Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Chu Thị Mai Ly

Ngày soan: / 10/ 2008 Ngày giảng: / / 2008 Tiết 15 Bài 11 Cuộc kháng chiến Chống quân xâm lược tống (1075 – 1077) I - Giai đoạn thứ nhất (105) Mục tiêu Kiến thức Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước. Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng Tư tưởng Giáo dục cho các em lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lớn với đất nước. Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc (thể hiện trong cuộc tấn công vào đất Tống). Kỹ năng Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt có công lớn với đất nước Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện, nhân vật lịch sử. Phương tiện dạy – học Bản đồ Đại Việt thời Lý Trần Tiến trình dạy – Học ổn định tổ chức lớp Tổng số:. Vắng:. Kiểm tra bài cũ Nhà Lý được thành lập như thế nào? Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền ở trung ương và địa phương? Nhà Lý đã làm gì để củng cố đất nước? Bài mới Năm 981, mối quan hệ giữa hai nước được củng cố, nhưng từ giữa thế kỉ XI quan hệ ngoại giao giữa hai nước đã bị cắt đứt bởi nhà Tống có những hành động khiêu khích xâm lược Đại Việt. Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng Gọi HS đọc bài Hỏi:Tình hình nhà Tống trước khi xâm lược Đại Việt như thế nào? Hỏi: Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì? Hỏi: Để chiếm được Đại Việt nhà Tống đã làm gì? Hỏi: Chúng xúi giục Champa đánh lên từ phía nam nhằm mục đích gì? Hỏi: Đứng trước âm mưu xâm lược đó, nhà Lý đã đối phó bằng cách nào? Hỏi: Cho biết một vài nét về Lý Thường Kiệt? Giảng: Lý Thường Kiệt cùng quân sĩ ngày đêm luyện tập mộ thêm binh lính quyết làm thất bại âm mưu xâm lược của nhà Tống. Lý Thường Kiệt đưa Lý Đạo Thành, một đại thần có uy tín cùng làm việc nước. + Vua Lý Thánh Tông và Thái uý Lý Thường Kiệt chỉ đạo quân khoảng 5 vạn quân đánh Champa. Vua Champa bị bắt làm tù binh, buộc Champa phải cắt 3 châu (thuộc vùng đất Quảng Bình, Quảng Trị ngày nay) để chuộc vua về. Hỏi: Trước tình hình quân Tống như vậy, Lý Thường Kiệt thực hiện chủ trương đánh giặc như thế nào? Hỏi: Câu nói của Lý Thường Kiệt “Ngôi yên đợi giặc, không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giặc” thể hiện điều gì? (Đây là cuộc tấn công để tự vệ chứ không phải xâm lược) Giảng: Tháng 10 – 1075, 10 vạn quân ta chia làm 2 đạo tấn công vào đất Tống. + Quân bộ do các tù trưởng là Tông Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy vượt biên giới đánh châu Ung. + Quân thuỷ do Lý Thường Kiệt chỉ huy theo đường ven biển vùng Quảng Ninh đổ bộ vào châu Khâm và châu Liêm. Lý Thường Kiệt sau khi phá huỷ các kho tàng của giặc tiến về bao vây thành Ung Châu. Để cô lập và tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân Trung Quốc, Lý Thường Kiệt đã cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tiến quân tự vệ của mình. Hỏi: Mục đích việc làm đó là gì? Cuộc tập kích diễn ra nhanh chóng, làm cho các căn cứ quân sự của nhà Tống bị giáng nhiều đòn nặng nề. Hỏi: Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc tấn công xâm lược? Hỏi: Việc chủ động tấn công có ý nghĩa như thế nào? - Vì nhà Tống gặp nhiều khó khăn: + Ngân khố tài chính nguy ngập. + Nội bộ mâu thuẫn + Nhân dân khắp nơi đấu tranh. + Bộ tộc người Liêu Hạ quấy phá nhiễu phía bắc. - Giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước. - Xúi giục vua Champa đánh lên từ phía nam; phía bắc nhà Tống ngăn cản việc trao đổi buôn bán giữa hai nước. - Làm suy yếu lực lược của nhà Lý. - Cử Thái uý Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ chức kháng chiến. - Lý Thường Kiệt sinh năm 1019 tại phường Thái Hoà, Thăng Long, là người có chí hướng, ham đọc binh thư, luyện võ nghệ, có cốt cách tài năng phi thường + 23 tuổi được làm quan + Vua Lý Nhân Tông phong làm Thái uý và nhận làm con nuôi. - Tiến công trước để tự vệ. - Thể hiện chủ trương táo bạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành xâm lược. - Đê tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân Trung Quốc. - Vì: + Ta chỉ tấn công căn cứ quân sự, kho lương thảo đó là những nơi quân Tống tập trung lực lượng, lương thực, vũ khí để xâm lược Đại Việt. + Khi hoàn thành mục đích, quân ta rút về nước. - Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống. 1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta. - Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta để giải quyết tình hình khó khăn trong nước. - Nhà Lý chủ động đối phó với nhà Tống: Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy, tổ chức kháng chiến. 2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ a. Hoàn cảnh - Nhà Tống ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt. - Chủ trương của nhà Lý tấn công trước để tự vệ. b. Diễn biến - Tháng 10 -1075, Lý Thường Kiệt và Tống Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân tiến vào đất Tống. - Lý Thường Kiệt cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tiến công để tự vệ. c. Kết quả. - Sau 42 ngày đêm, quân ta đã làm chủ thành Ung Châu, tướng giặc phải tự tử. d. ý nghĩa Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống vào nước ta. Củng cố Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi: Âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Tống? Nhà Lý đã dùng cách nào để đối phó trước âm mưu của nhà Tống? Kết quả và ý nghĩa của việc chủ động tiến công của nhà Lý?