Giáo án môn Công nghệ khối 10 năm 2010 - Tiết 3: Sản xuất giống cây trồng

Tuần: 3. Tiết: 3 Ngày soạn: 25/08/2010 Bài3,4 : SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG I/MỤC TIÊU: 1-Kiến thức: -Học sinh biết được mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng. -Nắm đựơc hệ thống sản xuất giống cây trồng . -Biết được quy trình sản xuất giống cây trồng . 2-Kỹ năng: Quan sát, phân tích, so sánh. 3-Thái độ: II/PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: - Hình 3.1, 3.2, 3.3, 4.1, 4.2 SGK. III/PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: - Hỏi Đáp. - Diễn giảng. IV/TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC : 1-Ổn định tổ chức lớp: 2-Kiểm tra bài cũ:(5ph) 1/Tại sao phải khảo nghiệm giống cây trồng trước khi đưa vào sản xuất đại trà? 2/Mục đích của các loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng ? Đáp án 1/Vì mọi tính trạng và đặc điểm của giống cây trồng thường chỉ biểu hiện ra trong những điều kiện ngoại cảnh nhất định. 2/Mục đích: -Thí nghiệm so sánh giống cây trồng -Thí nghiệm kiểm tra kỹ thuật. -Thí nghiệm sản xuất quảng cáo. 3-Giảng bài mới:(35ph) HOẠT ĐỘNG CỦATHẦY H. ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG ? Cho biết mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng ? ? Quan sát hình 3.1 SGK cho biết hệ thống sản xuất giống gồm mấy giai đoạn? ? Định nghĩa, sản phẩm, nơi thực hiện ở giai đoạn 1 như thế nào? ? Định nghĩa, sản phẩm, nơi thực hiện ở giai đoạn 1 như thế nào? ? Định nghĩa, sản phẩm, nơi thực hiện ở giai đoạn 1 như thế nào? - Cây trồng nông nghiệp rất đa dạng và phong phú ,có loại cây tự thụ phấn ,có loại thụ phấn chéo và có loại nhân giống vô tính.Vì vậy quy trính sx giống cũng có sự khác nhau. ? Khi nào áp dụng quy trình sản xuất theo sơ đồ duy trì? - Nêu quy trình sản xuất theo sơ đồ duy trì. ?Khi nào áp dụng quy trình sản xuất theo sơ đồ phục tráng? - Nêu quy trình sản xuất theo sơ đồ phục tráng. - Nêu quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo. ? Sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính gồm mấy giai đoạn? Nội dung công việc của từng giai đoạn đó là gì? ? Nêu những điểm khác giữa quy trình nầy với quy trình sản xuất giống ở cây tự thụ phấn? ? Những khó khăn, phức tạp khi sản xuất giống cây rừng? ? Tóm tắt quá trình sản xuất giống cây rừng theo sơ đồ? - Trả lời: duy trì độ thuần; tạo số lượng giống - Trả lời: 3 giai đoạn. - Trả lời: giống siêu nguyên chủng; chất lượng cao; xí nghiệp - Trả lời: giống nguyên chủng; nhân ra từ giống siêu nguyên chủng - Trả lời: giống xác nhận; nhân ra từ hạt nguyên chủng; - Trả lời: khi có hạt giống siêu nguyên chủng. - Trả lời: năm 1: gieo hạt; năm 2. - Trả lời: giống nhập nội, giống bị thoái hóa. - Trả lời: Năm 1: gieo hạt năm 5 - Trả lời: Vụ 1: lựa ruộng, vụ 4: nhân hạt giống - Trả lời: 3 giai đoạn; giai đoạn 1: chọn lọc duy trì thế hệ vô tính, gđ 3: sản xuất củ giống - Trả lời: Yêu cầu phải có khu sản xuất giống cách li ,loại bỏ những cây không đạt yêu cầu trước khi cây tung phấn... - Trả lời: thời gian lâu dài, - Trả lời: Chọn cây trộià khảo nghiệmàchọn cây đạt tiêu chuẩnà nhân giống cho sản xuất I/MỤC ĐÍCH CỦA CÔNG TÁC SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG 1-Duy trì củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống. 2-Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà. 3-Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất . II/ HỆ THỐNG SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG Gồm 3 giai đoạn: 1-Giai đoạn 1: Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng: - Định nghĩa:Hạt giống siêu nguyên chủng là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao. - Nơi thực hiện: Các xí nghiệp, các trung tâm sản xuất giống chuyên trách. 2-Giai đoạn 2: Sản xuất hạt giống nguyên chủng từ hạt giống siêu nguyên chủng: -Định nghĩa:Hạt giống nguyên chủng:là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng . -Nơi thực hiện:Các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng . 3-Giai đoạn 3: Sản xuất hạt giống xác nhận: -Định nghĩa:Hạt giống xác nhận được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nhân dân sản xuất đại trà. -Nơi thực hiện: Các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ty, trung tâm và cơ sở sản xuất . III/QUY TRÌNH SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG 1-Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp: Dựa vào phương thức sinh sản của cây trồng . a-Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn: -Đối với giống cây trồng do tác giả cung cấp giống hoặc có hạt giống siêu nguyên chủng thì quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì: + Năm thứ nhất:Gieo hạt tác giả ( hạt SNC), chọn cây ưu tú. + Năm thứ hai:Hạt cây ưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống , thu hoạch hỗn hợp hạt.Những hạt đó là hạt SNC. +Năm thứ ba:Nhân giống NC từ SNC. +Năm thứ tư : Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống NC . -Đối với các giống nhập nội, giống bị thoái hóa (không còn giống SNC) sản xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng: +Năm thứ nhất:Gieo hạt của vật liệu khởi đầu (cần phục tráng) chọn cây ưu tú. +Năm thứ hai:Đánh giá dòng lần 1. Gieo hạt cây ưu tú thành dòng, chọn hạt của 4-5 dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ ba. +Năm thứ ba: Đánh giá dòng lần 2. Hạt của dòng tốt nhất chia làm hai để nhân sơ bộ và so sánh giống . Hạt thu hoạch được là hạt SNC đã phục tráng. +Năm thứ tư: Nhân hạt giống NC từ hạt SNC +Năm thứ năm: Sản xuất hạt giống xác nhận tư hạt giống NC. b-Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo: -Vụ thứ nhất:Lựa chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li và chia thành 500 ô. Gieo hạt của ít nhất 3000 cây giống SNC vào các ô. Mỗi ô chọn một cây đúng giống , thu lấy hạt và gieo thành một hàng ở vụ tiếp theo trong khu cách li. -Vụ thứ hai: Đánh giá thế hệ chọn lọc- Loại bỏ hàng và cây xấuà thu hạt cây còn lại trộn lẫnà lô hạt SNC. -Vụ thứ ba:Nhân hạt giống SNC ở khu cách li. Loại bỏ cây xấu à thu hạt cây còn lạiàlô hạt NC. -Vụ thứ tư:Nhân hạt giống NC ở khu cách li . Loại bỏ cây xấuàcòn lại là hạt xác nhận. c-Sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính: -Giai đoạn 1:Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC (chọn lọc hệ củ ở cây lấy củ; hệ vô tính ưu tú ở cây nhân hom, thân ngầm; chọn cây mẹ ưu tú ở cây ghép và cành giâm). -Giai đoạn 2: Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống cấp NC từ SNC. -Giai đoạn3: Sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ giống NC. 2-Sản xuất giống cây rừng: -Chọn những cây trội, khảo nghiệm và chọn lấy các cây đạt tiêu chuẩn để xây dựng rừng giống hoặc vườn giống. -Lấy hạt giống từ rừng giống sản xuất cây con để cung cấp cho sản xuất . Giống cây rừng có thể nhân ra bằng hạt hoặc bằng công nghệ nuôi cấy mô và giâm hom. 4-Củng cố: 5phút 1/So sánh sự giống nhau và khác nhau trong quy trình sản xuất giống ở 3 nhóm cây trồng. 2/Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng là gì? 5-Dặn dò: - Trả lời câu hỏi cuối bài. - Xem trước bài5. - Sưu tầm hạt giống : lúa, ngô, đậu đỏ 6. Rút kinh nghiệm: Tổ trưởng ký duyệt Giáo viên soạn Thái Thành Tài