Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 46: Thấu kính hội tụ

Tuần : 26 – tiết PPCT : 46. Ngày dạy: . . . . . . . THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Mục tiêu: 1.1) Kiến thức: – HS biết: Nhận biết được thấu kính hội tụ. Nêu được tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính là gì. Mơ tả được đường truyền của tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ. Xác định được thấu kính hội tụ qua việc quan sát trực tiếp các thấu kính này 1.2) Kĩ năng: – HS thực hiện được: Vẽ được đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ. 1.3) Thái độ: – Thĩi quen: Rèn kĩ năng nhanh nhẹn, nghiêm túc. 2- NỘI DUNG HỌC TẬP Nhận biết được thấu kính hội tụ. Nêu được tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính là gì. Mơ tả được đường truyền của tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ. 3. Chuẩn bị: 3.1. Gv: Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh: 1 thấu kính hội tụ, 1 màn hứng, 1 nguồn sáng, 1 giá quang học. 3.2 Hs: Đọc và nghiên cứu bài “Thấu kính hội tụ”. 4- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện 9A1: 9A2: 4.2/. Kiểm tra miệng ?1/. Vẽ tia khúc xạ trong trường hợp tia sáng truyền từ không khí sang thủy tinh.(5đ) ?2/. Thực hiện bài tập 40-41.1 SBT. (4đ) ?3/. Bài học hôm nay tiềm hiểu nội dung gì(1đ). - Hs: Nhận xét câu trả lời của bạn. - Gv: Nhận xét chung, ghi điểm. 1/. 2/. HS: D/. 3/. Thấu kính hội tụ 4.3. Tiến trình bài học HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC * Hoạt động 1 (3p) Mục tiêu: Tổ chức tình huống vào bài: như SGK. * Hoạt động 2 (15p) Mục tiêu: HS biết: Nhận biết được thấu kính hội tụ. - Gv: Giới thiệu các dụng cụ TN và yêu cầu TN - Hs: Bố trí và tiến hành TN như hình 42.2 theo nhóm để trả lời C1. - Hs: Làm TN theo nhóm - Gv: Hướng dẫn các nhóm đặt các dụng cụ TN đúng vị trí - Hs: Đại diện nhóm trả lời C1. - Hs: HS khác theo dõi, nhận xét. - Hs: Đọc thông báo về tia tới và tia ló trong SGK. - Hs: Trả lời C2. - Hs: HS khác theo dõi - nhận xét. - Hs: Đọc và trả lời C3 cá nhân. - Hs: Đọc phần thông báo về thấu kính và thấu kính hội tụ. - Gv: Giới thiệu hình 42.3. I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ 1) Thí nghiệm: C1: Chiếu chùm tia sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt TKHT, chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính tụ lại 1 điểm. 2) Hình dạng của TKHT: (SGK) C3: Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa và được kí hiệu: Hoạt động 3(15p) Mục tiêu: Tìm hiểu các khái niệm trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKHT *Tìm hiểu về trục chính - Hs: Đọc câu C4. - Hs: HS khác theo dõi, nhân xét. - Gv: Làm lại TN cho HS quan sát - Hs: Đọc phần thông báo về trục chính. - Gv: Vẽ hình lên bảng. Tìm hiểu về quang tâm - Hs: Đọc phần thông báo vê quang tâm. - Gv: Làm lại TN chiếu tia sáng bất kỳ qua quang tâm - Hs: Quan sát TN nhận xét về tia ló. *Tìm hiểu về tiêu điểm - Hs: Đọc câu C5và thực hiện lên bảng. - Hs: Theo dõi, nhân xét. - Hs: Đọc C6 và nêu dự đoán. - Gv: Làm TN cho HS quan sát - Hs: Đọc phần thông báo vê tiêu điểm - Gv: Bổ sung 2 tiêu điểm trên hình vẽ. *Tìm hiểu về tiêu cự - Hs: Thông tin về tiêu cự. - Gv: Làm TN chiếu tia sáng qua tiêu điểm - Hs: Nhận xét đặc điểm tia ló. II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKHT.( sgk) Trục chính là đường thẳng đi qua quang tâm của thấu kính và vuơng gĩc với mặt của thấu kính. (: Trục chính.) Quang tâm là một điểm của thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm đĩ đều truyền thẳng.(O: Quang tâm.) Tiêu điểm là điểm hội tụ trên trục chính của chùm tia lĩ khi chiếu chùm tia tới song song với trục chính. Mỗi thấu kính cĩ hai tiêu điểm đối xứng nhau qua quang tâm. (F, F’: Tiêu điểm.) Tiêu cự là khoảng cách từ tiêu điểm đến quang tâm (kí hiệu là f: FO = OF’= f)ï C4: Trong 3 tia sáng tới thấu kính, tia ở giữa truyền thẳng, không bị đổi hướng. C5: Điểm hội tụ F của chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính, nằm trên trục chính của thấu kính. C6: Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính. 4.4. Tổng kết - Hs: Đọc câu C7. - Gv: Hãy cho biết đặc điểm đường truyền của 3 tia sáng xuất phát tư S đến thấu kính. - Hs: trả lời cá nhân. - Gv: Xác định đường truyền của 3 tia này khi ló ra khỏi thấu kính? -Hs: trả lời cá nhân. - Hs: Lên bảng vẽ. - Hs: Cả lớp thực hiện vào vở BT. - Hs: Cá nhân suy nghĩ và trả lời C8. - Hs: HS khác theo dõi, nhận xét. *THGDHN: Nội dung bài giúp ta học tốt nghề nào sau này? C7: Hình vẽ C8: TKHT là TK có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Chiếu chùm tia sáng tới song song với trục chính của TKHT thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính. => Làm công việc thiết kế các dụng cụ quang học: kính thiên văn, kính viễn vọng, kính lúp, kính y tế 4.5. Hướng dẫn học tập : * Đối với bài học ở tiết này: Học thuộc ghi nhớ và vẽ các tia ló của các đường truyền đặc biệt. * Đối với bài học ở tiết tiếp theo: Đọc và nghiên cứu trước bài “Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ”. + Cách dựng ảnh của một điểm sáng, vật sáng. + Kẻ bảng 1 SGK/117 vào bảng nhóm. 5- PHỤ LỤC :