Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tiết 79: Tập làm văn Đặc điểm của văn bản nghị luận

NS: NG:7A: 7B: Tiết: 79 Tập làm văn Đặc điểm của văn bản nghị luận A. Mục tiêu: - Kiến thức: + Nắm được đặc điểm của văn bản nghị luận: bao giờ cũng phải có một hệ thống luận điểm, luận cứ và lập luận gắn bó mật thiết với nhau. - Tích hợp với phần Văn ở bài Tục ngữ về con người và xã hội, phần Tiếng Việt ở bài rút gọn câu. - Kĩ năng + Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản mẫu. + Biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài. B. Phơng tiện dạy học: - Đồ dùng:..................................................................... - Tư liệu tham khảo, .......................... C. Cách thức tiến hành: - Phương pháp: giảng bình, phát vấn, quy nạp thực hành... - Hình thức tổ chức.................. D. Tiến trình giờ dạy. I. ổn định: KTSS: -7A............. - 7B............. II. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là văn bản nghị luận? Yêu cầu của một văn bản nghị luận? - Yêu cầu nêu được: Ghi nhơ SGK. G: nhận xét:............................................................................................... Cho điểm:.................................................................................................. III. Bài mới: G: Như các em đã biết, văn nghị luận là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó. Muốn thế văn bản nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, lí lé, dẫn chững thuyết phục. Vậy thế nào là luận điểm, luận cứ, lập lập? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay. Đặc điểm của văn bản nghị luận. Hoạt động của Thầy và Trò H: đọc văn bản: Chống nạn thất học. ? Chính của bài viết là gì? Nó được thể hiện dưới dạng nào? H: ý chính: Chống nạn thất học. Thể hiện dưới dạng nhan đề. ? ý chính đó được trình bày đầy đủ ở những câu văn nảo? được cụ thể hoá thành những câu văn ntn? H: - Mọi người VN... - Những người đã biết chữ... - Những người chưa biết chữ... ? Vai trò của ý chính trong bài văn nghị luận? H: Thể hiện tư tưởng của bài văn: “Chống nạn thất học” ? Những yêu cầu để ý chính có tính thuyết phục? H: Rõ ràng, sâu sắc, phổ biến, vấn đề được nhiều người quan tâm G: Trong văn bản nghị luận, người ta thường gợi ý chính thể hiện tập trung tư tưởng, quan điểm của người viết là luận điểm. ? Vậy thế nào là luận điểm? H: ? Hình thức thể hiện của luận điểm? H: có hình thức là một câu khẳng định hay phủ định. ? Yêu cầu của luận điểm phải ntn? H: Phải đứng đắn, đáp ứng nhu cầu thực tế... ? Căn cứ vào đâu mà Bác đề ra nhiệm vụ chống nạn thất học? H: nêu lí do theo văn bản SGK. ? Chống nạn thất học để làm gì? ? Muốn chống nạn thất học thì phải làm thế nào? H: Bác đưa ra một loạt VD, dẫn chứng.. G: Những lí lẽ và dẫn chứng đó tạo thành luận cứ làm cơ sở cho luận điểm giúp cho luận điểm sáng tỏ, có sức thuyết phục. ? Yêu cầu của luận cứ phải thế nào? H: phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu làm cho luận điểm vững chắc. ? Hệ thống luận cứ của bài “ Chống nạn thất học” được sắp xếp theo trình tự nào? H: - Vì sao phải chống nạn thất học. - Chống nạn thất học làm gì ? - Chống nạn thất học bằng cách nào? - Người đã biết chữ làm gì? - Người chưa biết chữ làm gì? - Phụ nữ lại càng phải học. G: Trình tự sắp xếp các luận cứ như vậy người ta gọi là lập luận và lập luận như vậy là chặt chẽ. ? Thế nào là lập luận? ? Yêu cầu của lập luận ntn? H: phải chặt chẽ, hợp lí. ? Như vậy đặc điểm của một bài văn nghị luận là gì? H: Phải có luận điểm, luận cứ, lập luận. ? Thế nào là luận điểm, luận cứ, lập luận? Yêu cầu của nó? H: Đọc to, rõ, mục ghi nhớ SGK. G: Hướng dẫn H làm bài tập H: Đọc văn bản: “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội” ? Xác định luận điểm, luận cứ, cách lập luận của bài văn đó? Hoạt động cá nhân H: làm bài tập theo yêu cầu SGK. Lên bảng trình bày G: Nhận xét, cho điểm. .................................................................... Nội dung I. Luận điểm, luận cứ và lập luận: 1. Luận điểm: - Đọc VB: Chống nạn thất học. - Luận điểm: chống nạn thất học. - Khái niệm: Là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của văn bản nghị luận. - Hình thức: Thể hiện trong nhan đề, câu khẳng định hay phủ định. - yêu cầu của luận điểm: phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế. 2. Luận cứ: - Khái niệm: - Là những lí lẽ, dẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm. - yêu cầu: luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu. 3. Lập luận: - Khái niệm: là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. - Yêu cầu: phải chặt chẽ, hợp lí. * Ghi nhớ: SGK. II. Luyện tập: Bài tập: Xác định luận điểm, luận cứ, lập luận. - Luận điểm: “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội” - Luận cứ: + Có thói quen tốt và thói quen xấu. + Có người biết phân biệt...khó sửa. + Taọ thói quen...xấu thì dễ. - Lập luận: + Luôn dậy sớm..thói quen tốt. + Hút thuốc ... thói quen xấu. + Một thói quen xấu ta... IV. Củng cố: G: Hệ thống lại nội dung kiến thức bài học cần ghi nhớ. ? Nêu đặc điểm của văn bản nghị luận. ? Yêu cầu của các đặc điểm đó ntn? V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc Ghi nhớ SGK. Làm bài tập còn lại. - Đọc và chuẩn bị kĩ bài: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận. E. Rút kinh nghiệm: .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................