Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 4: Đoạn mạch nối tiếp

TIẾT 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Mục tiờu: -Suy luận để xây dung đợc công thức Rtđ = R1 + R2 và hệ thức U1/U2 = R1/R2 - Mô tả cách bố trí và tiến hành thí nghiêm kiểm tra về đoạn mạch có hai điện trở mắc nối tiếp. -Vận dụng được những kiến thức đã học đễ giải thích một số hiện tượng và giải bài tập về đoạn mạch nối tiếp. II. Chuẩn bị : -Điện trở 6Ω, 10Ω, 16Ω -Ampekế : 1,5A- 0,1A -Vôn kế :6V - 0,1V -Nguồn điện 6V -Dây nối -Công tắc III. Hoạt động dạy học: Tgian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng 5p 10p 10p 10p 10p HĐ1:Kiểm tra bài củ và ôn lại kiến thức lớp 7. C1.Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp cường độ dòng điện có tính chất gỉ ? C2. Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp hiệu điện thế điện có tính chất gỉ ? Như vậy đối với đoạn mạch có hai bóng đèn mắc nối tiếp thì cường độ dòng điện bằng nhau tại mọi điểm và hiệu điện thế mạch chính bằng tổng các hiệu điện thế thành phần. HĐ2:Nhận biết đựơc đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp. -Yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ 4.1 và trả lời câu hỏi C1 ? -Hãy dựa vào kiến thức đã học ở lớp 7 để nhận xét về cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch đó ? -Yêu cầu các nhóm học sinh tiến hành thí nghiệm để chứng minh công thức (1) và (2). Sau khi các nhóm tiến hành thí nghiệm ,yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả và nhận xét kết quả của học sinh bằng thí nghiện ảo trên máy . Như vậy công thức (1) ,(2) vẫn đúng cho đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp -Yêu cầu học sinh trả lời câu C2 ? Như vậy với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp thì hiệu điện thế tỉ lệ thuận với điện trở. HĐ3.Xây dung công thức tính điện trở tương đương Rtđ. -Yêu cầu học sinh đọc tài liệu và cho biết thế nào là điện trở tương đương? -Yêu cầu học sinh chứng minh công thức tính điện trở tương đương: RTĐ = R1 + R2 Sau khi học sinh chứng minh xong ,yêu cầu hai học sinh trình bày trước lớp . Nhận xét và thống nhất kết quả Rtđ = R1 + R2 HĐ4: Tiến hành thí nghiệm kiểm tra -Yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm như sơ đồ 4.1.Cho U không đổi thay điện trở R1 và R2 bằng một điện trở có gía trị tương đương sao cho cường độ dòng điện qua đoạn mạch không thay đổi. -Nhận xét kết quả thí nghiệm ? HĐ5:Củng cố, vận dụng -Yêu cầu học sinh làm việc ca nhân để trả lời câu hỏi C4, C5 ? -Yêu cầu học sinh khác nhận xét kết quả trả lời câu hỏi C4 -Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi C5 ? Như vậy với đoạn mạch nối tiếp điện trở tương đương luôn luôn bằng tổng các điện trở thành phần. Rtđ = R1 + R2 + ..+ Rn HS: cờng độ dòng điện bằng nhau tại mọi điểm I = I1 = I2 (1) HS:Hiệu điện trong mạch chính bằng tổng các hiệu điện thế thành phần U = U1 + U2 (2) HS:Các điện trở R1 , R2 và Ampekế đợc mắc với nhau theo kiểu nối tiếp. HS: Cờng độ dòng điện bằng nhau tại mọi điểm , hiệu điện thế bằng tổng các hiệu điện thế thành phần: I = I1 = I2 (1) U = U1 + U2 (2) Các nhóm tiến hành thí nghiệm và báo cáo kết quả .So sánh kết quả thí nghiệm với công thức (1) ,(2) HS:Ta có: U1 = I1R1 U2 = I2R2 Lập tỉ số U1/U2 Ta đợc U1/U2 = I1R1/ I2R2 Mà I = I1= I2 Nên: U1/U2 = R1/ R2 HS:Điện trở tương đương của một đoạn mạch là điện trở có thể thay thế cho đoạn mạch này sao cho với cùng hiệu điện thế thì cường độ dòng điện qua đoạn mạch vẫn có giá trị như trước. HS: Ta có U = U1 + U2 (*) Mà :U =I R U1 = I1 R1 U2 = I2 R2 Thay vào (*) ta được I R = I1 R1 + I2 R2 Nhưng: I = I1 = I2 Suy ra: Rtđ = R1 + R2 Các nhóm tiến hành thí nghiêm để kiểm tra công thức ( 3) . HS:Điện trở tương đương mạch chính bằng tổng các điện trở thành phần. C4. +K mở hai đèn không hoạt động vì mạch điện hở. +K đóng cầu chì dứt, hai đèn kông hoạt động vì mạch điện hở. +K đóng, đèn 1 cháy ,đèn 2 không hoạt động vì mạch điện hở. C5. Rtđ = R1 + R2 = 20 + 20 = 40 Ω + Rtđ = R1 + R2 + R3= 20 + 20 +20 = 60 Ω Điện trở tương đương gấp 3 lần điện trởt thành phần I.Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp thì: -Cường độ dòng điện có giá trị như nhau tại mọi điểm I = I1 = I2 (1) -Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng hai hiệu điện thế giữa hai đầu mổi điện trở thành phần. U = U1 + U2 (2) Chú ý: U1/U2 = R1/R2 II.Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp. 1.Điện trở tương đương. (SGK) 2.Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp. Rtđ = R1 + R2(3) 3.Thí nghiệm kiểm tra. 4.Kết luận: Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp . Điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần. Rtđ = R1 + R2 III. Vận dụng. IV. Hướng dẫn về nhà: - Học bài , làm bài tập. - Soạn bài “đoạn mạch song song” +Nhớ lại kiến thức lớp 7 về đoạn mạch song song ,tìm ra mối quan hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch chớnh với mạch rẻ. +Dựa vào kiến thức đã học để tìm ra công thức tính điện trở tương đương trong đoạn mạch song song. PHềNG GIÁO DỤC PHONG ĐIỀN TRƯỜNG THCS PHÚ THẠNH ---------*****-------- GIÁO ÁN DỰ THI BÀI DẠY : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP MễN: VẬT Lí 9 Người thục hiện: Hoàng Đức Nhó Năm học: 2006 - 2007