Giáo án môn Công nghệ khối 10 năm 2010 - Tiết 15: Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng

Tuần 15. Tiết 15. Ngày soạn: 17/11/2010. Bài 15: ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG I/ MỤC TIÊU: 1-Kiến thức: - sinh hiểu được điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng . 2-Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh, 3-Thái độ: - Có ý thức bảo vệ cây trồng II/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: - Hình 15.1, 15.2 SGK. III/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Hỏi đáp. Diễn giảng. IV/ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1- Ổn định tổ chức lớp:(1ph) 2- Kiểm tra bài cũ:(4ph) 1/Em hãy kể tên các loại sâu hại cây trồng ? 2/Ở địa phương em mùa nào thường xảy ra dịch bệnh, đó là những bệnh gì? 3- Nội dung bài mới: (35ph) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG - Trong sản xuất nông nghiệp, sâu bệnh là một trong những yếu tố làm giảm năng suất và chất lượng nông sản .Vì vậy phòng trừ sâu bệnh là việc làm hết sức cần thiết. Muốn phòng trừ sâu bệnh có hiệu quả cần phải hiểu các lọai sâu bệnh và điều kiện phát sinh phát triển của chúng . ? Theo em sự phát sinh phát triển của sâu, bệnh phụ thuộc những yếu tố nào? ? Em hãy cho biết loài sâu bệnh thường gây gây hại trên đồng ruộng Việt Nam tiềm ẩn ở đâu? ? Theo em muốn ngăn chặn nguồn sâu bệnh hại trên đồng ruộng cần phải làm gì? ? Hãy nêu những yếu tố của môi trường ảnh hưởng đến sự phát sinh phát triển của nguồn bệnh? ? Nhiệt độ ảnh hưởng đến sâu bệnh như thế nào? ?Vì sao độ ẩm không khí và mưa có ảnh hưởng đến sự phát sinh phát triển của sâu bệnh? ? Khi gặp điều kiện nhiệt độ, độ ẩm cao, chúng ta cần làm gì để hạn chế sự phát triển của sâu bệnh? - Ngoài hai yếu tố trên điều kiện đất đai cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của sâu bệnh. ?Những loại đất nào dễ phát sinh sâu bệnh ? Cho ví dụ cụ thể? ? Ngoài những điều kiện nêu trên theo em còn có điều kiện nào khác ảnh hưởng đến phát sinh và phát triển của sâu hại trên đồng ruộng ? ? Phân tích những việc làm nào của nông dân dễ tạo điều kiện cho sâu bệnh phát sinh ,phát triển ? ?Khi nào thì sâu, bệnh phát triển thành dịch? ?Để ngăn chặn sâu bệnh phát triển thành dịch cần áp dụng những biện pháp gì? - Lắng nghe. - HS trả lời: + Nguồn sâu, bệnh. + Điều kiện khí hậu, đất đai. + Giống cây trồng và chế độ chăm sóc. - HS trả lời: Có hai nguồn chính : +Cây trồng, các tàn dư thực vật, đất tiềm ẩn nguồn sâu bệnh + Hạt giống, cây con giống bị nhiễm sâu bệnh - Biện pháp ngăn chặn là : + Biện pháp canh tác. + Dùng giống sạch bệnh . - Các yếu tố như: Khí hậu, nhiệt độ, độ ẩm ..... - Ảnh hưởng đến sự phát sinh ,phát triển của sâu, bệnh: mỗi loài sâu haị sinh trưởng, phát triển tốt trong một giới hạn nhiệt độ nhất định; Ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và lây lan bệnh hại. -Ảnh hưởng đến phát dục và sinh trưởng côn trùng: Lượng nước trong cơ thể côn trùng biến đổi ... côn trùng sẽ chết; Ảnh hưởng gián tiếp đến phát sinh, phát triển của sâu, bệnh thông qua ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của sâu, bệnh... - Tăng cường kiểm tra đồng ruộng sớm phát hiện và có biện pháp phòng trừ. - Đất thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng , cây trồng phát triển không bình thường nên rất dễ bị sâu, bệnh phá hoại. +Trên đất giàu mùn , cây trồng dễ mắc bệnh đạo ôn, bạc lá. +Trên đất chua, cây trồng kém phát triển và dễ bị bệnh tiêm lửa. - Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc. - Sử dụng hạt giống, cây con bị nhiễm sâu, bệnh là điều kiện thuận lợi để sâu, bệnh phát triển trên đồng ruộng; Chế độ chăm sóc mất cân đối giữa nước và phân bón làm cho sâu, bệnh phát triển mạnh; Bón nhiều phân (đạm) àtăng tính nhiễm bệnh của cây trồng; Ngập úng và những vết thương cơ giới tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập vào cây trồng . - Điều kiện; đủ thức ăn ; nhiệt độ , độ ẩm thích hợp, sâu, bệnh sẽ sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lan nhanh khắp ruộng sau vài ngày. - Diệt trừ kịp thời thì ổ dịch sẽ được dập tắt. I/NGUỒN SÂU, BỆNH HẠI: -Có sẵn trên đồng ruộng: +Trứng, nhộng côn trùng gây hại. +Bào tử của nhiều loại bệnh tiềm ẩn trong đất , trong các bụi cây cỏ, ở bờ ruộng. -Sử dụng hạt giống cây con nhiễm bệnh, sâu là nguyên nhân dẫn đến sâu, bệnh xuất hiện trên đồng ruộng . - Biện pháp ngăn ngừa sâu, bệnh phát triển : +Cày, bừa, ngâm đất ,phát quang bờ ruộng, làm vệ sinh đồng ruộng, +Xử lí và sử dụng giống cây trồng sạch bệnh. II/ĐIỀU KIỆN KHÍ HẬU, ĐẤT ĐAI: 1-Nhiệt độ môi trường: -Ảnh hưởng đến sự phát sinh ,phát triển của sâu, bệnh: mỗi loài sâu haị sinh trưởng, phát triển tốt trong một giới hạn nhiệt độ nhất định. - Ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và lây lan bệnh hại. 2-Độ ẩm không khí và lượng mưa: -Ảnh hưởng đến phát dục và sinh trưởng côn trùng: Lượng nước trong cơ thể côn trùng biến đổi theo độ ẩm không khí và lượng mưa. Nếu độ ẩm không khí thấp, lượng mưa giảmà côn trùng sẽ chết. - Ảnh hưởng gián tiếp đến phát sinh, phát triển của sâu, bệnh thông qua ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của sâu, bệnh: nhiệt độ, độ ẩm thích hợp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt tạo nên nguồn thức ăn phong phú cho chúng. 3-Điều kiện đất đai: Đất thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng , cây trồng phát triển không bình thường nên rất dễ bị sâu, bệnh phá hoại. -Trên đất giàu mùn , cây trồng dễ mắc bệnh đạo ôn, bạc lá. -Trên đất chua, cây trồng kém phát triển và dễ bị bệnh tiêm lửa. III/ĐIỀU KIỆN VỀ GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC: -Sử dụng hạt giống, cây con bị nhiễm sâu, bệnh là điều kiện thuận lợi để sâu, bệnh phát triển trên đồng ruộng. -Chế độ chăm sóc mất cân đối giữa nước và phân bón làm cho sâu, bệnh phát triển mạnh. -Bón nhiều phân (đạm) àtăng tính nhiễm bệnh của cây trồng . -Ngập úng và những vết thương cơ giới tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập vào cây trồng . IV/ĐIỀU KIỆN ĐỂ SÂU, BỆNH PHÁT TRIỂN THÀNH DỊCH: -Bắt đầu bằng ổ dịch. -Điều kiện; đủ thức ăn ; nhiệt độ , độ ẩm thích hợp, sâu, bệnh sẽ sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lan nhanh khắp ruộng sau vài ngày. à diệt trừ kịp thời thì ổ dịch sẽ được dập tắt. 4- Củng cố và luyện tập:(4ph) Cho HS làm các bài tập sau: 1/ Giải thích câu: “ Trồng lúa mà hoá ra năn. Trồng cây hoá cỏ em ăn bằng gì? “ 2/Chọn câu trả lời đúng nhất : Câu 1: Sâu bệnh phát sinh trên đồng ruộng thường tiềm ẩn ở: A/ Trong đất, trong các bụi cây, trong cỏ rác. B/ Trong bụi cây cỏ ven bờ ruộng . C/ Trên hạt giống cây con. D/ Cả A, B và C. Câu 2: Những điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát triển ngoài độ ẩm cao, nhiệt độ thích hợp còn có : A/Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng ,ngậpúng . B/ Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng ,chăm sóc không hợp lý. C/ Đất chua hoặc thừa đạm ,ngập úng ,chăm sóc không hợp lý ,hạt giống mang mầm bệnh ,cây trồng bị xây xước. D/ Cây trồng bị xây xước ,hạt giống mang nhiều mầm bệnh ,bón quá nhiều phân đạm, Câu 3: Ổ dịch là : A/ Nơi xuất phát của sâu bệnh để phát triển ra đồng ruộng. B/ Nơi có nhiều sâu bệnh hại. C /Nơi cư trú của sâu bệnh . D/ Cả A, B và C. 5- Dặn dò:(1ph): Học bài và chuẩn bị bài 16: Thực hành: Nhậ biết một số loại sâu, bệnh hại lúa. 6- Rút kinh nghiệm: Tổ trưởng ký duyệt Giáo viên soạn Thái Thành Tài