Giáo án môn Công nghệ lớp 10 - Bài 37, 38: mMột số loại vacxin và thuốc thường dùng để phòng và chữa bệnh cho vật nuôi - ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất vacxin và thuốc kháng sinh

Tuần 27, tiết 33 Ngày soạn: 16/2/2009 Bài 37-38: MỘT SỐ LOẠI VACXIN VÀ THUỐC THƯỜNG DÙNG ĐỂ PHÒNG VÀ CHỮA BỆNH CHO VẬT NUÔI - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT VACXIN VÀ THUỐC KHÁNG SINH I) MỤC TIÊU: - Cho học sinh biết đặc điểm của vacxin và thuốc kháng sinh, liên quan đến việc bảo quản và sử dụng thuốc - Cơ sở khoa học của viêc ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất vacxin và thuốc kháng sinh II) CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Sưu tầm một số mẫu hộp, lọ có dán nhãn các loại kháng sinh, vacxin, - Học sinh: đọc trước bài III) TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: * Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số * Kiềm tra bài cũ:5’ Nhận xét tiết thực hành và cho điểm từng nhóm NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT DỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1: Giới thiệu bài: 3’ - Vacxin và thuốc kháng sinh là những chế phẩm sinh học rất quan trọng có vai trò rất lớn trong việc phòng chống bệnh cho vật nuôi. Vậy đặc điểm, vai trò, tác dụng, cách bảo quản, sử dụng và ứng dụng công nghệ mới để tạo ra thuốc kháng sinh và vacxin như thế nào. Đó là nội dung tìm hiểu của bài hôm nay Hoạt động 2: Tìm hiểu về vacxin 7’ I) Vacxin: - Vacxin được chế tạo từ vi sinh vật gây bệnh để đưa vào cơ thể vật nuôi nhằm kích thích cơ thể tạo ra khả năng chống lại chính loại mầm bệnh đó. Khả năng này gọi là miễn dịch - Vacxin là để phòng bệnh nên phải tiêm khi con vật chưa mắc bệnh - Bảo quản vacxin nơi nhiệt độ thấp, không ánh nắng chiếu trực tiếp - Vacxin được chế tạo từ nguyên liệu nào? - Khả năng đó gọi là gì? - Có sử dụng vacxin cho vật nuôi đã bị nhiễm bệnh không? - Nên bảo quản vacxin như thế nào? - Từ vi sinh vật gây bệnh nhằm kích thích cơ thể tạo ra khả năng chống lại chính loại mầm bệnh đó - Gọi là khả năng miễn dịch - Không nên vì như thế sẽ làm bệnh vật nuôi trở nên nặng thêm - Bảo quản ở nhiệt độ thấp, không ánh sáng trực tiếp chiếu vào Hoạt động 3: Tìm hiểu về thuốc kháng sinh 10’ II) Thuốc kháng sinh: - Thuốc kháng sinh là loại thuốc đưa vào cơ thể nhằm tiêu diệt vi khuẩn, nguyên sinh động vật và nấm độc gây bệnh cho cơ thể - Khi dùng thuốc kháng sinh cần chú ý các đặc điểm sau: *Mỗi loại kháng sinh chỉ có tác dụng với một số loại mầm bệnh *Kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh nhưng đồng thời cũng phá hoại sự cân bằng sinh học của tập đoàn vi sinh vật trong đuờng ruột tiêu hóa, tạo điều kiện phát sinh cho các bệnh khác * Dùng kháng sinh không đủ liều lượng trong thời gian dài sẽ làm cho mầm bệnh bị kháng thuốc rất khó điều trị * Phải ngừng thuốc trước khi mổ thịt vật nuôi từ 7-10 ngày để không độc hại cho người sử dụng - Để sử dụng thuốc kháng sinh có hiệu quả cần thực hiện đúng quy định: dùng thuốc đúng liều, đúng thuốc, phối hợp các loại thuốc khác - Thuốc kháng sinh là gì? - Ví dụ: Penicillin, tetracillin, là những thuốc kháng sinh chống lại các bệnh viêm họng, viêm giác mạc mắt, - Khi dùng thuốc kháng sinh cần chú ý những vấn đề gì? - Bệnh do virus gây ra có dùng thuốc kháng sinh để điều trị không? - Là thuốc đưa vào cơ thể nhằm tiêu diệt vi khuẩn, nguyên sinh động vật và nấm độc gây bệnh cho cơ thể - Nghiên cứu SGK trả lời - Không vì thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuần, nguy6en sinh động vật, không có tác dụng với virus Hoạt động 4: Tìm hiểu cơ sở khoa học của công nghệ gen:10’ III) Cơ sở khoa học của công nghệ gen: B1: Cắt 1 đoạn gen cần thiết B2: Ghép đoạn ADN vừa cắt với phân tử ADN khác là thể truyền tạo nên ADN tái tổ hợp B3: Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào chủ là tế bào vi khuẩn phát triển nhanh B4: Lấy sản phẩm của gen ghép khi nó họat động trong tế bào chủ để sản xuất vacxin, thuốc kháng sinh - Cơ sở khoa học của công nghệ gen trong sản xuất vacxin và kháng sinh là gì? - Dùng các enzim để cắt. Đặc điểm của các enzim nay là nhận ra và cắt phân tử ADN ở những nucleotid nhất định. VD: enzim E.coli RI chỉ cắt ADN ở giũa G và A - Plasmid là cấu trúc nằm trong tế bào chất của tế bào vi khuẩn - Là kĩ thuật cấy ghép một đoạn gen cần thiết từ phân tử ADN này sang ADN khác Hoạt động 5: Tìm hiểu ứng dụng công nghệ gen trong sản xuất vacxin 7’ IV) Ứng dụng công nghệ gen trong sản xuất vacxin và thuốc kháng sinh a) Vacxin lở mồm long móng thế hệ mới *B1: Tìm gen có tính kháng nguyên cao trong tế bào virus gây bệnh * B2: Dùng enzim sinh học cắt đoạn gen này * B3: Nhân nó lên bằng công nghệ tái tổ hợp gen * B4: Chiết tách sử dụng chúng tạo vacxin - Ý nghĩa: nhanh, nhiều, an toàn khi sử dụng và bảo quản, hạ gía thành b) Sản xuất thuốc kháng sinh: - Kháng sinh được sản xuất bằng cách nuôi cấy vi sinh vật ( chủ yếu là nấm), chiết xuất lấy các dịch tiết của chúng trong môi trường nuôi cấy và tinh chế tạo ra kháng sinh - Lợi ích của việc sản xuất vacxin bằng công nghệ gen? - Nhanh, nhiều, an toàn khi sử dụng và bảo quản, hạ giá thành IV) CỦNG CỐ - DẶN DÒ: 5’ *Củng cố: Kháng sinh được sử dụng trong trường hợp nào? Khi sử dụng kháng sinh cần chú ý những đặc điểm gì? Hãy trình bày cơ sở khoa học của việc ứng ứng công nghệ sinh học để sản xuất vacxin và thuốc kháng sinh * Dặn dò: Học bài và chuẩn bị tuần sau kiẻm tra 1 tiết