Giáo án môn Địa lý lớp 10 - Bài 36: Vai trò, đặc điểm các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố các ngành giao thông vận tải

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY TRƯỜNG: THPT VỊ THỦY Họ và tên Gsh: Danh Thị Ly Na LỚP 10TN2 MSSV: 6086405 MÔN: ĐỊA LÝ GVHDCM: Phạm Quang Hào Tiết 3, ngày 20/02/2012 BÀI 36. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành giao thông vận tải và các chỉ tiêu đánh giá khối lượng dịch vụ của hoạt động vận tải. - Nhận biết được ảnh hưởng của các nhân tố tự nhiên và kinh tế - xã hội đến sự phân bố và phát triển của ngành cũng như những hoạt động của các phương tiện vận tải. 2. Kỹ năng: - Biết phân tích mối quan hệ qua lại và mối quan hệ nhân quả giữa các hiện tượng kinh tế - xã hội. - Biết liên hệ thực tế Việt Nam và ở địa phương. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Bản đồ giao thông vận tải thế giới. - Bản đồ tự nhiên Thế giới. - Một số tranh ảnh về GTVT thế giới và Việt Nam. III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: Phương pháp vấn đáp. Phương pháp giảng giải. Phương pháp đàm thoại gợi mở. Phương pháp trực quan. Phương pháp hoạt động nhóm. IV. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1. Ổn định lớp: 1phút. 2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy cho biết các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành dịch vụ? (3 phút) 3. Vào bài: Cho học sinh xem một số hình ảnh về giao thông vận tải và đưa ra câu hỏi: Em hãy cho biết các hoạt động trên thuộc ngành kinh tế nào?... Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố ngành GTVT. Thời gian Hoạt động của GV và HS Nội dung chính 12 phút 25 phút - Hoạt đông 1: Cả lớp Tìm hiểu vai trò của ngành GTVT. Bước 1: GV yêu cầu: - Nhiệm vụ chính của ngành GTVT là gì? Bước 2: HS trả lời, HS khác bổ sung. Bước 3:GV yêu cầu: - Trình bày vai trò của ngành GTVT. Bước 4: HS trả lời và cho ví dụ. GV chuẩn xác kiến thức. Bước 5: GV yêu cầu - Để phát triển kinh tế - xã hội miền núi, tại sao giao thông vận tải phải đi trước một bước? Bước 6: HS trả lời, HS khac bổ sung tiếp. GV đúc kết và mở rộng kiến thức cho học sinh. I. VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI: 1. Vai trò: - Giúp cho các quá trình sản xuất diễn ra liên tục và bình thường. - Phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. - Có tác động to lớn làm thay đổi sự phân bố sản xuất và phân bố dân cư trên thế giới. - Thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động kinh tế, văn hóa ở những vùng núi xa xôi. - Tăng cường sức mạnh quốc phòng. - Tạo mối giao lưu kinh tế giữa các nước trên thế giới. - Hoạt động 2: Cả lớp Bước 1: GV yêu cầu: - Sản phẩm của ngành GTVT là gì? Bước 2: HS trả lời. GV chuẩn kiến thức. Bước 3: GV yêu cầu: - Tiêu chí nào để đánh giá chất lượng sản phẩm ngành GTVT? Bước 4: HS trả lời. GV chuẩn kiến thức và cho học sinh làm ví dụ tính cự li vận chuyển trung bình - bài tập 4 trang 141. Chuyển ý: Với vai trò và đặc điểm như trên thì ngành giao thông vận tải chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào trong quá trình phát triển? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu ngay sau đây. - Hoạt động 3: Nhóm (theo phiếu học tập): 5 phút. Tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố ngành GTVT. Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ - Nhóm 1, 3: Phân tích ảnh hưởng các nhân tố tự nhiên đến sự phát triển và phân bố ngành GTVT? - Nhóm 2, 4: Phân tích ảnh hưởng các nhân tố kinh tế xã hội đến sự phát triển và phân bố ngành GTVT? Bước 3: HS thảo luận theo phiếu học tập (5 phut), đại diện nhóm trình bày. GV nhận xét từng nhóm một, yêu cầu HS cho ví dụ và đúc kết. Bước 4: GV yêu cầu: - Mạng lưới sông ngòi dày đặc của nước ta có ảnh hưởng như thế nào đến ngành giao thông vận tải? - Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt ở các hoang mạc nhiệt đới ảnh huởng đến ngành giao thông vận tải như thế nào? Bước 5: HS trả lời, HS khác bổ sung sau đó GV cho ví dụ thực tế và giáo dục môi trường cho HS. Bước 6: GV yêu cầu - Dựa vào sơ đồ trang 140 SGK và kiến thức đã học hãy phân tích tác động của công nghiệp tới sự phát triển và phân bố, cũng như sự hoạt động của ngành GTVT? Bước 7: HS lên bảng phân tích, GV đúc kết và cho ví dụ minh họa. 2. Đặc điểm: - Sản phẩm của giao thông vận tải chính là sự chuyên chở người và hàng hóa. Chất lượng của sản phẩm được đo bằng tốc độ chuyên chở, sự tiện nghi, an toàn của hành khách và hàng hóa. - Chỉ tiêu đánh giá: + Khối lượng vận chuyển. + Khối lượng luân chuyển (người.km, tấn.km). + Cự li vận chuyển trung bình (km). II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI: Nhân tố tự nhiên: - Quy định sự có mặt và vai trò của một số loại hình vận tải. - Ảnh hưởng đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải. - Khí hậu và thời tiết có ảnh hưởng đến hoạt động của các phương tiện vận tải. 2. Điều kiện kinh tế - xã hội: - Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế quốc dân có ý nghĩa quyết định tới sự phát triển và phân bố của ngành GTVT. - Sự phân bố dân cư, các thành phố lớn và các chùm đô thị có ảnh hưởng sâu sắc tới sự vận tải hành khách, nhất là vận tải bằng ô tô.