Giáo án môn Vật lý 8 kỳ II

NS: ND: Tiết 26 Dẫn nhiệt I/ Mục tiêu. Kiến thức: Tìm được ví dụ trong thực tế về sự dẫn nhiệt. So sánh được tính dẫn nhiệt của chất rắn,chất lỏng,chất khí. Thực hiện được thí nghiệm về sự dẫn nhiệt, các thí nghiệm chứng tỏ tính dẫn nhiệt kém của chất lỏng,chất khí. Kĩ năng:Quan sát hiện tượng vật lý. Thái độ: Hứng thú học tập bộ môn,ham hiểu biết khám phá thế giới xung quanh. II/ Chuẩn bị. GV: - Bộ thí nghiệm hình 22SGK. Bảng phụ sơ đồ nội dung dạy học. HS: Nghiên cứu bài 22 sgk/77. III/Tiến trình trên lớp. 1,ổn định. 2, Kiểm tra. Nhiệt năng của vật là gì? Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật? Giải thích bài tập 21.2 sbt. 3, Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ĐVĐ: Có thể thay đổi nhiệt năng bằng cách truyền nhiệt. Sự truyền nhiệt đó được thực hiện băng những cách nào? Bài học hôm nay chúng ta đi tìm hiểu 1 trong những cách truyền nhiệt,đó là dẫn nhiệt. 1HS đọc phần 1- thí Tiết 26 Dẫn nhiệt nghiệm của mục I SGK/77 I/ Sự dẫn nhiệt. Hãy nêu tên các dụng cụ thí nghiệm, cách tiến hành thí nghiệm? Dụng cụ: -1 giá TN - 1 thanh đồng có gắn đinh bằng sáp... - 1 đèn cồn. Cách tiến hành: Đốt nóng 1 đầu thanh đồng. C1 Nhiệt đã truyền đến sáp làm cho sáp nóng lên và chảy ra. Y/C HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm HS làm thí nghiệm theo nhóm. C2. Theo thứ tự từ a đến b, rồi c,d,e. Nhắc nhở các nhóm khi tiến hành thí nghiệm xong, tắt đèn cồn đúng kĩ thuật, dùng khăn ướt dắp lên thanh đồng tránh bỏng. Quan sát hiện tượng, thảo luận nhóm trả lời từ câu C1 đến câu C3. C3. Nhiệt được truyền từ đầu A đến đầu B của thanh đồng. Gọi đại diện nhóm trả lời từ C1 đến C3. TB: Sự truyền nhiệt năng như trong thí nghiệm trên gọi là sự dẫn nhiệt. +,Dẫn nhiệt: Sự truyền nhiệt năng từ phần này sang phần khác của vật . Hãy nêu 1 số ví dụ về sự dẫn nhiệt trong thực tế? Các chất khác nhau thì tính dẫn nhiệt có khác nhau không? Phải làm thế nào để kiểm tra được điều đó? HS nêu phương án kiểm tra tính dẫn nhiệt của các chất khác nhau. II/ Tính dẫn nhiệtcủa các chất. 1, Thí nghiệm 1. Đưa ra dụng cụ thí nhgiệm hình 22.2 sgk Gắn khoảng cách 3 đinh phải như nhau. Làm thí nghiệm Y/C hs quan sát trả lời C4 ,C5 Cá nhân theo dõi TN, quan sát hiện tượng trả lời C4,C5 C4. Không. kim loại dẫn nhiệt tốt hơn thủy tinh. C5. Trong 3 chất này thì đồng dẫn nhiệt tốt nhất, thủy tinh dẫn nhiệt kém nhất.Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất. Chúng ta vừa kiểm tra tính dẫn nhiệt của chất rắn. Chất lỏng, chất khí dẫn nhiệt như thế nào? Y/C HS làm thí nghiệm 2 theo nhóm. Làm TN theo nhóm: Nêu được: Thủy tinh và nước cùng dẫn nhiệt kém. 2, Thí nghiệm 2. C6. Không. Chất lỏng dẫn nhiệt kém. C7. Có để miếng sáp sát vào ống nghiệm được không? Tại sao? -Không. Vì tránh sự nhầm lẫn sự dẫn nhiệt thủy tinh Không. Chất khí dẫn nhiệt kém. Y/C HS làm tiếp TN 3. Qua hiện tượng quan sát được chứng tỏ điều gì về tính đẫn nhiệt của chất khí? TB: Chất khí còn đẫn nhiệt kém hơn cả chất lỏng. Làm TN, quan sát thấy hiện tượng nêu nhận xét: - Miếng sáp không chảy ra chứng tỏ không khí dẫn nhiệt kém. 3,Thí nghiệm 3 +,Chất rắn dẫn nhiệt tốt,kim loại dẫn nhiệt tốt nhất +,Chất lỏng, chất khí dẫn nhiệt kém. III/ Vận dụng. Hướng dẫn HS thảo luận các câu hỏi C9 đến C12 Qua C9 chúng ta đã vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế. Gợi ý câu C12. HS nghiên cứu lần lượt trả lời C9 đến C12. C9. Vì kim loại dẫn nhiệt tốt còn sứ dẫn nhiệt kém. C10. Vì không khí ở giữa các lớp áo mỏng dẫn nhiệt kém. Nhiệt sẽ được truyền từ cơ thể vào kim loại. Vào tính chất dẫn nhiệt của kim loại. C11. Mùa đông. Để tạo ra các lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lông chim. C12. Vì kim loại dẫn nhiệt tốt. Những ngày rét nhiệt độ bên ngoài thấp hơn nhiệt độ cơ thể nên khi sờ vào kim loại, nhiệt độ từ cơ thể truyền vào kim loại và phân tán trong kim loại nhanh nên ta cảm thấy lạnh. Và ngược lại. Qua bài học hôm nay chúng ta cần ghi nhớ lượng kiến thức nào? Hướng dẫn về nhà: Học thuộc phần ghi nhớ sgk/79 BT: 22.1 đến 22.6 sbt. HS đọc phần ghi nhớ sgk/79. NS: ND: Tiết 27 đối lưu- bức xạ nhiệt I/ Mục tiêu: Kiến thức: Nhận biết được dòng đối lưu trong chất lỏng và chất khí. Biết sự đối lưu xảy ra trong môi trường nào và không xảy ra trong môI trường nào? Tìm được ví dụ thực tế về bức xạ nhiệt. Nêu được tên hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn, chất lỏng chất khí, chân không. Kĩ năng: -Lắp đặt thí nghiện theo hình vẽ, sử dụng khéo léo dụng cụ dễ vỡ. Thái độ : Trung thực, hợp tác hoạt động nhóm. II/ Chuẩn bị: GV:-Bộ thí nghiệm hình 23.1, 23.4, 23.5sgk. Hình 23.6 sgk Sơ đồ nội dung dạy học. HS: Chuẩn bị dụng cụ thí nhgiệm theo nhóm. Nghiên cứu sgk bài 23. III/ Tiến trình trên lớp. 1, ổn định. 2, Kiểm tra. So sánh tính dẫn nhiệt của chất rắn, chất lỏng, chất khí? Chữa bài tập 22.3 sbt. 3, Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung Làm thí nghiệm hình 23.1. Hãy quan sát, nêu hiện tượng? Bài trước chúng ta đã biết nước dẫn nhiệt rất kém. Trong trường hợp này nước đã truyền cho sáp bằng cách nào? Chúng ta tìm hiểu bài học ngày hôm nay. Hướng dẫn HS làm TN hình 23.1 theo nhóm Lưu ý nhắc nhở HS: -Tránh đổ vỡ cốc thủy tinh và nhiệt kế - Dùng thìa thủy tinh múc hạt thuốc tím đưa xuống đáy cốc. Y/C HS quan sát hiện tượng và trả lời C1 đến C3. TB: Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành dòng như thí nghiệm trên gọi là sự đối lưu. Sự đối lưu có thể xảy ra trong chất khí hay không chúng ta cùng trả lời câu C4 Nhấn mạnh:Sự đối lưu xảy ra ở trong chất lỏng và chất khí. ĐVĐ: Phần TB đầu mục II SGK/81 Làm TN hình 23.4, 23.5 Y/C HS quan sát, mô tả hiện tượng xảy ra. Cho HS thảo luận nhóm Ttrả lời C7 đến C9. TB: Các định nghĩa như sgk/82. Gọi 2HS đứng tại chỗ trả lời C10, C11. Treo bảng phụ gọi 1HS làm C12. Hãy giải thích tại sao phích có thể giữ nước nóng lâu dài dựa vào hình vẽ 23.6 sgk/82. Hãy tóm tắt nội dung kiến thức trong bài hôm nay. Hướng dẫnvề nhà. -Đọc phần có thể em chưa biết. -Học thuộc ghi nhớ. - BT: 23.1 đến 23.7 sbt Nhận thấy: Nếu đun nước nóng từ đáy ống nghiệm thì miếng sáp ở miệng ống sẽ nóng chảy trong thời gian. HS làm thí nghiệm theo hướng dẫn của GV. -Quan sát hiện tượng xảy ra khi đun nóng ở đáy cốc thủy tinh phía đặt thuốc tím. -Các nhóm thảo luận trả lời các câu hỏi từ C1 đến C3 Tiếp tục làm TN hình 23.3 theo nhóm trả lời C4 Hiện tượng: Khói hương chuyển thành dòng. Nghiên cứu trả lời lần lượt C5,C6 +, Đặt bình cầu gần nguồn nhiệt,giọt nước màu dich chuyển từ đầu A về phía đầu B. +,Lấy miếng gỗ chắn giữa nguồn nhiệt và bình cầu, thấy giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A. Cả lớp thống nhất câu trả lời. Cá nhân suy nghĩ lần lượt trả lời từ C10 đến C12 1 HS đọc phần ghi nhớ sgk/82. Tiết 27 Đối lưu- bức xạ nhiệt I/ Đối lưu C1. Di chuyển thành dòng. C2. Lớp nước ở dưới nóng lên trước, nở ra trọng lượng riêng của nó trở nên nhỏ hơn trọng lượng riêng của lớp nước lạnh ở trên. Do đó lớp nước nóng nổi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống tạo thành dòng đối lưu. C3. Nhờ nhiệt kế ta thấy toàn bộ nước trong cốc đã nóng lên. C4 .Giải thích như C2 C5. Để phần nước nóng lên trước đi lên( vì d giảm) Phần ở trên chưa được đun nóng đi xuống tạo thành dòng đối lưu. C6. Không, vì trong chân không cũng như trong chất rắn không thể tạo thành các dòng đối lưu. II/ Bức xạ nhiệt 1, Thí nghiệm C7. Không khí trong bình đã nóng lên và nở ra. C8. Không khí trong bình đã lạnh đi.Miếng gỗ đã nhăn không cho nhiệt truyền từ đèn sang bình.Điều này chứng tỏ nhiệt đã truyền từ đèn đến bình theo đường thẳng. C9. Để tăng khả năng hấp thụ tia nhiệt. +, Bức xạ nhiệt: Truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. IV/ Vận dụng. C10. Để tăng khả năng hấp thụ nhiệt. C11. Để giảm sự hấp thụ các tia nhiệt. C12. -Chất rắn: Dẫn nhiệt. - Lỏng: Đối lưu. - Khí: Đối lưu. - Chân không: Bức xạ nhiệt. Ghi nhớ (sgk/82) NS: ND: Tiết 28 Kiểm tra I/ Mục tiêu Kiểm tra việc lĩnh hội kiến thức của học sinh. Hs ôn lại được hệ thống kiến thức vừa học. Rèn kĩ năng giải các bài tập trắc nghiệm và bài tập định tính. HS tự đánh giá năng lực bản thân. II/ Chuẩn bị GV: Đề kiểm tra 1 tiết HS : Ôn tập, chuẩn bị giấy kiểm tra. III/ Tiến trình trên lớp. 1, ổn định. 2, Kiểm tra. Câu1. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng. 1, Khi các nguyên tử phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh nên thì đại lượng nào sau đây tăng lên. A. Khối lượng của vật. B. Trọng lượng của vật. C. Cả khối lượng và trọng lượng của vật. D. Nhiệt độ của vật. 2,Khi chuyển động nhiệt của các phân tử cấu tạo nên vật nhanh lên thì đại lượng nào sau đay của vật không tăng. A. Nhiêt độ. C. Khối lượng. B Nhiệt năng. D. Thể tích. 3, Trong cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây,cách nào đúng. A. Đồng ,nước,thủy ngân,không khí. B. Đồng,thủy ngân,nước,không khí. C. Thủy ngân,đồng,nứơc,không khí. D. Không khí,nước,thủy ngân, đồng. 4, Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào? A.Chỉ ở chất lỏng. B. Chỉ ở chất khí. C. Chỉ ở chất lỏng và chất khí. D.ở các chất lỏng,chất khí và chất rắn. Câu2. Tại sao về mùa lạnh khi sờ vào miếng đồng ta cảm thấy lạnh hơn khi sờ vào miếng gỗ?Có phải vì nhiệt độ củ đồng thấp hơn của gỗ không? Câu3. Tính công suất của 1 người đi bộ, nếu trong 1 giờ người đó đi 10 000 bước mà mỗi bước cần một công là 40J. 3, Đáp án và biểu điểm. Câu1 Mỗi ý trả lời đúng cho 0,5 đ. 1,D 2,C 3, B 4,C Câu 2 Trả lời đúng, lý luận chặt chẽ cho 3đ. Câu 3 A = 10 000.40J = 400 000J (1đ) t = 2.3 600 = 7 200s (1đ) P = (3đ) Lưu ý: kèm theo các câu trả lời đúng. 4, Thu bài, rút kinh nghiệm giờ kiểm tra. NS: ND: Tiết 29 Công thức tính nhiệt lượng I/ Mục tiêu Kiến thức: kể được tên các yếu tố quyết định độ lớn của nhiệt lượng một vật cần thu vào đển nóng lên. Viết công thức tính nhiệt lượng,kể dược tên,đơn vị các đại lượng có mặt trong công thức. Mô tả được thí nghiệm và sử lý được bảng ghi kết quả thí nghiệm có mặt trongcông thức. Kĩ năng: Rèn kĩ năng tổng hợp khái quát hóa. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập. II/ Chuẩn bị. GV: -Dụng cụ thí nghiệm bài 24 trong phòng thiết bị. - Sơ đồ nội dung bài học. HS : Mỗi nhóm 3 bảng kết quả TN 24.1,24.2,24.3 vào bảng nhóm. III/ Tiến trình trên lớp. ổn định. kiểm tra. -Kể tên các cách truyền nhiệt đã học? -Chữa bài tập 23.2/sbt. 3. Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ĐVĐ như sgk/83 Nhiệt lượng mà vật cần thu vào để nóng lên nhiều hay ít phụ thuộc vào những yếu tố nào? Ghi các dự đoán đó lên bảng. Phân tích yêú tố hợp lý, không hợp lý. Đưa đến dự đoán 3 yếu tố: Để kiểm tra sự phụ thuộc của nhiệt lượng vào 1 trong 3 yếu tố đó ta phải tiến hành thí nghiệm như thế nào? Y/C HS tiến hành TN kiểm tra sự phụ thuộc của nhiệt lương vào khối lương của vật. -Nêu cách bố trí,cách tiến hành TN và giới thiệu bảng 23.1. -Nhắc nhở các nhóm hoạt động tích cực. - Gọi đại diện các nhóm trình bày,phân tích kết quả của nhóm mình. Y/C HS làm TN thảo luậ, phân tích theo nhóm. Từ kết quả GV hướng dẫn HS trả lời C3 đến C5. Nêu kết luận. Tiếp tục cho HS làm TN như trên. -Gọi 1 HS nhắc lại nhiệt lương của 1 vật thu vào để cho vật nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào. - Giới thiệu công thức tính nhiệt lượng. Gọi 1HS trả lời miệng C8. Gọi 2 HS làm bài tập C9,C10. Chữa bài cho HS. Hãy tóm tắt kiến thức chính trong bài học. Hướng dẫn về nhà: Đọc mục có thể em chưa bíêt. BT:24.1 đến 24.7 SBT. Học thuộc ghi nhớ. Thảo luận theo bàn, nêu dự đoán. Nghe GV phân tích, đI đến 3 dự đoán: - Khối lượng của vật. - Độ tăng nhiệt độ của vật. - Chất cấutạo nên vật. - Ta phả làm các thí nghiệm trong đó 1 yếu tố cần kiểm tra cho thay đổi còn 2 yếu tố kia giữ nguyên. Tiến hành TN theo nhóm. Các nhóm phân tích kết quả TN ở bảng 24.1, thống nhất ý kiến ghi vào bảng trên. -Cử đại diện nhómtham gia thảo luận trên lớp để hoàn thành C1,C2. -Làm TN,thảo luận và phân tích kết quả vào bảng 24.2, -Nghe HD trả lời C3 dến C5. Hoạt động nhóm trả lời C6,C7 -1 HS nhắc lại - Ghi công thức vào vở - Nêu đơn vị của Q. -1 HS đứng tai chỗ trả lời. - Cả lớp làm vào vở. - Đọc phần ghi nhớ sgk/87. I. Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào? 1, Quan hệ giữa nhiệt lượng cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật. C1. Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật phẩi giữ giống nhau,khối lượng khác nhau. +, Kết luận: C2. Qua thí nghiệm trên có thể kết luận: Khối lượng càng lứn thì nhiệt lượng thu vào càng lớn. 2, Quan hệ giữa nhiệt lượng cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ. C3. Phải giữ khối lượng và chất làm vật phảI giống nhau.Vậy 2 cốc phải dùng cùng 1 lượng nước. C4. Phải cho độ tăng nhiệt độ khác nhau.Vậy phảI để cho nhiệt độ cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách chơthì gian dun khác nhau. +, Kết luận: C5. Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng thu vào càng lớn. 3, Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để vật nóng lên với chất làm vật. +, Kết luận: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào chất làm vật. III/Công thức tính nhiệt lượng. Q= m.c.t IV/ Vận dụng C8. Tra bảng nhiệt dung riêng:cân vạt để biết khối lượng,đo nhiệt độđể xác định độ tăng nhiệt độ. C9. Q = m.c.t = 5.380.30 =57 000J = 57kJ C10. Q = 663 000J =663kJ NS: ND: Tiết 30 phương trình cân bằng nhiệt I/ Mục tiêu Kiến thức: -Phát biểu được 3 nội dung nguyên lý truyền nhiệt. - Viết được phương trình cân bằng nhiệt cho trường hợp có 2 vật trao đổi nhiệt với nhau. - Giải được các bài toán đon giản về trao đổi nhiệt giữa hai vật. Kĩ năng: Vận dụng công thức tính nhiệt lượng. Thái độ : Kiên trì trong học tập. II/ Chuẩn bị GV: Các thiết bị thí nghiệm bài 25. Sơ đồ nội dung tiết học. HS : Nghiên cứu bài 2. III/ Tiến trình trên lớp. 1,ổn định 2, Kiểm tra - Viết công thức tính nhiệt lượng, giải thích các kí hiệu có trong công thức. - Chữa bài tập 24.2 sbt. 3, Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung TB: ba nội dung của nguyên lý truyền nhiệt. Hãy vận dụng nguyên lý trên để giải thích tính huông đặt ra ở đầu bài? Gọi 1 HS nhắc lại nguyên lý thứ 3. Dựa vào nguyên lý này, viết phương trình cân bằng nhiệt. Y/C HS tự ghi công thức vào vở. Nêu chú ý SGK/88. Hướng dẫn HS giải bài tập VD theo các bước: +Nhiệt độ khicó cân năng nhiệt là bao nhiêu? + Phân tích xem quá trình trao đổi nhiệt: vật nào tỏa nhiệt để giảm nhiẹt độ nào xuống nhiệt độ nào,vật nào thu nhiệt để tăng nhiệt độ nào đến nhiệt độ nào? + Viết công thức tính nhiệt lượng tỏa ra, thu vào? + Mối quan hệ giữa đại lượng đã biết với đại lượng cần tìm? + áp dụng phương trình cân bằng nhiệt ta có phương trình nào? Treo bảng phụ tóm tắt các bước giả ví dụ. Hướng dẫn HS làm TN: B1: Lấy m = 300g nước đổ vào một cốc thủy tinh. Ghi kết quả t B2: Rót m=200g nước phích vào bình chia độ, đo nhiệt độ ban đầu của nước . Ghi kết quả t B3: Đổ nước phích trong bình chia độ vào cốc thủy tinh, khuấy đều, đo nhiệt độ lúc cân bằng t. + Hãy nêu nguyên nhân sai số? Gọi 1 HS khá lên làm bài C2. Hướng dẫn 1 số HS yếu kém dưới lớp. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ sgk. BT: 25.1đến 25.7 SBT. Nghe và ghi nhớ 3 nguyên lý. HS giải thích: Bạn An nói đúng vì nhệt phải truyền từ vật có nhiệt độ cao sang vật có nhiệt độ thấp hơ chứ không phảI truyền từ vật có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt năng nhỏ hơn. - Viết phương trình cân bằng nhiệt Giải thích kí hiệu và ghi rõ đơn vị của từng đại lượng trong công thức vào vở. -Đọc và tóm tắt bài tập. - Phân tích bài theo hướng dẫn của GV. -Nhiệt độ 2 vật đều bằng 25C. - Qủa nhôm tỏa nhiệt để giảm nhiêt độ từ 100C xuống 25C. - Nước thu nhiệt để tăng nhiệt độ từ 20C lên 25C. +, Q= m.c.t +, Q= m.c.t -Ta có: Q = Q Ghi tắt các bước giải. Quan sát GV làm TN. - Lấy kết quả ở B1, B2 tính nhiệt độ nước lúc cân bằng nhiệt. - So sánh nhiệt độ t lúc cân bằng theo thí nghiệm và kết quả tính được. -Do trong quá trinh trao đổi nhiệt 1 phần Q hao phí làm nóng dụng cụ chứa và môI trường bên ngoài. HS cả lớp làm C2 vào vở. Nguyên lý truyền nhiệt. II/ Phương trình cân bằng nhiệt. III/ Ví dụ về dùng phương trình cân bằng nhiệt.(SGK/88) B1: Tính Q B2: Viết công thức tính Q B3: Lập phươnh trình cân bằng nhiệt. B4: Thay số tìm m VI/ Vận dụng C1. Kết quả phụ thuộc vàonhiệt độ trong lớp đo được lúc đó. C2. Nhiệt lượng nước nhận được băng nhiệt lượng do miếng đồng tỏa ra: Q = 0,5.380.(80- 20) = 11 400J Nước nóng thêm lên là: t = =