Giáo án môn Công nghệ khối 10 - Tiết 4: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong tạo và nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

Ngày soạn: 03/09/09 Tuần 4; tiết 4 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG TẠO & NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP I. Mục tiêu: Sau khi học xong bài này, GV cần phải làm cho HS hiểu: - Hiểu được thế nào là nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của phương pháp này. - Hiểu được một số ứng dụng của công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong tạo giống cây trồng nông, lâm nghiệp. - Hiểu được quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. II. Đồ dùng dạy học: - GV: Giáo án, SGV, tài liệu tham khảo. - HS: Soạn bài mới, cùng một số khái niệm. III. Tiến trình tổ chức dạy học. 1. Ổn định lớp + SS 2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra bài cũ mà chỉ gọi HS nhắc lại kiến thức cũ làm cơ sở để học bài mới. 3. Hoạt động dạy học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung kiến thức - Thế nào là nuôi cấy mô? - Tế bào thực vật có hình thức sinh sản nào? - Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô tế bào là gì? - Có mấy phương pháp tạo & nhân giống? - Phương pháp truyền thống được thực hiện như thế nào? Ưu khuyết điểm của pp này. - Phương pháp hiện đại được thực hiện như thế nào? Ưu khuyết điểm của pp này. - So với pp truyền thống thì pp hiện đại có những ưu thế gì? - Qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào được thực hiện như thế nào? Ưu khuyết điểm của pp này. - Thế nào là môi trường M.S? - Dựa vào kiến thức đã học. Em hãy xây dựng Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào dưới dạng sơ đồ. - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời - Học sinh thảo luận & trả lời I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào (SGK) II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào Tế bào thực vật có tính toàn năng. Bất cứ tế bào nào cũng có hệ gen qui định kiểu gen của loài đó. Nếu được nuôi trong môi trường thích hợp thì chúng có khả năng sinh sản vô tính để tạo thành cây hoàn chỉnh. III. Quy trình công nghệ tạo & nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào 1. Phương pháp truyền thống: - Phương pháp: Lai, gây đột biến, gây đa bội thể - Thành quả đạt được: Tạo được nhiều giống cây trồng cho năng suất cao, chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm cho xã hội. - hạn chế: Thời gian quá dài. 2. Biện pháp công nghệ sinh học hiện đại - Phương pháp: Lai tế bào trần, nuôi cấy tế bào phấn hoa - Ưu điểm: Chỉ trong thời gian ngắn có thể tạo được giống cây trồng mới, chất lượng cao với sản lượng lớn. - Thành quả đạt được: Đã tạo được giống lúa chịu mặn, kháng đạo ôn, chuối, mía 3. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. a. Chọn vật liệu nuôi cấy - Thường là tế bào mô phân sinh. - Không bị nhiễm bệnh. b. Khử trùng bề mặt: Phân cắt đỉnh sinh trưởng, rửa bằng nước sạch & khử trùng. c. Tạo chồi trong môi trường nhân tạo: Mẫu được nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo chồi. - Môi trường dinh dưỡng nhân tạo thường dùng là môi trường M. S (Murashige & Skoog) d. Tạo rễ: Khi chồi đã đạt tiêu chuẩn về kích thước (chiều cao) thì cắt chồi & chuyển sang môi trường tạo rễ. e. Cấy cây trong môi trường thích hợp Sau khi chồi cây đã ra rễ, tiến hành cấy cây vào môi trường thích hợp. g. Trồng thành cây giống trong môi trường thông thường ở khu cách li. Sau khi cây phát triển bình thường & đạt tiêu chuẩn giống, thì đưa cây ra môi trường bình thường ở khu cách li. 4/ Tổng kết đánh giá - Câu 1,2 trong SGK. - Dựa vào kiến thức đã học. Em hãy xây dựng quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào dưới dạng sơ đồ. 5/Hướng dẫn học sinh học tập & chuẩn bị bài mới: Hướng dẫn học sinh tóm tắt nội dung chính của bài & soạn bài mới. IV/ Rút kinh nghiệm: Ngày 07 tháng 09 năm 2009 Kí duyệt