Giáo án Lịch sử lớp 7

Khái quát lịch sử thế giới trung đại Tiết 1 - Bài 1 Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở châu âu (Thời sơ- trung kì trung đại) Mục tiêu bài học Kiến thức Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Châu Âu. Hiểu khái niệm "lãnh địa phong kiến", đặc trưng của nền kinh tế lãnh địa phong kiến. Nguyên nhân xuất hiện thành thị trung đại. Phân biệt sự khác nhau giữa nền kinh tế lãnh địa va nền kinh tế trong thành thị trung đại. Tư tưởng Thấy được sự phát triển hợp quy luật của của xã hội loài người:chuyển từ xã hội chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến. Kĩ năng Biết xác định được vị trí các quốc gia phong kiến châu âu trên bản đồ. Biết vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ xã hội chiếm hĩu nô lệ sang xã hội phong kiến. Thiết bị và đồ dùng dạy học Bản đồ châu âu thời phong kiến. Tranh ảnh mô tả hoạt động trong lãnh địa phong kiến va thành thị trung đại. Giáo trình lịch sử thế giới trung đại Tiến trình giờ dạy Tổ chức lớp: KTSS Kiểm tra miệng Giảng bài mới Lịch sử xã hội loài người đã phát triển liên tục qua nhièu giai đoạn. Học lịch sử lớp 6, chúng ta đã biết được nguồn gốc và sự phát triển của loài người nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng trong thời kì cổ đại, chúng ta sẽ học nối tiếp các thời kì mới:-Thời trung đại. Trong bài học đầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu"Sự hình thành va phát triển của xã hội phong kiến ở châu âu". Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Yêu cầu HS đọc SGK Giảng: (Ghi trên bản đồ) Từ thiên niên ki I trước công nguyên, các quốc gia cổ đại phương Tây Hi Lạp va Rôma phát triển, tồn tại đến thế kỷ V.Từ phương bác, người Giecman tràn xuống va tiêu diệt các quốc gia này, lập nên nhiều vương quốc mới"Kể tên một số quốc gia". Hỏi: Sau đó người Gecman đã làm gì? Hỏi: Những việc ấy làm xã hội phương tây biến đổi như thế nào? Hỏi: Những người như thế nào được gọi là lãnh chúa phong kiến? Hỏi: Nông nô do những tầng lớp nào hình thành? Hỏi: Quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô ở châu  u như thế nào? Yêu cầu: HS đọc SGK Hỏi: Em hiểu thế nào là "Lãnh địa"; "lãnh chúa"; "nông nô"? (mở rộng so sánh với "điền trang"; "thái ấp" ở Việt Nam). Yêu cầu: Em hãy miêu tả và nêu nhận xét về lãnh địa phong kiến trong h1 ở SGK. Hỏi: Trình bày đời sống, sinh hoạt trong lãnh địa? Hỏi: Đặc điểm chính của nền kinh tế lãnh địa phong kiến là gì? Hỏi: Phân biệt sự khác nhau giữa xã hội cổ đại và XHPK? Yêu cầu: HS đọc SGK. Hỏi: Đặc điểm của "thành thị" là gì? Hỏi: Thành thị trung đại xuất hiện như thế nào? Hỏi: Cư dân trong thành thị gồm những ai? Họ làm những nghề gì? Hỏi: Thành thị ra đời có ý nghĩa gì? Yêu cầu: Miêu tả lại cuộc sống ở thành thị qua bức tranh h2 trong SGK. HS đọc phần 1. Quan sát bản đồ Trả lời: Chia ruộng đất, phong tước vị cho nhau. + Bộ máy Nhà nước chiếm hữu nô lệ sụp đổ. + Các tầng lớp mới xuất hiện - Những người vừa có ruộng đất, vừa có tước vị. - Nô lệ và nông dân. - HS đọc phần 2. "Lãnh địa" là vùng đất do quý tộc phong kiến chiếm được; "lãnh chúa" là người đứng đầu lãnh địa; "nông nô" là người phụ thuộc vào lãnh chúa, phải nộp tô thuế cho lãnh chúa. Miêu tả: Tường cao, hào sâu, đồ sộ, kiên cố, có đầy đủ nhà cửa, trang trại, nhà thờ như một đất nước thu nhỏ. Lãnh chúa giàu có nhờ bóc lột tô thuế nặng nề từ nông nô, ngược lại nông nô hết sức khổ cực và nghèo đói. - Tự sản xuất và tiêu dùng, không trao đổi với bên ngoài dẫn đến tự cung tự cấp - Xã hội cổ đại gồm chủ nô và nô lệ, nô lệ chỉ là "công cụ biết nói". XHPK gồm lãnh chúa và nông nô, nông nô phải nộp tô thuế cho lãnh chúa. - HS đọc phần 3 - Là các nơi giao lưu, buôn bán, tập trung đông dân cư... - Do hàng hoá nhiềuđ cần trao đổi, buôn bánđ lập xưởng sản xuất, mở rộng thành thị trấnđ thành thị trung đại ra đời. - Thợ thủ công và thương nhân. - Sản xuất và buôn bán, trao đổi hàng hoá. - Thúc đẩy sản xuất và buôn bán phát triểnđ tác động đến sự phát triển của xã hội phong kiến. - Đông người, sầm uất, hoạt động chủ yếu là buôn bán, trao đổi hàng hoá. 1. Sự hình thành XHPK ở châu Âu. a. Hoàn cảnh lịch sử - Cuối thế kỷ V, người Gecman tiêu diệt các quốc gia cổ đại. b. Biến đổi trong xã hội - Tướng lĩnh, quý tộc được chia ruộng, phong tướcđ các lãnh chúa phong kiến. - Nô lệ và nông dân. - Nông nô phụ thuộc lãnh chúa xã hội phong kiến hình thành. 2. Lãnh địa phong kiến - Là vùng đất rộng lớn do lãnh chúa làm chủ, trong đó có lâu đài và thành quách. - Đời sống trong lãnh địa: + Lãnh chúa: xa hoa, đầy đủ. + Nông nô: đói nghèo, khổ cựcđ chống lãnh chúa. - Đặc điểm kinh tế: tự cung tự cấp, không trao đổi với bên ngoài. 3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại. a. Nguyên nhân - Cuối thế kỷ XI, sản xuất phát triển, hàng hoá thừa được đưa đi bánđ thị trấn ra đờiđ thành thị trung đại xuất hiện. b. Tổ chức - Bộ mặt thành thị : phố xá, nhà cửa... - Tầng lớp : thị dân (thợ thủ công + thương nhân) c.Vai trò - Thúc đẩy XHPK phát triển. Củng cố. Yêu cầu học sinh trả lời: 1. XHPK ở châu Âu được hình thành như thế nào? 2. Vì sao lại có sự xuất hiện của thành thị trung đại? Kinh tế thành thị có gì mới? Y nghĩa sự ra đời của thành thị ? Hướng dẫn về nhà Học bài 1 và soạn bài 2 Tiết 2 - Bài 2 Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu Mục tiêu bài học Kiến thức Nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý, một trong những nhân tố quan trọng, tạo tiền đề cho sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Quá trình hình thành quan hệ sản xuất chủ nghĩa tư bản trong lòng xã hội PK châu Âu. Tư tưởng Thấy được tính tất yếu, tính quy luật của quá trình phát triển từ XHPK lên xã hôi tư bản chủ nghĩa ở châu Âu. Mở rộng thị trường, giao lưu buôn bán giữa các nước là tất yếu. Kỹ năng Bồi dưỡng kỹ năng quan sát bản đồ, chỉ được các hướng đi trên biển của các nhà thám hiểm trong các cuộc phát kiến địa lý. Biết khai thác tranh ảnh lịch sử. Thiết bị và đồ dùng dạy học Bản đồ thế giới. Tranh ảnh về những nhà phát kiến địa lý, tàu thuyền. Sưu tầm các câu chuyện về những cuộc phát kiến địa lý. Tiến trình giờ dạy Tổ chức lớp: KTSS Kiểm tra miệng Xã hội PK chân Âu hình thành như thế nào? Đặc điểm nền kinh tế lãnh địa? Vì sao thành thị trung đại lại xuất hiện? Nền kinh tế lãnh địa có gì khác nền kinh tế thành thị? Giảng bài mới Các thành thị trung đại ra đời đã thúc đẩy sản xuất phát triển, vì vậy yêu cầu về thị trường tiêu thụ được đặt ra. Nền kinh tế hàng hoá phát triển đã dẫn đến sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành CNTB ở châu Âu. Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Yêu cầu: HS đọc SGK. Hỏi: Vì sao lại có các cuộc phát kiến địa lý? Hỏi: Các cuộc phát kiến địa lý được thực hiện nhờ những điều kiện nào? Yêu cầu: Mô tả lại con tàu Carraven (có nhiều buồm, to lớn, có bánh lái...) Yêu cầu: Kể tên các cuộc phát kiến địa lý lớn và nêu sơ lược về các cuộc hành trình đó trên bản đồ. Hỏi: Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý là gì? Hỏi: Các cuộc phát kiến địa lý đó có ý nghĩa gì? Giảng: Các cuộc phát kiến địa lý đã giúp cho việc giao lưu kinh tế và văn hoá được đẩy mạnh. Quá trình tích luỹ tư bản cũng dần dần hình thành. Đó là quá trình tạo ra số vốn ban đầu và những người làm thuê. Yêu cầu: HS đọc SGK. Hỏi: Quý tộc và thương nhân châu Âu đã tích luỹ vốn và đã giải quyết nhân công bằng cách nào? Hỏi: Tại sao quý tộc phong kiến không tiếp tục sử dụng nông nô để lao động? Hỏi: Với nguồn vốn và nhân công có được, quý tộc và thương nhân châu Âu đã làm gì? Hỏi: Những việc làm đó có tác động gì đối với xã hội? Hỏi: Giai cấp tư sản và vô sản được hình thành từ những tầng lớp nào? Hỏi: Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành như thế nào? HS đọc phần 1. - Do sản xuất phát triển, các thương nhân, thợ thủ công cần thị trường và nguyên liệu. - Do khoa học kỹ thuật phát triển : đóng được những tàu lớn, có la bàn... - HS trình bày trên bản đồ: + 1487: Điaxơ vòng qua cực Nam châu Phi. + 1498 Vascô đơ Gama đến ấn Độ. + 1492 Côlômbô tìm ra châu Mĩ. + 1519-1522: Magienlan vồng quanh trái đất. - Tìm ra những con đường mới để nối liền giữa các châu lục đem về nguồn lợi cho giai cấp tư sản châu Âu. - Là cuộc cách mạng về khoa học kỹ thuật, thúc đẩy thương nghiệp phát triển. - HS đọc phần 2. +Cướp bóc tài nguyên từ thuộc địa, + Buôn bán nô lệ da đen. + Đuổi nông nô ra khỏi lãnh địa đ không có việc làm đ làm thuê. - Để sử dụng nô lệ da đen đ thu lợi nhiều hơn. - Lập xưởng sản xuất quy mô lớn. - Lập các công ty thương mại. - Lập các đồn điền rộng lớn. + Hình thức kinh doanh tư bản thay thế chế dộ tự cấp tự túc. + Các giai cấp mới được hình thành. - Tư sản bao gồm quý tộc, thương nhân và chủ đồn điền. - Giai cấp vô sản: những người làm thuê bị bóc lột thậm tệ. 1. Những cuộc phát kiến lớn về địa lý. - Nguyên nhân : + Sản xuất phát triển + Cần nhiên liệu + Cần thị trường - Các cuộc phát kiến địa lý tiêu biểu (SGK). - Kết quả: + Tìm ra những con đường mới. + Đem lại những món lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản châu Âu. + Đặt cơ sở cho việc mở rộng thị trường của các nước châu Âu. - ý nghĩa: + Là cuộc cách mạng về giao thông và tri thức. + Thúc đẩy thương nghiệp phát triển. 2. Sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu. + Quá trình tích luỹ tư bản nguyên thuỷ hình thành: tạo vốn và người làm thuê. + Về kinh tế: Hình thức kinh doanh tư bản ra đời. + Về xã hội các giai cấp mới hình thành: Tư sản và vô sản. + Về chính trị: giai cấp tư sản mâu thuẫn với quý tộc phong kiến đđấu tranh chống phong kiến. * Tư sản bóc lột kiệt quệ vô sản. Quan hệ sản xuất tư bản hình thành. Củng cố 1. Kể tên các cuộc phát kiến địa lý và tác động của nó tới xã hội châu Âu? 2. Quan hệ sản xuất TBCN ở châu Âu được hình thành như thế nào? Hướng dẫn về nhà Tiết 3 – Bài 3 cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến thời hậu kỳ trung đại ở châu âu Mục tiêu bài học Kiến thức Nguyên nhân xuất hiện và nội dung tư tưởng của phong trào Văn hoá Phục hưng. Nguyên nhân dẫn đến phong trào Cải cách tôn giáo và những tác động của phong trào này đến xã hội phong kiến châu Âu bấy giờ. Tư tưởng Nhận thức được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người: XHPK lạc hậu, lỗi thời sụp đổ và thay thế vào đó là XHTB. Phong trào Văn hoá Phục hưng đã để lại nhiều giá trị to lớn cho nền văn hoá nhân loại. Kĩ năng Phân tích những mâu thuẫn xã hội để thấy được nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến. Thiết bị và đồ dùng dạy học 1. Bản đồ châu Âu. 2. Tranh ảnh về thời kì Văn hoá Phục hưng. 3. Sưu tầm tài liệu về nhân vật lịch sử và danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Phục hưng. Tiến trình giờ dạy Tổ chức lớp: KTSS Kiểm tra miệng Kể tên các cuộc phát kiến địa lý tiêu biểu và nêu của các phát kiến địa đó tới xã hội châu Âu. Sự hình thành của CNTB ở châu Âu đã diễn ra như thế nào? Giảng bài mới Ngay trong lòng XHPK, CNTB đã được hình thành. Giai cấp tư sản ngày càng lớn mạnh, tuy nhien, họ lại không có địa vị xã hội thích hợp Do đó, giai cấp tư sản đã chống lại phog kiến trên nhiều lĩnh vực. Phong trào Văn hoá Phục hưng là minh cho cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống lại phong kiến. Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Yêu cầu: HS tự đọc SGK Hỏi: Chế độ phong kiến ở châu ÂÂu tồn tại trong bao lâu? Đến thế kỉ XV nó đã bộc lộ những hạn chế nào? Giảng: Trong suốt 1000 năm đêm trường trung cổ, chế độ phong kiến đã kìm hãm sự phát triển của xã hội. Taonf xã hội chỉ có trường học để đào tạo giáo sĩ. Những di sản của nền văn hoá cổ đại bị phá huỷ hoàn toàn, trừ nhà thờ và tu viện. Do đó, giai cấp tư sản đấu tranh chống lại sự ràng buộc của tư tưởng phong kiến. Hỏi: "Phục hưng" là gì? Hỏi: Tại sao giai cấp tư sản lại chọn Văn hoá làm cuộc mở đường cho đấu tranh chống phong kiến? Yêu cầu: Kể tên một số nhà Văn hoá, khoa học tiêu biểu mà em biết? (GV giới thiệu một số tư liệu, tranh ảnh trong thời Văn hoá Phục hưng cho HS). Hỏi: Thành tựu nổi bật của phong trào Văn hoá Phục hưng là gì? Hỏi: Qua các tác phẩm của mình, các tác giả thời Phục hưng muốn nói điều gì? Yêu cầu: HS đọc SGK Hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến phong trào cải cách tôn giáo? Hỏi: Trình bày nội dung tư tưởng cuộc cải cách Luthơ và Canvanh? Giảng: giai cấp phong kiến châu Âu dựa vào giáo hội để thống trị nhân dân về mặt tinh thần, giáo hội có thế lực về kinh tế rất hùng hậu, có nhiều ruộng đất đ bóc lột nông dân như các lãnh chúa phong kiến. Giáo hội còn ngăn cấm sự phát triển của khoa học tự nhiên. Mọi tư tưởng tiến bộ đều bị cấm đoán. (Kể cho HS về sự hy sinh của các nhà khoa học). Hỏi: Phong trào " Cải cách tôn giáo" đã phát triển như thế nào? HS đọc phần 1 Từ thế kỉ V đến thế kỉ XV đ khoảng 10 thế kỉ. - Khôi phục lại giá trị của nền Văn hóa Hi Lạp và Rôma cổ đại; sáng tạo nền Văn hoá mới của giai cấp tư sản. - Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị xã hội, đ đấu tranh chồng phong kiến trên nhiều lĩnh vực khác nhau bắt đầu là lĩnh vực văn hoá. Những giá trị văn hoá cổ đại là tinh hoa nhân loại, việc khôi phục nó sẽ có tác động, tập hợp được đông đảo dân chúng để chống lại phong kiến. - Lêona đơ Vanhxi, Rabơle, Đêcactơ, Côpecnic, Sêchxpia... - Khoa học kỹ thuật tiến bộ vượt bậc. - Sự phong phú về văn học. - Thành công trong các lĩnh vực nghệ thuạt (có giá trị đến ngày nay). - Phê phán XHPK và giáo hội. - Đế cao giá trị con người. - Mở đường cho sự phát triển của Văn hoá nhân loại. - HS đọc phần 2. - Giáo hội cản trở sự phát triển của giai cấp tư sản đang lên. - Phủ nhận vai trò của giáo hội. - Bãi bỏ nghi lễ phiền toái. - Quay về giáo lí Kitô nguyên thuỷ. - Lan rộng nhiều nước tây Âu: Anh, Pháp, Thụy Sĩ... - Tôn giáo phân hoá thành 2 giáo phái: + Đạo tin lành. + Kitô giáo. tác động mạnh đến cuộc đấu tranh vũ trang của tư sản chống phong kiến. 1) Phong trào Văn hoá Phục hưng *Nguyên nhân: - Chế độ phong kiến kìm hãm sự phát triển của xã hội. - Giai cấp tư sản có thế lực kinh tế nhưng không có địa vị xã hội. đPhong trào Văn hoá Phục hưng * Nội dung tư tưởng: - Phê phán XHPK và Giáo hội. - Đề cao giá trị con người. 2) Phong trào cải cách tôn giáo * Nguyên nhân: - Giáo hội bóc lột nhân dân. - Cản trở sự phát triển của giai cấp tư sản. * Nội dung: - Phủ nhận vai trò thống trị của giáo hội. - Bãi bỏ lễ nghi phiền toái. - Quay về giáo lí nguyên thuỷ. * Tác động đến xã hội: - Góp phần thúc đẩy cho các cuộc khởi nghĩa nông dân. - Đạo Kitô bị phân hoá. Củng cố 1. Giai cấp tư sản chống phong kiến trên những lĩnh vực nào? Tại sao lại có cuộc đấu tranh đó? 2. ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hưng? 3. Phong trào Cải cách tôn giáo tác động như thế nào đến xã hội châu Âu? Hướng dẫn về nhà Làm bài tập trong vở bài tập Tiết 4 – Bài 4 trung quốc thời phong kiến Mục tiêu bài học Kiến thức Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc. Những thành tựu lớn về văn hoá, khoa học - kỹ thuật của Trung Quốc. Tư tưởng Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia phong kiến lớn ở phương Đông. Là nước láng giềng với Việt Nam, ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam. Kĩ năng Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc. Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử? Thiết bị và đồ dùng dạy học 1. Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến. 2. Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc. Tiến trình giờ dạy Tổ chức lớp: KTSS Kiểm tra miệng Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến ở châu Âu? Nêu thành tựu và ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hưng? Phong trào Cải cách tôn giáo tác động đến xã hội châu Âu như thế nào? Giảng bài mới Là một trong những quốc gia ra đời sớm và phát triển rất nhanh, Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực. Khác với các nước châu Âu, thời phong kiến ở Trung Quốc bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn.  Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Yêu cầu: HS đọc SGK. Giảng: (sử dụng bản đồ). Từ 2000 năm TCN, người Trung Quốc đã xây dựng đất nước bên lưu vực sông Hoàng Hà. Với những thành tựu văn minh rực rỡ thời cổ đại, Trung Quốc đóng góp lớn cho sự phát triển của nhân loại. Hỏi: Sản xuất thời kỳ Xuân Thu - Chiến Quốc có gì tiến bộ? Hỏi: Những biến đổi về mặt sản xuất đã có tác động tới xã hội như thế nào? Hỏi: Như thế nào được gọi là "địa chủ"? Hỏi: Như thế nào được gọi là "tá điền"? Kết luận: Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành. Yêu cầu: HS đọc SGK. - Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội của nhà Tần? - Kể tên một số công trình mà Tần Thuỷ Hoàng bắt nông dân xây dựng? Hỏi: Em có nhận xét gì về những tượng gốm trong bức tranh (hình 8) ở SGK? Giảng: Chính sách tàn bạo, bắt nông dân lao dịch nặng nề đã khiến nông dân nổi dậy lật đổ nhà Tần và nhà Hán được thành lập. Hỏi: Nhà Hán đã ban hành những chính sách gì? Hỏi: Em hãy so sánh thời gian tồn tại của nhà Tần và nhà Hán. Vì sao lại có sự chênh lệch đó? Hỏi: Tác dụng của những chính sách đó đối với xã hội? Yêu cầu: HS đọc SGK Hỏi: Chính sách đối nội của nhà Đường có gì đáng chú ý? Hỏi: Tác dụng của các chính sách đó? Hỏi: Trình bày chính sách đối ngoại của nhà Đường? Hỏi: Sự cường thịnh của Trung Quốc bộc lộ ở những mặt nào? - Hs đọc phần 1. - Công cụ bằng sắt ra đời đ kĩ thuật canh tác phát triển, mở rộng diện tích gieo trồng, năng suất tăng... - Xuất hiện giai cấp mới là địa chủ và tá điền (nông dân lĩnh canh). - Là giai cấp thống trị trong XHPK vốn là những quý tộc cũ và nông dân giàu có, có nhiều ruộng đất. - Nông dân bị mất ruộng, phải nhận ruộng của địa chủ và nộp địa tô. - HS đọc phần 2. - HS trình bày theo SGK. - Vạn lí trường thành, Cung A Phòng, Lăng Li Sơn. - Rất cầu kì, giống người thật, số lượng lớn... thể hiện uy quyền của Tần Thuỷ Hoàng. - Giảm thuế, lao dịch, xoá bỏ sự hà khắc của pháp luật, khuyến khích sản xuất... - Nhà Tần: 15 năm. - Nhà Hán: 426 năm. Vì nhà Hán ban hành các chính sách phù hợp với dân. - Kinh tế phát triển, xã hội ổn định đ thế nước vững vàng. - HS đọc phần 3. - Ban hành nhiều chính sách đúng đắn: cai quản các vùng xa, mở nhiều khao thi để chọn nhân tài, chia ruộng cho nông dân, khuyến khích sản xuất... - Kinh tế phát triển đ đất nước phồn vinh... - Mở rộng lãnh thổ bằng cách tiến hành chiến tranh. (Liên hệ đối với Việt Nam) - Đất nước ổn định. - Kinh tế phát triển. - Bờ cõi được mở rộng. 1) Sự hình thành XHPK ở Trung Quốc. * Những biến đổi trong sản xuất. - Công cụ bằng sắt. đ Năng suất tăng đ Diện tích gieo trông tăng. * Biến đổi trong xã hội: - Quan lại, nông dân giàu đ địa chủ. - Nông dân mất ruộng đ tá điền. * Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành. 2) Xã hội Trung Quốc thời Tần - Hán. a) Thời Tần - Chia đất nước thành quận, huyện. - Cử quan lại đến cai trị. - Ban hành chế độ đo lường, tiền tệ.. - Bắt lao dịch. b) Thời Hán - Xoá bỏ chế độ pháp luật hà khắc. - Giảm tô thuế, sưu dịch. - Khuyến khích sản xuất. đ kinh tế phát triển, xã hội ổn định. - Tiến hành chiến tranh xâm lược. 3) Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời nhà Đường. a) Chính sách đối nội - Cử người cai quản các địa phương. - Mở khoa thi chọn nhân tài. - Giảm thuế, chia ruộng cho nông dân. b) Chính sách đối ngoại - Tiến hành chiến tranh xâm lược đ mở rộng bờ cõi, trở thành đất nước cường thịnh nhất châu á Củng cố 1. XHPK ở Trung Quốc được hình thành như thế nào? 2. Sự thịnh vượng của Trung Quốc biểu hiện ở những mặt nào dưới thời nhà Đường? Hướng dẫn về nhà Làm bài tập trong vở bài tập Tiết 5 - Bài 4 Trung Quốc thời phong kiến (Tiếp theo) Mục tiêu bài học Tiếp theo của Tiết 4 – Bài 4 Thiết bị và đồ dùng dạy học Bản đồ Trung Quốc phong kiến Tiến trình giờ dạy Tổ chức lớp: KTSS Kiểm tra miệng Nguyên nhân nào dẫn đến sự hình thành XHPK ở Trung Quốc? Theo em, sự hình thành XHPK ở Trung Quốc có gì khác với phương Tây? Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Đường. Tác dụng của những chính sách đó? Giảng bài mới Sau khi phát triển đến độ cực thịnh dưới thời nhà Đường, Trung Quốc lại lâm vào tình trạng bị chia cắt suốt hơn nửa thế kỷ (từ năm 907 đến năm 960). Nhà Tống thành lập năm 960, Trung Quốc thống nhất và tiếp tục phát triển, tuy không mạnh mẽ như trước. Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Yêu cầu: HS đọc SGK. - Nhà Tống đã thi hành những chính sách gì? - Những chính sách đó có tác dụng gì? - Nhà Nguyên ở Trung Quốc được thành lập như thế nào? Giảng: Thế kỉ XIII, quân mông Cổ rất hùng mạnh, vó ngựa của người Mông Cổ đã tràn ngập lẫnh thổ các nước châu Âu cũng như châu á. Khi tiến vào Trung Quốc, người Mông Cổ lập nên nhà Nguyên. Hỏi: Sự phân biệt đối sử giữa người Mông Cổ và người Hán được biểu hiện như thế nào? Yêu cầu: HS đọc SGK Hỏi: Trình bày diến biến chính trị của Trung Quốc từ sau thời Nguyên đến cuối Thanh? Hỏi: Xã hội Trung Quốc cuối thời Minh và nhà Thanh có gì thay đổi? Hỏi: Mầm mống kinh tế TBCN biểu hiện ở những điểm nào? Giảng: Thời Minh và thời Thanh tồn tại khoảng hơn 500 năm ở Trung Quốc. Trong suốt quá trình lịch sử ấy, mặc dù còn có những mặt hạn chế song Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu trên nhiều lĩnh vực. Yêu cầu: HS đọc SGK. Hỏi: Trình bày những thành tựu nổi bật về văn hoá Trung Quốc thời phong kiến? Hỏi: Kể tên một số tác phẩm văn học lớn mà em biết? Hỏi: Em có nhận xét gì về trình độ sản xuất gốm qua hình 10 trong SGK? Hỏi: Kể tên một số công trình kiến trúc lớn? Quan sát Cố cung (hình 9 SGK) em có nhận xết gì? Hỏi: Trình bày hiểu biết của em về khoa học - kĩ thuật của Trung Quốc? - HS đọc phần4. - Xoá bỏ miễn giảm sưu thuế, mở mang các công trình thuỷ lợi, khuyến khích phát triển thủ công nghiệp: khai mỏ, luyện kim, dệt tơ lụa, đúc vũ khí... - ổn định đời sống nhân dân sau nhiều năm chiến tranh lưu lạc. - Vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt diệt nhà Tống, lập nên nhà Nguyên ở Trung Quốc. - Người Mông Cổ có địa vị cao, hưởng nhiều đặc quyền. - Người Hán bị cấm đoán đủ thứ như cấm mang vũ khí, thậm trí cả việc họp chợ, ra đường vào ban đêm... - HS đọc phần 5. - 1368, nhà Nguyên bị lật đổ, nhà Minh thống trị. Sau đó Lí Tự Thành lật đổ nhà Minh. Quân Mãn Thanh tư phương Bắc tràn xuống lập nên nhà Thanh. - XHPK lâm vào tình trạng suy thoái. + Vua quan ăn chơi xa xỉ. + Nông dân, thợ thủ công phải nộp tô, thuế nặng nề. + Phải đi lao dịch, đi phu. + Xuất hiện nhiều xưởng dệt lớn, xưởng làm đồ sứ... với sự chuyên môn hoá cao, thuê nhiều nhân công. + Buôn bán với nước ngoài được mở rộng. - HS đọc phần 6. - Đạt được thành tựu trên rất nhiều lĩnh vực văn hoá khác nhau: văn học, sử học, nghệ thuật điêu khắc, hội hoạ. - "Tây du ký", "Tam quốc diễn nghĩa", "Đông chu liệt quốc"... - Đạt đến đỉnh cao, trang trí tinh xảo, nét vẽ điêu luyện...Đó là tác phẩm nghệ thuật. - Cố cung, Vạn lí trường thành, khu lăng tẩm của các vị vua. - Gợi ý: đồ sộ, rộng lớn, kiên cố, kiến trúc hài hoà, đẹp... - Có nhiều phát minh lớn đóng góp cho sự phát triển của nhân loại như giấy viết, kĩ thuật in ấn, la bàn, thuốc súng... - Ngoài ra, Trung Quốc còn là nơi đặt nên móng cho các ngành khoa học - kĩ thuật hiện đại khác: đóng tàu, khai mỏ, luyện kim... 4) Trung Quốc thời Tống - Nguyên a) Thời Tống - Miễn giảm thuế, sưu dịch. - Mở mang thuỷ lợi. - Phát triển thủ công nghiệp. - Có nhiều phát minh. b) Thời Nguyên - Phân biệt đối xử giữa người mông Cổ và người Hán. - Nhân dân nổi dậy khởi nghĩa. 5) Trung Quốc thời Minh - Thanh. * Thay đổi về chính trị: - 1368: nhà Minh được thành lập. - Lý Tự Thành lật đổ nhà Minh. - 1644: Nhà Thanh được thành lập. * Biến đổi trong xã hội thời cuối Minh và Thanh: - Vua quan xa đoạ - Nông dân đói khổ. * Biến đổi về kinh tế: - Mầm mống kinh tế TBCN xuất hiện. - Buôn bán với nước ngoài được mở rộng. 6) Văn hoá, khoa học - kĩ thuật Trung Quốc thời phong kiến. a) Văn hoá - Tư tưởng: Nho giáo. - Văn học, sử học rất phát triển. - Nghệ thuật: hội hoạ, điêu khắc, kiến trúc... đều ở trình độ cao. b) Khoa học - kĩ thuật. - "Tứ đại phát minh" - Kĩ thuật đóng tàu, luyện sắt, khai thác dầu mỏ... có đóng góp lớn đối với nhân loại. Củng cố 1. Trình bày những thay đổi của XHPK Trung Quốc thời Minh - Thanh? 2. Văn hoá, khoa học - kĩ thuật Tru