Giáo án môn Địa lý lớp 12 - Tiết 42 - Bài 38: Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Tiết 42 Bài 38 VẤN ĐỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Hiểu được khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp và vai trò của nó trong công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội ở nước ta. - Biết được các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới việc TCLTCN của nước ta. - Biết được các hình thức TCLTCN chính ở nước ta hiện nay và sự phân bố của chúng 2. Kỹ năng: - Xác định được trên bản đồ các hình thức TCLTCN (điểm, khu, trung tâm CN). - Phân biệt được các trung tâm CN với quy mô (hoặc ý nghĩa) khác nhau trên bản đồ. 3. Thái độ: - Ủng hộ các chủ trương của Nhà nước về việc xây dựng các khu CN tập trung. - Không đồng tình với một số điểm CN, trung tâm CN, không tuân thủ luật bảo vệ môi trường II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: - Bản đồ CN chung Việt Nam, Átlat Địa Lí Việt Nam - Bảng số liệu, biểu đồ, tranh ảnh, III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của GV và HS Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm TCLTCN ( lớp/ cá nhân) - Đọc mục I – SGK: phát biểu khái niệm và vai trò của TCLTCN. Hoạt động 2: Tìm hiểu các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới TCLTCN (cá nhân/ lớp) - Dựa vào sơ đồ hình 38 và Átlat hãy phân tích các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến việc TCLTCN - Nhân tố nào có ỹ nghĩa quyết định đến việc TCLTCN? à Lưu ý: trong chừng mực nhất định nhóm nhân tố bên ngoài có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Trong một số trường hợp cụ thể, nó chi phối mạnh mẽ thâm chí quyết định đối với TCLTCN của một lãnh thổ nào đó. Hoạt động 3: Tìm hiểu điểm CN (cá nhân/ lớp) - Dựa vào kiến thức lớp 10: Nêu đặc điểm chính của điểm CN. - Xác định một số điểm CN Hoạt động 4: Tìm hiểu khu CN (cá nhân/ lớp) - Dựa vào SGK, Atlat hãy: Nêu đặc điểm của KCN, tình hình phát triên các KCN ở nước ta. - Tại sao KCN lại phân bố chủ yếu ở Đông Nam Bộ, ĐBSHồng và Duyên hải Miền Trung? Hoạt động 5: Tìm hiểu trung tâm CN (cá nhân/lớp) - Trình bày đặc điểm của Trung tâm CN - Phân loại TTCN. - Dựa vào Atlat, xác định một số TTCN lớn và cơ cấu ngành của mỗi trung tâm. Hoạt động 6: Tìm hiểu vùng CN (cá nhân) 1. Khái niệm: (SGK) 2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới TCLTCN: * Nhân tố bên trong: - Vị trí địa lí - Tài nguyên thiên nhiên - Điều kiện kinh tế - xã hội * Nhân tố bên ngoài: - Thị trường. - Hợp tác quốc tế 3. Các hình thức chủ yếu của TCLTCN a. Điểm công nghiệp: - Đặc điểm: + Đồng nhất với một điểm dân cư + Gồm từ một đến hai xí nghiệp nằm gần khu nguyên liệu – nhiên liệu CN, hoặc vùng nguyên liệu nông sản. + Không có mối liên hệ với các xí nghiệp - Nước ta có nhiều điểm công nghiệp (.) b. Khu công nghiệp: - Đặc điểm: + Có ranh giới địa lí xác định, vị trí thuận lợi + Chuyên sản xuất CN và thực hiện các dịch vụ hỗ trợ sản xuất CN. + Không có dân cư sinh sống. - Khu CN được hình thành ở nước ta từ những năm 90 (thế kỷ XX), đến tháng 8/2007 cả nước có 150 KCN tập trung, KCX và khu công nghệ cao. - Các KCN phân bố không đồng đều: + Tập trung ở Đông Nam Bộ, ĐBSHồng và Duyên hải Miền Trung. - Các khu vực khác hạn chế. c. Trung tâm công nghiệp: - Đặc điểm: + Gắn với đô thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi. + Bao gồm KCN, điểm CN và nhiều xí nghiệp CN có mối quan hệ chặt chẽ về sản xuất và kỹ thuật. + Có các xí nghiệp hạt nhân. + Có các xí nghiệp bổ trợ và phụ trợ. - Dựa vào sự phân công lao động có các trung tâm CN có ý nghĩa sau: + Quốc gia: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội + Vùng: Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ + Địa phương: Việt Trì, Thái Nguyên, Vinh, Nha Trang, - Dựa vào giá trị sản phẩm có trung tâm CN: + Rất lớn: Tp Hồ Chí Minh + Lớn : Hà Nội, Hải Phòng, Biên Hoà, Vũng Tàu + Trung bình: Việt Trì, Đà Nẵng, Cần Thơ. d. Vùng công nghiệp: 6 vùng - Vùng 1: TDMN BB ( trừ Quảng Ninh) - Vùng 2: ĐBSHồng và Quảng Ninh, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh - Vùng 3: Quảng Bình đến Ninh Thuận - Vùng 4: Tây Nguyên (trừ Lâm Đồng) - Vùng 5: Đông Nam Bộ và Bình THuận, Lâm Đồng. - Vùng 6: Đồng bằng sông Cửu Long. IV. ĐÁNH GIÁ: Tại sao Hà Nội và TP Hồ Chí Minh là 2 TTCN lớn nhất nước? V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Về nhà làm bài tập và chuẩn bị bài mới