Giáo án môn Hình học lớp 9 - Chương I: Hệ thức lượng trong tam giác vuông

Tiết thứ : 1 Tên bài giảng : chương i - hệ thức lượng trong tam giác vuông Đ 1 . một số hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông Ngày soạn :15/8/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 6 17/8/2012 9B 7 18/8/2012 9A Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Nhận biết các cặp tam giác vuông đồng dạng trong hình 1 SGK . Biết thiết lập các hệ thức b2 = ab', c2 = ac', h2 = b'c', dưới sự dẫn dắt của giáo viên . Biết vận dụng các hệ thức trên để giải bài tập . Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có vẽăn hình 1 SGK Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Lớp 9A: .. Lớp 9B . Hoạt động 2 : Giới thiệu sơ lược chương trình Toán Hình học 9 và các yêu cầu về cách học bài trên lớp, cách chuẩn bị bài ở nhà, các dụng cụ tối thiểu cần có . Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Hệ thức giữa cạnh góc vuông va hình chiếu của nó trên cạnh huyền S S S GV yêu cầu HS tìm các cặp tam giác vuông có trong hình 1 ? ( 3 cặp : DABC DHBA, DBAC DAHC, DHAC DHBA S S Từ DBAC DAHC ta suy ra được hệ thức nào về các cạnh ? Có thể suy đoán được hệ thức tương tự nào nữa từ DBAC DAHC . HS phát biểu định lý 1 SGK và vẽ hình 1, ghi GT,KL của định lý 1 . GV hướng dẫn học sinh chứng minh định lý 1 bằng phương pháp phân tích đi lên . HS trình bày phần chứng minh . GV yêu cầu học sinh phát biểu định lý Pitago và thử áp dụng định lý 1 để chứng minh định lý Pitago (chú ý gợi mở a = b' + c') Định lý 1 : SGK GT DABC ,Â=900, AH^BC KL AB2 = BH . BC AC2 = CH . BC Ví dụ 1 : Một cách khác để chứng minh định lý Pitago Hoạt động 4 : Một số hệ thức liên quan đến đường cao GV yêu cầu HS phát biểu định lý 2 , sử dụng hình 1 để ghi GT, KL S GV yêu cầu HS làm bài tập ?2 và dùng phương pháp phân tích đi lên để thấy được chứng minh DHAC DHBA là hợp lý . HS trình bày chứng minh định lý 2 . GV đặt vấn đề như đã nêu ở phần ô chữ nhật tròn đầu bài và hướng giải quyết => Ví dụ 2 Ngoài cách giải như SGK , ta có cách làm nào khác hơn dựa trên các hệ thức đã học. (Tìm AD rồi dùng định lý 1) Định lý 2 : SGK GT DABC ,Â=900, AH^BC KL AH2 = BH . CH Ví du 2 : SGK Hoạt động 5 : Củng cố tiết 1 - HS làm bài tập 1,2 trên giấy . - GV kiểm tra cách làm của một vài HS . Hoạt động 6 : Dặn dò GV khuyến khích HS tìm các cách tính khác nhau cho bài tập 1 và 2 - Chuẩn bị cho tiết sau : Học và ứng dụng các định lý 3 và 4 Tự rút kinh nghiệm: . . Tiết thứ : 2 Tên bài giảng : Đ 1 . một số hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông (TT) Ngày soạn :19/8/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 3 21/8/2012 9B 3 21/8/2012 9A Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Nhận biết các cặp tam giác vuông đồng dạng trong hình 1 SGK . Biết thiết lập các hệ thức ah = bc, dưới sự dẫn dắt của giáo viên . Biết vận dụng các hệ thức trên để giải bài tập . Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có vẽ sẵn hình 1 SGK và các hình trong câu hỏi kiểm tra bài cũ Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi : Phát biểu các hệ thức liên hệ giữa cạnh góc vuông và hình chiếu của nó trên cạnh huyền . Hãy tính x và y trong các hình sau : Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Định lý 3 Hãy nêu công thức tính diện tích D vuông ABC bằng hai cách . Suy ra hệ thức gì từ hai cách tính diện tích này . HS phát biểu định lý 3 và sử dụng hình 1 SGK để ghi GT,KL S GV hướng dẫn học sinh chứng minh định lý 3 bằng cách phân tích đi lên và giải bài tập ?2 ( chứng minh DABC DHBA) GV đặt vấn đề : mdựa vào hệ thức ở định lý 3 và định lý Pitago ta có thể suy ra hệ thức nào liên hệ giữa đường cao và hai cạnh góc vuông ? Định lý 3 : SGK GT DABC ,Â=900, AH^BC KL AH.BC = AB.AC Hoạt động 4 : Định lý 4 GV hướng dẫn học sinh suy ra từ hệ thức ah = bc để có a2h2 = b2c2 rồi kết hợp với a2 = b2 + c2 để có (b2 + c2 )h2 = b2c2 và chia hai vế cho h2b2c2 để được hệ thức HS phát biểu định lý 4 và ghi gT, KL theo hình 1 Cho bài toán như ví dụ 3 . HS thử giải . Định lý 4 : SGK GT DABC ,Â=900, AH^BC KL Ví dụ 3 : SGK Hoạt động 5 : Củng cố toàn bài Với hình 1 , hãy viết tất cả các hệ thức liên hệ giữa các cạnh , giữa cạnh góc vuông với hình chiếu, các hệ thức có liên quan đến đường cao . HS hình thành bảng tóm tắt để ghi nhớ . HS giải các bài tập 3 và 4 bằng phiếu . GV kiểm tra một vài học sinh . Hoạt động 6 :Dặn dò Lập bảng tóm tắt tất cả các hệ thức đã biết trong tam giác vuông về quan hệ độ dài . GV hướng dẫn giải bài tâp 5, 6, 7, 8 và 9 SGK Chuẩn bị tiết sau : Luyện giải các bài tập trên . Tự rút kinh nghiệm: . Tiết thứ : 3,4 Tên bài giảng : luyện tập Ngày soạn :19/8/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 6-3 24-28/8/2012 9B 6-3 25 - 28/8/2012 9A Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Rèn kỹ năng vận dụng các hệ thức b2 = ab', c2 = ac', h2 = b'c', ah = bc, và định lý Pitago trong tam giác vuông để giải các bài tập và ứng dụng thực tế . Rèn kỹ năng linh hoạt trong việc sử dụng các hệ thức . Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có vẽ sẵn các hình trong câu hỏi kiểm tra bài cũ Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi : Vẽ hình và lập bảng tóm tắt tất cả các hệ thức đã biết trong tam giác vuông về quan hệ độ dài . Tìm x, y trong các hình sau : 8 Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Giải bài tập số 5 SGK HS vẽ hình và cho biết các đại lượng đề đã cho và cần tính các đại lượng nào? Muốn tính AH ta có các cách tính nào ? (dùng đlý 4 hoặc thông qua việc tính BC và áp dụng đlý 3) . Ta tính được BH và CH bằng cách nào ? (áp dụng đlý 1 sau khi đã tính được BC) Ta sử dụng cách tính nào cho tối ưu khi trình bày lời giải bài toán ? (tính BC và rồi tính AH, BH, CH) Bài toán cho thấy rằng khi biết hai cạch góc vuông ta có thể tính được các độ dài khác Ta có BC = 5 (theo Pitago) Và AH.BC = AB.AC Suy ra AH =2,4 Mặt khác AB2=BH.BC và AC2=CH.BC nên BH = 1,8 và CH = 3.2 Hoạt động 4 : Giải bài tập số 6SGK HS có thể lợi dụng hình trên để giải và cho biết các đại lượng đề đã cho và cần tính các đại lượng nào? Tương tự các câu hỏi ở hoạt động 3, GV đặt tình huống để HS tìm được cách giải tối ưu . Qua bài tập này, ta càng khẳng định rằng chỉ cần biết hai yếu tố độ dài của tam giác vuông ta có thể tính toán được các yếu tố độ dài còn lại . Thử kiểm tra lại nhận xét này khi giải bài tập số 8 . Có BC = BH + CH = 3 Mặt khác AB2=BH.BC và AC2=CH.BC Nên AB = và CH = ( HS tự giải bài tập số 8, chú ý trong hình 11 có các tam giác vuông cân) Hoạt động 5 : Giải bài tập số 7 SGK ở hai cách trong SGK, để chứng minh cách vẽ trên là đúng ta phải chứng minh điều gì ? (có một tam giác vuông) Hãy căn cứ vào gợi ý của SGK để giải quyết vấn đề này . Học sinh tự trình bày lời giải Hoạt động 6 :Giải bài tập số 9 SGK HS vẽ hình và cho biết GT, KL (không cần ghi) GV hướng dẫn học sinh dùng phương pháp phân tích đi lên để chứng minh tam giác DIL cân . Bảng phân tích : DDIL cân DI = DL DADI = DCDL éA =éC = 900 AD = CD éADI =éCDL (ABCD là hình vuông) (cùng phụ với éCDI) - GV hướng dẫn HS phát hiện được tam giác DKL vuông tại D và có đường cao DC để thấy được việc chứng minh hệ thức không đổi (= ) là dễ dàng khi đã biết thêm DI = DL và CD không đổi . a) Chứng minh DDIL cân Xét DADI và DCDL ta có éA =éC = 900, AD = CD (ABCD là hvuông) , éADI=éCDL (cùng phụ với éCDI) nên DADI = DCDL (g-c-g) Suy ra DI = DL Hay DDIL cân tại D b) Chmh khg đổi DDKL có éD=900, DC^KL nên mà DI = DL và DC không đổi nên không đổi . Hoạt động7: Dặn dò HS hoàn thiện các bài tập đã giải trên lớp và bài tập số 8 SGK , Làm thêm các bài tập số 18, 19 SBT tập I trang 92 Chuẩn bị bài mới : Tỉ số lượng giác của góc nhọn . Ôn lại cách viết các hệ thức giữa các cạnh của hai tam giác đồng dạng . - Tự rút kinh nghiệm: ... Tiết thứ : 5 Tên bài giảng : Đ2 . tỉ số lượng giác của góc nhọn Ngày soạn :4/9/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 6 7/9/2012 9B 7 8/9/2012 9A Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Nắm vững các định nghĩa các tỉ số lượng giác cảu một góc nhọn . Hiểu được các định nghĩa là hợp lý . (Các tỉ số này phụ thuộc vào độ lớn của góc nhọn à chứ không phụ thuộc vào từng tam giác vuông có một góc bằng à . Biết viết các tỉ số lượng giác của một góc nhọn , tính được tỉ số lượng giác của một số góc nhọn đặc biệt như 300, 450, 600 Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có vẽ sẵn tam giác vuông có góc a và các cạnh đối , kề, huyền và các tỉ số lương giác của góc a đó . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Hai tam giác vuông ABC và A'B'C' có các góc nhọn B và B' bằng nhau . Hỏi hai tam giác vuông đó có đồng dạng nhau không ? Nếu có, hãy viết các hệ thức tỉ lệ giữa các cạnh của chúng . Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Mở đầu về các khái niệm tỉ số lượng giác của một góc nhọn GV hướng dẫn cho HS viết các hệ thức trong bài kiểm tra để mỗi vế là một tỉ số giữa hai cạnh của cùng một tam giác . GV giới thiệu các cạnh của góc nhọn B (cạnh kề, cạnh đối) . HS làm bài tập ?1 (GV hướng dẫn) . Có nhận xét gì về tỉ số giữa các cạnh của một góc nhọn trong tam giác vuông với độ lớn của góc nhọn đó . (gợi ý : hai góc bằng nhau thì các tỉ số đó ra sao?, các góc thay đổi thì tỉ số đó thay đổi không?) GV giới thiệu khái niệm mở đầu của các tỉ số lượng giác . 1 - Mở đầu : *Tỉ số giữa các cạnh của một góc nhọn trong tam giác vuông thay đổi khi độ lớn của góc nhọn đó thay đổi . Hoạt động 4 :Định nghĩa các tỉ số lượng giác của một góc nhọn : Tỉ số lượng giác của một góc nhọn được định nghĩa như thế nào ? HS đọc định nghĩa trong SGK , vẽ hình và ghi rõ bằng công thức . HS so sánhcác tỉ số lượng giác của một góc nhọn với 0 và so sánh sina, cosa với 1 . HS làm bài tập ?2 và thử tính các tỉ số lượng giác này khi b = 450 ; b = 600 để trình bày các ví dụ 1 và 2 . 2 - Định nghĩa : SGK a Nhận xét : SGK Ví dụ : Các tỉ số lượng giác của các góc 450 , 600 Hoạt động 5 : Củng cố toàn tiết GV nhắc lại định nghĩa các tỉ số lượng giác cho HS bằng cách nhớ đặc biệt : sin đối/huyền, cosin kề/huyền , tg đối/kề, cotg kề/đối HS làm bài tập số 10 SGK Hoạt động 6 :Dặn dò Học thuộc lòng định nghĩa các tỉ số lượng giác của một góc nhọn . Làm bài tập 14 SGK và 21 SBT Tiết sau : học tiếp các ví dụ 3,4 và phần Tỉ số lượng giác của hai góc phụ nhau + Tự rút kinh nghiệm: .. Tiết thứ : 6 Tên bài giảng : Đ2 . tỉ số lượng giác của góc nhọn (TT) Ngày soạn : 8/09/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 3 11/9/2012 3 11/9/2012 Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Biết dựng một góc nhọn khi cho một trong các tỉ số lượng giác của nó . Nắm vững được các hệ thức liên hệ giữa các tỉ số lượng giác của hai góc phụ nhau Biết vận dụng các tỉ số lượng giác để giải các bài tập liên quan . Chuẩn bị : GV chuẩn bị bảng phụ có ghi sẵn tỉ số lượng giác của các góc nhọn đặc biệt . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Phát biểu định nghĩa các tỉ số lượng giác của một góc nhọn . Vẽ một tam giác vuông có góc nhọn bằng 400 rồi viết các tỉ số lượng giác của góc 400 .(Bài tập 21 SBT) Câu hỏi 2 : Phát biểu định nghĩa các tỉ số lượng giác của một góc nhọn . Cho tam giác ABC vuông tại A . Chứng minh rằng : (Bài tập 22 SBT) Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Dựng một góc nhọn khi biết một trong các tỉ số lượng giác của góc đó GV đặt vấn đề : trong tiết trước ta đã biết tính tỉ số lượng giác của một góc nhọn cho trước . Nay ta có thể dựng được một góc nhọn khi biết một trong các tỉ số lượng giác của nó không ? GV hướng dẫn học sinh làm ví dụ 3 (gợi ý : khi biết tga tức là biết tỉ số của hai cạnh nào của tam giác vuông và thấy được thứ tự các bước dựng) . Tương tự HS làm ví dụ 4 và bài tập ?3 GV nêu chú ý cho học sinh . Ví dụ 3 : SGK Chú ý : Nếu sina = sinb (hoặc cosa=cosb hoặc tga=tgb hoặc cotga=cotgb) thì a = b Hoạt động 4 : Tỉ số lượng giác của hai góc phụ nhau HS làm bài tập ?4 (bằng cách từng nhóm độc lập tìm tỉ số lượng giác của góc B, góc C rồi cả lớp thử tìm các cặp tỉ số bằng nhau . Lúc đó GV cho học sinh thấy dược mối quan hệ giữâhi góc B và C là phụ nhau) HS phát biểu định lý . Từ kết quả ở ví dụ 2, hãy tính các tỉ số lượng giác của góc 300 . GV củng cố và tổng hợp thành bảng như một bài tập điền khuyết . GV hướng dẫn cách nhớ bảng tóm tắt đó cho học sinh(chủ yếu ở hai tỉ số lượng giac sina và cosa) HS làm ví dụ 7 và GV nêu thêm chú ý về cách viết . Định lý : SGK Bảng TSLG của một số góc a TSLG 300 450 600 sina cosa tga 1 cotga 1 Hoạt động 5 : Củng cố toàn tiết HS làm bài tập số 11 và 12 SGK theo nhóm (nhóm chẵn làm bài tập 11, nhóm lẻ làm bài tập 11 và đối chiếu kiểm tra nhau ) . GV kiểm tra qua đại diện nhóm . Qua hai tiết học trên ta cần nắm vẽng những điều gì ? Hoạt động 6 : Dặn dò Học thuộc lòng các định nghĩa các tỉ số lượng giác của một góc nhọn , nắm vững cách tính các tỉ số lượng giác của một góc nhọn cho trước, cách dựng một góc nhọn khi biết một trong các tỉ số lượng giác của nó, mối quan hệ giữa các tỉ số lượng giác của hai góc nhọn phụ nhau . Làm các bài tập 13, 14, 15, 16 và 17 Tiết sau : Luyện tập . + Tự rút kinh nghiệm: .. Tiết thứ :7 Tên bài giảng : luyện tập Ngày soạn:. 11/09/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 6 14/09/2012 9B 7 14/09/2012 9A Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Rèn kỹ năng tính toán các tỉ số lượng giác của một góc nhọn Rèn kỹ năng dựng góc nhọnkhi biết một trong các tỉ số lượng giác của nó . Vận dụng các tỉ số lượng giác của một góc nhọn để giải bài tập có liên quan . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi : Cho tam giác ABC vuông tại A, AB = 6cm . Biết . Hãy tính : a) Cạnh AC b) Cạnh BC c) Các tỉ số lượng giác của góc C (bằng hai cách) Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Dựng góc nhọn khi biết một tỉ số lượng giác của nó . Bài tập 13 : Khi biết một tỉ số lượng giác của một góc nhọn tức là biết được mối quan hệ nào ? Ta thường tạo nên một tam giác vuông để làm gì ? GV hướng dẫn học sinh phân tích một trong các bài a,b,c,d còn các bài còn lại tương tự HS tự giải . Bài tập 13b : Dựng : Dựng éxOy = 900 Lấy M ẻOx sao cho OM = 3 Vẽ (M,5) cắt Oy tại N . Góc OMN là góc cần dựng . Chứng minh : HS tự làm Hoạt động 4 : Ch minh một hệ thức liên quan đến các tỉ số lượng giác của một góc nhọn Bài tập 14 : GV hướng dẫn HS vẽ hình một tam giác vuông có một góc nhọn bằng a rồi thiết lập các tỉ số lượng giác của góc nhọn đó . GV hướng dẫn HS dùng các tỉ số đó để chmh các hệ thức . GV chú ý cho HS có thể dùng các hệ thức này để giải các bài tập có liên quan Bài tập 14 : a Hoạt động 5 : Tính toán bằng cách sử dụng các tỉ số lượng giác của một góc nhọn Bài tập 15 : Mối quan hệ giữa hai góc B và C trong tam giác vuông ABC (Â = 900) . Biết cosB ta có thể suy ra ngay được tỉ số lượng giác nào của góc C ? Ta cần phải tính các tỉ số lượng giác nào nữa của góc C và dựa vào hệ thức nào để tính . Bài tập 16 : HS nhắc lại các tỉ số lượng giác của góc 600 Dựa vào tỉ số lượng giác nào để tính độ dài cạnh đối diện với góc 600 khi biết cạnh huyền . Bài tập 17 : GV hướng dẫn HS phân tich đi lên để tìm cách giải bằng cách như : Để tính độ dài x, ta cần tìm độ dài trung gian nào và áp dụng kiến thức nào ? để tìm độ dài trung gian đó ta cần áp dụng tính chất nào ? Học sinh trình bày lời giải . Bài tập 15 : Vì éB + éC = 900 nên sinC = cosB = 0,8 . Vì sin2C + cos2C = 1 và cosC > 0 nên Bài tập 16 : Có Nên Bài tập 17 : Có DABH vuông cân tại H (vì éA=450 và éH = 900) nên AH = BH =20 Có AC2 = AH2 + HC2 = 202 + 212 = 841 (vì DACH vuông tại H) Nên AC = 29 Hoạt động 6 :Dặn dò Học sinh hoàn chỉnh tất cả các bài tập đã hướng dẫn sửa chữa . Lập bảng tóm tắt các tỉ số lượng giác của các góc đặc biệt và các công thức sở bài tập 14 Chuẩn bị bài sau : Bảng lượng giác và máy tính điện tử có các phím tỉ số lượng giác . + Tự rút kinh nghiệm: .................................................................................................................. Tiết thứ :8 Tên bài giảng : Đ 4 . một số hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông Ngày soạn : 15/09/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 3 18/9/1011 3 18/9/1011 Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Thiết lập được và nắm vững các hệ thức giữa cạnh và góc trong tam giác vuông . Bước đầu áp dụng các hệ thức này để giải một số bài tập có liên quan và một số bài toán thực tế . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Bằng kiến thức của tỉ số lượng giác của một góc nhọn , hãy chứng minh định lý : "Trong một tam giác vuông đối diện với góc 600 là cạnh góc vuông bằng nửa cạnh huyền " Câu hỏi 2 : Cho tam giác ABC vuông tại A có éB = a . Viết các hệ thức lượng giác của góc a . Từ đó hãy tính các cạnh góc vuông qua các cạnh và các góc còn lại . Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Thiết lập các hệ thức GV hướng dẫn HS lợi dụng kết quả kiểm tra câu hỏi 2 để làm bài tập ?1 . GV tổng kết và nêu thành định lý . HS vẽ hình , ghi GT, KL Định lý : (SGK) GT DABC, Â = 900 KL AB=BC.sinC=BC.cosB = AC.tgC = AC.cotgB AC=BC.sinB=BC.cosC = AB.tgB = AB.cotgC Hoạt động 4 :Vài ví dụ HS đọc ví dụ 1 SGK , vẽ hình , cho biết ta đã biết những yếu tố nào ? cần tính yếu tố nào ? HS trả lời kết quả . HS nêu cách giải bài toán trong ô chữ nhật tròn ở đầu bài ? Ví dụ 1 : (SGK) Ví dụ 2 : (Đề bài ở ô chữ nhật tròn đầu bài) Hoạt động 5 : Củng cố HS làm bài tập số 26 SGK . Thử nêu một số ứng dụng có thể của các hệ thức này ? Hoạt động 6 :Dặn dò Nắm vững các hệ thức giữa các cạnh và góc trong tam giác vuông . Làm các bài tập 52,53 SBT Tiết sau : học tiếp phần giải tam giác vuông của bài này . + Tự rút kinh nghiệm: Tiết thứ : 9 Tên bài giảng : Đ 4 . một số hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông (TT) Ngày soạn : 18/9/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 6 21/9/2012 6 Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Hiểu được thuật ngữ "giải tam giác vuông" là gì ? Vận dụng các hệ thức đã học ở tiết 10 để giải tam giác vuông . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi : Hãy tính đường cao và diện tích của một tam giác đều có cạnh bằng a mà không dùng định lý Pitago Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Giải tam giác vuông là gì ? Trong một tam giác vuông, nếu biết trước hai cạnh ta có thể tìm được cạnh còn lại và hai góc nhọn không ? Trong một tam giác vuông, nếu biết trước một cạnh và một góc nhọn ta có thể tìm được hai cạnh còn lại và góc nhọn kia không ? Thế nào là bài toán "Giải tam giác vuông" Giải tam giác vuông là tìm tất cả các cạnh và các góc còn lại của một tam giác vuông khi biết trước hai cạnh hoặc một cạnh và một góc nhọn của nó . Hoạt động 4 :Thực hành giải tam giác vuông GV hướng dẫn HS lần lượt làm các ví dụ 3, 4,5 . Ví dụ 3 : Giải tam giác vuông khi biết hai cạnh góc vuông và một góc nhọn Ví dụ 4 : Giải tam giác vuông khi biết cạnh huyền và một góc nhọn Ví dụ 5 : Giải tam giác vuông khi biết một cạnh góc vuông và một góc nhọn Chú ý phát huy HS làm bằng nhiều cách thông qua các bài tập ?2, ?3 đặc biệt cách tính liên hoàn nhờ máy tính điện tử . Qua các ví dụ, thông thường ta tính giá trị của cạnh hay góc trước . Vì sao vậy ? Ví dụ 3 : (SGK) Ví dụ 4 : (SGK) Ví dụ 5 : (SGK) Hoạt động 5 : Củng cố Để giải một tam giác vuông, cần biết ít nhất mấy cạnh và mấy góc ? Có lưu ý gì về số cạnh . Làm bài tập số 27 SGK theo nhóm và trao đổi kết quả để chấm chéo . HS đại diện từng nhóm báo cáo bài làm của mình trên bảng . Hoạt động 6 : Dặn dò Lập bảng các hệ thức liên hệ giữa cạnh và góc trong tam giác vuông . Làm các bài tập 28 đến 32 SGK . Tiết sau : Luyện tập Tự rút kinh nghiệm: .. Tiết thứ : 10&11 Tên bài giảng : luyện tập Ngày soạn : 22/09/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 3 25/9/2012 28/9/2012 3 6 6 Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Củng cố quan hệ giữa các góc, giữa cạnh và góc trong một tam giác vuông thông qua các bài toán giải tam giác vuông . Biết áp dụng bài toán giải tam giác vuông vào thực tế . Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Nêu các hệ thức quan hệ giữa các cạnh và góc của tam giác vuông . Giải bài tập số 28 SGK Câu hỏi 2 : Giải tam giác vuông là gì ? áp dụng để giải bài tập số 29 SGK Phần hướng dẫn của thầy giáo và hoạt động học sinh Phần nội dung cần ghi nhớ Hoạt động 3 : Một số bài toán thực tế Bài tập 28 : Hình 31 SGK - Ta phải ứng dụng tỉ số lượng giác nào để tính được góc Bài tập 29 : Hình 32 SGK Ta phải ứng dụng tỉ số lượng giác nào để tính được góc a Bài tập 32 : HS vẽ hình bài toán này . Cho biết bài toán đã cho các dự kiện nào ? Có thể xem đủ giả thiết của bài toán giải tam giác vuông chưa ? (Nếu lợi dụng hình 32 SGK ta biết được đường di của thuyền là cạnh nào, dài bao nhiêu ? Góc a = ?) Ta tính chiều rộng khúc sông dựa vào tỉ số lượng giác nào ? Bài tập 28 : Ta có Bài tập 29 : Có Bài tập 32 : Độ rộng dòng sông Có 2km/h ằ33m/ph BC = 33.5=165 m DABC vuông tại A biết BC và éC nên AC = BC.sin700 = 155 m Hoạt động 4 :Các bài toán khác Bài tập 30 SGK HS vẽ hình . GV dùng phương pháp phân tích đi lên để tìm cách giải . AN =? AB=? Tạo Dvuông và biết một cạnh, một góc của nó ( Vẽ BK^AC => DBKC , BC = 11, éC = 300) BK =? Bài tập 31 : (Hình 33 SGK) HS vẽ hình . GV dùng phương pháp phân tích đi lên để tìm cách giải . AB=? DABC vuông tại B AC = 8 éBCA = 540 (gt) (gt) (gt) éADC Tạo Dvuông và biết hai cạnh của nó ( Vẽ AH^DC => DAHC , AD = 9,6) AH=? DACH vuông tại H AC = 8 éACH = 740 (gt) (gt) (gt) Bài tập 30 SGK Vẽ BK^AC Dễ thấy K nằm ngoài đoạn AC . éKBA = 220 BK =BCsin300 =11.0,5 =5,5 AN = AB.sin380 = 3,652 cm Bài tập 31 : (Hình 33 SGK) Độ dài AB Ta có AB = AC sin540 ằ 6,472 Số đo éADC Vẽ AH^DC Ta có AH = AC.sin740 ằ 7,690 Suy ra éADC ằ 530 Hoạt động 5 : Dặn dò HS hoàn thiện các bài tập đã hướng dẫn sửa . Làm các bài tập 54,56,57 SBT tập I Chuẩn bị điều kiện để học tiết sau : Mỗi nhóm chuẩn bị thước eke, thước đo góc, máy tính, giác kế nếu có thể , giấy bút ... để thực hành ngoài trời theo nội dung bài học : ứng dụng thực tế các tỉ số lượng giác của góc nhọn . + Tự rút kinh nghiệm: . Tiết thứ :12; 13 Tên bài giảng : Đ 5 . ứng dụng thực tế các tỉ số lượng giác của góc nhọn - thực hành ngoài trời Ngày soạn : 30/9/2012 Thứ Ngày Tiết Lớp Sĩ số Tên Học sinh vắng 3 2/10/2012 3 6 5/10/2012 6 Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Biết xác định chiều cao của một vật cụ thể mà không cần lên đến điểm cao nhất của nó . Biết xác định khoảng cách giữa hai địa điểm cụ thể trong đó có một địa điểm khó đến được . Rèn kỹ năng đo đạc trong thực tế, kỹ năng sử dụng các dụng cụ đo đạc và ý thức làm việc tập thể . CHUẩN Bị CủA GIáO VIÊN : Phiếu thực hành cho các nhóm : (Mẫu phiếu đính kèm ) Dụng cụ thực hành như eke, giác kế, thước cuộn, máy tính điện tử Địa điểm thực hành : Sân trường . Yêu cầu đo chiều cao cột cờ (hoặc trụ cổng trường), bề rộng của một đoạn đường lớn hoặc bề rộng của một khe suối (giả sử khó đi qua). Nội dung và các hoạt động trên lớp : Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị của học sinh . Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ (Cho học sinh xem lại các bài tập 26 và 29 SGK) Hoạt động 3 : Thực hành xác định chiều cao(Tiết 13) Hoạt động 4 : Thực hành xác định khoảng cách (Tiết 14) Trong hai hoạt động 3 và 4, GV và HS thực hiện theo các bước sau đây : Bước 1 : GV nêu yêu cầu thực hành và hướng dẫn xác định các công việc chi tiết và phân công thực hiện , ghi thu hoạch trong phiếu thực hành . Bước 2 : GV phân công khu vực thực hành (cứ 2 hoặc 3 nhóm xác định chung một chiều cao hoặc một khoảng cách) . GV đặt vấn đề trong trường hợp không đủ hoặc không có giác kế, ta có thể sáng tạo bằng cách nào để