Giáo án môn Công nghệ lớp 10 - Bài 27: Ứng dụng công nghệ tế bào trong công tác giống

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP.HCM KHOA NGOẠI NGỮ - SƢ PHẠM BỘ MÔN SƢ PHẠM KỸ THUẬT GIÁO ÁN CÔNG NGHỆ 10 BÀI 27: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO TRONG CÔNG TÁC GIỐNG GVHD: Cô VƢƠNG THI ̣BAC̣H TUYẾT SVTH: PHẠM QUỐC TRỊ LỚP: DH08SK MSSV: 08158172 Tp.HCM, tháng 2/2012 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Trƣờng THPT VÕ THỊ SÁU Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc GIÁO ÁN DẠY LÝ THUYẾT Môn dạy: Công nghệ 10 Lớp dạy 10 Tên bài giảng: BÀI 27: ỨNG DUṆG CÔNG NGHÊ ̣TẾ BÀO TRONG CÔNG TÁC GIỐNG Giáo án số: Số tiết giảng: 1 tiết Phòng học: Ngày dạy: A. CHUẨN BỊ 1. Mục tiêu Sau khi học xong bài này học sinh: a. Kiến thức - Trình bày khái niệm công nghệ cấy truyền phôi bò. - Giải thích được cơ sở khoa học của công nghệ cấy truyền phôi bò. - Trình bày được quy trình cấy truyền phôi bò. b. Kỹ năng: Phát triển kỹ năng phân tích tìm ra cơ sở khoa học của công nghệ cấy truyền phôi, suy luận tìm ra những yêu cầu khi chọn phôi bò. c. Thái độ: Đam mê nghiên cứu khoa học 2. Phương tiện dạy học: - Chuẩn bị của giáo sinh: + Giáo án, bài giảng và tư liệu liên quan đến bài giảng + Laptop, máy chiếu. - Chuẩn bị của học sinh + Học bài cũ + Đọc trước nội dung bài học trong sách giáo khoa ở nhà B. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. ỔN ĐỊNH LỚP 2 phút Kiểm tra sĩ số, tình hình chung của lớp,. 2. KIỂM TRA BÀI CŨ Hãy trình bày các công đoạn của quy trình sản xuất gia súc gi ống? 7 phút 3. GIẢNG BÀI MỚI 32 phút a. Giới thiệu bài mới: Thưc̣ hiêṇ chủ trương chuyển đổi cơ cấu sản xuất trong nông nghiêp̣ tăng tỉ troṇg từ chăn nuôi giảm tỉ troṇg từ trồng troṭ nhiều điạ phương đa ̃phát triển maṇh nghề chăn nuôi gia súc đặc biệt mấy năm qua dịch cúm gia cầm đã gây ảnh hưởng lớn đến nghề chăn nuôi gia cầm. Vì vậy việc chăn nuôi bò thịt , bò sữa được người nông dân lựa chọn, nhu cầu chăn nuôi phát triển viêc̣ choṇ con giống tốt, giống cao sản là điều rất cần thiết . Bằng công nghê ̣sinh hoc̣ trong liñh vưc̣ công nghê ̣tế bào mà đăc̣ biêṭ là ứng duṇg công nghê ̣tế bào trong công nghê ̣cấy truyền phôi từ 1890 công nghê ̣này đa ̃thành công trên thỏ và phát triển maṇh me ̃ở các gia súc khác đăc̣ biêṭ là ở bò từ năm 1970 – 1980 cho đến nay. b. Tiến trình giảng bài mới: Nội dung bài giảng Hoạt động Giáo viên Học sinh Hoạt động 1: Tìm hiểu về ứng dụng công nghệ tế bào và khái niệm công nghệ cấy truyền phôi bò  ỨNG DỤNG *Ứng dụng của công nghệ tế bào trong chăn nuôi : - Thụ tinh trong ống nghiệm, cắt phôi, nhân phôi từ tế bào đơn - Tạo ra cừu Dolly từ tế bào sinh dưỡng (nhân giống vô tính). Trong chăn nuôi, công nghệ tế bào được ứng dụng như thế nào? Nhâṇ xét Qua đài, báo, ti vi nói rất nhiều về phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm ở người. Em biết gì về phương pháp này? Nhâṇ xét và bổ sung: => Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là cho trứng và tinh trùng gặp Quan sa ́t SGK và trả lời Tra ̉ lời I – KHÁI NIỆM Công nghệ cấy truyền phôi bò là một quá trình đưa phôi được tạo ra từ cơ thể bò cho phôi vào cơ thể bò nhận phôi, phôi vẫn sống và phát triển tốt, tạo thành cơ thể mới và được sinh ra bình thường nhau bên ngoài cơ thể. Với qui luật tự nhiên, chỉ có một tinh trùng chui được vào trứng và thụ tinh thành phôi. Tiến trình này được diễn ra trong phòng nuôi cấy. Sau khi thụ tinh, phôi đƣợc nuôi phát triển trong một thời gian ngắn sau đó đƣợc chuyển vào buồng tử cung . => Cắt, chia phôi (vi phẫu thuật phôi) là sử dụng kỹ thuật nhằm di chuyển nhóm tế bào phôi nằm phía trong màng trong suốt. Nhờ đó có thể chia nhóm tế bào này làm đôi hoặc ghép các nhân hay cấu trúc nhân của các tế bào phôi khác nhau lại với nhau. Một trong những công nghệ tế bào, đó là công nghệ cấy truyền phôi. Cho hoc̣ sinh quan sát hình để nói lên được khái niêṃ. Thế nào là cấy truyền phôi bò ? Nhâṇ xét và đưa ra nôị dung Khi nào công nghệ cấy truyền phôi bò được xem là thành công ? Lắng nghe Đoc̣ sách và trả lời Tiếp thu Trả lời Giải thích về nguyên tắc cấy truyền phôi qua hình vẽ cho hoc̣ sinh hiểu rõ. Lắng nghe và tiếp thu Hoa ̣t đôṇg 2: Tìm hiểu về cơ sở khoa hoc̣ II – CƠ SỞ KHOA HOC̣  Phôi là một cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển. Tại sao phôi laị sống và phát triển được trên cơ thể bò nhận phôi? Nhâṇ xét và đưa ra bài hoc̣ Gia ̉i thi ́ch: Phôi có thể coi là một cơ thể độc lập ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển vì: ở giai đoạn từ thụ tinh thành hợp tử, ở 1/3 vòi trứng phía trên đến khi xuống tử cung làm tổ, hợp tử phát triển nhờ dinh dưỡng có trong tế bào chất của trứng, chưa phụ thuộc vào dinh dưỡng trong cơ thể mẹ. Đoc̣ sách và trả lời Lắng nghe Tiếp thu bài  Sự đồng pha : Là sự phù hợp về trạng thái sinh lí, sinh dục giữa bò cho phôi và bò nhận phôi, để phôi vẫn sống và phát triển bình thường  Hoạt động sinh dục của vật nuôi do hoóc môn sinh dục điều tiết  Bằng các chế phẩm sinh học chứa hoóc môn hay hoóc môn nhân tạo, con người có thể điều khiển sinh sản của vật nuôi theo ý muốn. VD : gây động dục đồng Ngoài phôi trong công nghệ cấy truyền phôi còn có cơ sở khoa học nào khác? Nhâṇ xét Sự đồng pha là gì? Nhâṇ xét và đưa ra nôị dung Hoạt động sinh dục của vật nuôi do yếu tố nào chi phối ? Nhâṇ xét và đưa ra nôị dung Người ta đã làm gì để điều tiết sư ̣sinh sản của vật nuôi theo ý muốn ? Nhâṇ xét và đưa ra nôị dung Trả lời Trả lời Suy nghi ̃trả lời Suy nghi ̃trả lời Tiếp thu bài học Hoạt động 3: Tìm hiểu quy trình công nghệ cấy truyền phôi bò III – QUY TRÌNH CÔNG NGHÊ ̣CẤY TRUYỀN PHÔI BÒ Quan sát quy trình trong hình 27.1, em hãy cho biết những công việc mà kỹ thuật viên (kỹ sư chăn nuôi, nhà chăn nuôi) phải thực hiện đối với bò cho phôi và bò nhận phôi ? Quan sát, suy nghĩ, trả lời Hình 27.1 Các bước cơ bản trong công nghê ̣cấy truyền phôi bò 1. Chọn bò cho phôi. 2. Chọn bò nhận phôi. 3. Gây động dục đồng loạt 4. Gây rụng trứng nhiều ở bò cho phôi. 5. Bò nhận phôi động dục. 6. Phối giống bò cho phôi với đực giống tốt. 7. Thu hoạch phôi. 8. Cấy phôi cho bò nhận. 9. Bò cho phôi trở lại bình thường chờ chu kì sinh sản tiếp theo. 10. Bò nhận phôi có chửa. 11. Đàn con mang tiềm năng tốt của bò cho phôi. Nhâṇ xét: - Bò cho phôi (chọn bò, gây động dục hang loạt, gây rụng trứng, phối giống với bò đực, thu phôi, chăm sóc đợi chu kỳ tiếp theo), - Bò nhận phôi (chọn bò, gây động dục hàng loạt, cấy phôi vào bò nhận, chăm sóc thời kỳ mang thai, chăm sóc sau khi sinh đàn con.) Trình bày các bước cơ bản trong công nghê ̣cấy truyền phôi bò? Nhâṇ xét và đưa ra nôị dung bài hoc̣ Bước 1: Bò cho phôi có đăc̣ điểm gì?  Chọn bò có phẩm chất tốt, năng suất cao, khoẻ mạnh không bị bêṇh. Bước 2: Bò nhận phôi có yêu cầu gì?  Khoẻ mạnh, nuôi con khéo, không bi ̣ Lắng nghe Trả lời Tiếp thu bài học Trả lời Trả lời  Điều kiêṇ cấy truyền phôi - Bò cho phôi và bò nhận phôi phải có hiêṇ tươṇg đôṇg duc̣ cùng pha, khoẻ mạnh, sinh sản bình thường, không bệnh tật. - Phôi của bò cho phải đươc̣ thu ̣tinh (tư ̣nhiên hoăc̣ nhân taọ) và phải đươc̣ nuôi dưỡng tốt - Phải có trình độ chuyên môn , phương tiêṇ kỹ thuâṭ để lấy phôi , nuôi và cấy phôi thành công bêṇh Bước 3: Gây đôṇg duc̣ đồng loạt ở bò nào? Gây đôṇg duc̣ đồng loaṭ như thế nào?  Sử duṇg hoóc môn sinh duc̣ gây đôṇg dục đồng thời ở bò cho phôi và nhâṇ phôi taọ ra sư ̣đồng pha về traṇg thái sinh li,́ sinh duc̣ Bước 4: Để bò cho phôi rụng nhiều trứng trong môṭ chu kì sinh sản thì cần phải làm gì?  Sử duṇg hoocmon nhân taọ. Theo em đàn con sinh ra chịu ảnh hưởng di truyền từ những con bò nào khi tham gia quy trình cấy truyền?  Bò cho phôi và bò đưc̣ giống Bò nhận phôi có ảnh hưởng gì tới chất lượng đàn bê con?  Tác động lên kiểu hình Để thưc̣ hiêṇ cấy truyền phôi, cần phải có những điều kiêṇ gì? Nhâṇ xét và bổ sung Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời  Lơị ích của công nghê ̣cấy truyền - Phổ biến và nhân nhanh về số lượng và chất lượng giống tốt - Giảm chi phí trong chăn nuôi: như con giống, chuồng trại, nhân lực - Hạn chế dịch bệnh, nâng cao sức chống chịu khả năng thích nghi của bê con Lơị ích của công nghệ cấy truyền phôi bò? Nhâṇ xét và đưa ra bài hoc̣ Trả lời 4. CỦNG CỐ 3 phút Hãy nêu trình tư ̣các công đoaṇ của công nghê ̣cấy truyền phôi bò ? 5. BÀI TẬP VỀ NHÀ 1 phút Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 28 C. RÚT KINH NGHIỆM -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ngày tháng năm 2012 Ngày tháng năm 2012 Giáo viên hướng dẫn Giáo sinh (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)