Giáo án môn Địa lý lớp 12 - Bài 1: Việt Nam trấn đường đổi mới và hội nhập

Bµi 1: viÖt nam trªn ®­êng ®æi míi vµ héi nhËp I. Môc tiªu bµi häc: - N¾m ®­îc c¸c thµnh tùu to lín vÒ c«ng cuéc ®æi míi ë ®Êt n­íc ta. - HiÓu ®­îc t¸c ®éng cña bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc ®èi víi c«ng cuéc ®æi míi vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña nhµ n­íc ta. - N¾m ®­îc 1 sè ®Þnh h­íng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi. - BiÕt liªn hÖ kiÕn thøc víi thùc tÕ vµ x¸c ®Þnh ®­îc tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. II. Ph­¬ng tiÖn d¹y häc: - Mét sè h×nh ¶nh, t­ liÖu vÒ c¸c thµnh tùu cña c«ng cuéc ®æi míi. - Mét sè dÉn liÖu vÒ héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. III. Ho¹t ®éng d¹y häc: Më bµi: NÒn KTXH n­íc ta ®· vµ ®ang cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhanh chãng, lµm thay ®æi c¬ b¶n diÖn m¹o ®Êt n­íc vµ b¾t nhÞp víi xu thÕ ph¸t triÓn míi cña thêi ®¹i-xu thÕ héi nhËp ®Ó t¹o ra 1 thÕ giíi ph¼ng. Trong bµi häc h«m nay chóng ta sÏ nghiªn cøu tiÕn tr×nh ViÖt nam trªn con ®­êng ®æi míi vµ héi nhËp. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ x· héi n­íc ta. * Dùa vµo néi dung SGK vµ hiÓu biÕt, h·y cho biÕt c«ng cuéc ®æi míi trªn ®Êt n­íc ta ®­îc tiÕn hµnh trong bèi c¶nh KTXH nµo? - Sau ngµy ®Êt n­íc thèng nhÊt, c¶ n­íc tËp trung vµo hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh vµ x©y dùng 1 n­íc VN hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ vµ giµu m¹nh. - Cuèi thËp kû 70, ®Çu thËp kû 80. - L¹m ph¸t ë møc 3 con sè. * C«ng cuéc ®æi míi ë ®Êt n­íc ta ®­îc diÔn ra nh­ thÕ nµo? - GV: Nh÷ng ®æi míi ®Çu tiªn lµ tõ lÜnh vùc n«ng nghiÖp víi chÝnh s¸ch kho¸n 100 vµ kho¸n 10, sau ®ã lan ra lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. * Dùa vµo néi dung SGK, h·y cho biÕt 3 xu thÕ næi bËt ®Ó ®æi míi nÒn KTXH VN ®­îc x¸c ®Þnh t¹i §H 6? * Sau 20 n¨m thùc hiÖn ®æi míi, nÒn KTXH n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nµo? - L¹m ph¸t ®­îc khèng chÕ ë møc 1 con sè. * Quan s¸t h×nh 1.1, nªu nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, h¹n chÕ chØ sè gi¸ tiªu dïng ë n­íc ta? - G§ 1986-1989 lu«n ë møc 3 con sè. - G§ 1990-1992 chØ sè gi¸ tiªu dïng gi¶m cßn 2 con sè. - Tõ 1996 ®­îc kiÒm chÕ ë møc 1 con sè, cã n¨m chØ sè gi¸ tiªu dïng ©m. - Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP ®øng thø 2 §NA sau Xinhgapo. * Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu GDP theo h­íng CN ho¸, H§ ho¸ thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? - §Çu thËp kû 90 n«ng l©m ng­ nghiÖp vÉn chiÕm tû träng cao nhÊt, sau ®ã míi thay ®æi dÇn. GV: Giíi thiÖu cho häc sinh vÒ chuÈn ®ãi nghÌo vµ liªn hÖ víi t×nh h×nh trong n­íc sau kÕt qu¶ cña c«ng cuéc ®æi míi. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu sù héi nhËp cña n­íc ta vµo quèc tÕ vµ khu vùc. GV: Xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ võa t¹o ra thêi c¬ míi, võa t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc. - Thêi c¬: Tranh thñ ®­îc c¸c nguån lùc bªn ngoµi, ®Æc biÖt lµ nguån vèn, c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng. - Th¸ch thøc: + §Æt nÒn kinh tÕ n­íc ta vµo thÕ bÞ c¹nh tranh quyÕt liÖt bíi c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn h¬n trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. + ViÖc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸, truyÒn thèng d©n téc ®Ó hoµ nhËp chø kh«ng hoµ tan còng lµ 1 th¸ch thøc lín. * Dùa vµo SGK vµ hiÓu biÕt, h·y nªu c¸c mèc quan träng thÓ hiÖn qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc cña ViÖt nam? * H·y nªu 1 sè nh÷ng thµnh tùu quan träng trong c«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ë n­íc ta? GV: H­íng dÉn ph©n tÝch biÓu ®å 1.2: - 2005 tæng GDP ®¹t 393 ngh×n tû ®ång, t¨ng 3,6 lÇn so víi n¨m 1986 (109,2). - Thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ n­íc chiÕm tû träng cao nhÊt 47,3% GDP n¨m 2005. - Thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn nhê ®Çu t­ n­íc ngoµi cã sù t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt (n¨m 2005 t¨ng 26,4 lÇn so víi n¨m 1989). - DÉn chøng trong SGK. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu 1 sè ®Þnh h­íng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi. * Dùa vµo néi dung SGK, em h·y nªu 1 sè ®Þnh h­íng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi trªn ®Êt n­íc ta? I. C«ng cuéc ®æi míi lµ 1 cuéc c¶i c¸ch toµn diÖn vÒ KTXH. a. Bèi c¶nh: - MiÒn nam ®­îc gi¶i phãng, ®Êt n­íc thèng nhÊt. - N­íc ta ph¸t triÓn tõ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, l¹i chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn tranh. - T×nh h×nh trong n­íc vµ quèc tÕ phøc t¹p. - NÒn kinh tÕ dÊt n­íc khñng ho¶ng, l¹m ph¸t trÇm träng. b. DiÔn biÕn. - C«ng cuéc ®æi míi ®­îc manh nha tõ n¨m 1979. - §­êng lèi ®æi míi ®­îc kh¼ng ®Þnh tõ §H §CS VN lÇn thø VI n¨m 1986. - 3 xu thÕ: + D©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ x· héi. + Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN. + T¨ng c­êng giao l­u vµ hîp t¸c víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. c. C«ng cuéc ®æi míi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ v÷ng ch¾c. - N­íc ta ®· tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi kÐo dµi, kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t. - Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao: + N¨m 1988: 6,0%. + N¨m 1995: 9,5%. + N¨m 2005: 8,4%. + Trung b×nh G§ 1987-2004: 6,9%. - C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. + Tû träng khu vùc n«ng l©m ng­ nghiÖp ngµy cµng gi¶m. + Tû träng khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ngµy cµng t¨ng. + §Õn n¨m 2005: KV1 cßn 21%, KV2 lµ 41%, KV3 lµ 38%. - C¬ cÊu kinh tÕ l·nh thæ còng cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ nÐt: + H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c vïng chuyªn canh quy m« lín, c¸c trung t©m c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. + C¸c vïng s©u, vïng xa, biªn giíi vµ h¶i ®¶o ®­îc ­u tiªn ph¸t triÓn. + Thµnh c«ng lín trong xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. 2. N­íc ta trong héi nhËp quèc tÕ vµ KV: a. Bèi c¶nh: - Toµn cÇu ho¸ lµ 1 xu thÕ tÊt yÕu hiÖn nay. - Mét sè dÊu mèc quan träng: + B×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi Hoa kú vµo ®Çu n¨m 1995. + Gia nhËp ASEAN th¸ng 7-1995. + Tham gia diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i b×nh d­¬ng (APEC). + Trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) th¸ng 1/2007. b. C«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín: - GDP cã b­íc t¨ng tr­ëng nhanh c¶ vÒ tæng sè vµ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. - N­íc ta ®· thu hót m¹nh c¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ vèn ODA, FDI... - Hîp t¸c kinh tÕ, KHKT, khai th¸c tµi nguyªn, b¶o vÖ m«i tr­êng, an ninh khu vùc ®­îc ®Èy m¹nh. - Ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn ë tÇm cao míi. 3. Mét sè ®Þnh h­íng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi vµ héi nhËp. - Thùc hiÖn chiÕn l­îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr­ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. - Hoµn thiÖn vµ thùc hiÖn ®ång bé vÒ thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. - §Èy m¹nh CN ho¸, H§ ho¸ g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÐ tri thøc. - §Èy m¹nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ quèc gia. - Cã c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu b¶o vÖ tµi nguyªn, m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. - §Èy m¹nh ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ, ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ míi, chèng l¹i c¸c tÖ n¹n héi, mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr­êng. IV. §¸nh gi¸: - Bèi c¶nh quèc tÕ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta? - H·y t×m c¸c dÉn chøng vÒ thµnh tùu cña c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta? V. Ho¹t ®éng nèi tiÕp: §äc tr­íc bµi VÞ trÝ ®Þa lý, ph¹m vi l·nh thæ.