Giáo án Hình học Lớp 9A Tiết 24

Ngày soạn: 07/11/2011 Ngày giảng: 10-11/11/2011 Lớp 9A2,1 TIẾT 24: VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA ĐƯỜNG THẲNG VÀ ĐƯỜNG TRềN I. Mục tiêu: 1. Kiến thức - Biết được ba vị trớ tương đối của đường thẳng và đường trũn, cỏc khỏi niệm tiết tuyến, cỏt tuyến, tiếp điểm. - Biết được định lớ về tớnh chất của tiếp tuyến, cỏc hệ thức giữa khoảng cỏch từ tõm đường trũn đến đường thẳng và bỏn kớnh đường trũn. 2. Kỹ năng - Vận dụng định lớ để chứng minh một đường thẳng cắt đường trũn, tiếp xỳc với đường trũn, khụng giao với đường trũn. 3. Thái độ - Rốn khả năng tư duy lụ gớc, cẩn thận, chớnh xỏc. II.Chuẩn bị: * Giáo viên: Thước thẳng, com pa. * Học sinh: Thước thẳng, com pa. III. Phương pháp dạy học - Phương pháp vấn đáp. PP hoạt động nhúm. IV. Tổ chức giờ học Hoạt động 1 Tỡm hiểu ba vị trớ tương đối của đường thẳng và đường trũn 25' Mục tiờu - Biết được ba vị trớ tương đối của đường thẳng và đường trũn, cỏc khỏi niệm tiết tuyến, cỏt tuyến, tiếp điểm. - Biết được định lớ về tớnh chất của tiếp tuyến. Đồ dựng dạy học: Thước thẳng, com pa. Cỏch tiến hành HĐ của GV HĐ của HS + Yờu cầu học sinh đọc và trả lời yờu cầu của ?1 + Yờu cầu học sinh giải thớch. + Yờu cầu học sinh nhận xột. - Giỏo viờn nhận xột, sửa sai thống nhất ý kiến. - Giỏo viờn vẽ hỡnh lờn bảng và giới thiệu vị trớ đường thẳng và đường trũn trong cỏc trường hợp. + Yờu cầu học sinh HĐ nhúm thực hiện ?2 - Cần phải chứng minh trong hai trường hợp. + Yờu cầu đại diện 1 nhúm lờn bảng chứng minh. - Giỏo viờn tổng kết và củng cố lại. - Giỏo viờn cho hai điểm A và B trựng nhau từ đú chuyển sang mục đường thẳng và đường trũn tiết xỳc nhau. - Giỏo viờn vẽ hỡnh và giới thiệu cỏc thuật ngữ: tiếp tuyến, tiếp điểm và kẻ OC a. - Giỏo viờn hướng dẫn học sinh chứng minh H trựng với C, và OC a và OH = R. + Yờu cầu học sinh phỏt biểu thành định lớ. - Giỏo viờn tổng kết, thụng bỏo định lớ. - Giỏo viờn vẽ hỡnh và nờu vị trớ đường thẳng và đường trũn khụng giao nhau. + Yờu cầu học sinh so sỏnh R và OH. - Giỏo viờn nhận xột thống nhất ý kiến. GV: Chốt lại ba vị trớ của đường thẳng và đường trũn. 1. Ba vị trớ tương đối của đường thẳng và đường trũn - HĐ cỏ nhõn trả lời cõu C1 ?1 Nếu đường thẳng và đường trũn cú ba điểm chung trở lờn thỡ đường trũn đi qua ba điểm thẳng hàng, vụ lớ. a) Đường thẳng và dường trũn cắt nhau. Khi đú OH < R và HA = HB = - HĐ nhúm (2HS) thực hiện ?2, đại diện 1 nhúm lờn bảng chứng minh, cỏc nhúm khỏc nhận xột, bổ sung. ?2 TH1: a đi qua tõm O thi OH = 0 => OH < R TH2: a khụng đi qua tõm, kẻ OH AB , xột tam giỏc vuụng OHB => OH < R. b) Đường thẳng và đường trũn tiếp xỳc nhau. Khi đú H C, OC a và OH = R - HĐ cỏ nhõn phỏt biểu thành định lớ * Định lớ (SGK) c. Đường thẳng và đường trũn khụng giao nhau. R < OH Hoạt động 2 Tỡm hiểu cỏc hệ thức 10' Mục tiờu - Biết được cỏc hệ thức giữa khoảng cỏch từ tõm đường trũn đến đường thẳng và bỏn kớnh đường trũn. Đồ dựng dạy học: Thước thẳng, bảng phụ. Cỏch tiến hành HĐ của GV HĐ của HS - Giỏo viờn giới thiệu và ghi túm tắt cỏc kết quả. - Giỏo viờn giới thiệu mệnh đề đảo của cỏc mệnh đề trờn. + Yờu cầu học sinh nghiờn cứu bảng túm tắt. - Giỏo viờn củng cố lại. 2. Hệ thức giữa khoảng cỏch từ tõm đường trũn đến đường thẳng và bỏn kớnh của đường trũn. (SGK) - HĐ cỏ nhõn theo dừi * Bảng túm tắt (bảng phụ) Hoạt động 3 Củng cố - Luyện tập 8' Mục tiờu - Vận dụng định lớ để chứng minh một đường thẳng cắt đường trũn, tiếp xỳc với đường trũn, khụng giao với đường trũn. - Rốn khả năng tư duy lụ gớc, cẩn thận, chớnh xỏc. Đồ dựng dạy học: Cỏch tiến hành HĐ của GV HĐ của HS + Yờu cầu học sinh nờu cỏc vị trớ tương đối của đường thẳng và đường trũn và hệ thức giữa giữa khoảng cỏch từ tõm đến đường thẳng và bỏn kớnh. + Yờu cầu học sinh nhận xột bạn trả lời. - Giỏo viờn nhận xột, sửa sai thống nhất ý kiến. + Yờu cầu một học sinh thực hiện ?3 học sinh dưới lớp thực hiện ra nhỏp. - Giỏo viờn theo dừi hướng dẫn học sinh yếu dưới lớp. + Yờu cầu học sinh nhận xột bạn trả lời. - Giỏo viờn nhận xột sửa sai thống nhất ý kiến. Học sinh trả lời Học sinh nhận xột - HĐ cỏ nhõn làm ?3 ?3 a) Đường thẳng a cắt đường trũn (O) vỡ d < R. b) Kẻ OH BC. Ta tớnh được HC = 4 cm. Vậy BC = 8 cm V. Tổng kết hướng dẫn học ở nhà 2' + Yờu cầu học sinh về nhà học bài, xem lại cỏc bài tập đó chữa, làm cỏc bài tập 17, 18, 19, 20. + Yờu cầu học sinh về nhà xem trước bài mới. * Phụ lục: