Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tiết 44 Tập làm văn: Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm

NS: 29/11/06. NG: 7A: 02/12/06. 7B: 02/12/06. Tiết: 44 Tập làm văn Các yếu tố tự sự, miêu tả Trong văn biểu cảm. A. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Hiểu rõ vai trò của các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm, đánh giá và có ý thức vận dụng một cách có hiệu quả. 2. Kĩ năng: - Phân tích các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm, đánh giá. 3. Thái độ: - Tích hợp với phần văn ở các bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá, với Tiếng Việt ở bài Từ đồng âm. B. Phơng tiện dạy học: - Đồ dùng:..................................................................... - Tư liệu tham khảo, .......................... C. Cách thức tiến hành: - Phương pháp: giảng bình, phát vấn, quy nạp thực hành... - Hình thức tổ chức.................. D. Tiến trình giờ dạy. I. ổn định: KTSS: -7A............. - 7B............. II. Kiểm tra bài cũ: ? Kiểm tra sơ lược sự chuẩn bị bài của HS. III. Bài mới: Hoạt động của Thầy và Trò G: yêu cầu H đọc lại bài thơ: “ Bài ca nhà....phá” ? Em hãy chỉ ra phương thức biểu đạt của từng phần trong bài thơ? H: Phần 1: Miêu tả - kết hợp với tự sự. Phần 2: Tự sự kết hợp với biểu cảm. Phần 3: Miêu tả kết hợp với biểu cảm Phần 4: Biểu cảm trực tiếp. ? Em hãy nêu ý nghĩa của các yếu tố miêu tả, từ sự trong bài thơ ( trước hết ở phần 1) H: ý nghĩa dựng lại một bức tranh toàn cảnh về cảnh vật và sự việc để làm nền cho tâm trạng. ? Phần 2 yếu tố tự sự kết hợp miêu tả có ý nghĩa gì? H: ý nghĩa kể chuyện và giả thích tâm trạng bất lực, lòng ấm ức của nhà thơ. ? Phần 3 thì sao? H: Đặc tả một tâm trạng điển hình ít ngủ. ? Phần 4 ? H: Biểu cảm trực tiếp: mơ ước ngôi nhà muôn nghìn gian cho dân đen, dù bản thân cam chịu chết cóng. ? Tóm lại các yếu tố miêu tả và từ sự trên có ý nghĩa ntn đối với bài thơ? H: Miêu tả và tự sự ở 3 phần đầu tạo ra cái nền chung vững chắc cho ước mơ cao cả, tư tưởng nhân đạo sâu sắc ở phần cuối bài. H: Đọc đoạn văn SGK T137 ? Đoạn văn bày có thể chia làm mấy phần nhỏ? H: 3 phần. ? Em hãy chỉ ra yếu tố tự sự và miêu tả ở phần I? H: ? Em hãy chỉ ra yếu tố tự sự và miêu tả ở phần II? H:................................... ? Phương thức biểu cảm ở phần III là gì? tình cảm ntn? H: yêu thương, kính trọng bố, xót xa trước những vất vả của bố. ? Nừu trong đoạn văn này không có yếu tố tự sự và miêu tả thì yếu tố biểu cảm có thể bộc lộ được hay không? G: Đoạn văn trên miêu tả, từ sự trong niềm hồi tưởng. ? Em hãy cho biết tình cảm đã chi phối tự sự và miêu tả ntn? H:..................................................... G: tình yêu thương " kể và miêu tả những chi tiết gợi cảm xúc cho người đọc . ? Muốn phát biểu suy nghĩ, cảm xúc đối với đời sống xung quanh, người ta thường dùng phương thức biểu đạt nào? H:................................................................. ? Yếu tố miêu tả và từ sự trong văn biểu cảm có gì khác so với phương thức tự sự mà miêu tả? H: ............................ G: yêu cầu H đọc to, rõ mục ghi nhớ. G: Hướng dẫn HS luyện tập. Bài 1: HĐ cá nhân. H: lên bảng trình bày. H + G: nhận xét, đánh giá. Bài 2: G: yêu cầu H kết hợp tự sự, miêu tả để biểu cảm. - tự sự: chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngày trước. - Miêu tả: cảnh chải tóc của người mẹ ngày xưa, hình ảnh người mẹ. - Biểu cảm: lòng nhớ ơn mẹ khôn xiết.ư G: hướng dẫn H diễn đạt lại: H: thực hiện theo trình tự hướng dẫn của G. Nội dung I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm. 1. Văn bản: “Bài ca nhà tranh bị gió thu pha” - Phần 1: Tự sự + miêu tả " Tạo bối cảnh chung. - Phần 2: Tự sự + biểu cảm. " uất ức vì già yếu. - Phần 3: Miêu tả + biểu cảm. " Đặc tả tâm trạng cam phận. - Phần 4: Biểu cảm trực tiếp: " Tình cảm cao thượng, vị tha. 2. Đoạn văn: (SGK). - Việc miêu tả bàn chân bố và kể chuyện bố ngâm chân nước muối... " Làm nền tảng cho cảm xúc thương bố. - Niềm hồi tưởng và tình camr đã chi phối việc miêu tả và tự sự. * Ghi nhớ: SGK. II. Luyện tập: Bài tập 1: Trình tự kể: - Tả cảnh gió thu, tai hoạ của gió. - Diễn biến của sự việc nhà tranh bị tốc mái. - Kể lại hành động của những đứa trẻ và tâm trạng ấm ức của tác giả. - Tả cảnh mưa, dột, cảnh sống khổ cực của nhà thơ. - ước mơ của ĐP trong đêm mưa rét, nhà nát ấy Bài 2: HS viết. IV. Củng cố: ? yếu tố tự sự và miêu tả có vai trò ntn trong văn biểu cảm? ? Yếu tố từ sự và miêu tả trong văn biểu cảm có đặc điểm gì? V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng ghi nhớ, làm bài tập còn lại.... - Soạn bài “ Cảnh khuya va Rằm thàng Giêng” E. Rút kinh nghiệm: .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................