Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 22, bài 21: Nam châm vĩnh cửu

Lớp: Tiết: (tkb). Ngày giảng: Sĩ số: Vắng: Tiết 22, bài 21: nam châm vinh cửu I/Mục tiêu: 1-Kiến thức - Mô tả được từ tính của nam châm - Biết cách xác định các từ cực bắc, nam của nam châm vĩnh cửu - Biết được các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau - Mô tả được cấu tạo và giải thích được hoat động của la bàn 2-Kĩ năng - Xác định cực của nam châm - Giải thích được hoạt động của la bàn, biết sử dụng la bàn để xác định phương hướng 3-Thái độ - Yêu thích môn học, có ý thức thu thập thông tin II/Chuẩn bị: Mỗi nhóm : 2thanh NC thẳng trong đó 1thanh được bọc kín để che phần sơn màu và tên các cực. Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa xốp, 1NC hình chữ U, 1kim NC đặt trên mũi nhọn của trục thẳng đứng, 1la bàn. 1giá TN và 1 sợi dây để treo thanh NC III,Tổ chức hoạt động dạy và học: 1 - Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra. 2 - Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động của trò Hoạt động1:Tổ chức tình huống học tập -Yêu cầu một HS đọc mục tiêu chương II hoặc GV có thể nêu những mục tiêu cơ bản của chương II -Đặt vấn đề như SGK Cá nhân HS đọc SGK trang 57 để nắm được những mục tiêu cơ bản của chương Tiết 22, bài 21: nam châm vinh cửu Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức ở lớp 5, lớp 7 về từ tính của nam châm -GV tổ chức cho HS nhớ lại kiến thức cũ : +NC là những vật có đặc điểm gì ? +Dựa vào kiến thức đã biết hãy nêu phương án loại sắt ra khỏi hỗn hợp (Sắt, gỗ, nhôm, đồng, nhựa) -GV hướng dẫn HS thảo luận, để đưa ra phương án đúng -Yêu cầu các nhóm tiến hành TN câu C1 -Gọi HS các nhóm báo cáo kết quảTN -HS nhớ lại kiến thức củ nêu được một số đặc điểm của nam châm như Nam châm hút sắt hay bị sắt hút, nam châm có hai cực là cực bắc và cực nam -HS nêu phương án loại sắt ra khỏi hỗn hợp -Các nhóm tiến hành TN câu C1 -Đại diện HS các nhóm báo cáo kết quả TN I/Từ tính của Nam châm 1.Thí nghiệm *Trả lời C1, C2 2.Kết luận Nam châm nào cũng có hai từ cực. Khi để tự do, cực luôn chỉ hướng Bắc gọi là cực Bắc, còn cực luôn chỉ hướng Nam gọi là cực Nam *Chú ý SGK Hoạt động 3: Phát hiện thêm tính chất từ của nam châm -Yêu cầu HS đọc SGK để nắm vững yêu cầu của C2. Gọi một HS nhắc lại nhiệm vụ -Yêu cầu các nhóm làm TN thực hiện từng yêu cầu của C2, nhắc HS chú ý theo dõi, quan sát trong khi làm TN để rút ra kết luận -Yêu cầu đại diện các nhóm trình bày từng phần của C2. Thảo luận chung cả lớp để rút ra kết luận -Gọi 1 HS đọc lại nội dung kết luận -Gọi HS đọc phần thông báo SGK trang 59 để ghi nhớ về : +Qui ước kí hiệu tên cực từ, đánh dấu bằng màu sơn các cực từ của NC +Tên các vật liệu từ -Yêu cầu HS dựa vào hình vẽ trong SGK và nam châm có ở mỗi nhóm gọi tên các loại nam châm -Cá nhân HS đọc SGK C2 để nắm vững yêu cầu -Các nhóm thực hiện từng yêu cầu của C2. Chú ý quan sát, trao đổi trả lời C2 -Đại diện các nhóm trình bày từng phần của C2 và nêu được : -HS quan sát hình vẽ kết hợp với nam châm có sẵn trong nhóm để nhận biết các nam châm -1ề2 HS gọi tên các nam châm trong bộ TN của nhóm mình II/Tương tác giữa hai nam châm 1.Thí nghiệm ³Trả lời C3, C4 Hoạt động 4: Tìm hiểu sự tương tác giữa 2 nam châm -Yêu cầu HS đọc SGK cho biết C3, C4 yêu cầu làm những việc gì và làm TN theo nhóm -Theo dõi và giúp đỡ các nhóm làm TN nhắc HS quan sát nhanh để nhận ra tương tác trong trường hợp 2 cực cùng tên -Hướng dẫn HS thảo luận câu C3, C4 qua kết quả TN -Gọi 1HS nêu kết luận về tương tác giữa các nam châm qua TN -HS hoạt động nhóm làm TN để trả lời câu C3, C4 -HS thảo luận C3, C4 C3: Đưa cực từ nam của thanh NC lại gần kim NC ề cực bắc của kim NC bị hút về phía cực nam của thanh NC C4: Đổi đầu của 1 trong hai NC rồi đưa lại gần ề các cực cùng tên của 2 NC đẩy nhau, các cực khác tên hút nhau -HS nêu kết luận về tương tác giữa các nam châm 2.Kết luận Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên thì đẩy nhau, các từ cực khác tên thì hút nhau HĐ 5: Vận dụng -Đặt câu hỏi : Sau bài học hôm nay, các em biết những gì về từ tính của nam châm ? -Yêu cầu HS làm vào vở học tập và tổ chức trao đổi trên lớp về lời giải của C5 ề C8 -Với C6 yêu cầu HS nêu cấu tạo và hoạt động ề tác dụng của la bàn -Với C7 yêu cầu HS xác định cực từ của các nam châm có trong bộ TN với kim nam châm phải xác định cực từ như thế nào? Lưu ý HS thường nhầm lẫn N là cực nam -Tương tự hướng dẫn HS thảo luận câu C8 dựa trên hình 21.5 SGK -HS mô tả 1 cách đầy đủ từ tính của nam châm -HS làm việc cá nhân để trả lời C5 ề C8 -HS tham gia trao đổi thảo luận trên lớp để có câu trả lời đúng cho C5 ề C8 III/Vận dụng Trả lời C5 ề C8 +C5: Có thể Tô xung Chi đã lắp đặt trên xe một thanh nam châm +C6: Bộ phận chỉ hướng của la bàn là kim nam châm, bởi vì tại mọi nơi trên trái đất kim nam châm luôn chỉ hướng Nam- Bắc +C7: Đầu nào của nam châm có ghi chữ N là cực Bắc. Đầu có ghi chữ S là cực Nam Đối với các nam châm không ghi chữ, chỉ có sơn màu do nhà sản xuất có thể sơn màu theo 1 cách riêng nên phải vận dụng kiến thức đã học để xác định tên cực +C8: Trên hình 21.5 SGK sát với cực có ghi chữ N (cực Bắc) của thanh nam châm, treo trên dây là cực Nam của thanh nam châm 3 - Hướng dẫn về nhà -Học thuộc phần ghi nhớ -Làm bài tập 21.1 ề 21.6 SBT -Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" -----------------------------------------------