và có liên quan với biểu thức đó. 4. Hướng dẫn học ở nhà: - Xem lại các bài tập đã làm IV. BỔ SUNG, RÚT KINH NGHIỆM ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: //2013 TiÕt: I. MỤC TIÊU: II. CHUẨN BỊ: III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: Soạn ngày: Giảng ngày: Tuần 4: Bài: 2 Tiết 5 : TỈ SỐ LƯỢNG GIÁC CỦA GÓC NHỌN I.Mục tiêu: 1.Kiến thức: Hs nắm vững đ/n, các công thức tỉ số lượng giác của 1 góc nhọn - Hiểu được các tỉ số này chỉ phụ thuộc vào các độ lớn của góc , mà ko phụ thuộc vào từng vuông có 1 góc nhọn bằng - Tính được các tỉ số lượng giác của góc 450 ; 600 thông qua vd1; vd2 2.Kĩ năng: Biết vận dụng giải bài tập liên quan 3.Thái độ : Rèn tính cẩn thận , rõ ràng , trung thực II.Phương tiện : GV: Bảng phụ ,phấn màu ,thứơc đo góc,êke ,compa HS: Êke,compa, thước đo góc III.Hoạt động trên lớp : 1.Ôđtc : Sĩ số 2.Kiểm tra: Vẽ tam giác ABC vuông tại A ,đường cao AH.Hãy viết các hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác 3.Bài mới: Hoạt động của GV - HS Nội dung Hoạt động 1: Khái niệm tỉ số lượng giác của 1 góc nhọn GV: giới thiệu như (sgk) 2 vuông đồng dạng với nhau khi nào? Các tỉ số này đặc trưng cho độ lớn của góc nhọn đó GV: y/c làm ?1 HS: Thực hiện GV:y/c chứng minh ngược lại * gợi ý: ABC là nửa đều +/ CM ngược lại: = AC = AB= a BC= 2a - gọi M là trung đ’ BC. AM = AMB đều = 600 Hoạt động 2: Định nghĩa GV: gọi hs đọc định nghĩa (sgk) HS; Đọc định nghĩa GV: Cho hs nắm công thức sin ; cosin ; tang ; cotang trên hình vẽ GV: Đưa ra nhận xét GV: Do độ dài cạnh huyền cạnh góc vuông GV: y/c làm ?2 HS: Thực hiện GV: Đưa ra ví dụ 1 GV: Cho biết ABC là gì ? HS: Vuông cân GV: Hãy tính tỉ số lg của các góc ? HS: Thực hiện GV: Đưa ra ví dụ 2 GV: Hãy tính : Sin600 ; Cos600 ; tg600 ; cotg600 HS: Thực hiện GV: Cho góc nhọn tính được tỉ số lượng giác HS:Cả lớp cùng thực hiện Bài 10 sgk trang 76 HS:Đọc đề bài GV:Vẽ hình minh họa HS:Viết các tỉ số lượng giác của góc 340 (Hoạt dộng nhóm) 1) Khái niệm tỉ số lượng giác của 1 góc nhọn a/ Mở đầu: - ABC ( = 1v) xét góc nhọn C AC là cạnh kề C AB là cạnh đối C BC là cạnh huyền ?1: a) = 450 ABC là vuông cân nên AB = AC = 1 * Ngược lại nếu vuông cân nên b) = = 600 = 300 AB = ( đlí vuông có 1 góc = 300) BC = 2AB ABC vuông tại A, nên áp Pi-ta go ta có Vậy Ngược lại nếu: Hay ABC là nửa đều nên 2) Định nghĩa: ( sgk) (= ) (= ) (= ) (= ) */ Nhận xét: tỉ số LG của 1 góc nhọn luôn dương ( sin1 ; cosin1 ) ?2 sin= ; cos= tan= ; cot= * Ví dụ 1: Sin450 = sinB = = = Cos450 = cosB = = = tan450 = tgB = = = 1 cot450 = cotgB = = = 1 * Ví dụ 2: Sin600 = sinB = = Cos600 = cosB = = = tan600 = tanB = = = cot600 = cotB = = = Bài 10 sgk trang 76 sin N =sin 340= cosN =Cos 340= tan N =tg340= cotN = cotg 340= 4. Kiểm tra – Đánh giá: - Nêu định nghĩa các tỉ số lượng giác của góc a - Hướng dẫn HS cách học dễ nhớ 5.Dặn dò: - h/d bài tập vn: ( 10, 11,12 – tr 76) TuÇn: 04 Ngµy so¹n: 09/9/2008 TiÕt 06: §2. tØ sè l­îng gi¸c cña gãc nhän (tiÕp) Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn: BiÕt dùng mét gãc nhän khi cho mét trong c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña nã. N¾m v÷ng ®­îc c¸c hÖ thøc liªn hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau BiÕt vËn dông c¸c tØ sè l­îng gi¸c ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp liªn quan . ChuÈn bÞ GV chuÈn bÞ b¶ng phô cã ghi s½n tØ sè l­îng gi¸c cña c¸c gãc nhän ®Æc biÖt . TiÕn tr×nh d¹y häc KiÓm tra bµi cò: HS 1: Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän. VÏ mét tam gi¸c vu«ng cã gãc nhän b»ng 400 råi viÕt c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc 400.(Bµi tËp 21 SBT) HS 2: Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän. Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A. Chøng minh r»ng: (Bµi tËp 22 SBT) Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung Ho¹t ®éng 1: Dùng mét gãc nhän khi biÕt mét trong c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã GV ®Æt vÊn ®Ò : trong tiÕt tr­íc ta ®· biÕt tÝnh tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc. Nay ta cã thÓ dùng ®­îc mét gãc nhän khi biÕt mét trong c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña nã kh«ng ? GV h­íng dÉn häc sinh lµm vÝ dô 3 (gîi ý: khi biÕt tga tøc lµ biÕt tØ sè cña hai c¹nh nµo cña tam gi¸c vu«ng vµ thÊy ®­îc thø tù c¸c b­íc dùng). T­¬ng tù HS lµm vÝ dô 4 vµ bµi tËp ?3 GV nªu chó ý cho häc sinh . VÝ dô 3 : SGK Chó ý: NÕu sina = sinb (hoÆc cosa = cosb hoÆc tga=tgb hoÆc cotga=cotgb) th× a = b Ho¹t ®éng 2: TØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau HS lµm bµi tËp ?4 (b»ng c¸ch tõng nhãm ®éc lËp t×m tØ sè l­îng gi¸c cña gãc B, gãc C råi c¶ líp thö t×m c¸c cÆp tØ sè b»ng nhau. Lóc ®ã GV cho häc sinh thÊy d­îc mèi quan hÖ gi÷a 2 gãc B vµ C lµ phô nhau) HS ph¸t biÓu ®Þnh lý . Tõ kÕt qu¶ ë vÝ dô 2, h·y tÝnh c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc 300 . GV cñng cè vµ tæng hîp thµnh b¶ng nh­ mét bµi tËp ®iÒn khuyÕt . GV h­íng dÉn c¸ch nhí b¶ng tãm t¾t ®ã cho häc sinh(chñ yÕu ë hai tØ sè l­îng giac sina vµ cosa) HS lµm vÝ dô 7 vµ GV nªu thªm chó ý vÒ c¸ch viÕt . §Þnh lý : SGK B¶ng TSLG cña mét sè gãc Gãc a TSLG 300 450 600 sina cosa tga 1 cotga 1 LuyÖn tËp- Cñng cè HS lµm bµi tËp sè 11 vµ 12 SGK theo nhãm (nhãm ch½n lµm bµi tËp 11, nhãm lÎ lµm bµi tËp 12 vµ ®èi chiÕu kiÓm tra nhau). GV kiÓm tra qua ®¹i diÖn nhãm . Qua hai tiÕt häc trªn ta cÇn n¾m v÷ng nh÷ng ®iÒu g× ? H­íng dÉn häc ë nhµ Häc thuéc lßng c¸c ®Þnh nghÜa c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän , n¾m v÷ng c¸ch tÝnh c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc, c¸ch dùng mét gãc nhän khi biÕt mét trong c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña nã, mèi quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc nhän phô nhau. Lµm c¸c bµi tËp 13, 14, 15, 16 vµ 17 TiÕt sau: LuyÖn tËp . Bæ xung – rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. TuÇn: 04 Ngµy so¹n: 10/9/2008 TiÕt 07: luyÖn tËp Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn : RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän RÌn kü n¨ng dùng gãc nhän khi biÕt mét trong c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña nã. VËn dông c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän ®Ó gi¶i bµi tËp cã liªn quan. TiÕn tr×nh d¹y häc KiÓm tra bµi cò: C©u hái : Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A, AB = 6cm. BiÕt . H·y tÝnh: a) C¹nh AC b) C¹nh BC c) C¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc C (b»ng hai c¸ch) Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung Ho¹t ®éng 1: Dùng gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña nã . Bµi tËp 13 : Khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän tøc lµ biÕt ®­îc mèi quan hÖ nµo ? Ta th­êng t¹o nªn mét tam gi¸c vu«ng ®Ó lµm g× ? GV h­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch mét trong c¸c bµi a, b, c, d cßn c¸c bµi cßn l¹i t­¬ng tù HS tù gi¶i . Bµi tËp 13b : C¸ch dùng: Dùng = 900 LÊy M ÎOx sao cho OM = 3 VÏ (M, 5) c¾t Oy t¹i N . Gãc OMN lµ gãc cÇn dùng . Chøng minh: HS tù lµm Ho¹t ®éng 2: Chøng minh mét hÖ thøc liªn quan ®Õn c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän Bµi tËp 14 : GV h­íng dÉn HS vÏ h×nh mét tam gi¸c vu«ng cã mét gãc nhän b»ng a råi thiÕt lËp c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc nhän ®ã . GV h­íng dÉn HS dïng c¸c tØ sè ®ã ®Ó chmh c¸c hÖ thøc. GV chó ý cho HS cã thÓ dïng c¸c hÖ thøc nµy ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp cã liªn quan Bµi tËp 14 : a Ho¹t ®éng 3: TÝnh to¸n b»ng c¸ch sö dông c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän Bµi tËp 15 : Mèi quan hÖ gi÷a hai gãc B vµ C trong tam gi¸c vu«ng ABC (¢ = 900) . BiÕt cosB ta cã thÓ suy ra ngay ®­îc tØ sè l­îng gi¸c nµo cña gãc C ? Ta cÇn ph¶i tÝnh c¸c tØ sè l­îng gi¸c nµo n÷a cña gãc C vµ dùa vµo hÖ thøc nµo ®Ó tÝnh . Bµi tËp 16 : HS nh¾c l¹i c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña gãc 600 Dùa vµo tØ sè l­îng gi¸c nµo ®Ó tÝnh ®é dµi c¹nh ®èi diÖn víi gãc 600 khi biÕt c¹nh huyÒn . Bµi tËp 17 : GV h­íng dÉn HS ph©n tich ®i lªn ®Ó t×m c¸ch gi¶i b»ng c¸ch nh­ : §Ó tÝnh ®é dµi x, ta cÇn t×m ®é dµi trung gian nµo vµ ¸p dông kiÕn thøc nµo ? ®Ó t×m ®é dµi trung gian ®ã ta cÇn ¸p dông tÝnh chÊt nµo ? Häc sinh tr×nh bµy lêi gi¶i . Bµi tËp 15: V× = 900 nªn sinC = cosB = 0,8 . V× sin2C + cos2C = 1 vµ cosC > 0 nªn Bµi tËp 16: Cã Nªn Bµi tËp 17: Cã DABH vu«ng c©n t¹i H (v× ÐA=450 vµ ÐH = 900) nªn AH = BH =20 Cã AC2 = AH2 + HC2 = 202 + 212 = 841 (v× DACH vu«ng t¹i H) Nªn AC = 29 H­íng dÉn häc ë nhµ Häc sinh hoµn chØnh tÊt c¶ c¸c bµi tËp ®· h­íng dÉn söa ch÷a . LËp b¶ng tãm t¾t c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña c¸c gãc ®Æc biÖt vµ c¸c c«ng thøc ë bµi tËp 14 ChuÈn bÞ bµi sau: B¶ng l­îng gi¸c vµ m¸y tÝnh ®iÖn tö cã c¸c phÝm tØ sè l­îng gi¸c Bæ xung – rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. TuÇn: 04 Ngµy so¹n: 15/9/2008 TiÕt 08: §3. b¶ng l­îng gi¸c Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn : HiÓu ®­îc cÊu t¹o cña b¶ng l­îng gi¸c dùa trªn quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau . ThÊy ®­îc tÝnh ®ång biÕn cña sin vµ tang, tÝnh nghÞch biÕn cña cosin vµ cotang . B­íc ®Çu cã kü n¨ng tra b¶ng ®Ó biÕt ®­îc c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc. ChuÈn bÞ - GV chuÈn bÞ b¶ng phô cã trÝch ghi mét sè phÇn cña b¶ng sin - cosin, b¶ng tang - cotang vµ m¸y tÝnh ®iÖn tö bá tói CASIO 500A, 500MS, 570MS TiÕn tr×nh d¹y häc KiÓm tra bµi cò: Nªu mèi quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau. XÐt mèi quan hÖ gi÷a hai gãc trong mçi biÓu thøc sau råi tÝnh: b)tg760 - cotg140 c) sin2270 + sin2630 Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu cÊu t¹o vµ c«ng dông cña b¶ng l­îng gi¸c GV giíi thiÖu nguyªn lý cÊu t¹o cña b¶ng l­îng gi¸c vµ c¸c b¶ng l­îng gi¸c cô thÓ . GV giíi thiÖu cÊu t¹o cña b¶ng VIII ,IX, X . HS quan s¸t b¶ng l­îng gi¸c vµ nhËn xÐt vÒ tÝnh ®ång biÕn, nghÞch biÕn cña c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän khi ®é lín t¨ng dÇn tõ 00 ®Õn 900 . PhÇn hiÖu chÝnh ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo ? (SGK) NhËn xÐt: Khi gãc a t¨ng tõ tõ 00 ®Õn 900 th× sina vµ tga t¨ng cßn cosa vµ cotga l¹i gi¶m . Ho¹t ®éng 2: T×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc GV ®Æt vÊn ®Ò: Lµm thÕ nµo ®Ó t×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc? GV nªu c¸ch t×m nh­ SGK vµ ph©n thµnh hai tr­êng hîp sè phót lµ béi hay kh«ng lµ béi cña 6 cïng víi mét vµi vÝ dô minh ho¹ . Khi nµo ta céng hay trõ phÇn hiÖu chÝnh cña b¶ng l­îng gi¸c? HS nªu c¸ch t×m b»ng miÖng vµ ®èi chiÕu víi b¶ng HS lµm bµi tËp ?1 vµ ?2 C¸ch t×m : (SGK) Chó ý : (SGK) VÝ dô : Ho¹t ®éng 3: Sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Ó t×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc GV giíi thiÖu mét sè phÝm bÊm trªn m¸y tÝnh ®iÖn tö CASIO dïng ®Ó tÝnh tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc . GV nªu c¸ch sö dông (®èi víi tõng hÖ m¸y A th× nhËp sè ®o gãc tr­íc khi Ên c¸c phÝm TSLG, cßn hÖ MS nhËp ng­îc l¹i ) Khi tÝnh cotg, ta ph¶i tÝnh nh­ thÕ nµo ? (tÝnh tg råi nghÞch ®¶o) HS dïng m¸y tÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c vÝ dô ë ho¹t ®éng 5 . LuyÖn tËp- Cñng cè - HS lµm bµi tËp 18 (nªu c¸ch lµm vµ kiÓm tra kÕt qu¶ b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö) lµm theo nhãm vµ chÐo nhau. H­íng dÉn häc ë nhµ HS ®äc thªm bµi T×m tØ sè l­îng gi¸c vµ gãc b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö bá tói CASIO . Bæ xung – rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. TuÇn: 05 Ngµy so¹n: 18/9/2008 TiÕt 09: §3. b¶ng l­îng gi¸c (tiÕp) Môc tiªu: Qua tiÕt nµy häc sinh cÇn : ThÊy ®­îc tÝnh ®ång biÕn cña sin vµ tang, tÝnh nghÞch biÕn cña cosin vµ cotang . TiÕp tôc rÌn kü n¨ng tra b¶ng ®Ó biÕt ®­îc c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc vµ t×m ®­îc sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã. ChuÈn bÞ - GV vµ häc sinh chuÈn bÞ m¸y tÝnh ®iÖn tö bá tói CASIO 500A, 500MS, 570MS TiÕn tr×nh d¹y häc KiÓm tra bµi cò: Nªu mèi quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau. XÐt mèi quan hÖ gi÷a hai gãc trong mçi biÓu thøc sau råi tÝnh: b)tg760 - cotg140 c) sin2270 + sin2630 Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung Ho¹t ®éng 1: T×m sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã GV ®Æt vÊn ®Ò ng­îc l¹i ë ho¹t ®éng 5 vµ nªu c¸ch dïng b¶ng l­îng gi¸c ®Ó tra cïng víi vµi vÝ dô minh ho¹ . HS theo dâi vµ lµm bµi tËp ?3; ?4 C¸ch t×m : (SGK) VÝ dô : Ho¹t ®éng 2: Sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Ó t×m sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã GV giíi thiÖu mét sè phÝm bÊm trªn m¸y tÝnh ®iÖn tö CASIO dïng ®Ó t×m sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã . GV nªu c¸ch sö dông Khi biÕt cotg, ta ph¶i thùc hiÖn nh­ thÕ nµo ? (nghÞch ®¶o cotg ®Ó ®­îc tg vµ tÝnh sè ®o khi biÕt tg cña gãc ®ã ) HS dïng m¸y tÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c vÝ dô ë ho¹t ®éng 7 . LuyÖn tËp- Cñng cè - HS lµm bµi tËp 19 (nªu c¸ch lµm vµ kiÓm tra kÕt qu¶ b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö) lµm theo nhãm vµ chÐo nhau. H­íng dÉn häc ë nhµ HS ®äc thªm bµi T×m tØ sè l­îng gi¸c vµ gãc b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö bá tói CASIO . Lµm c¸c bµi tËp 20 ®Õn 25 ( cã kiÓm tra kÕt qu¶ b»ng b¶ng l­îng gi¸c, b»ng MT§T vµ tr×nh bµy b»ng suy luËn) TiÕt sau : LuyÖn tËp Bæ xung – rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. …………………………………………………………………………………………………………….………………. TuÇn: 05 Ngµy so¹n: 20/9/2008 TiÕt 10: LuyÖn tËp Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn : Cñng cè thªm quan hÖ gi÷a c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña hai gãc phô nhau vµ tÝnh ®ång biÕn cña sin vµ tang, tÝnh nghÞch biÕn cña cosin vµ cotang . RÌn kü n¨ng tra b¶ng ®Ó biÕt ®­îc c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc vµ t×m ®­îc sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã. TiÕn tr×nh d¹y häc KiÓm tra bµi cò: Nªu nguyªn lý lËp b¶ng l­îng gi¸c vµ c¸ch sö dông phÇn hiÖu chÝnh . Dïng b¶ng l­îng gi¸c ®Ó t×m: sin39013' ; cos52018' ; tg13020' ; cotg10017' Dïng b¶ng l­îng gi¸c ®Ó t×m gãc nhän x biÕt Sin x = 0,5446; cos x = 0,4444; tg x = 1,1111 ; cotgx = 1,7142 (Gäi 4 em, mçi em mét cÆp yªu cÇu) Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß néi dung Ho¹t ®éng 1: T×m tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän cho tr­íc Bµi tËp 20: - GV gäi häc sinh tra b¶ng vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ sau khi nªu c¸ch tra Bµi tËp 20: sin70013' = 0,9410 ; cosin25032' = 0,9023 tg43010' = 0,9380 ; cotg32015' = 1,5849 Ho¹t ®éng 2: T×m sè ®o cña mét gãc nhän khi biÕt mét tØ sè l­îng gi¸c cña gãc ®ã Bµi tËp 21: - GV gäi häc sinh tra b¶ng vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ sau khi nªu c¸ch tra . Bµi tËp 21: sinx = 0,3495 => x »200 cosinx = 0,5427 => x »570 tgx = 1,5142 => x »570 cotgx = 3,163 => x »180 Ho¹t ®éng 3: VËn dông c¸c tÝnh chÊt cña c¸c tØ sè l­îng gi¸c Bµi tËp 22 HS nh¾c l¹i tÝnh biÕn thiªn cña cña c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña mét gãc nhän khi ®é lín t¨ng dÇn tõ 00 ®Õn 900 . Sö dông tÝnh chÊt nµy ®Ó gi¶i bµi tËp 22 Bµi tËp 23 : - XÐt mèi quan hÖ gi÷a hai gãc trong mçi biÓu thøc sau råi tÝnh ®Ó gi¶i bµi tËp 23 Bµi tËp 24 : -Ta cÇn ph¶i so s¸nh trªn cïng mét lo¹i tØ sè l­îng gi¸c th«ng qua c¸c gãc vµ tÝnh biÕn thiªn cña tØ sè l­îng gi¸c nµy . Bµi tËp 25:(dµnh cho HS kh¸, giái) Chó ý ta dïng c¸c tÝnh chÊt sina<1, cosa<1 vµ c¸c hÖ thøc , c¸c tØ sè l­îng gi¸c cña c¸c gãc ®Æc biÖt ®Ó so s¸nh . Bµi tËp 22: sin200 < sin700 v× 200 < 700 cosin250 > cosin63015' v× 250 < 63015' tg73020' > tg450 v× 73020' > 450 cotg20 > cotg37040' v× 20 < 37040' Bµi tËp 23:a) (v× 250 + 650 = 900) tg580 - cotg320 = tg580 - tg580 = 0 (v× 580 + 320 = 900 ) Bµi tËp 24: V× cos140 = sin760 ; cos870 = sin30 vµ 780 > 760 > 470 > 30 nªn sin780 > sin760 > sin470 > sin30 hay sin780 > cos140 > sin470 > cos870 V× cotg250 = tg650 ; co