Giáo án Lịch sử 7 - Bài 25 - Tiết 53: Phong trào Tây Sơn

nNgày soạn: Ngày giảng: bài 25 tiết 53 phong trào tây sơn. a. Mục tiêu 1. Kiến thức: HS nhận thức được các mốc quan trọng đánh dấu từng bước phát triển của nghĩa quân Tây Sơn: Đánh đổ chính quyền phong kiến vua Lê chúa Trịnh. 2. Kĩ năng: Học sinh có kĩ năng đánh giá, phân tích, sử dụng đồ dùng trực quan. 3. Thái độ: HS tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc. B. Đồ dùng dạy học 1. Giáo viên: Lược đồ H57, tài liệu tham khảo. 2. Học sinh: Chuẩn bị bài mới. C. Phương pháp: sử dụng đồ dùng trực quan, phân tích, nêu vấn đề, trao đổi, đàm thoại D. Tổ chức giờ học 1. ổn định tổ chức ( 1p). 2. Kiểm tra bài cũ(4p): Trình bày diễn biến chiến thắng Rạch Gầm- Xoài Mút. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động (1p) - Mục tiêu: Định hướng nội dung và tạo hứng thú bài học .- Cách tiến hành: Sau khi lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong và đánh tan quân xâm lược Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn tiếp tục lập được những chiến công nào?=> Bài học. Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu việc hạ thành Phú Xuân tiến ra Bắc Hà tiêu diệt họ Trịnh18p). - Mục tiêu: HS nhận thức được sự lớn mạnh không ngừng của nghĩa quân TS.qua việc tiêu diệt họ Trịnh - Đồ dùng: Lược đồ TS khởi nghĩa…. - Cách tiến hành Bước 1: Tây Sơn lật đổ c quyền họ Trịnh GV treo lược đồ H57 và tường thuật về diễn biến nghĩa quân Tây Sơn tiến raBắc HS tường thuật lại. ? Việc nghĩa quân hạ được thành Phú Xuân có ý nghĩa gì? – Làm chủ đất đàng Trong…-> Tiến raBắc. ? tại sao khi tiến quân ra Bắc, nguyễn Huệ lại nêu danh nghĩa “ Phù Lê diệt Trịnh”. -Tập hợp nhân dân vẫn nhớ nhà Lê …. ? Vì sao Tây Sơn lại tiêu diệt họ Trịnh một cách nhanh chóng. - Nhân dân oán ghét ..... Bước2: ý nghĩa của vịec Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn Trịnh ? Việc quân Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn- Trịnh có ý nghĩa như thế nào. Hoạt động 2: Tìm hiểu về Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản, Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà. (18p). - Mục tiêu:HS nhận thức được những chiến công của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ trong công cuộc ổn định thống nhất đất nước. - Đồ dùng: Lược đồ H57 - Cách tiến hành. GV dùng lược đồ xác định vị trí chiếm giữ của 3 anh em nhà Tây Sơn, HS đọc thầm từ đầu-> Bắc Hà và cho biết tình hình Bắ Hà sau khi quân Tây Sơn rút như thế nào? Gv mở rộng về Nguyễn Hữu Chỉnh là thuộc tưóng của Nguyễn Huệ….. ? Trước tình hình đó, Nguyễn Huệ có biện pháp gì? ? Vì sao Nguyễn Huệ lại thu phục Bắc Hà. - Lực lượng Tây Sơn hùng mạnh, nhân dân giúp đỡ…. ? Việc các sĩ phu ra sức giúp Tây Sơn có ý nghĩa gì. - Đường lối đúng đắn của Tây Sơn, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân…. ? Nêu vai trò của Nguyễn Huệ trong phong trào Tây Sơn. - Là vị tướng chủ chốt,cầm quân tài ba, mọi chiến công lẫy lừng đều gắn liền với tên tuổi của ông… III. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh . 1.Hạ thành Phú Xuân tiến ra Bắc Hà tiêu diệt họ Trịnh. - Mùa hè 1786 được sự giúp sức của Nguyễn Hữu Chỉnh nghĩa quân tiếnđánh thành Phú Xuân-> 6.1786 hạ thành-> giải phóng Đàng Trong. -Giữa 1786 Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long-> lật đổ chính quyền họ Trịnh, giao chính quyền cho vua Lê. - ý nghĩa: Xoá bỏ sự chia cắt Đàng Trong- Ngoài, tạo tiền đề cho việc thống nhất đât nước. 2.Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản. Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà. - Con cháu họ Trịnh nổi loạn, vua Lê bất lực phải nhờ Nguyễn Hữu Chỉnh giúp. - Nguyễn Hữu Chỉnh lộng quyền chống đối Tây Sơn. - Cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc trị tội Chỉnh. - 1788 Nguyễn Huệ ra Bắc trị tội Nhậm, thu phục Bắc Hà được nhiều sĩ phu giúp sức. s4. Củng cố ( 2p)Lập niên biểu cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Thời gian Sự kiện 1771 9/ 1773 ……… Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ phất cờ khởi nghĩa ở Tây Sơn thượng đạo. Hạ thành Quy Nhơn, ……… 5. Hướng dẫn học (1p) - HS hiểu được sự phát triển của nghĩa quân Tây Sơn qua các thời kì và chiến công. - Chuẩn bị tiết 54 Tìm hiểu về phong trào Tây Sơn: Tây Sơn đánh tan quân Thanh. Ngày soạn: Ngày giảng: bài 25 tiết 54Phong trào tây sơn a. Mục tiêu 1. Kiến thức: HS nhận thức được các mốc quan trọng đánh dấu từng bước phát triển của nghĩa quân Tây Sơn: Đánh tan quân xâm lược Thanh. 2. Kĩ năng: Học sinh có kĩ năng đánh giá, phân tích, sử dụng đồ dùng trực quan. 3. Thái độ: HS tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc. B. Đồ dùng dạy học 1. Giáo viên: Lược đồ H57,59, tài liệu tham khảo. 2. Học sinh: Chuẩn bị bài mới. C. Phương pháp: sử dụng đồ dùng trực quan, phân tích, nêu vấn đề, trao đổi, đàm thoại D. Tổ chức giờ học 1. ổn định tổ chức ( 1p). 2. Kiểm tra bài cũ(4p): Trình bàyquá trình lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động (1p) Sau khi lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài giao quyền lại cho vua Lê. Nhưng vua Lê nhu nhược hèn mạt đã không giữ vũng được chính quyền đã cầu cứunhà Thanh. Trước hành động xâm lược của quân Thanh, quân Tây Sơn cùng nhân dân đánh tan như thế nào. Chúng ta Bài học. Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu việc quân Thanh sang xâm lược nước ta.(12p) - Mục tiêu: HS nhận thức được sự lớn mạnh không ngừng của nghĩa quân TS.qua việc đánh tan 29 vạn quân Thanh. - Đồ dùng: Lược đồ H57, 59 - Cách tiến hành Bước 1:Nguyên nhân quân Thanh xâm lược ? Vì sao quân Thanh lại xâm lược nước ta? - Vua Càn Long mượn cớ để xâm lược…. GV cung cấp trên lược đồ H57 ? Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của quân Thanh. – Rất chu đáo…… ? Lê Chiêu Thống đã làm gì khi quân Thanh vào nước. - Đón rước trọng thể…. Bước2Tìm hiểu hành động của bọn bán nước và cướp nước. HS đọc thầm “ Tại Thăng Long…cao độ” và cho biết khi vào Thăng Long quân Thanh và bè lũ Lê Chiêu Thống có hành động gì. ? Em nhận xét gì về hành động của quân Thanh và bè lũ Lê Chiêu Thống. - Là ông vua hèn mạt, bỉ ổi… ? Trước việc quân Thanh xâm lược, quân Tây Sơn hành động như thế nào. ? Vì sao quân ta lại rút khỏi Thăng Long. - Đây là kế hoạch sáng suốt chu đáo, bảo toàn lực lượng chờ thời cơ…. GV giới thiệu về phòng tuyến Tam Điệp- Biện Sơn chú ý nhấn mạnh điều kiện TN… ? Vì sao nghĩa quân lại lập phòng tuyến Tam Điệp- Biện Sơn. - Phòng tuyến có chiều sâu liên kết thuỷ bộ vững chắc…. Hoạt động 2: Tìm hiểu Quang Trung đại phá quân Thanh.(15p) - Mục tiêu:HS nhận thức được những chiến công của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ trong công cuộc ổn định thống nhất đất nước qua chiến thắng đại phá q.Thanh. Bước 1: Tìm hiểu việc vua Quang Trung tiến quân ra Bắc. Gv cung cấp: ? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì. - Hợp lòng dân, tạo nên khối đoàn kết…. GV sử dụng H57 cung cấp hướng tiến quân của vua Quang Trung. ? Tại sao vua Quang Trung lại cho duyệt binh ở Nghệ An. - Cổ vũ tinh thần chiến đấu của toàn quân.. GV chỉ địa danh Thanh Hoá. HS đọc các câu thơ và cho biết em hiểu gì về những câu thơ đó. - Thể hiện ý chí quyết tâm tiêu điẹt quân xâm lược….. Gv cung cấp: ? Nhận xét về những việc làm của vua Quang Trung. - Việc làm đúng đắn, sáng suốt…. ? Tại sao vua Quang Trung lại chọn thời gian tiêu diệt giặc trong tết Kỉ Dậu. - Quân Thanh lơ là mất cảnh giác….. Bứơc 2: Tìm hiểu việc vua Quang Trung đại phá quân Thanh. GV cung cấp trên lược đồ H59. Mở đầu là đội voi chiến, sau đó là quân mang lá chắn lớn quấn rơm tẩm nước che cho bộ binh tiến lên.Quân Tây Sơn tấn công nam Ngọc Hồi, nghi binh ở hướng đông bắc, dồn cho địch chạy vào đầm mực-> diệt ? Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa ntn - Đây là vị trí trọng yếu của Thăng Long-> tạo cơ sở cho cuộc tấn công tiêu diệt quân Thanh toàn thắng…. GV mở rộng về các chiến thắng…. HS tương thuật lại. Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử…( 10p) - Mục tiêu:HS nhận thức được những nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. - Cách tiến hành. Bước 1: Tìm hiểu nguyên nhân thắng lợi ? Kể lại những chiến công mà Tây Sơn đã giành được. - Lật đổ chính quyền họ Nguyễn, Trịnh…. ? Tại sao nghĩa quân Tây Sơn lại giành được những thắng lợi đó. HS trả lời- Gv khái quát Bước2: Tìm hiểu ý nghĩa lịch sử ? Nhữngchiến thắng của phong trào Tây Sơn có ý nghĩa lịch sử như thế nào. III. Tây Sơn đánh tan quân Thanh . 1.Quân Thanh xâm lược nước ta. a. Quân Thanh xâm lược - Vua Lê Chiêu Thống sang cầu cứu nhà Thanh. - Cuối 1788Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta theo 4 đạo. -Phong Lê Chiêu Thống là “ An Nam quốc vương”. - Cướp bóc, giết người tàn bạo - Bắt n. dân ta phải cống nạp để ăn chơi. - Lê Chiêu Thống tìm cách trả thù tàn ngược. b. Sự đối phó của nghĩa quân - Rút quân khỏi Thăng Long. - Lập phòng tuyến Tam Điệp- Biện Sơn. 2.Quang Trung đại phá quân Thanh. (1789). a. Quang Trung tiến quân ra Bắc. - Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung (1788) và tiến quân ra Bắc. - Đến Nghệ An, tuyển thêm quân, mở cuộc duyệt binh lớn. - Tới Thanh Hoá, tiếp tục tuyển thêm quân và làm lễ tuyên thệ. - Ra đến Tam Điệp + Khen ngợi kế hoạch của Ngô Thì Nhậm + Mở tiệc khao quân và quyết định tiêu diệt quân Thanh trong tết kỉ dậu. b. Diễn biến Quang Trung đại phá quân Thanh. - Vua Quang Trung chia quân làm 5 đạo tiến ra Bắc. - Đem 30 tết, quân ta vượt sông Đáy tiêu diệt địch ở đồn Tiền Tiêu. - Đêm mùng 3 tết ta tiêu diệt giặc ở đồn Hà Hồi. - Mờ sáng mùng 5 tết, ta tấn công đồn Ngọc Hồi-> giành thắng lợi. - Đạo quân của đô đốc Long tấn công đồn Đống Đa. - Kết quả: Trong vòng 5 ngày đêm đã quét sạch 29 vạn quân Thanh ra khỏi bờ cõi. 3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn. a.Nguyên nhân thắng lợi. - ý chí đấu tranh chống áp bức và tinh thần yêu nước cao cả của nhân dân ta. - Sự lãnh đạo tài tình ,sáng suốt của Nguyễn Huệ và bộ chỉ huy nghĩa quân Tây Sơn. b. ý nghĩa. - Lật đổ các tập đoàn phong kiến Nguyễn, Lê, Trịnh xoá bỏ sự chia cắt thống nhất đất nước. - Đánh đuổi giặc ngoại xâm, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc. 4. Củng cố ( 2p)Lập niên biểu cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đến 1789. 5. Hướng dẫn học (1p) - HS hiểu được sự phát triển của nghĩa quân Tây Sơn qua các thời kì và chiến công. - Chuẩn bị tiết 55 Tìm hiểu về Quang Trung xây dựng đất nước: Đọc sgk và tìm hiểu về các chính sách xây dựng đất nước của vua Quang Trung.