Giáo án lớp 12 môn Hình học - Tiết 1 - Bài 1: Khái niệm về khối đa diện (tiếp)

Ch­¬ng I: KHỐI ĐA DIỆN. Ngµy so¹n: 16/ 07 /2010. Tiết 1 §1 KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 2. Kü n¨ng: nhận biết khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, biết cách phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: -Tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen ho¹t ®éng nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 20/07/2010. 12A2:......................................................: Ngày dạy: 22/07/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. Em hãy nhắc lại định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp. 3 - Gi¶ng bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1: Em hãy nhắc lại định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp. I. KHỐI LĂNG TRỤ VÀ KHỐI CHÓP: Gv giới thiệu với Hs khái niệm về khối lăng trụ, khối chóp, khối chóp cụt, tên gọi, các khái niệm về đỉnh, cạnh, mặt, mặt bên, mặt đáy, cạnh bên, cạnh đáy của khối chóp, khối chóp cụt, khối lăng trụ cho Hs hiểu các khái niệm này. Gv giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 5) để Hs củng cố khái niệm trên) II. KHÁI NIỆM VỀ HÌNH ĐA DIỆN VÀ KHỐI ĐA DIỆN. 1. Khái niệm về hình đa diện: Hoạt động 2: Em hãy kể tên các mặt của hình lăng trụ ABCDE.A’B’C’D’E’. (Hình 1.4, SGK, trang 5) Qua hoạt động trên, Gv giới thiệu cho Hs khái niệm sau: Hình ña dieän laø hình goàm coù moät soá höõu haïn mieàn ña giaùc thoaû maõn hai tính chaát: a) Hai ña giaùc phân biệt chỉ có thể hoaëc khoâng coù ñieåm chung hoaëc chỉ coù moät ñænh chung, hoaëc chỉ coù moät caïnh chung. b) Moãi caïnh cuûa ña giaùc naøo cuõng laø caïnh chung cuûa ñuùng hai ña giaùc.” Hình 1.5 Một cách tổng quát, hình đa diện (gọi tắt là đa diện) là hình được tạo bởi một số hữu hạn các đa giác thoả mãn hai tính chất trên. Gv chỉ cho Hs biết được các đỉnh, cạnh, mặt của hình đa diện 1.5. 2. Khái niệm về khối đa diện: Khối đa diện là phần không gian được giới hạn bởi một hình đa diện, kể cả hình đa diện đó. Gv giới thiệu cho hs biết được các khái niệm:điểm ngoài, điểm trong, miền ngoài, miền trong của khối đa diện thông qua mô hình. Gv giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 7) để Hs hiểu rõ khái niệm trên. Hoạt động 3: Em hãy giải thích tại sao hình 1.8c (SGK, trang 8) không phải là một khối đa diện? Hs thảo luận nhóm để nhắc lại định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp. I/KHỐI LĂNG TRỤ VÀ KHỐI CHÓP: khối lăng trụ (khối chóp) là phần không gian được giới hạn bởi một hình lăng trụ (hình chóp) kể cả hình lăng trụ (hình chóp) ấy. +Khối chóp cụt (tương tự). +Điểm trong,điểm ngoài của khối chóp,khói lăng trụ (SGK) II/KHÁI NIỆM VỀ HÌNH ĐA DIỆN VÀ KHỐI ĐA DIỆN 1/Khái niệm về hình đa diện +các hình trên đều có chung là những hình không gian được tạo bởi một số hữu hạn đa giác +Hai đa giác phân biệt chỉ có thể hoặc không có điểm chung nào hoặc chỉ có một điểm chung hoặc chỉ có một cạnh chung +Mỗi cạnh của đa giác nào cũng là cạnh chung của hai đa giác +Hình đa diện (đa diện)là hình được tạo bởi hữu hạn đa giác thoả mãn hai tính chất trên 2/Khái nệm về khối đa diện: Khối đa diện là phần không gian được giới hạn bởi một hình đa diện, kể cả hình đa diện đó. Hs thảo luận nhóm để giải thích tại sao hình 1.8c (SGK, trang 8) không phải là một khối đa diện. 4 – Cñng cè : Nh¾c l¹i cho HS hiÓu kÜ thÕ nµo lµ h×nh ®a diÖn vµ khèi ®a diÖn H­íng dÉn HS ®äc tiÕp phÇn bµi cßn l¹i. ------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 23/ 07 /2010 Tiết 2 §1 KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN(TT) I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 2. Kü n¨ng: nhận biết khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, biết cách phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: -Tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen ho¹t ®éng nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè: 12A1:......................................................: Ngày dạy: 27/07/2010. 12A2:......................................................: Ngày dạy: 29/07/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. Khái nệm về khối đa diện? 3 - Gi¶ng bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH III. HAI ĐA DIỆN BẰNG NHAU. 1. Phép dời hình trong không gian: Ho¹t ®éng 1: 4 phiếu học tập +Tìm ảnh của đoạn thẳng ABqua các ; +Tìm ảnh của đoạn thẳng ABqua các Đo; +Tìm ảnh của đoạn thẳng ABqua các Đd +Tìm2 điểm A'B' sao mặt phẳng (P) là mặt phẳng trng trực của đoạn AA';BB' Hđộng này thông qua 4 phiếu học tập giao cho 8 nhóm học tập +Giáo viên nhận xét kết quả của các nhóm +Giáo viên giới thiệu 3 phép;Đo; Đdtrên là phép dời hình trong mặt phẳng M’ M +H/s nhắc lại khái niệm phép dời hình trong mặt phẳng + Phép tịnh tiến: + Phép đối xứng qua mặt phẳng: M. M’. . O Phép đối xứng tâm O: + Phép đối xứng qua đường thẳng : Gv giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 8) để Hs hiểu rõ khái niệm vừa nêu. Hoạt động 4: Cho hình hộp ABCD.A’B’C’D’. Chứng minh rằng hai lăng trụ ABD.A’B’D’ và BCD.B’C’D’ bằng nhau. Hs thảo luận nhóm để chứng minh rằng hai lăng trụ ABD.A’B’D’ và BCD.B’C’D’ bằng nhau. Giáo viên gợi ý: Phát hiện phép dời hình nào biến lăng trụ ABD.A'B'D'thành lăng trụ BCDB'C'D' +nhận xét gì về điểm O là giao điểm của các đường chéo Nhận xét :Gọi O là giao điểm các dường chéo A'C,AC' thì O chính là trung điểm của các đoạn A'C,AC',B'D,BD' Hs thảo luận nhóm để kể tên các mặt của hình lăng trụ ABCDE.A’B’C’D’E’. (Hình 1.4, SGK, trang 5) 1/Phép dời hình trong không gian Trong không gian, quy tắc đặt tương ứng mỗi điểm M với điểm M’ xác định duy nhất đgl một phép biến hình trong không gian M. M’. M1. * Phép biến hình trong không gian đgl phép dời hình nếu nó bảo toàn khoảng cách giữa hai điểm tuỳ ý M. M’. Nhận xét: + Thực hiện liên tiếp các phép dời hình sẽ được một phép dời hình. + Phép dời hình biến đa diện (H) thành đa diện (H’), biến đỉnh, cạnh, mặt của (H) thành đỉnh, cạnh, mặt tương ứng của (H’) 2. Hai hình bằng nhau: + Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép dời hình biến hình này thành hình kia. + Hai đa diện được gọi là bằng nhau nếu có một phép dời hình biến đa diện này thành đa diện kia. Gọi O là giao điểm các dường chéo A'C,AC' thì O chính là trung điểm của các đoạn A'C,AC',B'D,BD' Như vậy có một phép đối xứng tâm O biến hình lăng trụ ABD.A'B'D'thành lăng trụ BD.B'C'D' Iv- Ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. Ho¹t ®éng 2: Dïng m« h×nh khèi ®a diÖn ®Ó häc sinh ph©n chia vµ l¾p ghÐp. Tæ chøc cho häc sinh ®äc, nghiªn cøu phÇn ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Thùc hµnh ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. - §äc, nghiªn cøu phÇn ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. - Ph¸t biÓu ý kiÕn chñ quan cña c¸ nh©n. - Dïng m« h×nh vµ b¶ng minh ho¹ sù ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. - Tæ chøc cho häc sinh ®äc, nghiªn cøu phÇn ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn. 4 – Cñng cè : Nh¾c l¹i cho HS hiÓu kÜ thÕ nµo lµ h×nh ®a diÖn vµ khèi ®a diÖn H­íng dÉn HS làm bµi tËp. Ngµy so¹n: 06/ 08 /2010 Tiết 3 §1 KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN(TT). LUYỆN TẬP I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 2. Kü n¨ng: nhận biết khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai đa diện bằng nhau, biết cách phân chia và lắp ghép các khối đa diện. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: -Tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen ho¹t ®éng nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 13/08/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. Khái nệm về khối đa diện? 3 - Gi¶ng bµi míi: H·y chia khèi lËp ph­¬ng thµnh 6 khèi tø diÖn b»ng nhau. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Tr­íc hÕt chia khèi lËp ph­¬ng ABCD,A’B’C’D’ b»ng mÆt ph¼ng (BDD’B’) thµnh hai khèi l¨ng trô b»ng nhau. Sau ®ã chia mçi khèi l¨ng trô nµy thµnh 3 khèi tø diÖn b»ng nhau ch¼ng h¹n chia khèi l»n trô ABD.A’B’D’ thµnh 3 khèi tø diÖn D.ABB’, D.AA’B’, D. D’A’B’. - DÔ thÊy hai tø diÖn DABB’ vµ D.AA’B’ b»ng nhau do chóng ®èi xøng qua mÆt ph¼ng (DAB’), hai tø diÖn D.AA’B’ vµ D.D’A’B’ b»ng nhau do chóng ®èi xøng qua (B’A’D). - H­íng dÉn häc sinh ph©n chia khèi lËp ph­¬ng ABCD.A’B’C’D’ - H­íng dÉn häc sinh chøng minh c¸c khèi tø diÖn b»ng nhau. - Cñng cè kh¸i niÖm b»ng nhau cña hai h×nh trong kh«ng gian. Chøng minh r»ng mét ®a diÖn mµ mçi ®Ønh cña nã ®Òu lµ ®Ønh chung cña mét sè lÎ c¸c mÆt th× tæng sè c¸c ®Ønh cña nã ph¶i lµ mét sè ch½n. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌCSINH - Gi¶ sö ®a diÖn (H) cã c¸c ®Ønh lµ A1, A2, ... , Ad. Gäi m1, m2, ... , md lÇn l­ît lµ sè c¸c mÆt cña (H) nhËn chóng lµ ®Ønh chung. Mçi ®Ønh Ak cã mk c¹nh ®i qua. Do mçi c¹nh cña (H) lµ c¹nh chung cña ®óng hai mÆt nªn tæng sè c¹nh cña (H): c = V× c lµ sè nguyªn, m1, m2, ... , md lµ nh÷ng sè lÎ nªn d ph¶i lµ sè ch½n. - VÝ dô: Khèi tø diÖn, khèi hép. - Gäi mét häc sinh thùc hiÖn gi¶i bµi tËp ®· ®­îc chuÈn bÞ ë nhµ. - Cñng cè ®Þnh lÝ ¥le: d - c + m = 2 Củng cố: + Nh¾c l¹i cho HS hiÓu kÜ thÕ nµo lµ hai ®a diÖn b»ng nhau,hai h×nh b»ng nhau. Gv nhắc lại c¸c kh¸i niệm và quy tắc trong bài để Hs khắc s©u kiến thức. + Dặn BTVN: 1..4, SGK, trang 12 5. Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm bµi tËp trong s¸ch Bµi tËp . Ngµy so¹n:13/08/2010 Tiết 4 §2 - Khèi ®a diÖn låi vµ khèi ®a diÖn ®Òu. I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HiÓukhái niệm về khối đa diện lồi và khối đa diện đều, nhận biết năm loại khối đa diện đều. 2. Kü n¨ng: Nhận biết khối đa diệnlồi và khối đa diện đều, biết cách nhận biết năm loại khối đa diện đều, chứng minh được một số tính chất của khối đa diện đều. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: - Thaùi ñoä: tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy, ®an xen ho¹t ®éng nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 21/08/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. 3 - Gi¶ng bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH I. KHỐI ĐA DIỆN LỒI: Gv giới thiệu với Hs nội dung định nghĩa sau: “Khối đa diện (H) được gọi là khối đa diện lồi nếu đoạn thẳng nối hai điểm bất kỳ của (H) luôn thuộc (H). Khi đó đa diện (H) được gọi là khối đa diện lồi” Ví dụ: các khối lăng trụ tam giác, khối chóp, khối tứ diện, khối hộp, khối lập phương là các khối đa diện lồi. Người ta chứng minh được rằng một khối đa diện là khối đa diện lồi khi và chỉ khi miền trong của nó luôn nằm về một phía đói với mỗi mặt phẳng chứa một mặt của nó. (H1.18, SGK, trang 15) Hoạt động 1: Em hãy tìm ví dụ về khối đa diện lồi và khối đa diện không lồi trong thực tế. II. KHỐI ĐA DIỆN ĐỀU: Gv giới thiệu với Hs nội dung định nghĩa sau: “Khối đa diện đều là khối đa diện lồi có tính chất sau đây: + Mỗi mặt của nó là một đa giác đều p cạnh + Mỗi đỉnh của nó là đỉnh chung của đúng q mặt Khối đa diện đều như vậy được gọi là khối đa diện đều loại {p; q}” Qua định nghĩa ta thấy: các mặt của khối đa diện đều là những đa giác đều bằng nhau. Người ta chứng minh được định lý sau: “Chỉ có 5 loại khối đa diện đều. Đó là loại {3; 3}, loại {4; 3}, loại {3; 4}, loại {5; 3}, loại {3; 5}. (H1.20, SGK, trang 16) Hoạt động 2: Em hãy đếm số đỉnh, số cạnh của một khối bát diện đều. Gv giới thiệu với Hs bảng tóm tắt của 5 khối đa diện đều sau: Hs thảo luận nhóm để tìm ví dụ về khối đa diện lồi và khối đa diện không lồi trong thực tế. Hs thảo luận nhóm để đếm số đỉnh, số cạnh của một khối bát diện đều. Loại Tên gọi Số đỉnh Số cạnh Số mặt {3; 3} {4; 3} {3; 4} {5; 3} {3; 5}. Tứ diện đều Lập phương Bát diện đều Mười hai mặt đều Hai mươi mặt đều 4 8 6 20 12 6 12 12 30 30 4 6 8 12 20 Gv hướng dẫn Hs chứng minh vd (SGK, trang 17) để Hs hiểu rõ các tính chất của khối đa diện đều thông qua các hoạt động sau: a/ Cho tứ diện đều ABCD, cạnh bằng a. Gọi I, J, E, F, M, N lần lượt là trung điểm của các cạnh AC, BD, AB, BC, CD, DA (h.1.22a, SGK, trang 17) Hoạt động 3: Em hãy chứng minh tám tam giác IEF, IFM, IMN, INE, JEF, JFM, JMN, JNE là những tam giác đều cạnh bằng . b/ Cho hình lập phương ABCD.A’B’C’D’ có cạnh bằng a (h.1.22b). Hoạt động 4: Em hãy chứng minh AB’CD’ là một tứ diện đều. Tính các cạnh của nó theo a. Hs thảo luận nhóm để chứng minh tám tam giác IEF, IFM, IMN, INE, JEF, JFM, JMN, JNE là những tam giác đều cạnh bằng . Hs thảo luận nhóm để chứng minh AB’CD’ là một tứ diện đều. Tính các cạnh của nó theo a. IV. Củng cố: + Gv nhắc lại các khái niệm và quy tắc trong bài để Hs khắc sâu kiến thức. + Dặn BTVN: 1..4, SGK, trang 18. Ngµy so¹n: 20/08/2010 Tiết 5 LuyÖn tËp I. Môc tiªu bµi häc: 1.Về kiến thức: Khắc sâu lại định nghĩa và các tính chất chảu khối đa diện lồi, khối đa diện đều. Nhận biết được các loại khối đa diện lồi, khối đa diện đều. 2. Về kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng chứng minh khối đa diện đều và giải các bài tập về khối đa diện lồi và khối đa diện đều Rèn luyện kỹ năng vẽ hình không gian 3.Về tư duy và thái độ: - Rèn luyện tư duy trực quan. Nhận biết được các loại khối đa diện lồi và khối đa diện đều Tích cực hoạt động. Biết quy lạ về quen II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: GV: chuẩn bị các bài tập giải tại lớp và các hình vẽ minh hoạ trên bảng phụ của các bài tập đó HS: Nắm vững lý thuyết.Chuẩn bị bài tập ở nhà. Thước kẻ III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: gợi mở, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 28/08/2010. 2 -Kiểm tra bài cũ: 1/ Phát biểu định nghĩa khối đa diện lồi, khối đa diện đều và các tính chất của chúng? 2/ Nêu các loại khối đa diện đều? Cho ví dụ về một vài khối đa diện đều trong thực tế? Bài mới: *Hoạt động 1: Giải bài tập 2 sgk trang 18 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG +Treo bảng phụ hình 1.22 sgk trang 17 +Yêu cầu HS xác định hình (H) và hình (H’) +Hỏi: -Các mặt của hình (H) là hình gì? -Các mặt của hình (H’) là hình gì? -Nêu cách tính diện tích của các mặt của hình (H) và hình (H’)? -Nêu cách tính toàn phần của hình (H) và hình (H’)? +GV chính xác kết quả sau khi HS trình bày xong *Bài tập 2: sgk trang 18 Giải : Đặt a là độ dài của hình lập phương (H), khi đó độ dài cạnh của hình bát diện đều (H’) bắng -Diện tích toàn phần của hình (H) bằng 6a2 -Diện tích toàn phần của hình (H’) bằng Vậy tỉ số diện tích toàn phần của hình (H) và hình (H’) là *Hoạt động 2: Khắc sâu khái niệm và các tính chất của khối đa diện đều HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG +GV treo bảng phụ hình vẽ trên bảng +Hỏi: -Hình tứ diện đều được tạo thành từ các tâm của các mặt của hình tứ diên đều ABCD là hình nào? -Nêu cách chứng minh G1G2G3G4 là hình tứ diện đều? +GV chính xác lại kết quả *Bài tập 3: sgk trang 18 Chứng minh rằng các tâm của các mặt của hình tứ diện đều là các đỉnh của một hình tứ diện đều. Giải: G4 A C D M B G1 G2 G3 K N Xét hình tứ diện đều ABCD có cạnh bằng a. Gọi M, N, K lần lượt là trung điểm của cạnh BC, CD, AD. Gọi G1, G2, G3, G4 lần lượt là trọng tâm của các mặt ABC, BCD, ACD, ABD. Ta có: Chứng minh tương tự ta có các đoạn G1G2 =G2G3 = G3G4 = G4G1 = G1G3 = suy ra hình tứ diện G1G2G3G4 là hình tứ diện đều . Điều đó chứng tỏ tâm của các mặt của hình tứ diện đều ABCD là các đỉnh của một hình tứ diện đều. *Hoạt động 3: Giải bài tập 4 sgk trang 18 Hoạt động của GV Ghi bảng +Treo bảng phụ hình vẽ trên bảng a/GV gợi ý: -Tứ giác ABFD là hình gì? -Tứ giác ABFD là hình thoi thì AF và BD có tính chất gì? +GV hướng dẫn cách chứng minh và chính xác kết quả +GV yêu cầu HS nêu cách chứng minh AF, BD và CE cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường +Yêu cầu HS nêu cách chứng minh tứ giác BCDE là hình vuông D A B C F E I *Bài tập 4: sgk trang 18 Giải: a/Chứng minh rằng: AF, BD và CE đôi một vuông góc với nhau và cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường Do B, C, D, E cách đều điểm A và F nên chúng cùng thuộc mặt phẳng trung trực của đoạn thẳng AF. Tương tự A, B, F, D cùng thuộc một phẳng và A, C, F, E cũng cùng thuộc một mặt phẳng Gọi I là giao điểm của BD và EC. Khi đó AF, BD, CE đồng quy tại I Ta có: tứ giác ABFD là hình thoi nên: AF^BD Chứng minh tương tự ta có: AF^EC, EC^BD. Vậy AF, BD và CE đôi một vuông góc với nhau *Tứ giác ABFD là hình thoi nên AF và BD cắt nhau tại trung điểm I của mỗi đường -Chứng minh tương tự ta có: AF và EC cắt nhau tại trung điểm I, BD và EC cũng cắt nhau tại trung điểm I Vậy các đoạn thẳng AF, BD, CE cắt nhau tai trung điểm của mỗi đường b/Chứng minh: ABFD,AEFC, BCDE là những hình vuông Do AI^(BCDE) và AB = AC = AD = AE nên IB = IC = ID = IE Suy ra BCDE là hình vuông Chứng minh tương tự ta có : ABFD, AEFC là những hình vuông Củng cố toàn bài : Cho khối chóp có đáy là n-giác. Trong các mệnh đề sau đây, mệnh đề nào đúng ? a/ Số cạnh của khối chóp bằng n+1 b/ Số mặt của khối chóp bằng 2n c/ Số đỉnh của khối chóp bằng 2n+1 d/ Số mặt của khối chóp bằng số đỉnh của nó Đáp án : d Hướng dẫn và ra bài tập về nhà : Nắm vững lại các định nghĩa về khối đa diện lồi, khối đa diên đều và các tính chất của nó Làm lại các bài tập 1,2,3,4 sgk trang 18 Đọc bài và tìm hiểu bài mới trước ở nhà V-Phụ lục : bảng phụ các hình vẽ của các bài tập Ngµy so¹n: 03 /09/ 2010 Tiết 6 §3 - kh¸I niÖm vÒ thÓ tÝch khèi ®a diÖn I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: khái niệm về thể tích của khối đa diện, thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích của khối lăng trụ, thể tích của khối chóp 2. Kü n¨ng: biết cách tính thể tích của khối đa diện, thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích của khối lăng trụ, thể tích của khối chóp 3. T­ duy vµ th¸i ®é: tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: - Thuyết trình, kết hợp thảo luận nhoùm vaø hỏi ñaùp. - Phöông tieän daïy hoïc: SGK. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 11/09/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. H2: Xét xem hình bên có phải là hình đa diện không? Vì sao? 3 - Gi¶ng bµi míi: HĐ1: Khái niệm về thể tích khối đa diện Hoạt ñộng của Gv Hoạt ñộng của Hs I. KHÁI NIỆM VỀ THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN: Gv giới thiệu với Hs nội dung khái niệm thể tích sau: “Người ta chứng minh được rằng, có thể đặt tương ứng cho mỗi khối đa diện (H) một số dương duy nhất V(H) thoả mãn các tính chất sau: + Nếu (H) là khối lập phương có cạnh bằng 1 thì V(H) = 1 + Nếu hai khối đa diện (H1) và (H2) bằng nhau thì V(H1) = V(H2) + Nếu khối đa diện (H) được chia thành hai khối đa diện (H1), (H2) thì V(H) = V(H1) + V(H2)” Gv giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 21, 22) để Hs hiểu rõ khái niệm thể tích vừa nêu. Hoạt động 1: Dựa vào h 1. 25 em hãy cho biết có thể chia khối (H1) thành bao nhiêu khối lập phương bằng (H0). Hoạt động 2: Dựa vào h 1. 25 em hãy cho biết có thể chia khối (H1) thành bao nhiêu khối lập phương bằng (H1). Hoạt động 3: Dựa vào h 1. 25 em hãy cho biết có thể chia khối (H1) thành bao nhiêu khối lập phương bằng (H2). I. KHÁI NIỆM VỀ THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN: + Nếu (H) là khối lập phương có cạnh bằng 1 thì V(H) = 1 + Nếu hai khối đa diện (H1) và (H2) bằng nhau thì V(H1) = V(H2) + Nếu khối đa diện (H) được chia thành hai khối đa diện (H1), (H2) thì V(H) = V(H1) + V(H2)” Hs thảo luận nhóm để phân chia khối lập phương (H1), (H2), (H3) theo khối lập phương đơn vị (H0). Từ đó, ta có định lý sau: “Thể tích của khối hộp chữ nhật bằng tích ba kích thước của nó”z IV. Củng cố: + Gv nhắc lại các khái niệm và định lý đã học trong bài để Hs khắc sâu kiến thức. + Dặn HS đọc tiếp phần còn lại. ---------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 10/09 / 2010 Tiết 7 §3 - kh¸I niÖm vÒ thÓ tÝch khèi ®a diÖn(TT) I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: khái niệm về thể tích của khối đa diện, thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích của khối lăng trụ, thể tích của khối chóp 2. Kü n¨ng: biết cách tính thể tích của khối đa diện, thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích của khối lăng trụ, thể tích của khối chóp 3. T­ duy vµ th¸i ®é: tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động, sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của toán học trong đời sống, từ đó hình thành niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội. - Tö duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ Häc sinh: 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn §å dïng d¹y häc cña gi¸o viªn, SGK, c¸c b¶ng phô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Bµi cò , ®å dïng häc tËp, SGK, III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: - Thuyết trình, kết hợp thảo luận nhoùm vaø hỏi ñaùp. - Phöông tieän daïy hoïc: SGK. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: 1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè. 12A1:......................................................: Ngày dạy: 18/09/2010. 2 - KiÓm tra bµi cò. : Gäi HS ph¸t biÓu kh¸i niÖm vÒ thÓ tÝch khèi ®a diÖn C¸ch tÝnh thÓ tÝch cña mét khèi hép ch÷ nhËt. 3 - Gi¶ng bµi míi: HĐ2: Thể tích khối lăng trụ Hoạt đñộng của Gv Hoạt đñộng của Hs h II. THỂ TÍCH KHỐI LĂNG TRỤ. *Định lý: Thể tích khối lăng trụ có diện tích đáy B và chiều cao h là : V = B.h III. THỂ TÍCH KHỐI CHÓP: * Định lý: Thể tích khối chóp có diện tích đáy B và chiều cao h là: V = B.h Hoạt động 4: Kim tự tháp Kê - ốp ở Ai cập (h.1.27, SGK, trang 24) * Gv: giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 21, 22) để Hs hiểu rõ khái niệm thể tích và cách tính thể tích của các khối đa diện. So sánh thể tích khối chóp C. A’B’C’ và thể tích khối lăng trụ ABC. A’B’C’? * Hs: Suy ra thể tích khối chóp C. ABB’A’? Nhận xét về diệ