Giáo án lớp 10 tiết 15: sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hóa học

Sở Giáo Dục và Đào Tạo Đăk Lăk Trường THPT Krông Bông @&? GIÁO ÁN LỚP 10 Tiết 15: SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC Giáo viên: Trần Quốc Quốc Mục tiêu: HS hiểu: Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron của các nguyên tố hóa học. Số electron lớp ngoài cùng quyết định tính chất hóa học của các nguyên tố thuộc nhóm A. Mối quan hệ giữa cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố với vị trí của chúng trong bảng tuần hoàn. Kĩ năng: Dựa vào vị trí của nguyên tố trong một nhóm A suy ra được số electron hóa trị của nó. Từ đó tự dự đoán tính chất hóa học của nguyên tố đó. Giải thích sự biến đổi tuần hoàn tính chất các nguyên tố. Chuẩn bị: GV: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. HS: Ôn lại bài cấu tạo bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Kiểm tra bài cũ: GV: Trình bày các nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn? GV: Nhóm nguyên tố là gì? Các nguyên tố nhóm A có cấu hình electron hóa trị như thế nào? GV: Nhận xét, cho điểm. Tiến trình dạy – học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: GV: Dựa vào cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A, HS hãy xét cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố lần lược qua các chu kì và nhận xét? GV: HS hãy cho biêt sô electron lớp ngoài cùng có quan hệ như thế nào với số thứ tự của nhóm A? GV: Bổ sung: sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố khi điện tích hạt nhân tăng dần, chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố. Hoạt động 2: GV: hướng dẫn HS quan sát bảng 5 SGK GV: HS hãy nhận xét về số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử thuộc các nguyên tố trong cùng một nhóm A. GV: HS hãy viết cấu hình electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A thuộc chu kì n ? GV: HS hãy chỉ ra số electron hóa trị ? GV: HS cho biết electron hóa trị của các nguyên tố nhóm IA và IIA thuộc phân lớp nào ? GV: HS cho biết electron hóa trị của các nguyên tố nhóm IIIA và VIIIA thuộc phân lớp nào ? Hoạt động 3: GV: Giới thiệu về nhóm VIIIA và cho HS quan sát bảng tuần, yêu cầu HS nhận xét về số electron ngoài cùng ? GV: HS hãy viết cấu hình electron lớp ngoài cùng ở dạng tổng quát của nhóm VIIIA ? GV: Cấu hình lớp vỏ electron ngoài cùng ns2np6 rất bền vững. HS nhận xét về khã năng tham gia phản ứng hóa học. GV: Các khí hiếm còn được gọi là những khí trơ. GV: Bổ sung ở nhiệt độ thường các khí hiếm tồn tại ở trạng thái khí và phân tử chỉ có một nguyên tử. Hoạt động 4: GV: Cho HS quan sát bảng tuần hoàn và giới thiệu các nguyên tố nhóm IA. GV: HS nhận xét cấu hình electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A ? GV: Bổ sung vì nguyên tử chỉ có một electron ngoài cùng nên trong các phản ứng có khuynh hướng nhường một electron để đạt cấu hình bền vững của khí hiếm. GV: Hướng dẫn HS thực hiện một số phản ứng. Hoạt động 5: GV: Cho HS quan sát bảng tuần hoàn và giới thiệu các nguyên tố nhóm VIIA. GV: HS hãy viết cấu hình electron lớp ngoài cùng ở dạng tổng quát của nhóm VIIA? GV: HS nhận xét cấu hình electron ngoài cùng của nhóm VIIA ? GV: HS nhận xét các nguyên tử halogen có khuynh hướng thu thêm một electron để đạt cấu hình bền vững của khí hiếm. Halogen có hóa trị 1. GV: Bổ sung ở dạng đơn chất phân tử halogen gồm hai nguyên tử: F2, Cl2, Br2, I2. Đó là những phi kim điển hình (At là nguyên tố phóng xạ). GV: Hướng dẫn HS viết các phản ứng thể hiện tính chất cơ bản của nhóm halogen. I. Sự biến đổi cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố. HS: Cấu hình electron ngoài cùng của các nguyên tố trong cùng một nhóm được lặp đi lặp lại biến đổi tuần hoàn. HS:Số thứ tự của nhóm A bằng số electron ở lớp ngoài cùng (số electron hóa trị) II. Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố nhóm A: 1. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm A. HS: Trong cung một nhóm A nguyên tử của các nguyên tố có cùng số electron ở lớp ngoài cùng (số electron hóa trị) HS: nsanpb ( 1 ≤ a ≤ 2 ; 0 ≤ b ≤ 6) HS: Sô electron hóa trị = a + b HS: Phân lớp s nên là các nguyên tố s HS: Phân lớp p nên là các nguyên tố p 2.Một số nhóm A tiêu biểu: a. Nhóm VIIIA (Nhóm khí hiếm) HS: có 8 electron lớp ngoài cùng. HS: Cấu hình electron lớp ngoài cùng ns2np6 HS: Không tham gia phản ứng hóa học. b. Nhóm IA là nhóm kim loại kiềm: HS: Quan sát HS: ns1 có 1 electron ở lớp ngoài cùng có khuynh hướng mất 1 electron để đạt cấu hình khí hiếm. HS: 4Na + O2 2Na2O 2Na + 2H2O NaOH + H2 2Na + Cl2 2NaCl c. Nhóm VIIA (Nhóm halogen) HS: Quan sát HS: ns2np5 HS: Có 7 electron ở lớp ngoài cùng có khuynh hướng nhận thêm 1 electron để đạt cấu hình khí hiếm. HS: Phân tử gồm hai nguyên tử: F2 , Cl2 , Br2 , I2 HS: Phản ứng với kim loại tạo muối: 2Al + 3Cl2 2AlCl3 2K + Br2 KBr Phản ứng với hiđro: Cl2 + H2 2HCl D. Cũng cố và bài tập về nhà: - GV: Yêu cầu HS nắm vững: . Sự biến đổi tuần hoàn của các nguyên tố hóa học.? . Đặc điểm của electron lớp ngoài cùng.? . Electron lớp ngoài cùng có ý nghĩa gì? Bài tập về nhà: 7/41 SGK