Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 34: Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng

§. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG A. MỤC TIÊU. Xác định được có sự biến đổi của các đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi làm Tn với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện Quan sát Tn, xác lập được mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín Phát biểu được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Vận dụng giải thích và dự đoán được các trường hợp cụ thể có sự xuất hiện dòng điện cảm ứng hay không B. CHUẨN BỊ Đối với mỗi nhóm học sinh: 1 cuộn dây có gắn đèn LED , hoặc cuộn dây với điện kế 1thanh NC có trục quay vuông góc với thanh -1 NC điện, nguồn điện Đối với giáo viên: Tranh phóng to hình 32.1- Bảng phụ kẻ sẵn bảng 1/ SGK C. CÁC HOẠT ĐÔÏNG DẠY VÀ HỌC 1/ Kiểm tra (5p) H. Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong dây dẫn kín ? Có trường hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng ? 2/ Bài mới ( 40p ) Hoạt động của GV và HS Nội Dung ĐVĐ: Ta đã biết có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện cảm ứng ở cuộn dây kín trong những điều kiện khác nhau sự xuất hiện dòng điện cảm ứng không phụ thuộc vào loại nam châm hoặc trạng thái chuyển động của nó. Vậy điều kiện nào xuất hiện dòng điện cảm ứng bài mới G/v: xung quanh nam châm có từ trường. Các nhà Bác học cho rằng chính từ trường gây ra dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín, từ trường được biểu diễn bằng đường sức từ. Vậy xét xem trong các TN trên, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây có biến đổi không ? treo hình vẽ 32.1 H/s: làm thế nào để nhận biết sự biến đổi của từ trường trong lòng cuộn dây, khi đưa nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn dây ? H/s: quan sát hình vẽ, làm TN và trả lời câu C1 ? - học sinh thảo luận rút ra nhận xét ? G/v: khi đưa 1 cực của nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây kín thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng . vậy sự xuất hiện dòng điện cảm ứng có liên quan gì đến sự biến thiên số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây hay không ? mục II H/s: trả lời câu C2 - hoàn thành bảng 1 trong phiếu học tập? - 1 H/s lên bảng hoàn thành bảng 1 trên bảng phụ ? - Trả lời câu C3 ? - vận dụng nhận xét 1 đó trả lời câu C4 ? nhận xét ? - Từ nhận xét 1 và 2 ta có thể đưa ra kết luận chung về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng là gì ? - gọi 1, 2 h/s nhắc lại điều kiện sự xuất hiện dòng điện cảm ứng H/s; Trả lời C5, C6 ? G/v: C6 tương tự C5 I. Sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây. C1: - Số đường sức tăng - Số đường sức không đổi - Số đường sức giảm - Số đường sức tăng Nhận xét 1 : ( SGK ) II. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. C2: ( SGK ) C3:Khi số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên thì xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín C4: khi đóng, ngắt mạch điện từ trường của nam châm tăng, giảm dần số đường sức từ xuyên qua cuộn dây kín biến thiên do đó xuất hiện dòng điện cảm ứng Nhận xét 2 : ( SGK ) * Kết luận: Điều kiện để xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây đó biến thiên. III. Vận Dụng. C5: Quay núm đinamô, nam châm quay theo. Khi 1 cực của nam châm lại gần cuộn dây, số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Khi 1 cực của nam châm ra xa cuộn dây, số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng. 3/Củng cố. (4 p) Qua từng phần của bài học Như vậy không phải cứ nam châm hay cuộn dây chuyển động thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng mà đk để xuất hiện dòng điện cảm ứng là cuộn dây dẫn phải kín và số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn phải biến thiên. Đọc phần “ có thể em chưa biết” 4/ Hướng dẫn về nhà. (1 p) - Học bài và làm bài tập 32/ SBT