Giáo án môn Công nghệ lớp 10 - Tiết 20: Mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông, lâm, thuỷ sản

Bài: 40 Tiết: 20 Tuần :20 Ngày dạy: Chương 3. BẢO QUẢN, CHẾ BIẾN NÔNG, LÂM, THỦY SẢN § MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA CÔNG TÁC BẢO QUẢN, CHẾ BIẾN NÔNG, LÂM, THUỶ SẢN 1. Mục tiêu : 1.1 Kiến thức: - HS biết : được đặt điểm cơ bản của nông, lâm, thủy sản và ảnh hưởng của điều kiện môi trường đến chất lượng nông, lâm, thủy sản trong bảo quản, chế biến - HS hiểu : được mục đích và ý nghĩa của công tác bào quản, chế biến nông, lâm, thủy sản. 1.2 Kĩ năng: - HS thực hiện được: Rèn luyện được kĩ năng tư duy logic qua việc rút ra mục đích và ý nghĩa của công tác bảo quản và chế biến các sản phẩm trên từ đặc điểm cùa các sản phẩm nông, lâm, thủy sản. - HS thực hiện thành thạo: Đánh giá được giá trị của công tác bảo quản và chế biến nông, lâm, thủy sản đối với nền kinh tế và đối với đời sống, sức khỏe của con người. 1.3 Thái độ: - Thói quen : Có ý thức tôn trọng và tuân thủ các hướng dẫn về bảo quản các loại thực phẩm hoặc đồ dùng gia đình có nguồn gốc từ nông, lâm, thủy sản. - Thái độ : có cách nhìn đúng đắn về nông sản, và biết cách giữ nông sản ích ngộ độc thuốc 2. Nội dung học tập: Mục đích, ý nghĩa và các đặc điểm của nông, lâm, thủy sản 3. Chuẩn bị: 3.1 Giáo viên : Hình 40.1, 40.2, 40.3, 40.4 phóng to 3.2 Học sinh : kiến thức địa phương về công tác bảo quản nông, lâm, thuỷ sản 4. Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1 Ổn định tổ chức- kiểm diện: Kiểm tra sỉ số học sinh 4.2 Kiểm tra miệng: Câu 1: Thuốc kháng sinh và vac xin khác nhau như thế nào? (10đ) Câu 2: Sử dụng thuốc kháng sinh như thế nào vừa chữa được bệnh cho vật nuôi,vừa an toàn cho người sử dụng khi sản phẩm vật nuôi được bán làm sản phẩm? (10đ) 4.3 Tiến trình bài học Hoạt động của GV -HS Nội dung bài học * Hoạt động 1: Vào bài: (5 phút) Sau khi đã thu hoạch, công việc tiếp theo rất quan trọng đó là bảo quản và chế biến nông, lâm, thủy sản. Vì sao công tác này lại có vai trò quan trọng như vậy, nội dung bài học hôm nay sẽ giải đáp câu hỏi trên. * Hoạt động 2: Tìm hiểu về mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông, lâm và thủy sản: (10 phút) Mục tiêu: hs nắm được mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông, lâm và thủy sản: GV: thế nào là nông ,lâm, thủy sản. HS(- nông sản là các sản phẩm từ cây trồng và vật nuôi dùng làm thực phẩm. - Lâm sản là các sản phẩm từ rừng - Thủy sản là các động vật được nuôi ở nước ngọt, nước lợ hoặc được đánh bắt từ biển.) GV: nhận xét bổ sung GV:Thế nào là chế biến, bảo quản nông lâm thủy sản? HS:( - bảo quản để duy trì các đặc tính ban đầu của nông lâm thủy sản và hạn chế tổn thất về số lượng. - chế biến sản là làm biến đổi các nguyên liệu nông lâm thủy sản, thành các sản phẩm khác nhau) GV: nhận xét bổ sung GV: hãy kể 1 số nông lâm thủy sản khác mà em biết. HS: lúa, mì, cam, cá... GV: nhận xét bổ sung GV: sau khi gặt lúa xong nông dân thường bảo quản như thế nào?mục đích gì? HS: (- phơi khô,quạt sạch,đóng bao đựng trong thùng kín....nhằm giảm tỉ lệ nước, hạn chế tác hại của côn trùng) GV: nhận xét bổ sung GV: đối với tre gỗ, nông dân bảo quản như thế nào? HS: ngâm trong nước để diệt trừ sâu bệnh hạn chế mọt phá hại. GV: nhận xét bổ sung GV: đối với thủy hải sản, bảo quản như thế nào? HS: phơi khô hặc đông lạnh GV: nhận xét bổ sung GV: từ những ví dụ trên nêu mục đích công tác bảo quản? HS: ( -Duy trì các đặc tính ban đầu và chất lượng của nông, lâm, thủy sản. -Hạn chế tổn thất, hao hụt về số lượng) GV: nhận xét bổ sung GV:nêu mục đích công tác chế biến nông, lâm, thủy sản: HS:( -Bảo quản nông, lâm, thủy sản. -Nâng cao chất lượng nông, lâm, thủy sản. -Tạo sự đa dạng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của con người) GV: nhận xét bổ sung * Hoạt động 3: Tìm hiểu về đặc điểm của nông, lâm, thủy sản. (10 phút) Mục tiêu: hs nắm được các đặc điểm chung của nông, lâm, thủy sản GV: cho biết: nông lâm thủy sản đều có những đặc điểm gì về thành phần dinh dưỡng? HS:( -có hàm lượng nước lớn -Có hàm lượng prôtêin, chất béo, chất bột- đường,chất sơ, vitamin) GV: nhận xét bổ sung GV: tại sao trong điều kiện thường nông sản khó bảo quản trong thời gian dài? HS:thường chứa nhiều nước dễ bị các loại vi sinh vật xâm nhiễm và gây thối hỏng GV: nhận xét bổ sung. ** Tích hợp: GV: từ đặc điểm của N-L-TS cho biết vai trò của nó đối với đời sống con người? HS: cung cấp dinh dưỡng, nguyên liệu cho công nghiệp GV: cần có biện pháp bảo quản N-L-TS như thế nào cho phù hợp? HS: trả lời * Tích hợp biến đổi khí hậu Do BĐKH, nhiệt độ tăng cao, hàm lượng khí CO2 tăng lên, tăng lượng mưa, tăng độ ẩm của đất hay các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ lụt, hạn hán tăng lên dẫn đến chất lượng của cây trồng, vật nuôi, thủy sản, cây rừng bị giảm sút. Do vậy, nguyên liệu đầu vào của ngành bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản bị giảm sút. Nhiệt độ tăng cao, rau, củ, quả sau thu hoạch tăng cường độ hô hấp nên chất lượng càng giảm sút, lượng khí CO2 thải ra không khí tăng. Đồng thời, các loại côn trùng và vi sinh vật gây hại cũng tăng cường hoạt động làm cho tổn thất về số lượng và chất lượng các sản phẩm nông, lâm, thủy sản cũng tăng lên. * Hoạt động 4: Tìm hiểu về ảnh hưởng của các điều kiện môi trường đến nông, lâm, thủy sản trong quá trình bảo quản. (10 phút) Mục tiêu: hs hiểu được các yếu tố môi trường ảnh hưởng như thế nào đối với nông, lâm, thủy sản trong quá trình bảo quản GV: những yếu tố nào của môi trường có thể ảnh hưởng đến nông lâm thủy sản? -HS dựa vào kiến thức đã biết để trả lời (Gv chú ý 3 yếu tố là độ ẩm , nhiệt độ và các sinh vật gây hại.3 yếu tố đó ảnh hưởng đến nông, lâm, thủy sản). * Tích hợp biến đổi khí hậu Khi sản lượng và chất lượng nông, lâm, thủy sản bị giảm sút, cần phải thay đổi các điều kiện công nghệ bảo quản phù hợp và hiện đại hơn, nhằm hạn chế tổn thất trong quá trình bảo quản. Đồng thời, cũng phải thay đổi công nghệ chế biến nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bảo quản, đồng thời vừa tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và đa dạng của người tiêu dùng, vừa giảm các tác động gây phát thải khí nhà kính ảnh hưởng đến BĐKH I.Mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông, lâm và thủy sản: * Các khái niệm nông, lâm, thủy sản: -Nông sản là các sản phẩm từ cây trồng và vật nuôi dùng làm thực phẩm và không dùng làm thực phẩm. -Lâm sản là các sản phẩm từ rừng bao gồm gỗ và ngoài gỗ. -Thủy sản là các động vật được nuôi ở nước ngọt, nước lợ hoặc được đánh bắt từ biển. * Bảo quản và chế biến nông lâm thủy sản: -Bảo quản nông lâm thủy sản là sử dụng các phương pháp khác nhau để duy trì các đặc tính ban đầu của nông lâm thủy sản và hạn chế tổn thất về số lượng. -Chế biến nông lâm thủy sản là làm biến đổi các nguyên liệu nông lâm thủy sản, thành các sản phẩm khác nhau, nhằm duy trì và nâng cao chất lượng của chúng khỏi bị biến chất và hao hụt về số lượng. 1.Mục đích, ý nghĩa công tác bảo quản nông, lâm, thủy sản: -Duy trì các đặc tính ban đầu và chất lượng của nông, lâm, thủy sản. -Hạn chế tổn thất, hao hụt về số lượng. 2.Mục đích ý nghĩa công tác chế biến nông, lâm, thủy sản: -Bảo quản nông, lâm, thủy sản. -Nâng cao chất lượng nông, lâm, thủy sản. -Tạo sự đa dạng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của con người. II. Đặc điểm của nông, lâm, thủy sản. 1.Đặc điểm của nông sản và thủy sản. - Đa số nông sản và thủy sản có hàm lượng nước lớn, trong rau, hoa, quả tươi: 70-90%; trong thịt cá: 50-80%. -Có hàm lượng prôtêin, chất béo, chất bột- đường,chất sơ, vitaminhàm lượng cao. -Dễ bị các loại vi sinh vật xâm nhiễm và gây thối hỏng. 2. Đặc điểm của lâm sản: -Chứa hàm lượng nước nhất định. -Chủ yếu chứa chất xơ. -Dễ bị mốc, bị cong vênh và mối mọt xâm nhập. III. Ảnh hưởng của các điều kiện môi trường đến nông lâm thủy sản trong quá trình bảo quản. -Độ ẩm làm cho nông lâm thủy sản bị ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật, côn trùng phát triển phá hại. -Nhiệt độ tăng cao làm tăng sự hoạt động của vi sinh vật. làm thúc đẩy các phản ứng hóa sinh, làm cho nông lâm thủy sản chóng bị thối rữa, hỏng. - Các sinh vật gây hại khác: vi sinh vật, côn trùng gây hại, động vậtxâm nhập khi chúng gặp điều kiện thích hợp, gây hỏng và hao hụt số nông lâm thủy sản. 5. Tổng kết và hướng dẫn học tập: 5.1 Tổng kết Câu 1: Nông lâm thủy sản có những đặc điểm gì? Câu 2: Vì sao phải bảo quản và chế biến nông, lâm, thủy sản? * Đáp án: Câu 1: Đặc điểm của nông sản và thủy sản. - Đa số nông sản và thủy sản có hàm lượng nước lớn, trong rau, hoa, quả tươi: 70-90%; trong thịt cá: 50-80%. -Có hàm lượng prôtêin, chất béo, chất bột- đường,chất sơ, vitaminhàm lượng cao. -Dễ bị các loại vi sinh vật xâm nhiễm và gây thối hỏng. Đặc điểm của lâm sản: -Chứa hàm lượng nước nhất định. -Chủ yếu chứa chất xơ. -Dễ bị mốc, bị cong vênh và mối mọt xâm nhập. Câu 2: Vì: -Duy trì các đặc tính ban đầu và chất lượng của nông, lâm, thủy sản. Hạn chế tổn thất, hao hụt về số lượng 5.2 Hướng dẫn học tập:. + Trả lời các câu hỏi cuối bài. - Đối với bài học tiếp theo: + Chuẩn bị bài mới: “Bảo quản hạt, củ làm giống” . Rút kinh nghiệm * Nội dung: * Phương pháp: * Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: