Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 47: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ A.MỤC TIÊU - Nêu được trong trường hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của các ảnh này. - Dùng các tia sáng đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của vật - Rèn luyện kĩ năng tổng hợp thông tin thu thập được để khái quát hoá hiện tượng B.CHUẨN BỊ. Đối với mỗi nhóm h/s. 1 thấukính hội tụ có tiêu cự khoản 10 – 12 cm 1 giá quang học 1 màng để hứng ảnh 1 bao diêm 1 cây nến ( 5 cm ) Đối với GV - bảng phụ vẽ bảng 1/ SGK C.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1/ Kiểm tra: (5p ) Hãy nêu đặc điểm các tia sáng qua thấu kính hội tụ Hãy nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ 2/ Bài mới: ( 35p) Hoạt động của GV và HS Nội Dung ĐVĐ: như SGK HS: Nghiên cứu và bố trí Tn như hình vẽ 43.2 GV: kiểm tra và thông báo cho hs biết tiêu cự của thấu kính f = 12 cm Yêu cầu hs trả lời câu C1, C2 và C3 rồi ghi kết quả vào bảng 1 GV: gợi ý cho hs dịch chuyển màn hứng ảnh HS: thảo luận nhóm để trả lời câu C3 - Làm thế nào để quan sát được ảnh của vật trong trường hợp này ? - Yêu cầu các nhóm lên báo cáo kết quả của nhóm mình - Hs nhận xét kết quả của bạn GV: kiểm tra kại kết quả bằng cách TN theo đúng các bước hs thực hiện - Ghi các kết quả vào bảng 1. - yêu cầu hs đọc thông báo / sgk HS: đọc thông báo và thực hiện câu C4 - yêu cầu hs lên bảng vẽ - hs khác nhận xét cách vẽ của bạn - cần sử dụng mấy tia sáng xuất phát tại S để xác định S’ ? GV: thông báo khái niệm ảnh của điểm sáng GV; Hướng dẫn hs thực hiện câu C5 - Dựng ảnh B’ của điểm B - hạ B’A’ vuông góc với trục chính, A’ là ảnh của A và A’B’ là ảnh của AB HS; 2 hs lên bảng vẽ hình câu C5 - Hs nhận xét cách vẽ của 2 bạn ? - ảnh thật hay ảnh ảo ? vì sao ? - Tính chất ảnh ? Gv: chấn chỉnh và thống nhất - Khắc sâu lại cách dựng ảnh Yêu cầu hs làm câu C6 ? ( có thể cho hs làm toán chạy) GV: hướng dẫn cho hs xét tam giác đồng dạng - chữa câu C6 lên bảng ( t/h thứ nhất ) HS: trả lời câu C7 ? I. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ 1/ Thí nghiệm ( SGK ) C1: Aûnh thật ngược chiều với vật C2: Dịch vật vào gần thấu kính hơn và thu được ảnh của vật ở trên màn. Đó là ảnh thật, ngược chiều với vật C3: Đặt vật trong tiêu cự, màn ở sát TK . từ từ dịch chuyển màn ra xa TK, không hứng được ảnh ở trên màn. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló, ta quan sát thấy ảnh cùng chiều và lớn hơn vật. Đó là ảnh ảo và không hứng được trên màn II. Cách dựng ảnh 1/ Dựng ảnh của tia sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ C4: Dùng hai trong ba tia đã học để dựng ảnh 2/ Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ C5: a/ b/ III. Vận dụng C6: Hình Vẽ C5 a :xét hai cặp tam giác đồng dạng: -Tam giác ABF và OHF - Tam giác A’B’F’ và OIF’ Viết các hệ thức đồng dạng từ đó tính được h’= 0,5 cm ; OA’ = 18 cm C7: Học sinh trả lời 3/ Củng cố. ( 4p) - Nêu lại đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ - Khắc sâu lại cách xác định ảnh của điểm và của một vật sáng Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ và mục “ có thể em chưa biết” 4/ Hướng dẫn về nhà ( 1p ) Học bài và trả lời các câu hỏi 43.1 đến 42.6 trong SBT Học thuộc phần ghi nhớ cuối bài