Giáo án Hóa học Lớp 11 - Bài 29: Phân loại và gọi tên hợp chất hữu cơ - Nguyễn Duy Hồ

29/ 11/2005 Tiết pp : 39 Bài 29: phân loại và gọi tên hợp chất hữu cơ I. Mục tiêu bài học : 1. Về kiến thức : * Hs biết: - Phân loại hợp chất hữu cơ. - Gọi tên mạch cacbon chính gồm từ 1 đến 10 nguyên tử cacbon. 2. Về kĩ năng : Hs có kĩ năng gọi tên hợp chất hữu cơ theo công thức cấu tạo và kĩ năng từ tên gọi viết công thức cấu tạo. II. Chuẩn bị : Gv : Tranh phóng to hình 5.4 Sgk. Mô hình một số phân tử tronh hình 5.4 Sgk. Bảng phụ số đếm và tên mạch cacbon chính. Bảng sơ đồ phân loại hợp chất hữu cơ. III. Tổ chức hoạt động dạy học: ổn định lớp : Bài mới : Nội dung Hoạt động thầy và trò I. Phân loại hợp chất hữu cơ: 1. Phân loại: - Hidrocacbon: chỉ chứa C và H. - Dẫn xuất của Hidrocacbon: Ngoài H,C còn có O, Cl, S... 2. Nhóm chức: - Là nhóm nguyên tử gây ra cac phản ứng hóa học đặc trưng của phân tử hchc. - Một số loại nhóm chức quan trọng: OH, COOH, Cl, -C=C, -O-... II. Danh pháp hợp chất hữu cơ : 1. Tên thông thường : Gọi theo nguồn gốc tìm ra chất. 2. Tên hệ thống theo danh pháp IUPAC: a) Tên gốc-chức : Tên phần gốc Tên phần định chức Tên phần gốc : CH3- : Metyl C2H5- : Etyl... Tên phần định chức: X- (Cl, Br,I): Halogenua, -O-: ete -OH : Hidroxyl, CH3COO- : axetat... Vd : CH3Cl Metyl clorua CH3OH Metyl hiđroxyl CH3OC2H5 Etyl metyl ete b) Tên thay thế : - Tên các số đếm và tên mạch cacbon : Sgk Tên phần thế Tên mạch C chính Tên phần định chức Vd : (có thể không có) (phải có) (phải có) CH3CH3 Etan CH3CH2Cl Clo Etan CH2=CH2 Eten CHoCH Etin CH2=CH-CH2-CH3 But-1-en Chú ý: Tên 1 số phần định chức : OH (ol), C=C (en), CoC (in), nếu mạch C chỉ chứa Lk đơn gọi là an... Theo cách này Halogen là phần thế Hoạt động 1 - Gv yêu cầu Hs : + Hs quan sát hình 5.4 viết CTPT và tên của những chất có cấu tạo trong hình. + Hs nhận xét sự giống và khác nhau về thành phần phân tử cua các chất đó. Từ đó rút ra khái niệm về Hidrocacbon và dẫn xuất của Hidrocacbon. - Gv khái quát sự phân loại hợp chất hữu cơ. Hoạt động 2 - Gv yêu cầu Hs cho biết các phản ứng sau có xảy ra không ? Nếu có viết phản ứng hóa học ? CH4 + Na -> CH3CH2OH + Na -> CH3CH2OH + NaOH -> CH3COOH + NaOH -> Nhận xét về các nguyên tử, nhóm nguyên tử gây ra phản ứng. - Gv kết luận về nhóm chức. Hoạt động 3 - Hs nghiên cứu Sgk cho biết cách gọi tên thông thường của hchc. - Gv thông báo tên của 1 số hchc và nguồn gốc tên của chúng. Hoạt động 4 - Gv yêu cầu Hs gọi tên một số hchc quen thuộc đã biết CTCT rồi Gv phân tích thành phần tên gọi và rút ra cách gọi tên hchc theo kiểu gốc chức. - Gv cho một số hchc khác để Hs gọi tên. Hoạt động 5 - Gv yêu cầu Hs nghiên cứu số đếm và tên của mạch cacbon trong Sgk. - Gv yêu cầu Hs gọi tên một số hchc quen thuộc đã biết CTCT rồi Gv phân tích thành phần tên gọi và rút ra cách gọi tên hchc theo kiểu thay thế. - Gv cho một số hchc khác để Hs gọi tên. Củng cố bài : Gv dùng bài tập 3, 4 để củng cố bài Dặn dò: Về nhà làm bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6 Sgk Rút kinh nghiệm: Cho Hs xem lại phần tính chất hóa học của rượu etylic, metan, axit axetic. Bổ sung thêm cho Hs về chỉ số vị trí nhóm diịnh chức.