Giáo án môn Địa lý lớp 12 - Trường THPT Đức Thọ - Tiết 53: Thực hành: Phân tích mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở đồng bằng sông hồng

Tiết 53 Ngày soạn:10/03/2008 Bài 46 thực hành: phân tích mối quan hệ giữa dân số với việc sản xuất lương thực ở đồng bằng sông hồng I. Mục tiêu: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Cũng cố kiến thức thêm về ĐBSH. - Hiểu rõ sức ép nặng nề về dân số ở ĐBSH. - Nắm vững mối quan hệ giữa dân số với sản xuất lương thực và tìm ra hướng giải quyết. 2. Kỹ năng: - Xử lý và phân tích được số liệu theo yêu cầu câu hỏi - Biết dựa vào các kiến thức đã học để giải thích mối quan hệ giữa dân số và việc sản xuất lương thực ở ĐBSH và đề xuất hướng giải quyết. II. Thiết bị dạy học - Các bản đồ tự nhiên, nông nghiệp, dân cư - Dụng cụ học tập: máy tính, dụng cụ vẽ hình. III. Tiến trình dạy học 1. ổn định 2. Bài cũ: - Vì sao lại phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH? Thực trạng và định hướng chính? - Các thế mạnh phát triển kinh tế ở ĐBSH? 3. Bài mới. Hoạt động của GV và HS Nội dung KTCB Hoạt động 1. Gv thông báo mục tiêu bài thực hành. Cho học sinh nghiên cứu sgk sau đó đưa ra cánh tính câu 1. Gv hương dẫn cụ thể: lấy năm 1995 = 100%, sau đó xác định tốc độ tăng trưởng các chỉ tiêu trong bảng của cả nước và ĐBSH. 1. Xác định tốc độ tăng trưởng các chỉ tiêu Tốc độ tăng trưởng 4 chỉ tiêu của ĐBSH, cả nước (%) Chỉ tiêu ĐBSH Cả nước 1995 2002 1995 2002 Dân số D.Tích gieo trồng SLLT có hạt BQLT/nười 100 100 100 100 108.2 98.4 129.6 119.6 100 100 100 100 110.7 113.3 139.2 125.6 Hoạt động 2. Gv hướng dẫn câu 2: - Học sinh lên bảng xử lí số liệu: tính tỉ trọng của ĐBSH/cả nước - Học sinh khác nhận xét Gv tổng kết lại Qua bảng số liệu vừa xư lý, hãy rut ra nhận xét về các chỉ số và nêu ví dụ cụ thể Học sinh lên bảng trình bày Gv nhận xét và cũng cố lại kiến thức. 2. Tính tỉ trọng và nhận xét Tỉ trọng cuat ĐBSH so với cả nước (%) Các chỉ tiêu 1995 2002 Dân số D.Tích gieo trồng SLLT có hạt BQLT/nười 22.4 17.6 20.4 91.2 21.9 15.3 19.0 86.8 Nhận xét: - Các chỉ số có xu thế giảm từ 1995 đến 2002: (dẫn chứng cụ thể) - Mức độ giảm giữa các chỉ tiêu không đều: (dẫn chứng cụ thể) Hoạt động 3. Gv gợi ý học sinh phân tích mối quan hệ giữa dân số và sản xuất lương thực ở đồng bằng sông Hồng dựa trên các nhận xét bảng số liệu câu 1 và 2. Sau khi phân tích xong, GV hướng dẫn giải thích dựa vào sức ép về dân số. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như giảm diện tích gieo trồng dẫn đến giảm sản lượng, nhưng dân số vẫn là nguyên nhân hàng đầu 3. Phân tích và giải thích - Phân tích: dân số và sản xuất lương thực có mối quan hệ với nhau khăng khít. Dân số tăng nhanh ảnh hưởng tiêu cực đên vấn đề sản xuất lương thực của vùng. (dẫn chứng cụ thể). - Giải thích: sức ép về dân số đối vớ sản xuất lương thực. Song bên cạnh đó cần chú ý dân số là tác nhân quan trọng hàng đầu, nhưng không phải là duy nhất (thí dụ việc giảm diện tích gieo trồng cây lương thực còn do các điều kiện kinh tế- xã hội và từ đó làm giảm sản lượng và bình quân lương thực đầu người) Hoạt động 4. Gv hướng dẫn học sinh phân tích hai hướng, cả giải quyết vấn đề dân số, cả vấn đề phát triển lương thực. Giải quyết hài hoà mối quan hệ nêu ở câu 3. Liên hệ bài việc làm để đưa ra các phương hướng giải quyết vấn đề dân số ở ĐBSH. Gv phân tích thêm và chôt lại vấn đề. 4. Phương hướng giải quyết - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế - Phân bố lại dân cư trong nội bộ vùng và giữa ĐBSH với các vùng khác. - Đa dạng hoá sản xuất - Thực hiện chính sách dân số KHHGĐ, giảm tỉ lệ sinh, giảm tỉ lệ gia tăng dân số. - Quy hoạch đô thị, công nghiệp - Khai hoang, mở rộng diện tích đất, đưa vụ đông thành vụ sản xuất chính. Phát triển nông nghiệp theo chiều sâu. - Xuất khẩu lao động 4. Cũng cố - đánh giá. - Gv cũng cố lại cánh tính toán một số chỉ tiêu. - Gv đánh giá học sinh qua kết quả làm bài của các em. - Vấn đề dân số và lương thực ở ĐBSH có mối quan hệ như thế nào? 5. Hoạt động nối tiếp - Yêu cầu học sinh về nhà hoàn thiện bài thực hành (nêu chưa xong ở lớp)