Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 26, bài 25: Sự nhiễm từ của sắt, thép - Nam châm điện

Lớp: Tiết: (tkb). Ngày giảng: Sĩ số: Vắng: Tiết 26, bài 25: sự nhiễm từ của sắt, thép - nam châm điện. I/Mục tiêu: 1-Kiến thức -Mô tả được TN về sự nhiểm từ của sắt và thép -Giải thích được vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện -Nêu được hai cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật 2-Kĩ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ, sử dụng biến trở trong mạch, sử dụng các dụng cụ đo điện. 3-Thái độ: Thực hiện an toàn về điện, yêu thích môn học II/Chuẩn bị: Mỗi nhóm 1ống dây có khoảng 500-700 vòng, 1la bàn hoặc kim NC đặt lên giá thẳng đứng, 1giá TN, 1nguồn điện 3V hoặc 6V, 1công tấc, 5đoạn dây nối dài 30cm, 1biến trở một ít đinh sắt, 1 lõi sắt non và 1 lõi thép có thể đặt vừa trong lòng ống dây, 1Ampekế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A. III, Tổ chức hoạt động dạy và học: 1 - Kiểm tra bài cũ: ( Hoạt động 1) 2 - Bài mới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động của trò Hoạt động1: kiểm tra, tổ chức tình huống Học tập -GV hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi nhớ lại kiến thức cũ của nam châm điện để tổ chức tình huống học tập : +Tác dụng từ của dòng điện được biểu hiện như thế nào ? +Nêu cấu tạo và hoạt động của nam châm điện đã học ở lớp 7 +Trong thực tế nam châm điện được dùng làm gì ? - Bài mới: tình huống SGK/68. -HS nhớ lại kiến thức củ, vận dụng trả lời câu hỏi của GV +Dòng điện gây ra lực từ tác dụng lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ -HS nêu cấu tạo và hoạt động của nam châm điện đã học ở lớp 7 +Trong thực tế nam châm điện được dùng làm bộ phận của cần cẩu, của rơ le điện từ Tiết 26, bài 25: sự nhiễm từ của sắt, thép - nam châm điện. Hoạt động 2: Làm TN về sự nhiểm từ của sắt và thép -Yêu cầu cá nhân HS quan sát hình 25.1, đọc SGK mục1 thí nghiệm tìm hiểu mục đích, dụng cụ, cách tiến hành TN -Yêu cầu HS làm việc theo nhóm để tiến hành TN -Hướng dẫn HS bố trí TN : Để cho kim nam châm đứng thăng bằng rồi mới đặt cuộn dây sao cho trục kim nam châm song song với mặt ống dây, sau đó mới đóng mạch điện -Nêu câu hỏi : Góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lõi sắt, thép so với khi không có lõi sắt thép có gì khác nhau ? -HS quan sát hình 25.1 nghiên cứu mục1 SGK nêu được các ý về : +Mục đích TN +Dụng cụ TN +Cách tiến hành TN -HS làm việc theo nhóm bố trí và tiến hành TN theo hình vẽ và yêu cầu của SGK -HS quan sát so sánh góc lệch của kim nam châm khi cuộn dây có lõi sắt và khi không có lõi sắt, rút ra nhận xét I/sự nhiểm từ của sắt, thép 1.Thí nghiệm ³Trả lời C1 2.Kết luận SGK/68 Hoạt động 3: Tìm hiểu nam châm điện -Yêu cầu HS làm việc với SGK và thực hiện C2, chú ý đọc và nêu ý nghĩa của dòng chữ nhỏ (1A-22) -Hướng dẫn HS thảo luận C2 -Yêu cầu HS đọc thông báo của mục2 trả lời câu hỏi : Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách nào ? -Yêu cầu cá nhân HS trả lời C3 Hướng dẫn thảo luận chung cả lớp yêu cầu so sánh có giải thích -Cá nhân HS đọc SGK, kết hợp quan sát hình 25.3, tìm hiểu về cấu tạo nam châm điện và nêu ý nghĩa các con số ghi trên cuộn dây +Con số (1000-1500) cho biết ống dây có thể sử dụng với số vòng dây khác nhau tuỳ theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện +Dòng chữ (1A-22) cho biết ống dây được dùng với dòng điện cường độ 1A, điện trở của ống dây là 22 -Nghiên cứu phần thông báo của mục II để biết được cách làm tăng lực từ của nam châm điện -Cá nhân HS hoàn thành câu hỏi C3 Nam châm b mạnh hơn a, d mạnh hơn c, e mạnh hơn b và d II/nam châm điện -Nam châm điện có cấu tạo gồm một ống dây dẫn trong có lõi sắt non ³Trả lời C2 -Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật, bằng cách tăng CĐDĐ chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây ³Trả lời C3 HĐ3: củng cố -Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C4, C5 ,C6 vào vở -Chỉ định một số HS yếu phát biểu trước lớp để trả lời C4, C5, C6 -Nêu câu hỏi : Ngoài 2 cách đã học còn cách nào làm tăng lực từ của nam châm điện nữa không ? chỉ dẫn HS đọc thêm phần : Có thể em chưa biết -Cá nhân HS hoàn thành C4, C5, C6 vào vở -Một số HS yếu phát biểu trước lớp câu trả lời C4, C5, C6 để rèn luyện thêm cách sử dụng các thuật ngữ vật lý III/Vận dụng +C4: Khi chạm vào đầu thanh nam châm thì mũi kéo đã bị nhiểm từ và trở thành một nam châm. Mặt khác, kéo làm bằng thép nên khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ được từ tính lâu dài+C5: Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây của nam châm +C6: Lợi thế của NC -Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng CĐDĐ đi qua ống dây -Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây là nam châm điện mất hết từ tính -Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây 3-Hướng dẫn về nhà -Học thuộc phần ghi nhớ -Làm bài tập 25.1 đến 25.4 SBT -Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" ------------------------------------------