Giáo án Lớp 12 môn Toán - Tiết 68 - Bài 1: Một vài khái niệm mở đầu

TiÕt 68 Bµi 1: mét vµi kh¸i niÖm më ®Çu. I.Môc tiªu: 1.Về kiến thức: Giúp cho học sinh: - Nhận thức được rằng các thông tin dưới dạng số liệu rất phổ biến trong đời sống thực tiễn. Việc phân tích các số liệu từ các cuộc khảo sát điều tra sẽ cho ta nhìn sự việc một cách chuẩn xác , khoa học chứ không phải là những đánh giá chung - Thấy được tầm quan trọng của Thống kê trong nhiều lãnh vực hoạt động của con người, sự cần thiết phải trang bị các kiến thức thông kê cơ bản cho mọi lực lượng lao động, đặc biệt cho các nhà quản lí và hoạch định chính - Nắm được các khái niêm : đơn vị điều tra, dấu hiệu, mẫu, mẫu số liệu, kích thước mẫu và điều tra 2. Về kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng nhận biết khái niệm thống kê - Kĩ năng tìm kích thước mẫu 3Về t­ duy , thái độ - Thông qua khái niệm thông kê, mẫu số liệu và kích thước mẫu hs liên hệ với thực tế và từ thực tế thiết lập một baì toán thống kê - Hiểu rõ hơn vai trò của thống kê trong đời sống II. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn - ChuÈn bÞ mét sè b¶ng sè liÖu cho häc sinh quan s¸t. III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc - Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy IV. tiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng 1.C¸c ho¹t ®éng häc tËp: H§1: Kh¸i niÖm thèng kª H§2: MÉu sè liÖu. H§3: Bµi tËp. 2.TiÕn tr×nh bµi häc H§1: Kh¸i niÖm thèng kª H§ cña häc sinh H§ cña GV - L¾ng nghe ghi nhËn kiÕn thøc - Cho ví duï, minh hoaï baèng moät soá tôø baùo coù chöùa soá lieäu thoáng keâ ( hoïc sinh ñaõ chuaån bò tröôùc ôû nhaø ) *Nªu vÊn ®Ò trong ®êi sçng x· héi cã liªn quan ®Õn thèng kª. VD: Trong buæi tæng kÕt häc k× I ThÇy N lªn ®äc b¸o c¸o tæng kÕt. .. .. Cã 102 em häc sinh giái chiÕm 3,5% Cã 456 em häc sinh ®¹t danh hiÖu häc sinh tiªn tiÕn chiÕm 39%. * Gv ®­a ra kh¸i niÖm thèng kª: Thèng kª lµ khoa häc vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p thu thËp, tæ chøc, tr×nh bÇy, ph©n tÝch vµ sö lÝ d÷ liÖu. H§2: X©y dùng kh¸i niÖm mÉu sè liÖu. H§ cña häc sinh H§ cña GV *HS nghe hieåu ñöôïc caùc khaùi nieäm: ñôn vò ñieàu tra, daáu hieäu, maãu, maãu soá lieäu, kích thöôùc maãu vaø ñieàu tra maãu * Tr¶ lêi c©u hái: ë ®©y ®iÒu tra vÒ th«ng tin g×? – Sè häc sinh cña mçi líp VËy dÊu hiÖu ®iÒu tra lµ : sè häc sinh ë mçi líp +) C¸c gi¸ trÞ trong b¶ng gäi lµ gi¸ trÞ cña mÉu ®iÒu tra. +) Sè phÇn tö cña mÉu ®iÒu tra gäi lµ kÝch th­íc mÉu. KÝch th­íc mÉu ®iÒu tra lµ bao nhiªu? *Yªu cÇu häc sinh suy nghÜ vµ cho c¸c mÉu sè liÖu *Khoâng theå ñieàu tra toaøn boä ñöôïc vì ñôn vò ñieàu tra bò phaù huyû +) Gi¸o viªn ®­a ra b¶ng sè liÖu sau: KÕt qu¶ ®iÒu tra sè häc sinh trong tõng líp häc t¹i tr­êng THPT .nh­ sau: STT Líp Sè häc sinh 1 10A1 45 2 10A2 43 3 10A3 46 4 10A4 48 5 10A5 45 6 10A6 42 7 10A7 43 8 10A8 50 9 10A9 51 - Ngöôøi ta ñieàu tra phaûi kieåm ñònh chaát löôïng caùc hoäp söõa cuûa moät nhaø maùy cheá bieán söõa baèng caùch môû hoäp söõa ñeå kieåm tra. Coù theå ñieàu tra toaøn boä hay khoâng ? H§3: H­íng dÉn bµi tËp. H§ cña häc sinh H§ cña GV +) Suy nghÜ lµm bµi vµ tr¶ lêi . +) Yªu cÇu häc sinh xem bµi tËp 1,2 SGK sau ®ã gäi häc sinh ®øng t¹i chç tr¶ lêi. 3. Cuõng coá : Caùc khaùi nieäm : ñôn vò ®iÒu tra, daáu hieäu, maãu, maãu soá lieäu, kích thöôùc maãu Câu 1: Công việc nào sau đây không phụ thuộc vào công việc của môn thống kê? Thu nhập số liệu. B.Trình bày số liệu Phân tích và xử lý số liệu D. Ra quyết định dựa trên số liệu Câu 2: Để điều tra các con trong mỗi gia đình ở một chung cư gồm 100 gia đình. Người ta chọn ra 20 gia đình ở tầng 2 và thu được mẫu số liệu sau: 2 4 3 1 2 3 3 5 1 2 1 2 2 3 4 1 1 3 2 4 Dấu hiệu ở đây là gì ? Số gia đình ở tầng 2. B. Số con ở mỗi gia đình. C. Số tầng của chung cư. D. Số người trong mỗi gia đình. Câu 3: Điều tra thời gian hoàn thành một sản phẩm của 20 công nhân, người ta thu được mẫu số liệu sau (thời gian tính bằng phút). 10 12 13 15 11 13 16 18 19 21 23 21 15 17 16 15 20 13 16 11 Kích thước mẫu là bao nhiêu? A. 23 B. 20 C. 10 D. 200 4. H­íng dÉn vÒ nhµ: ChuÈn bÞ bµi : “Tr×nh bµy mét mÉu sè liÖu” V. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 69- 70 Bµi 2: tr×nh bµy mÉu sè liÖu. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu kh¸i niÖm tÇn sè, tÇn suÊt, ghÐp líp. - §äc vµ hiÓu ®­îc néi dung b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt, b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt ghÐp líp. 2. Kü n¨ng: - BiÕt lËp b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt tõ mÉu sè liÖu ban ®Çu. - BiÕt vÏ biÓu ®å tÇn sè, tÇn xuÊt h×nh cét, h×nh qu¹t, ®­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt ®Ó thÓ hiÖn b¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt ghÐp líp. - RÌn kÜ n¨ng tÝnh to¸n th«ng qua viÖc t×m tÇn sè, tÇn suÊt. - Cã kÜ n¨ng dù b¸o c¸c tiªu chÝ, th«ng qua sè liÖu thèng kª. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: - Th«ng qua kh¸i niÖm tÇn sè, tÇn suÊt, häc sinh liªn hÖ víi thùc tiÔn - HiÓu râ h¬n vai trß cña to¸n häc trong ®êi sèng. - CÈn thËn, nghiªm tóc. II. ph­¬ng tiÖn d¹y häc - SGK, th­íc b¶ng vµ mét sè b¶ng sè liÖu, mét sè biÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét vµ h×nh qu¹t. III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy. IV. tiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng 1.C¸c ho¹t ®éng häc tËp: H§1: B¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt. H§2: B¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt ghÐp líp. H§3: BiÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét. H§4: §­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt. H§5: BiÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t. 2.TiÕn tr×nh bµi häc TiÕt 1 H§1: B¶ng ph©n bè tÇn sè tÇn suÊt. H§ cña häc sinh H§ cña GV *Hoïc sinh nghe, hieåu caùc khaùi nieäm taàn soá, taàn suaát, baûng phaân boá taàn soá, taàn suaát Hoïc sinh hieåu ñöôïc: -Trong baûng taàn soá - taàn suaát , caùc giaù trò ñöôïc saép xeáp theo thöù töï taêng daàn - Taàn suaát thöôøng ñöôïc vieát döôùi daïng phaàn traêm. Toång soá caùc giaù trò ôû haøng ( coät ) taàn suaát baèng 100% - Thoâng thöôøng, trong baûng phaân boá taàn soá gheùp lôùp, caùc khoaûng ( ñoaïn hoaëc nöõa khoaûng ) coù ñoä daøi baèng nhau ( nhöng khoâng baét buoäc nhö vaäy ). * Ph©n nhãm thùc hiÖn ho¹t ®éng H1 (Sgk) - GV giôùi thieäu maãu soá lieäu soá lieäu cuûa ví duï 1 - Trong maãu soá lieäu trªn chæ coù 8 giaù trò khaùc nhau laø : 30 ; 32 ; 34 ; 36 ; 38 ;40 ; 42 ; 44. Moãi giaù trò naøy xuaát hieän moät soá laàn trong maãu soá lieäu - Soá laàn xuaát hieän cña mçi gi¸ trÞ trong maãu soá lieäu ñöôïc goïi laø taàn soá cuûa giaù trò ñoù G.T(x) 30 32 34 36 38 40 42 44 Tsoá (n) 10 20 30 15 10 10 5 20 N=120 -Neáu muoán bieát trong 120 thöûa ruoäng, coù bao nhieâu phaàn traêm thöûa ruoäng coù naêng suaát 30, 32, ta phaûi tính theâm taàn suaát cuûa moãi giaù trò Taàn xuaát fi cuûa giaù trò xi laø tæ soá giöõa taàn soá ni vaø kích thöôùc maãu N : * Chó ý: - Trªn dßng tÇn sè ng­êi ta th­êng dµnh mét cét ®Ó ghi kÝch th­íc mÉu. - Gi¸ trÞ trong b¶ng ®­îc bè trÝ theo thø tù t¨ng dÇn. H§2: B¶ng ph©n bè tÇn sè, tÇn suÊt ghÐp líp. H§ cña häc sinh H§ cña GV - HS nghe, hieåu ñöôïc taàn soá cuûa moãi lôùp, baûng taàn soá gheùp lôùp, baûng taàn soá – taàn suaát gheùp lôùp. - HS ñieàn vaøo caùc choã troáng trong baûng 6 - TÝnh tÇn sè c¸c líp vµ tr¶ lêi. - Yªu cÇu häc sinh tÝnh tÇn suÊt cña c¸c líp ghÐp cßn l¹i. + GV ®­a ra b¶ng sè liÖu ®· chuÈn bÞ tr­íc ®Ó häc sinh quan s¸t. (VD2-T163) + §Ó tr×nh bµy mÉu sè liÖu theo mét tiªu chÝ nµo ®ã ®­îc gän gµng, sóc tÝch ta thùc hiÖn viÖc ghÐp sè liÖu thµnh c¸c líp . + D÷ liÖu ë b¶ng trªn ta cã thÓ gÐp thµnh 5 líp nh­ sau. Líp TÇn sè [160;162] 6 [163;165] 12 [166;168] 10 [169;171] 5 [172;174] 3 N=36 B¶ng 5 (B¶ng trªn ®­îc gäi lµ b¶ng ph©n bè tÇn sè ghÐp líp) Líp TÇn sè TÇn suÊt (%) [160;162] 6 16,7 [163;165] 12 33,3 [166;168] 10 [169;171] 5 [172;174] 3 N=36 100 B¶ng 6 ( B¶ng trªn ®­îc gäi lµ b¶ng ph©n bè tÇn sè – tÇn suÊt ghÐp líp) H§3: BiÓu ®å tÇn sè, tÇn suÊt h×nh cét. H§ cña häc sinh H§ cña GV +) L¾ng nghe, ghi nhËn kiÕn thøc. +) Quan s¸t vÏ h×nh * Nhaän xeùt 2 baûng soá lieäu (baûng 4 vaø baûng 6) khaùc nhau nhö theá naøo? * Hai bieåu ñoà töông öùng cuûa 2 baûng soá lieäu ñoù khaùc nhau nhö theá naøo? +) VÏ biÓu ®å tÇn suÊt h×nh cét theo d÷ liÖu b¶ng 2 3. BiÓu ®å. +) GV ®Æt vÊn ®Ò: c¸c d÷ liÖu ë d¹ng h×nh ¶nh cã gÝa trÞ trùc quan h¬n so víi c¸c d÷ liÖu d¹ng sè. Do vËy ®Ó tr×nh bµy mÉu sè liÖu ta th­êng vÏ c¸c lo¹i biÓu ®å. Bieåu ñoà taàn soá hình coät Bieåu ñoà taàn suaát hình coät H§4: §­êng gÊp khóc tÇn sè, tÇn suÊt. H§ cña häc sinh H§ cña GV + Häc sinh quan s¸t vµ vÔ ®­êng gÊp khóc vµo vë. * Nhaän xeùt vò trí cuûa ñieåm Ai(Mi) trong caùc coät hình chöõ nhaät thöù I cuûa bieåu ñoà. - Baûng phaân boá taàn soá cuõng coù khi ñöôïc theå hieän baèng moät bieåu ñoà khaùc goïi laø ñöôøng gaáp khuùc taàn soá. - GV giôùi thieäu ví duï 4 vaø giôùi thieäu vaø giaûi thích hình 5.3 SGK trang 166 - H4: Haõy ñieàn caùc soá vaøo choã troáng trong baûng 6 (SGK trang 164 ) roài veõ ñöôøng gaáp khuùc taàn suaát theå hieän baûng ñoù H§5: BiÓu ®å tÇn suÊt h×nh qu¹t. H§ cña häc sinh H§ cña GV + Nghe, ghi nhËn kiÕn thøc. * 1% töông öùng vôùi hình quaït coù goùc ôû taâm bao nhieâu ñoä? Vaäy vôí x% ta seõ ñöôïc hình quaït coù goùc ôû taâm laø bao nhieâu ñoä? +VÏ h×nh vµo vá. - HS nghe hieåu vaø ñoïc ñöôïc bieåu ñoà hình quaït - Veõ ñöôïc bieåu ñoà hình quaït hình 5.4 SGK / 167 - GV giôùi thieäu ví duï 5 (SGK trang 167) vaø höôùng daãn caùch veõ hình 5.4 - Chuù yù: Caùc bieåu ñoà hình coät vaø bieåu ñoà hình quaït ñöôïc söû duïng khoâng chæ nhaèm minh hoaï baèng hình aûnh baûng phaân boá taàn soá – taàn suaát gheùp lôùp maø coøn ñöôïc söû duïng roäng raõi trong vieäc minh hoaï caùc soá lieäu thoáng keâ ôû caùc tình huoáng khaùc. - Giôùi thieäu caùc bieåu ñoà ñöôïc trích töø Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam 16-12-2002 TiÕt 2 Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Bµi 5: Neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp vaø goïi hoïc sinh leân baûng trình baøy. Chænh söûa keát quaû cuûa hoïc sinh (neáu coù) D) Ñeå veõ bieåu ñoà taàn suaát hình quaït, tröôùc heát ta phaûi tính goùc ôû taâm cuûa saùu hình quaït töông öùng vôùi saùu lôùp. Muoán tính goùc ôû taâm cuûa moät lôùp, ta laáy 360 nhaân vôùi taàn suaát cuûa lôùp ñoù. Bieåu ñoà taàn suaát hình quaït ñöôïc veõ nhö hình 5.5. 6. Baøi taäp 6 SGK (trang 169) Neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp vaø goïi hoïc sinh leân baûng trình baøy. Chænh söûa keát quaû cuûa hoïc sinh (neáu coù) Keát quaû mong ñôïi. a) Daáu hieäu: Doanh thu cuûa moät cöûa haøng trong moät thaùng. Ñôn vò ñieàu tra: Moät cöûa haøng. b) Sau ñaây laø baûng phaân boá taàn soá – taàn suaát gheùp lôùp: c) Bieåu ñoà taàn soá hình coät (h.5.7) Bµi 7: a) Daáu hieäu: Soá cuoän phim maø moät nhaø nhieáp aûnh duøng trong thaùng tröôùc. Ñôn vò ñieàu tra: Moät nhaø nhieáp aûnh nghieäp dö. b) Baûng phaân boá taàn soá gheùp lôùp: * Trình baøy keát quaû. * Lôùp nhaän xeùt keát quaû * Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa. Lôùp Taàn soá Taàn suaát(%) [1;10] [11;20] [21;30] [31;40] [41;50] [51;60] 5 29 21 16 7 2 6.25 36.25 26.25 20.00 8.75 2.50 N = 80 Lôùp Goùc ôû taâm [1;10] 22.50 [11;20] 130.50 [21;30] 94.50 [31;40] 720 [41;50] 31.50 [51;60] 90 Trình baøy keát quaû. Lôùp nhaän xeùt keát quaû Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa. Lôùp Taàn soá Taàn suaát (%) [26.5;48.5] [48.5;70.5] [70.5;92.5] [92.5;114.5] [114.5;136.5] [136.5;158.5] [158.5;180.5] 2 8 12 12 8 7 1 4 16 24 24 16 14 2 N = 50 * Trình baøy keát quaû. * Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa. Lôùp Taàn soá [0;2] [3;5] [6;8] [9;11] [12;14] [15;17] 10 23 10 3 3 1 N = 50 3. Cñng cè: Qua bµi tËp. 4. HDVN: ChuÈn bÞ bµi “C¸c sè ®Æc tr­ng cña mÉu sè liÖu” C©u hái tr¸c nghiÖm: Câu 1: Thống kê điểm môn toán trong một kì thi của 400 em học sinh thấy có 72 bài được điểm 5. Hỏi giá trị tần suất của giá trị xi =5 là A.72% B.36% C.18% D.10% C©u 2: "§iÓm thi häc kú I cña líp 10A" ®­îc ghi l¹i trong b¶ng sau: 8 6,5 7 5 5,5 8 4 5 7 8 4,5 10 7 8 6 9 6 8 6 6 2,5 8 8 7 4 10 6 9 6,5 9 7,5 7 6 6 3 6 6 9 5,5 7 8 6 5 6 4 Sè c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau cña dÊu hiÖu trong b¶ng trªn lµ: A. 14 B.13 C.12 D. 11 C©u 3: Khèi l­îng cña 30 cñ khoai t©y thu ho¹ch ë mét n«ng tr­¬ng Líp khèi l­îng (gam) TÇn sè [70;80) [80;90) [90;100) [100;110) [110;120) 3 6 12 6 3 N = 30 TÇn suÊt ghÐp líp cña líp [100;110) lµ A. 20% B.40% C. 60% D. 80% C©u 4: Cho b¶ng ph©n bè tÇn sè : MÉu thø xi 1 2 3 4 5 TÇn sè ni 2100 1860 1950 2000 2090 N = 10000 MÖnh ®Ò ®óng lµ mÖnh ®Ò: TÇn suÊt cña 3 lµ 20% B. TÇn suÊt cña 4 lµ 20% C. TÇn suÊt cña 4 lµ 2% D. TÇn suÊt cña 4 lµ 50% V. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 71 – 73 Bµi 3: c¸c sè ®Æc tr­ng cña mÉu sè liÖu I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc - HiÓu vµ n¾m ®­îc số trung b×nh, sè trung vÞ, mèt , ph­¬ng sai vµ ®é lÖch chuÈn. - VËn dông ®­îc c¸c kiÕn thøc nµy trong viÖc gi¶i c¸c bµi tËp. - BiÕt vËn dông c¸c kiÕn th­íc nµy trong viÖc gi¶i c¸c bµi to¸n thùc tÕ trong kinh doanh. 2.Kü n¨ng: - Gi¶i thµnh th¹o c¸c bµi to¸n vÒ s« trung b×nh, sè trung vÞ, mèt, ph­¬ng sai vµ ®é lÖch chuÈn. - BiÕt ®­îc ý nghÜa vÒ s« trung b×nh, sè trung vÞ, mèt, ph­¬ng sai vµ ®é lÖch chuÈn. 3. T­ duy vµ th¸i ®é: - Cã ®Çu ãc thùc tÕ. - ThÊy ®­îc sù gÇn gòi cña to¸n häc víi ®êi sèng. II. ph­¬ng tiÖn d¹y häc: ChuÈn bÞ m¸y tÝnh bá tói. III. Ph­¬ng ph¸p: - Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy IV. tiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng 1.C¸c ho¹t ®éng häc tËp: H§1: Sè trung b×nh céng. H§2: Sè trung vÞ. H§3: Mèt H§4: Ph­¬ng sai. H§5: §é lÖch chuÈn. 2TiÕn tr×nh bµi häc: H§1: Sè trung b×nh céng. Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV - HS nghe, hieåu coâng thöùc, bieát caùch tính ñaëc tröng cuûa maãu, hieåu ñöôïc yù nghóa vaø bieát soá trung bình duøng vaøo vieäc gì Lôùp Giaù trò ñaïi dieän Taàn soá [5,45;5,85) [5,85;6,25) [6,25;6,65) [6,65;7,05) [7,05;7,45) [7,45;7,85) [7,85;8,25) 5,65 6,05 6,45 6,85 7,25 7,65 8,05 5 9 15 19 16 8 2 N=74 - Hoïc sinh tính chieàu daøi trung bình cuûa 24 laù caây. - Hs neâu yù nghóa cuûa soá trung bình §Æt c¸c c©u hái nh­ sau ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy: H1. TÝnh chiÒu cao trung b×nh cña 36 häc sinh trong kÕt qu¶ ®iÒu tra ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 3 cña bµi 1. H2. TÝnh chiÒu cao trung b×nh cña 36 häc sinh trong kÕt qu¶ ®iÒu tra ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 4 cña bµi 1 theo 2 c¸ch: Nh©n gi¸ trÞ ®¹i diÖn cña mçi líp víi tÇn sè cña líp ®ã, céng c¸c kÕt qu¶ l¹i råi chia cho 36. Nh©n gi¸ trÞ ®¹i diÖn cña mçi líp víi tÇn suÊt cña líp ®ã råi céng c¸c kÕt qu¶ l¹i. H3. H·y so s¸nh hai kÕt qu¶ thu ®­îc. * GV ñaët vaán ñeà: Ñeå nhanh choùng naém baét ñöôïc nhöõng thoâng tin quan troïng chöùa ñöïng trong maãu soá lieäu, ta ñöa ra moät vaøi chæ soá ñaëc tröng cuûa maãu soá lieäu. * Giaû söû ta coù moät maãu soá lieäu kích thöôùc N laø . ÔÛ lôùp döôi ta ñaõ bieát soá trung bình coäng cuûa maãu soá lieäu naøy kí hieäu laø ñöôïc tính bôûi coâng thöùc : . Ñeå cho goïn, ta kí hieäu toång x1+x2++xn laø Giaû söû maãu soá lieäu ñöôïc cho döôùi daïng moät baûng phaân boá taàn soá Giaù trò Taàn soá N Khi ñoù coâng thöùc tính soá trung bình (1) trôû thaønh - GV giôùi thieäu ví duï 1 (SGK trang 171) H§2: Sè trung vÞ. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Hoaït ñoäng cuûa GV - Hoïc sinh ruùt ra ñöôïc taàm quan troïng cuûa soá trung vò khi soá trung bình khoâng phaûn aùnh ñuùng möùc ñoä trung cuûa maãu soá lieäu - HS hieåu ñöôïc ñònh nghóa cuûa soá trung vò - Tìm soá trung vò cuûa ví duï 3 - Tìm soá trung vò cuûa maãu soá lieäu trong caâu hoûi 2 *Gi¸o viªn nªu vÝ dô 2 trong SGK. Sau ®ã ®Æt c¸c c©u hái sau: H1. TÝnh ®iÓm trung b×nh cña c¶ nhãm. H2. Cã bao nhiªu HS v­ît ®iÓm trung b×nh. H3. Cã thÓ lÊy ®iÓm trung b×nh lµm ®iÓm ®¹i diÖn cho nhãm ®­îc kh«ng? * GV giôùi thieäu khaùi nieän soá trung vò, minh hoaï ñònh nghóa baèng ví duï 3 - Trong maãu soá lieäu cuûa ví duï ta thaáy soá lieäu ñöùng thöù 14 laø 42, ñöùng thöù 15 laø 43 . do vaäy soá trung vò laø : - H1: a) Tính soá trung vò cuûa maãu soá lieäu trong ví duï 2 (SGK trang 172). b) Tính soá trung bình cuûa maãu soá lieäu trong ví duï 3 vaø so saùnh noù vôùi soá trung vò. - Chuù yù : Khi caùc soá lieäu trong maãu khoâng coù söï cheânh leäch quaù lôùn thì soá trung bình vaø soá trung vò xaáp xæ nhau H§3: Mèt Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Côõ aùo ( x ) 36 37 38 39 40 41 42 Soá aùo baùn ñöôïc(n) 13 45 110 184 126 40 5 - Tìm moát cuûa maãu soá lieäu - Moät maãu soá lieäu coù theå coù nhieàu moát - Cho ví duï moät maãu soá lieäu coù nhieàu moát - Cho moät maãu soá lieäu döôùi daïng baûng phaân boá taàn soá. Ta bieát giaù trò coù taàn soá lôùn nhaát ñöôïc goïi laø moát cuûa maãu soá lieäu naøy vaø kí hieäu laø Mo - GV giôùi thieäu ví duï 4 - Ñieàu maø cöûa haøng quan taâm laø côõ aùo naøo ñöôïc khaùch haøng mua nhieàu nhaát. Côõ aùo maø khaùch haøng mua nhieàu nhaát laø 39 ( giaù trò 39 coù taàn soá lôùn nhaát ). Vaäy 39 laø moát cuûa maãu soá lieäu naøy - Chuù yù : Moät maãu soá lieäu coù theå coù moät hay nhieàu moát H§4: Ph­¬ng sai. §é lÖch chuÈn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 1. Ta thÊy sè trung b×nh céng X cña d·y (1) vµ sè trung b×nh céng Y cña d·y sè (2) b»ng nhau X = Y = 200. Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 2. C¸c sè liÖu ¬ d·y (1) gÇn víi sè trung b×nh céng h¬n, nªn chóng ®ång ®Òu h¬n. Khi ®ã ta nãi c¸c sè liÖu thèng kª ë d·y (1) Ýt ph©n t¸n h¬n d·y (2). Gîi ý tr¶ lêi c©u 3. (180 – 200); (190 – 200); (190 – 200); (200 – 200); (210 – 200); (210 – 200); (220 – 200). Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 4. C©u hái 1. H·y t×m sè trung b×nh céng cña d·y (1) vµ (2). C©u hái 2. H·y so s¸nh c¸c sè liÖu cña d·y (1) vµ d·y (2) víi sè trung b×nh céng. C©u hái 3. HiÖu gi÷a c¸c sè cña d·y vµ sè trung b×nh céng ta gäi lµ ®é lÖch. H·y x¸c ®Þnh c¸c ®é lÖch cña d·y (1). H·y tÝnh trung b×nh céng cña b×nh ph­¬ng c¸c ®é lÖch cña d·y (1) Sau ®ã gi¸o viªn nªu ®Þnh nghÜa: Ph­¬ng sai vµ ®é lÖch chuÈn ®Òu ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é ph©n t¸n cña c¸c sè liÖu thèng kª. *Chó ý: Khi hai d·y sè liÖu thèng kª cã cïng ®¬n vÞ ®o vµ sè trung b×nh céng b»ng nhau hoÆc xÊp xØ b»ng nhau, nÕu ph­¬ng sai cµng nhá th× møc ®é ph©n t¸n (so víi sè trung b×nh céng ) cña c¸c sè liÖu thèng kª cµng bÐ. TiÕt 73 (LuyÖn tËp) H§ cña häc sinh H§ cña gi¸o viªn +) ChuÈn bÞ bµi lªn b¶ng lµm. Trình baøy keát quaû. Lôùp nhaän xeùt keát quaû Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa +) ChuÈn bÞ bµi lªn b¶ng lµm. Trình baøy keát quaû. Lôùp nhaän xeùt keát quaû Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa +) ChuÈn bÞ bµi lªn b¶ng lµm. Trình baøy keát quaû. Lôùp nhaän xeùt keát quaû Ghi nhaän keát quaû sau khi chænh söûa Bµi 12. trieäu ñoàng. Me 15.5 trieäu ñoàng (vì sau khi saép xeáp caùc soá lieäu theo thöù töï khoâng gian, loá lieäu ñöùng thöù saùu laø 15, ñöùng thöù baûy laø 16). . trieäu ñoàng Bµi 13 . Me = 50 (vì sau khi saép xeáp caùc soá lieäu theo thöù töï khoâng giaûm, soá lieäu ñöùng thöù möôøi hai laø 50) Bài 15. Treân con ñöôøng A: km/h; Me = 73 km/h. km/h. Treân con ñöôøng B: km/h; Me = 71 km/h. Km/h. b)Noùi chung, laùi xe treân con ñöôøng B an toaøn hôn treân con ñöôøng A vì vaän toác trung bình cuûa oâ toâ treân con ñöôøng B nhoû hôn treân con ñöôøng A vaø ñoä leäch chuaån cuûa oâ toâ treân con ñöôøng B cuõng nhoû hôn treân con ñöôøng A. 3. Cñng cè: Qua tõng bµi tËp bµi tËp . 4. DÆn dß: Lµm bµi tËp «n ch­¬ng V. Có 100 học sinh tham dự kì thi học sinh giỏi Hóa (thang điểm 20). Kết quả như sau: Điểm 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Tần số 1 1 3 5 8 13 19 24 14 10 2 Câu 1: Số trung bình là: A.15,20 B.15,21 C.15,23 D.15,25 Câu 2: Số trung vị là A.15 B.15,50 C.16 D.16,5 Câu 3: Mốt là : A.14 B.15 C.16 D.17 Câu 4: Gía trị của phương sai là: A.3,95 B.3,96 C.3,97 D. Đáp số khác Câu 5: Độ lệch chuẩn: A.1,96 B.1,97 C.1,98 D.1,99 Cho bảng tần số, tần suất ghép lớp như sau: Lớp Tần Số Tần Suất [160;162] 6 16,7% [163;165] 12 33,3% [166;*] ** 27,8% [169;171] 5 *** [172;174] 3 8,3% N =36 100% Câu 1: Hãy điền số thích hợp vào* A.167 B.168 C.169 D.164 Câu 2: Hãy điền số thích hợp vào** A.10 B.12 C.8 D.13 Câu 3: Hãy điền số thích hợp vào*** A. 3,9% B. 5,9% C. 13,9% D. 23,9% Câu 4: Cho mẫu số liệu thống kê {6,5,5,2,9,10,8}. Mốt của mẫu số liệu trên là : A.5 B.10 C.2 D.6 V. Rót kinh nghiÖm: