Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tiết: 91, 92: Tập làm văn - Cách làm bài văn lập luận chứng minh

NS 21/2/07 NG:7A:24/2 7B:28/2 TiÕt: 91 TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp kiÕn thøc vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, vÒ ®Æc ®iÓm kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh; b­íc ®Çu n¾m ®­îc c¸ch thøc cô thÓ trong qóa tr×nh lµm mét bµi v¨n chøng minh, nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh khi lµm bµi. 2. TÝch hîp víi phÇn v¨n ë bµi: Tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta, Sù giµu ®Ñp cña TiÕng ViÖt, víi phÇn TiÕng ViÖt ë bµi: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.. 3. KÜ n¨ng: T×m hiÓu. Ph©n tÝch ®Ò chøng minh, t×m ý, lËp dµn ý vµ viÕt c¸c phÇn, ®o¹n trong bµi v¨n chøng minh. B. Ph­¬ng tiÖn d¹y häc: - §å dïng:..................................................................... - T­ liÖu tham kh¶o, .......................... C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: - Ph­¬ng ph¸p: gi¶ng b×nh, ph¸t vÊn, quy n¹p thùc hµnh... - H×nh thøc tæ chøc.................. D. TiÕn tr×nh giê d¹y. I. æn ®Þnh: KTSS: -7A............. - 7B............. II. KiÓm tra bµi cò: ? Ph©n biÖt phÐp lËp luËn chøng minh trong ®êi sèng víi lËp luËn CM trong v¨n nghÞ luËn. ? Yªu cÇu cña lÝ lÏ, dÉn chøng trong lËp luËn chøng minh. Yªu cÇu nªu ®­îc: Ghi nhí: SGK_ T42 G: + nhËn xÐt:............................................ + Cho ®iÓm:.............................................. III. Bµi míi: G: Ng­êi ta th­êng nãi “cã bét míi gét nªn hå” Muèn cã hå th× nhÊt ®Þnh cÇn cã bét. N h­ng ®Ó thùc sù “nªn hå” mµ chØ cã bét th«i th× ch­a ®ñ. Chóng ta cßn rÊt cÇn ph¶i biÕt “ gét hå”. Mµ ë ®©y chÝnh lµ c¸ch lµm bµi. vËy c¸ch lµm mét bµi av­n lËp luËn CM ntn? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Ho¹t ®éng cña ThÇy & Trß H: ®äc ®Ò bµi SGK_T48 ? X¸c ®Þnh yªu cÇu chung cña ®Ò ? H: §Ò nªu ra mét t­ t­ëng thÓ hiÖn b»ng mét c©u tôc ng÷ vµ yªu cÇu CM t­ t­ëng ®ã alf ®óng ®¾n. ? Ph¹m vi chøng minh? H: trong cuéc sèng. ? Em hiÓu “chÝ” ë ®©y lµ ntn? H: “ChÝ” cã nghÜa lµ hoµi b·o, lÝ t­ëng tèt ®Ñp, ý chÝ, nghÞ lùc, sù kiªn tr×. ? “nªn” cã nghÜa ntn? H: kÕt qu¶, thµnh c«ng ? Nh­ vËy c©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? H:....................... ? C©u tôc ng÷ ®ã cã ®óng kh«ng? em sÏ chøng minh tinh ®óng ®¾n cña nã ntn? H: cã thÓ dïng 2 c¸ch lËp luËn lµ nªu dÉn chøng x¸c thùc hoÆc nªu lÝ lÏ vµ ph©n tÝch lÝ lÏ. ? B­íc tiÕp theo sau khi t×m hiÓu ®Ò, t×m ý lµ g×? H: LËp dµn ý ? Mét bµi v¨n nghÞ luËn gåm mÊy phÇn? ®ã lµ nh÷ng phÇn nµo? H: MB, TB, KB. G: LËp dµn bµi thùc chÊt ®ã lµ cô thÓ ho¸ lËp luËn cña m×nh thµnh 3 phÇn cña mét bµi v¨n lµ MB, TB, KB. ? Dùa vµo gîi ý SGK, em h·y x©y dùng mét dµn bµi hoµn chØnh cho ®Ò bµi trªn. H:........................................... ? H ®äc c¸c ®o¹n má bµi SGK. ? Khi më bµi cã cÇn lËp luËn kh«ng? H: cã............... ? Bµ c¸ch më bµi ®ã kh¸c nhau vÒ c¸ch lËp luËn ntn? H:..........Thùc hµnh viÕt phÇn më bµi. ? C¸c c¸ch më bµi ®ã cã phï hîp víi yªu cÇu cña bµi kh«ng? ? Lµm thÕ nµo ®Ó sau khi MB, ®o¹n ®Çu tiªn cña TB liªn kÕt ®­îc víi MB. H: Sö dông tõ ng÷ chuyÓn ®o¹n... ? Lµm thÕ nµo ®Ó c¸c ®o¹n sau cña TB liªn kÕt ®­îc víi ®o¹n tr­íc ®ã? ? Nªn viÕt ®o¹n ph©n tÝch lÝ lÏ ntn? Nªn ph©n tÝch lÝ lÏ nµo tr­íc?Nªn nªu lÝ lÏ tr­íc råi ph©n tÝch sau hay ng­îc l¹i? ? Nªn viÕt ®o¹n nªu dÉn chøng ntn? H: ®äc 3 c¸ch viÕt kÕt luËn SGK. ? KÕt bµi Êy ®· h« øng víi më bµi ch­a? H::.............. ? KÕt bµi cho thÊy luËn ®iÓm ®· ®­îc chøng minh ch­a? H:.............Thùc hµnh viÕt phÇn kÕt bµi. ? Sau khi viÕt c¸c em cÇn lµm g×? H: ®äc l¹i ®Ó söa ch÷a nh÷ng sai sãt vÒ c©u, chÝnh t¶, c¸ch chuyÓn tiÕp... ? Nh­ vËy muèn lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh, ta cÇn thùc hiÖn mÊy b­íc? Cô thÓ c¸c b­íc ®ã ntn? H: ®äc to, râ môc ghi nhí SGK. G: H­íng dÉn H luyÖn tËp BT1: H·y CM tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷: “Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim” ? C©u tôc ng÷ khuyªn nhñ chóng ta ®iÒu g×? Néi dung I. C¸c b­íc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. §Ò bµi: Nh©n d©n ta th­êng nãi “ cã chÝ th× nªn”. H·y chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷ ®ã. 1. T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý. a. X¸c ®Þnh yªu cÇu chung cña ®Ò. - KiÓu bµi: NghÞ luËn chøng minh - LuËn ®iÓm: “Cã chÝ th× nªn” - Ph¹m vi: Trong cuéc sèng. b. T×m ý: - Gi¶i thÝch c©u tôc nngwx: + ChÝ:............ +Nªn:................. [ Ai cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn: ý chÝ, nghÞ lùc, sù kiªn tr×, cã hoµi b·o cã lÝ t­ëng tèt ®Ñp, ng­êi ®ã sÏ thµnh c«ng. c. X¸c ®Þnh phÐp lËp luËn - Nªu dÉn chøng x¸c thùc, chän läc, tiªu biÓu. - Nªu lÝ lÏ, ph©n tÝch lÝ lÏ. 2. LËp dµn bµi: - MB: Nªu luËn ®iÓm cÇn CM. - TB: lÝ lÏ+ dÉn chøng ®Ó CM luËn ®iÓm. - KB: kh¼ng ®Þnh luËn ®iÓm, nhÊn m¹nh t¸c dông vµ vËn dông vµo cuéc sèng. 3. ViÕt bµi: - MB: VÝ dô HS viÕt t¹i líp. Trong cuéc sèng, ai còng cã hoµi b·o, cã ­íc m¬. nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc ­íc m¬ ®ã, con ng­êi ph¶i cã sù kiªn tr×, cã ý chÝ vµ nghÞ lùc. Nãi vÒ vÊn ®Ò nµy cha «ng ta cã c©u “ Cã chÝ th× nªn”. - TB - KB 4. §äc l¹i vµ söa ch÷a. * Ghi nhí (SGK) II. LuyÖn tËp. Bµi tËp1: h·y chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷: “ cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim” H lµm theo c¸c b­íc ®· lµm ë phÇn I. IV. Cñng cè: G: HÖ thèng l¹i néi dung bµi häc cÇn ghi nhí. ? Muèn lµm mét bµi v¨n lËp luËn CM, ta cÇn thùc hiÖn nh÷ng b­íc nµo? ? Yªu cÇu c¸c phÇn trong dµn bµi cña bµi v¨n lËp luËn CM. V. h­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc kÜ néi dung bµi häc, häc thuéc ghi nhí SGK. - Lµm ®Ò v¨n phÇn luyÖn tËp lËp luËn CM SGK_T51. E. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ================================================== NS:23/2/07 NG:7A:26/2 7B:01/3 TiÕt: 92 TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Gióp HS cñng cè l¹i nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh - HS vËn dông ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm mét bµi v¨n chøng minh cho mét nhËn ®Þnh, mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi gÇn gòi, quªn thuéc. 2. KÜ n¨ng: T×m hiÓu. Ph©n tÝch ®Ò chøng minh, t×m ý, lËp dµn ý vµ viÕt c¸c phÇn, ®o¹n trong bµi v¨n chøng minh. B. Ph­¬ng tiÖn d¹y häc: - §å dïng:..................................................................... - T­ liÖu tham kh¶o, .......................... C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: - Ph­¬ng ph¸p: gi¶ng b×nh, ph¸t vÊn, quy n¹p thùc hµnh... - H×nh thøc tæ chøc.................. D. TiÕn tr×nh giê d¹y. I. æn ®Þnh: KTSS: -7A............. - 7B............. II. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸c b­íc lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh? ? Bè côc mét bµi v¨n lËp luËn CM gåm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? Yªu cÇu nªu ®­îc: Ghi nhí: SGK_ T50 G: + nhËn xÐt:............................................ + Cho ®iÓm:.............................................. III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß G: kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. H ®äc l¹i yªu cÇu cña ®Ò bµi. ? X¸c ®Þnh kiÓu bµi? ? LuËn ®iÓm cÇn chøng minh ?( §Ò yªu cÇu chøng minh vÊn ®Ò g×?) H: Lßng biÕt ¬n nhøng ng­êi ®· t¹o ra thµnh qu¶ ®Ó m×nh ®­îc h­ëng- mét ®¹o lÝ sèng ®Ñp ®Ï cña d©n téc VN. ? Yªu cÇu lËp luËn chøng minh ë ®©y ®ßi hái ph¶i lµm ntn? H: §­a ra vµ ph©n tÝch nh÷ng ch÷ng cø thÝch hîp ®Ó cho ng­êi ®äc hoÆc ng­êi nghe thÊy râ ®iÒu ®­îc nªu ra ë ®Ò bµi lµ ®óng ®¾n, cã thËt. ? Em hiÓu “¡n qu¶ nhí kÎ tr«ng c©y” vµ “Uèng n­íc nhí nguån” lµ g×? H:............................................. H: Tr×nh bµy dµn bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ. G: nhËn xÐt, bæ sung. H: tr×nh bµy ®o¹n MB _ KB. Vµ 1 ®o¹n phÇn th©n bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ. Néi dung I. §Ò bµi: CM r»ng nh©n d©n VN tõ x­a ®Õn nay lu«n lu«n sãng theo ®¹o lÝ “¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y”, “uèng n­íc nhí nguån” 1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý. - KiÓu bµi: NghÞ luËn CM. - LuËn ®iÓm: ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y, uèng n­íc nhí nguån. - Ph¹m vi: D©n téc VN tõ x­a ®Õn nay. * T×m ý: - Gi¶i thÝch nghÜa cña c©u tôc ng÷. - T×m biÓu hiÖn cña ®¹o lÝ * X¸c ®Þnh phÐp lËp luËn. - B»ng dÉn chøng x¸c thùc - LÝ lÏ vµ ph©n tÝch lÝ lÏ. 2. LËp dµn bµi. a. MB: Nªu luËn ®iÓm. - ChÞu ¬n vµ biÕt ¬n lµ ®¹o lÝ lµm ng­êi. - D©n téc VN ®· sèng theo ®¹o lÝ ®ã. b. TB: Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ - LÝ lÏ, dÉn ch÷ng lµm s¸ng tá luËn ®iÓm - LuËn cø1: Tõ x­a ®Õn nay, d©n téc VN ®· sèng theo ®¹o lÝ ®ã..... ( Con c¸i yªu kÝnh «ng bµ, cha mÑ, phong tôc thê....) - LuËn cø 2: Mét sè ngµy lÔ tiªu biÓu: Ngµy nhµ gi¸o VN, Ngµy th­¬ng binh liÖt sÜ.. - LuËn cø 3: Mét sè phong trµo tiªu biÓu: X©y dùng nhµ t×nh nghÜa, ch¨m sãc bµ mÑ VN anh hïng, ñng hé ®ång bµo bÞ b·o lôt... c. KB: Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò: D©n téc VN ®· thùc sù sèng theo ®¹o lÝ ®ã. CÇn ph¸t huy truyÒn thèng ®ã trong sù nghiÖp XD ®Êt n­íc ngµy nay. 3. ViÕt ®o¹n. - HS: ®äc ®o¹n v¨n MB-KL vµ mét ®o¹n phÇn TB ®· chuÈn bÞ tr­íc. G: nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, söa ch÷a, bæ sung... 4. §äc l¹i vµ söa ch÷a: H: ®äc l¹i bµi, vµ söa ch÷a c¸c lçi sai. IV. Cñng cè: G: hÖ thèng l¹i néi dung kiÕn thøc bµi häc, kh¾c s©u c¸c b­íc lµm mét bµi v¨n lËp luËn CM cho HS. V. H­íng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thiÖn phÇn viÕt bµi cho ®Ò bµi luyÖn tËp trªn líp. - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n lËp luËn chøng minh, giê sau viÕt bµi 2 tiÕt. - So¹n bµi: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. E. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................