Giáo án môn học Địa lý 10 (cả năm)

Tuaàn 1 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 1 Ngaøy daïy..thaùng..naêm 2008 PHAÀN I: ÑÒA LYÙ TÖÏ NHIEÂN CHÖÔNG I: BAÛN ÑOÀ --oo0oo-- BAØI 1: CAÙC PHEÙP CHIEÁU HÌNH BAÛN ÑOÀ CÔ BAÛN I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn Veà kieán thöùc - Neâu roõ vì sao caàn coù caùc pheùp chieáu hình baûn ñoà khaùc nhau - Hieåu roõ moät soá pheùp chieáu hình baûn ñoà cô baûn 2. Veà kyõ naêng - Phaân bieät ñöôïc moät soá daïng löôùi kinh vó tuyeán khaùc nhau cuûa baûn ñoà töø ñoù bieát ñöôïc maïng löôùi kinh vó tuyeán ñoù cuûa pheùp chieáu hình baûn ñoà naøo - Thoâng qua pheùp chieáu hình baûn ñoà ,bieát ñöôïc khu vöïc naøo laø khu vöïc töông ñoái chính xaùc cuûa baûn ñoà, khu vöïc naøo keùm chính xaùc hôn 3. Veà thaùi ñoä: Thaáy ñöôïc söï caàn thieát cuûa baûn ñoà trong hoïc taäp II/. Thieát bò daïy hoïc : Taäp baûn ñoà theá giôùi vaø caùc chaâu luïc III/. Troïng taâm baøi hoïc Pheùp chieáu phöông vò ñöùng vaø pheùp chieáu hình noùn ñöùng IV/. Tieán trình daïy hoïc 1. Oån ñònh lôùp 2. Giôùi thieäu moân hoïc, chuong trình hoïc cuûa lôùp. 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung HÑ 1: Caù nhaân Böôùc 1: GV yeâi caàu hoïc sinh quan saùt quaû ñòa caàu (moâ hình cuûa TÑ) vaø heä thoáng kinh vó tuyeán treân quaû ñòa caàu chieáu leân maët phaúng Böôùc 2: GV yeâu caàu HS quan saùt laïi 3 baûn ñoà vaø traû lôøi caùc caâu hoûi: - Taïi sao heä thoáng kinh-vó tuyeán treân 3 baûn ñoà naøy coù söï khaùc nhau? - Taïi sao phaûi duøng caùc pheùp chieáu hình baûn ñoà khaùc nhau ? Hñ 2: caû lôùp Böôùc 1: GV söû duïng taám bìa thay maët chieáu Böôùc 2: GV cho maët phaúng hình noùn, hình truï laàn löôït tieáp xuùc vôùi quaû caàu Hñ 3: Nhoùm Böôùc 1: GV chia lôùp laøm 4 nhoùm Böôùc 2: GV yeâu caàu caùc nhoùm nghieân cöùu noäi dung trong SGK, coù theå phaân coâng moãi nhoùm nghieân cöùu moät pheùp chieáu vôùi caùc noäi dung: - Khaùi nieäm veà caùc pheùp chieáu - Caùc vò trí tieáp xuùc cuûa maët chieáu vôùi quaû caàu ñeå coù caùc loïai baûn ñoà khaùc nhau - Nhoùm 1: Pheùp chieáu phöông vò - Nhoùm 2: Pheùp chieáu hình noùn - Nhoùm 3: Pheùp chieáu phöông vò Böôùc 3: GV yeâu caàu ñaïi dieän 3 nhoùmtrình baøy nhöõng ñieàu ñaõ quan saùt vaø nhaän xeùt. I. Pheùp chieáu hình baûn ñoà 1. Khaùi nieäm pheùp chieáu hình baûn ñoà Pheùp chieáu hình baûn ñoà laø caùch bieåu dieãn maët cong cuûa TÑ leân maët phaúng ñeå moãi ñieåm treân maët cong töông öùng moät ñieåm treân maët phaúng. 2. Caùc pheùp chieáu hình baûn ñoà cô baûn a. Pheùp chieáu phöông vò : Laø phöông phaùp theå hieän maïng löôùi kinh vó tuyeán treân quaû caàu leân maët chieáu leân maët phaúng. Tuøy theo vò trí tieáp xuùc cuûa maët phaúng vôùi quaû caàu maù coù caùc pheùp chieáu phöông vò khaùc nhau: pheùp chieáu phöông vò ñöùng, pheùp chieáu phöông vò ngang vaø pheùp chieáu phöông vò nghieâng - Pheùp chieáu phöông vò ñöùng: maët phaúng tieáp vôùi quaû caàu ôû cöïc, kinh tuyeán laø nhöõng ñoïan thaúng ñoàng quy ôû cöïc, vó tuyeán laø nhöõng cung troøn ñoàng taâm ôû cöïc . - Nhöõng khu vöïc ôû gaàn cöïc töông ñoái chính xaùc - Phöông phaùp naøy duøng ñeå veõ nhöõng khu vöïc quanh cöïc b. Pheùp chieáu hình noùn: Laø phöông phaùp theå hieän maïng löôùi kinh vó tuyeán treân quaû caàu leân maët chieáu laø hình noùn. Tuøy theo vò trí tieáp xuùc cuûa hình noùn vôùi quaû caàu maø coø caùc pheùp chieáu hình noùn khaùc nhau: pheùp chieáu hình noùn ñöùng,pheùp chieáu hình noùn ngang vaø pheùp chieáu hình noùn ngang. - Pheùp chieáu hình noùn ñöùng: Hình noùn tieáp xuùc vôùi quaû caàu taïi 1 voøng vó tuyeán , kinh tuyeán laø nhöõng ñoïan thaúng ñoàng quy ôû ñænh hình noùn , vó tuyeán laø nhöõng cung troøn ñoàng taâm ôû ñænh hình noùn. - Nhöõng khu vöïc ôû vó tuyeán tieáp xuùc töông ñoái chính xaùc - Phöông phaùp naøy duøng ñeå veõ nhöõng khu vöïc ôû vó ñoä trung bình c. Pheùp chieáu hình truï: Laø phöông phaùp theå hieän maïng löôùi kinh vó tuyeán treân quaû caàu leân maët phaúng laø hình truï . tuøy theo vò trí tieáp xuùc cuûa hình truï vôùi quaû caàu maø coù caùc pheùp chieáu hình truï khaùc nhau: pheùp chieá hình truï ñöùng, pheùp chieáu hình truï ngang vaø pheùp chieáu hình truï nghieâng - Pheùp chieáu hình truï ñöùng: Hình truï tieáp xuùc vôùi quaû caàu theo voøng xích ñaïo, kinh tuyeán vaø vó tuyeán laø nhöõng ñöôøng thaúng song song vaø thaúng goùc nhau. - Nhöõng khu vöïc ôû gaàn xích ñaïo töông ñoái chjính xaùc - Phöông phaùp naøy duøng ñeå veõ nhöõng khu vöïc gaàn xích ñaïo V/. ñaùnh giaù: Haõy ñieàn nhöõng noäi dung thích hôïp vaøo baûng sau Pheùp chieáu hình baûn ñoà Theå hieän treân baûn ñoà Caùc kinh tuyeán Caùc vó tuyeán k.vöïc töông ñoái chíng xaùc k.vöïc keùm chính xaùc Phöông vò ñöùng Hình noùn ñöùng Hìmh truï ñöùng VI/. Hoïat ñoäng noái tieáp Hoïc sinh veõ sô ñoà caùc pheùp chieáu hình baûn ñoà cô baûn vaøo taäp Tuaàn 1 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 2 Ngaøy daïy..thaùng..naêm 2008 Baøi 2 : MOÄT SOÁ PHÖÔNG PHAÙP BIEÅU HIEÄN CAÙC ÑOÁI TÖÔÏNG ÑÒA LYÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ --oo0oo-- I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : Hieåu roõ moãi phöông phaùp ñeàu coù theå bieåu hieän ñöôïc moät soá ñoái töïong ñòa lyù nhaát ñònh treân baûn ñoà vôùi nhöõng ñaëc tính cuûa noù. Khi ñoïc baûn ñoà ñòa lyù, tröôùc heát tìm hieåu baûng chuù giaûi cuûa baûn ñoà 2. Veà kyõ naêng Hoïc sinh coù theå nhaän bieát ñöôïc moät soá phöông phaùp theå hieän caùc ñoái töôïng ñòa lyù treân baûn ñoà qua caùc ñaëc ñieåm kyù hieäu baûn ñoà II/. Thieát bò daïy hoïc : choïn trong soá baûn ñoà treo töôøng VN (hoaëc baûn ñoà caùc nöôùc) ñeå coù ñöôïc moät vaøi baûn ñoà theå hieän ñöôïc ñaày ñuû caùc phöông phaùp bieåu hieän caùc ñoái töôïng ñòa lyù trong baøi III/. Troïng taâm baøi hoïc: Khaû naêng bieåu hieän cuõng nhö ñaëc ñieåm cuûa moät soá phöông phaùp IV/. Tieán trình daïy hoïc 1. OÅn ñònh lôùp 2. Kieåm tra: Trình baøy pheùp chieáu phöông vò ñöùng,hình noùn ñöùng vaø hình truï ñöùng 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung HÑ 1:Nhoùm * Böôùc 1: GV chia lôùp ra thaønh 4 nhoùm * Böôùc 2: GV yeâu caàu caùc nhoùm quan saùt caùc baûn ñoà trong sgk , nhaän xeùt vaø phaân tích veà ñoái töôïng bieåu hieän vaø khaû naêng bieåu hieän cuûa töøng phöông phaùp - Nhoùm 1: Nghieân cöùu hình 2.1 vaø 2.2 trong SGK hoaëc baûn ñoà coâng nghieäp VN - Nhoùm 2: Nghieân cöùu hình 2.3 hoaëc baûn ñoà khí haäu VN - Nhoùm 3: Nghieân cöùu hình 2.4 trong sgk - Nhoùm 4: Nghieân cöùu hình 2.5 vaø baûn ñoà coâng nghieäp VN * Böôùc 3: GV yeâu caàu ñaïi dieän 3 nhoùm trình baøy nhöõng ñieàu ñaõ quan saùt vaø nhaän xeùt. GV giuùp HS chuaån kieán thöùc I. Phöông phaùp kyù hieäu 1. Ñoái töôïng bieåu hieän : Bieåu hieän caùc ñoái töôïng phaân boá theo nhöõng ñieåm cuï theå. Nhöõng kyù hieäu ñöôïc ñaët chính xaùc vaøo vò trí phaân boá cuûa ñoái töôïng treân baûn ñoà 2. Caùc daïng kyù hieäu : - Kyù hieäu hình hoïc - Kyù hieäu chöõ - Kyù hieäu töôïng hình 3. Khaû naêng bieåu hieän: - Vò trí phaân boá cuûa ñoái töôïng - Soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa ñoái töôïng II. Phöông phaùp kyù hieäu ñöôøng chuyeån ñoäng 1. Ñoái töôïng bieåu hieän : theå hieän söï di chuyeån cuûa caùc hieän töôïng töï nhieân ,caùc hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi 2. Khaû naêng bieåu hieän : höôùng di chuyeån , toác ñoä di chuyeån cuûa caùc ñoái töôïng ñòa lyù III. Phöông phaùp chaám ñieåm 1. Ñoái töôïng bieåu hieän : caùc hieän töôïng phaân boá phaân taùn , leû teû 2. Khaû naêng bieåu hieän : moãi ñieåm chaám ñeàu coù moät giaù trò naøo ñoù. IV. Phöông phaùp bieåu ñoà - baûn ñoà 1. Ñoái töôïng bieåu hieän : bieåu hieän caùc ñoái töôïng phaân boá trong nhöõng ñôn vò phaân chia laõnh thoå baèng caùc bieåu ñoà ñaët trong caùc ñôn vò laõnh thoå ñoù 2. Khaû naêng bieåu hieän : - Soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa ñoái töôïng - Cô caáu cuûa ñoái töôïng IV/. Ñaùnh giaù Ñieàn nhöõng noäi dung thích hôïp vaøo baûng sau Phöông phaùp bieåu hieän Ñoái töôïng bieåu hieän Caùch thöùc tieán haønh Khaû naêng bieåu hieän Phöông phaùp kyù hieäu Phöông phaùp kyù hieäu ñöôøng chuyeån ñoäng Phöông phaùp chaám ñieåm Phöông phaùp bieåu ñoà- baûn ñoà V/. Hoïat ñoäng noái tieáp Laøm baøi taäp 2 trang 14 trong SGK Tuaàn 2 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 3 Ngaøy daïy ..thaùng..naêm 2008 Baøi 3 : SÖÛ DUÏNG BAÛN ÑOÀ TRONG HOÏC TAÄP VAØ ÑÔØI SOÁNG I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : - Thaáy ñöôïc söï caàn thieát cuûa baûn ñoà trong hoïc taäp vaø ñôøi soáng - Hieåu ñöôïc moät soá nguyeân taéc cô baûn khi söû duïng baûn ñoà vaø Atlat trong hoïc taäp 2. Veà kyõ naêng : Cuûng coá vaø reøn luyeän kyõ naêng söû duïng baûn ñoà vaø Atlat trong hoïc taäp 3. Veà thaùi ñoä: Coù thoùi quen söû duïng baûn ñoà trong suoát quaù trình hoïc taäp II/. Thieát bò daïy hoïc : - Taäp baûn ñoà theá giôùi vaø caùc chaâu luïc - Baûn ñoà töï nhieân vn - Atlat ñòa lyù vn III/. Troïng taâm baøi hoïc Troïng taâm laø phaàn söû duïng baûn ñoà trong hoïc taäp vaø ñôøi soáng IV/. Tieán trình daïy hoïc 1. OÅn ñònh lôùp 2. Kieåm tra: Trình baøy moät soá phöông phaùp theå hieän caùc ñoái töïông ñòua lyù treân baûn ñoà 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung HÑ 1: caû lôùp * böôùc 1: gv yeâu caàu HS caû lôùp suy nghó vaø phaùt bieåu veà vai troø cuûa baûn ñoà trong hoïc taäp vaø ñôøi soáng * Böôùc 2: GV ghi taát caû caùc yù kieán phaùt bieåu cuûa hoïc sinh leân baûng . * Böôùc 3: GV nhaän xeùtcaùc yù kieán phaùt bieåu , saép xeáp caùc yù kieán theo trình töï töông öùng. HÑ 2: Caû lôùp * Böôùc 1: GV yeâu caàu hoïc sinh phaùt bieåu veà nhöõng vaán ñeà caàn löu yù khi söû duïng baûn ñoà trong hoïc taäp ñöôïc neâu ra trong sgk . * Böôùc 2: GV yeâu caàu hs giaûi quyeát yù nghóa cuûa nhöõng vaán ñeà caàn löu yù vaø cho ví duï thoâng qua moät soá baûn ñoà cuï theå I. Vai troø cuûa baûn ñoà trong hoïc taäp vaø ñôøi soáng 1. Trong hoïc taäp : - Laø phöông tieän trong hoïc taäp vaø reøn luyeän caùc kyõ naêng ñòa lyù taïi lôùp , ôû nhaø vaø traû lôøi caùc caâu hoûi kieåm tra . - Bieát ñöôïc hình daïng,quy moâ caùc chaâu luïc ,söï phaân boá ñoä cao caùc daõy nuùi söï phaân boá daân cö vaø caùc trung taâm kinh teá 2. Trong ñôøi soáng - Baûn ñoà laø baûng chæ ñöôøng - Baûn ñoà phuïc vuï cho caùc ngaønh saûn xuaát - Phuïc vuï trong quaân söï II. Söû duïng baûn ñoà , Atlat trong hoïc taäp 1. Nhöõng vaán ñeà caàn löu yù - Chonï baûn ñoà phuø hôïp vôùi noäi dung caàn tìm hieåu - Ñoïc baûn ñoà phaûi tìm hieåu veà tyû leä vaø kyù hieäu treân baûn ñoà . - Bieát xaùc ñònh phöông höôùng treân baûn ñoà 2. Hieåu moái quan heä giöõa caùc yeáu toá ñòa lyù trong baûn ñoà , trong Atlat. - Giaûi thích moät söï vaät vaø moät hieän töôïng ñòa lyù chuùng ta caàn tìm hieåu caùc baûn ñoà coù noäi dung coù lieân quan - Caàn tìm hieåu ñaëc ñieåm , baûn chaát cuûa moät ñoái töôïng ñòa lyù,sau ñoù so saùnh baûn ñoà cuøng loaïi vôùi khu vöïc khaùc. V/. Ñaùnh giaù Yeâu caàu hs chuaån bò vaø trình baøy tröôùc lôùp veà vieäc söû duïng baûn ñoà trong hoïc taäp cuûa mình VI/. Hoïat ñoäng noái tieáp Traû lôøi caùc caâu hoûi 2 vaø 3 trong SGK Tuaàn 2 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 4 Ngaøy daïy ..thaùng..naêm 2008 Baøi 4: THÖÏC HAØNH- XAÙC ÑÒNH MOÄT SOÁ PHÖÔNG PHAÙP BIEÅU HIEÄN CAÙC ÑOÁI TÖÔÏNG ÑÒA LYÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : Hieåu roõ moät soá phöông phaùp bieåu hieän caùc ñoái töôïng ñòa lyù treân baûn ñoà. Nhaän xeùt ñaëc tính cuûa caùc ñoái töôïng ñòa lyù ñöôïc bieåu hieän treân baûn ñoà . 2. Veà kyõ naêng : Phaân loaïi ñöôïc töøng phöông phaùp bieåu hieän ôû caùc baûn ñoà khaùc nhau II/. Thieát bò daïy hoïc : Moät soá baûn ñoà trong SGK III/. Tieán trình daïy hoïc - HÑ 1: caû lôùp * böôùc 1: -gv neâu leân muïc ñích yeâu caàu cuûa giôø thöïc haønh - phaân coâng vaø giao baûn ñoà ñaõ chuaån bò cho caùc nhoùm * böôùc 2: höôùng daãn noäi trình baøy cuûa caùc nhoùm theo trình töï sau : - teân baûn ñoà - phöông phaùp bieåu hieän noäi dung treân baûn ñoà - ñoái töôïng bieåu hieän cuûa phöông phaùp - khaû naêng bieåu hieän cuûa phöông phaùp * böôùc 3: laàn löôït caùc nhoùm leân trình baøy veà phöông phaùp ñaõ ñöôïc phaân coâng - mhoùm 1: phöông phaùp kyù hieäu - mhoùm 2: phöông phaùp kyù hieäu ñöôøng chuyeån ñoäng - nhoùm 3: phöông phaùp chaám ñieåm - nhoùm 4: phöông phaùp baûn ñoà-bieåu ñoà Sau moãi laàn trình baøy, caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt boå sung * böôùc 4: Gv nhaän xeùt noäi dung trình baøy cuûa töøng nhoùm vaø toång keát baøi thöïc haønh IV/. Ñaùnh giaù Toång keát baøi thöïc haønh Teân baûn ñoà Phöông phaùp bieåu hieän Teân phöông phaùp bieåu hieän Ñoái töôïng bieåu hieän Khaû naêng bieåu hieän Tuaàn 3 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 5 Ngaøy daïy ..thaùng..naêm 2008 CHÖÔNG II: VUÕ TRUÏ Baøi 5 : VUÕ TRUÏ-HEÄ MAËT TRÔØI VAØ TRAÙI ÑAÁT ,HEÄ QUAÛ CHUYEÅN ÑOÄNG TÖÏ QUAY QUANH TRUÏC CUÛA TRAÙI ÑAÁT I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : - Nhaän thöùc ñöôïc Vuõ Truï laø voâ cuøng roäng lôùn. Heä Maët Trôøi trong ñoù Traùi Ñaát chæ laø moät boä phaän raát nhoû beù trong Vuõ Truï . - Hieåu khaùi quaùt veà heä Maët Trôøi , Traùi Ñaát trong Heä Maët Trôøi - Giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng : söï luaân phieân ngaøy ñeâm, giôø treân Traùi Ñaát ,söï leäch höôùng chuyeån ñoäng cuûa caùc vaät theå treân beà maët Traùi Ñaát 2. Veà kyõ naêng : - Xaùc ñònh höôùng chuyeån ñoäng cuûa caùc haønh tinh trong Heä Maët Trôøi ,vò trí cuûa Traùi Ñaát trong Heä Maët Trôøi - Xaùc ñònh caùc muùi giôø , höôùng leäch cuûa caùc vaät theå khi chuyeån ñoäng treân beà maët Traùi Ñaát 3. Veà thaùi ñoä: Nhaän thöùc ñuùng ñaén quy luaät hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa caùc thieân theå II/. Thieát bò daïy hoïc : - Quaû ñòa caàu, ngoïn neán - Hình veõ trong sgk phoùng to III/. Troïng taâm baøi hoïc Traùi ñaát trong heä maët trôøi , vaän ñoäng töï quay quanh truïccuûa Traùi Ñaát vaø caùc heä quaû IV/. Tieán trình daïy hoïc 1. OÅn ñònh lôùp 2. Kieåm tra: 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung HÑ 1: Caû lôùp Hoïc sinh döïa vaøo hình 5.1 ,keânh chöõ SGK traû lôøi caùc caâu hoûi : - Vuõ Truï laø gì ? - Phaân bieät thieân haø vôùi daûi Ngaân Haø? HÑ 2: Caù nhaân * Böôùc 1 : HS döïa vaøo hình 5.2 ,keânh chöõ trong SGK ,voán hieåu bieát traû lôøi caùc caâu hoûi: - Haõy moâ taû veà heä Maët Trôøi - Keå teân caùc haønh tinh trong heä maët trôøi theo thöù töï xa daàn Maët Trôøi ? -Caâu hoûi ôû muïc 2 trong SGK - Caùc haønh tinh trong heä Maët Trôøi coù nhöõng chuyeån ñoäng chính naøo? * Böôùc 2: HS phaùt bieåu, GV chuaån kieán thöùc . HÑ 3 : nhoùm * Böôùc 1: HS quan saùt hình 5.2 trong SGK vaø döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc traû lôøi caùc caâu hoûi sau : - Traùi Ñaát laø haønh tinh thöù maáy tính töø Maët Trôøi ? vò trí ñoù coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi söï soáng? - Traùi Ñaát coù maáy chuyeån ñoäng chính? Ñoù laø nhöõng chuyeån ñoäng naøo ? - Traùi Ñaát töï quay theo höôùng naøo? Trong khi töï quay coù ñieåm naøo treân traùi ñaát khoâng thay ñoåi vò trí ? thôøi gian traùi ñaát töï quay? * Böôùc 2: Hoïc sinh trình baøy keát quaû ,duøng quaû caàu bieåu dieãn höôùng töï quay vaø höôùng chuyeån ñoäng cuûa Traùi Ñaát quanh Maët Trôøi . GV giuùp hoïc sinh chuaån kieán thöùc. HÑ 4: Caû lôùp GV yeâu caàu hoïc sinh caû lôùp döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc ,traû lôøi caùc caâu hoûi: - Vì sao treân Traùi Ñaát coù ngaøy vaø ñeâm? - Vì sao treân Traùi Ñaát ngaøy vaø ñeâm keá tieáp nhau khoâng ngöøng? HÑ 5: Caù nhaân * Böôùc 1: Hoïc sinh quan saùt hình 5.3 , keânh chöõ trong SGK, traû lôøi caùc caâu hoûi: - Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa giôø ñòa phöông vaø giôø quoác teá? - Vì sao ngöôøi ta phaûi chia ra caùc khu vöï giôø vaø thoáng nhaát caùch tính giôø ? -Treân Traùi Ñaát coù bao nhieâu muùi giôø? Caùch ñaùnh soá caùc muùi giôø ? VN ôû muùi giôø thöù maáy? -Vì sao ranh giôùi caùc muùi giôø khoâng hoøan toaøn thaúng theo kinh tuyeán ? vì sao phaûi coù ñöôøng ñoåi ngaøy quoác teá ? - Tìm treân hình 5.3 vò trí ñöôøng ñoåi ngaøy quoác teá ? Vaø neâu qui öôùc quoác teá veà ñoåi ngaøy? * Böôùc 2: Hoïc sinh phaùt bieåu vaø xaùc ñònh treân quaû caàu muùi giôø soá 0 vaø kinh tuyeán 180. GV chuaån kieán thöùc. HÑ 6: Caù nhaân * Böôùc 1:hs döïa vaøo hình 5.4 vaø voá hieåu bieát haõy: - Cho bieát ôû BBC khi caùc vaät theå chuyeån ñoäng seõ laäch theo phía naøo so vôùi höôùng chuyeån ñoäng ban ñaàu? - Giaûi thích vì sao coù söï leäch höôùng ñoù ? * Böôùc 2: Hoïc sinh trình baøy GV chuaån kieán thöùc I. Khaùi quaùt veà Vuõ Truï. Heä Maët Trôøi,Traùi Ñaát trong heä Maët Trôøi 1. Vuõ Truï - Vuõ Truï laø khoûang khoâng gian voâ taän chöùa haøng traêm tyû Thieân Haø - Thieân Haø chöùa heä Maët Trôøi ñöôïc goïi laø daõy Ngaân Haø 2. Heä Maët Trôøi - Heä Maët Trôøi laø moät taäp hôïp caùc thieân theå naèm trong daõy Ngaân Haø. Heä Maët Trôøi goàm coù Maët Trôøi ôû trung taâm cuøng caùc thieân theå chuyeån ñoäng xung quanh. - Taùm haønh tinh trong heä Maët Trôøi : Thuûy tinh, Kim tinh, Traùi Ñaát , Hoûa tinh, Moäc tinh, Thoå tinh , Thieân Vöông tinh vaø Haûi Vöông tinh 3. Traùi Ñaát trong heä Maët Trôøi - Trong Heä Maët trôøi Traùi Ñaát ôû vò trí thöù 3, khoûang caùch trung bình töø Traùi Ñaát ñeán Maët Trôøi laø 149,6 trieäu km, khoûang caùch naøy cuøng vôùi söï töï quay giuùp Traùi Ñaát nhaän ñöôïc löôïng nhieät vaø aùnh saùng phuø hôïp vôùi söï soáng. - Traùi Ñaát vöøa töï quay vöøa chuyeån ñoäng tònh tieán xung quanh Maët Trôøi taïo ra nhieàn heä quaû ñòa lyù quan troïng . II. Heä quaû cuûa vaän ñoäng töï quay cuûa Traùi Ñaát. 1. Söï luaân phieân ngaøy vaø ñeâm. Do Traùi Ñaát coù hình caàu vaø töï quay quanh truïc neân coù hieän töôïng luaân phieân ngaøy vaø ñeâm 2. Giôø treân Traùi Ñaát vaø ñöôøng ñoåi ngaøy quoác teá. - Giôø ñòa phöông (giôø maët trôøi) : caùc ñòa phöông thuoäc caùc kinh tuyeán khaùc nhau seõ coù giôø khaùc nhau. - Giôø quoác teá : Giôø ôû muùi giôø soá 0 ñöôïc laáy laøm giôø quoác teá hay giôø GMT 3. Söï leäch höôùng chuyeån ñoäng cuûa caùc vaät theå Do Traùi Ñaát töï quay töø Taây sang Ñoâng neân caùc vaât theå chuyeån ñoäng treân beà maët Traùi Ñaát ñeàu bò leäch höôùng so vôùi chuyeån ñoäng ban ñaàu. Ñoù laø löïc Coriolit . - BBC vaät theå chuyeån ñoäng bò leäch veà beân phaûi - NBC vaät theå chuyeån ñoäng bò leäch veà beân traùi Löïc Coriolit taùc ñoäng maïnh tôùi höôùng chuyeån ñoäng cuûa caùc khoái khí , doøng bieån. V/. Ñaùnh giaù 1. Vuõ Truï laø gì? Heä Maët Trôøi laø gì? 2. Haõy trình baøy caùc heä quaû ñòa lyù cuûa vaän ñoäng töï quay cuûa Traùi Ñaát? 3. Saép xeáp caùc haønh tinh theo thöù töï xa daàn Maët Trôøi : Kim tinh-Traùi Ñaát- Moäc tinh-Thoå tinh- Thuûy tinh-Thieân Vöông tinh-Haûi Vöông tinh-hOûa tinh . 4. Khoanh troøn chöõ caùc ñöùng tröôùc caâu traû lôøi ñuùng nhaát: *. vaän toác daøi cuûa caùc ñòa ñieåm thuoäc caùc vó ñoä khaùc nhau khoâng baèng nhau laø do traùi` ñaát: a. Chuyeån ñoäng theo höôùng töø taây sang ñoâng b. Coù hình khoái caàu c. Töï quay vôùi vaän toác raát lôùn d. Vöøa töï quay vöøa chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi * Do taùc ñoäng cuûa löïc Coriolit neân bbc vaät chuyeån ñoäng bò leäch veà: a. Beân phaûi theo höôùng chuyeån ñoäng b. Beân traùi theo höôùng chuyeån ñoäng c. Höôùng ñoâng d. Höôùng taây * Yù naøo khoâng thuoäc nguyeân nhaân sinh ra löïc Coriolit? a. Traùi Ñaát coù hình khoái caàu b. Traùi Ñaát töï quay theo höôùng töø Taây sang Ñoâng c. Khi Traùi Ñaát töï quay vaän toác daøi treân beà maët ñaát khaùc nhau ôû caùc ñòa ñieåm d. Traùi Ñaát töï quay vôùi vaän toác raát lôùn VI/. Hoïat ñoäng noái tieáp Hoïc sinh laøm baøi taäp 3 trang 21 SGK Tuaàn 3 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 6 Ngaøy daïy ..thaùng..naêm 2008 Baøi 6 : HEÄ QUAÛ CHUYEÅN ÑOÄNG XUNG QUANH MAËT TRÔØI CUÛA TRAÙI ÑAÁT I/. Muïc tieâu baøi hoïc: Sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : Giaûi thích ñöôïc caùc heä quaû chuyeån ñoängcuûa Traùi Ñaát xung quanh Maët Trôøi. Chuyeån ñoäng bieåu kieán haøng naêm cuûa Maët Trôøi ,caùc muøa ,ngaøy ñeâm daøi ngaén theo muøa. 2. Veà kyõ naêng : - Xaùc ñònh ñöôøng chuyeån ñoäng bieàu kieán cuûa maët trôøi trong naêm. - Xaùc ñònh goùc chieáu saùng cuûa tia tôùi Maët Trôøi trong caùc ngaøy 21/3,22/6.23/9 vaø 22/12 luc12 giôø tröa ñeå ruùt ra keát luaän : truïc Traùi Ñaát nghieâng vaø khoâng ñoåi phöông khi chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi, daãn tôùi söï thay ñoåi goùc chieáu saùng taïi moïi ñòa ñieåm ôû beà maët Traùi Ñaát, daãn tôùi hieän töôïng muøa vaø ngaøy ñeâm daøi ngaén theo muøa 3. Veà thaùi ñoä: Nhaän thöùc ñuùng caùc hieän töôïng töï nhieân II/. Thieát bò daïy hoïc : Phoùng to caùc hình veõ trong SGK III/. Troïng taâm baøi hoïc Caùc muøa trong naêm vaø ngaøy ñeâm daøi ngaén theo muøa IV/. Tieán trình daïy hoïc 1. OÅn ñònh lôùp 2. Kieåm tra: Trình baøy caùc heä quaû ñòa lyù cuûa vaän ñoäng töï quay cuûa TÑ 3. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung HÑ 1: Caù nhaân * Böôùc 1: Döïa vaøo keânh chöõ vaø hình 6.1 SGK traû lôøi caùc caâu hoûi: - Theá naøo laø chuyeån ñoäng bieåu kieán cuûa Maët Trôøi trong moät naêm? - Caâu hoûi muïc I trong SGK. * Böôùc 2: HS trình baøy, GV chuaån kieán thöùc HÑ 2: Caëp * Böôùc 1: HS döïa vaøo hình 6.2,6.3 SGK vaø kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå thaûo luaän: - Vì sao coù hieän töôïng muøa treân Traùi Ñaát? - Xaùc ñònh treân hình 6.2, vò trí vaø khoûang thôøi gian cuûa caùc muøa Xuaân,Haï,Thu,Ñoâng. Vò trí cuûa caùc ngaøy Xuaân phaân,Thu phaân,Ñoâng chí ,Haï chí . - Giaûi thích vì sao : Muøa Xuaân aám aùp, muøa Haï noùng böùc, muøa Thu maùt meû, muøa Ñoâng laïnh giaù ? - Vì sao caùc muøa cuûa 2 nöõa caàu traùi ngöôïc nhau? * Böôùc 2: HS trình baøy , GV chuaån kieán thöùc. HÑ 3: Caëp * Böôùc 1: HS döïa vaøo hình 6.2,6.3 vaø keânh chöõ , thaûo luaän theo gôïi yù: - Thôøi gian naøo,nhöõng muøa naøo ôû BBC coù ngaøy daøi hôn ñeâm, NBC coù ngaøy ngaén hôn ñeâm vaø ngöôïc laïi? - Neâu keát luaän veà hieän töôïng ngaøy ñeâm daøi ngaén theo muøa treân Traùi Ñaát ? - Vaøo nhöõng ngaøy naøo khaép nôi treân traùi ñaát coù ngaøy daøi baèng ñeâm ? - Hieän töôïng ngaøy ñeâm daøi ngaén khaùc nhau thay ñoåi nhö theá naøo theo vó ñoä ? Vì sao ? * Böôùc 2: HS trình baøy, GV giuùp HS chuaån kieán thöùc . I. Chuyeån ñoäng bieåu kieán haøng naêm cuõa maët trôøi - Laø chuyeån ñoäng koâng coù thaät cuûa Maët Trôøi haøng naêm giöõa 2 chí tuyeán. - Nguyeân nhaân : Truïc Traùi Ñaát nghieâng khoâng ñoåi phöông khi chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi II. Caùc muøa trong naêm -Muøa laø khoûang thôøi gian trong moät naêm coù nhöõng ñaëc ñieåmrieâng veà thôøi tieát vaù khí haäu . - Trong naêm coù 4 muøa Xuaân, Haï, Thu ,Ñoâng. Ôû NBC 4 muøa dieãn ra ngöôïc laïi vôùi BBC - Nguyeân nhaân: do truïc Traùi Ñaát nghieâng vaø khoâng ñoåi phöông khi chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi neân NBC vaø BBC laàn löôït ngaõ veà phía Maët Trôøi khi traùi ñaát chuyeån treân quyõ ñaïo. III. Ngaøy, ñeâm daøi ngaén theo muøa -Do truïc Traùi Ñaát nghieâng vaø khoâng ñoåi phöông trong khi chuyeån ñoäng quanh Maët Trôøi neân tuøy vò trí traùi ñaát treân quyõ ñaïo maø ngaøy ñeâm daøi ngaén theo muøa . - Muøa Xuaân vaø muøa Haï coù ngaøy daøi ñeâm ngaén , muøa Thu vaø muøa Ñoâng coù ngaøy ngaén ñeâm daøi . - Ngaøy 21/3 vaø 23/9 ngaøy daøi baèng ñeâm . - Ôû xích ñaïo ñoä daøi ngaøy ñeâm baèng nhau . caøng xa xích ñaïo veà 2 cöïc ñoä daøi ngaøy ñeâm caøng cheânh leäch. - Töø 2 voøng cöï c veà hai cöïc coù hieän töôïng ngaøy ñeâm daøi 24 giôø . Taïi 2 cöïc soá ngaøy hoaëc ñeâm daøi 24 giôø keùo daøi 6 thaùng. V/. Ñaùnh giaù 1. Giaûi thích caâu ca dao : “Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái” 2. Khoanh troøn chöõ caùi ñöùng tröôùc caâu traû lôøi ñuùng nhaát: * Khi naøo ñöôïc coi laø Maët Trôøi leân thieân ñænh? a. Thôøi ñieåm Maët Trôøi leân cao nhaát treân baàu trôøi ôû 1 ñòa phöông b. Luùc 12 giôø tröa haøng ngaøy c. Khi tia saùng Maët Trôøi chieáu thaúng goùc vôùi chí tuyeán baéc vaø chí tuyeán nam d. Khi tia saùng Maët Trôøi chieáu thaúng goùc vôùi tieáp tuyeán vôùi beà maët Traùi Ñaát * Caùc ñòa ñieåm naèm trong vuøng noäi chí tuyeán trong naêm ñeàu coù : a. 1 laàn Maët Trôøi leân thieân ñænh b. 2 laàn Maët Trôøi leân thieân ñænh c. 3 laàn Maët Trôøi leân thieân ñænh VI/. Hoïat ñoäng noái tieáp Hoïc sinh laøm baøi taäp 1,3 trang 24 SGK Tuaàn 4 Ngaøy soaïn thaùng naêm 2008 Tieát 7 Ngaøy daïy ..thaùng..naêm 2008 CHÖÔNG III: CAÁU TRUÙC CUÛA TRAÙI ÑAÁT – CAÙC QUYEÅN CUÛA LÔÙP VOÛ ÑÒA LYÙ oo0oo Baøi 7 : CAÁU TRUÙC CUÛA TRAÙI ÑAÁT- THAÏCH QUYEÅN - THUYEÁT KIEÁN TAÏO MAÛNG I/. Muïc tieâu baøi hoïc: sau baøi naøy hoïc sinh caàn 1. Veà kieán thöùc : -Moâ taû ñöôïc caáu truùc cuûa Traùi Ñaát vaø trình baøy ñöôïc ñaëc ñieåm cæa moãi lôùp beân tro