Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 34: Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

Tiết: 34 Ngày soạn: 10/1/2008 Ngày dạy : 14/1/2008 .ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG A.Mục tiêu : - Xác định được có sự biến đổi (tăng hoặc giảm) của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi làm thí nghiệm với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện.Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập được mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín - Phát biểu được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng - Vận dụng được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trường hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không dòng điện cảm ứng . B.Chuẩn bị : Đối với mỗi nhóm HS : - Mô hình cuộn dây dẫn và đường sức từ của một nam châm điên C.Hoạt động dạy học : 1.Kiểm tra: HS - Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện 2.Bài mới : Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động 1- Nhận biết được vai trò của từ trường trong hiện tượng cảm ứng điện từ Gv: Có những cách nào dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng - Việc tạo ra dòng điện cảm ứng có phụ thuộc vào chính nam châm hay trạng thái của nam châm không? - Có yếu tố nào chung trong các trường hợp đã gây ra dòng điện cảm ứng Hoạt động 2 Gv: hướng dẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của dây khi nam châm ở xa và khi lại gần cuộn dây HS: làm việc theo nhóm HS: đọc mục quan sát trong SGK, kết hợp với việc thao tác trên mô hình cuộn dây để trả lời C1 HS: Thảo luận chung ở lớp, rút ra nhận xét về sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây Hoạt động 3 Gv: dựa vào thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện cảm ứng và kết quả khảo sát sự biến đổi của số đường sức từ qua tiết diện khi di chuyển nam châm,hãy nêu ra mối quan hệ giữa sự biến thiên của số đường sức từ qua tiết diện S và sự xuất hiện dòng điện cảm ứng HS: suy nghĩ trả lời Gv: hướng dẫn HS lập bảng đối chiếu (bảng 1) để nhận ra mối quan hệ HS: lập bảng đối chiếu , tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong bảng 1-sgk HS: trả lời C2; C3 HS: thảo luận chung ở lớp , rút ra nhận xét về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Hoạt động 4 HS: vận dụng nhận xét 2 để giải thích nguyên nhân xuất hiện dòng điện cảm ứng trong thí nghiệm với nam châm điện ở bài trước Gv gợi ý: Từ trường của nam châm điện biến đổi thế nào khi cường độ dòng điện qua nam châm tăng , giảm? sự biến đổi của số đường sức từ biểu diễn từ trường xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn HS : Trả lời C4 Hoạt động 5 Gv: gọi HS đọc kết luận –SGK HS: đọc kết luận Gv: Kết luận này có gì khác với nhận xét 2 ? Gv: yêu cầu HS chỉ rõ nam châm chuyển từ vị trí nào sang vị trí nào thì số đường sức từ qua cuộn dây tăng , giảm HS : thực hiện C5 , C6 I.Sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây C1:+ Số đường sức từ tăng. + Số đường sức từ không đổi. + Số đường sức từ giảm. + Số đường sức từ tăng. Nhận xét 1: Khi đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa đầu của một cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn tăng hoặc giảm II.Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng: C2: C3: Nhận xét 2: Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trường của một nam châm khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên. C4: * Kết luận : SGK III.Vận dụng C5: Quay núm của đinamô nam châm quay theo khi một cực của nam châm lại gần cuộn dây số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng ,lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng.Khi đưa cực của nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng. C6: Tương tự C5 3.Củng cố : - Ta không nhìn thấy từ trường , vậy làm thế nào để khảo sát được sự biến đổi của từ trường ở chỗ có cuộn dây ? - Làm thế nào để nhận biết được mối quan hệ giữa số đường sức từ và dòng điện cảm ứng? - Với điều kiện nào thì trong cuộn dây kín xuất hiện dòng điện cảm ứng ? 4.Dặn dò : - Về nhà học bài theo SGK - Đọc phần " Có thể em chưa biết" - Bài tập về nhà : 32.1 32.4 3.Củng cố : - Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện ? - Dòng điện đó được gọi là dòng điện gì ? 4.Dặn dò : - Về nhà học bài - Đọc mục " Có thể em chưa biết " - Bài tập về nhà 31.1 31.4-SBT D- RÚT KINH NGHIỆM: . .. ---------------------˜˜¶™™-------------------------