Giáo án môn Vật lý 6 tiết 24 bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Tiết 24 – Bài 21 : MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT I. Mục tiêu : Nhận biết được sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra lực rất lớn. Tìm được thí dụ thực tế về hiện tượng này. - Mô tả được cấu tạo và hoạt động của băng kép. Giải thích được một số ứng dụng đơn giản về sự nở vì nhiệt. Mô tả và giải thích được các hình vẽ 21.2; 21.3 và 21.5. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh : 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Chuẩn bị cho mỗi nhóm : + 1 băng kép và giá để lắp băng kép. + 1 đèn cồn. - Chuẩn bị cho cả lớp : + 1 bộ dụng cụ thí nghiệm về lực xuất hiện do sự co giãn vì nhiệt. + 1 lọ cồn. + Bông. + 1 chậu nước. + Khăn lau khô. + Tranh vẽ các hình 21.1; 21.3 và 21.5. 2 . Chuẩn bị của học sinh : - Đọc và tìm hiểu trước bài 21. 3 . Cách tổ chức : - Lớp học : HĐ1; HĐ2; HĐ3; HĐ5. - Nhóm : HĐ4. III. Tổ chức hoạt đông dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ (3’): Trình bày các hiểu biết của em về sự nở vì nhiệt của chất khí? BT20.2 BT20.5 2. Hoạt động 1 (2’): (tổ chức tình huống học tập - Sự nở vì nhiệt của các chất có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kỹ thuật. Tiết hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu các ứng dụng đó. TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung 13’ 5’ 12’ 5’ Ø Hoạt động 2 : Quan sát lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt. - Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và làm thí nghiệm H21.1A C1: - Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nóng lên? - Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang? - Chốt ngang bị biến dạng chứng tỏ điều gì? - Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và làm thí nghiệm H21.1A C1: - Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi lạnh đi? - Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang? - Chốt ngang bị biến dạng chứng tỏ điều gì? C4: - Yêu cầu HS điền vào ô trống: a. Khi thanh thép nở ra vì nhiệt nó gây ra lực rất lớn. b. Khi thanh thép co lại vì nhiệt nó cũng gây ra lực rất lớn. Ø Hoạt động 3 : Vận dụng. C5: - Chỗ nối tiếp hai đầu thanh ray xe lửa có tính chất như thế nào? - Tại sao người ta phải làm như thế? C6: - Hãy so sánh cấu tạo hai gối đỡ ở hai đầu cầu của cầu thép? - Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn? Ø Hoạt động 4 :Nghiên cứu băng kép. - Yêu cầu HS đọc SGK. - Yêu cầu HS quan sát băng kép. - Băng kép được cấu tạo như thế nào? - Hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm . - Giao dụng cụ và yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm. C7: - Yêu cầu HS tra bảng 20.1 (trang 63 SGK) - Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau? C8: - Khi bị hơ nóng băng kép cong về phía nào? - Khi bị hơ nóng đồng và thép, bên nào nở vì nhiệt nhiều hơn? Ò bên nào dài hơn? - Vì sao khi hơ nóng, băng kép luôn cong về phía đồng? C9: - Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì bị cong không? - Đồng và thép, khi làm lạnh đi thì bên nào co lại nhiều hơn? Ò Bên nào ngắn hơn? - Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì bị cong về phía nào? Tại sao? Ø Hoạt động 5 : Vận dụng. - Giới thiệu H21.5. - Yêu cầu HS đọc SGK. C10: - Tại sao bàn là điện trên hình vẽ lại tự động ngắt điện khi đủ nóng? - Khi bị nóng lên băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là cong về phía nào? - Băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là năm ở phía trên hay dưới? - Quan sát. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Điền vào ô trống. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Đọc SGK. - Quan sát. - Trả lời. - Quan sát. - Làm thí nghiệm và thảo luận theo nhóm. - Thực hiện. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. - Quan sát. - Đọc SGK. - Trả lời. - Trả lời. - Trả lời. I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt: Thí nghiệm: Trả lời câu hỏi: Rút ra kết luận: Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn. Vận dụng: II. Băng kép: 1.Quan sát thí nghiệm: 2. Kết luận: - Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. - Người ta lợi dụng tính chất của băng kép vào việc đóng-ngắt tự động mạch điện. 3. Vận dụng: IV. Củng cố và dặn dò: 1. Củng cố ( 3’): Hướng dẫn HS làm BT 21.1 2. Dặn dò ( 2’) : Làm BT21.1 đến BT21.6 Đọc và tìm hiểu bài 22 , V. Bổ sung: